Và thường xuyên có 42.000 chị em mắc đang sống chung với bệnh. Đáng lưu ý, càng người trẻ mắc bệnh thì tiên lượng càng xấu.
Tỷ lệ chữa khỏi ung thư vú tại Việt Nam ngang hàng nhiều nước phát triển
Tỷ lệ mắc bệnh đang có xu hướng gia tăng, người bệnh cũng ngày càng trẻ hóa song nhờ áp dụng các biện pháp mới trong chẩn đoán và điều trị, tỷ lệ chữa khỏi ung thư vú tại Việt Nam đã tương đương với các nước phát triển trong khu vực. Tại Bệnh viện K tỷ lệ này đạt trên 75%, ngang với Singapore.
Đây là một trong những kết quả của Cụm công trình nghiên cứu Dịch tễ học, ứng dụng các tiến bộ mới trong chẩn đoán, điều trị và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh ung thư vú. Cụm công trình khoa học này vừa được nhận giải Nhất lĩnh vực Y dược Nhân tài Đất Việt năm 2018. Nhóm tác giả gồm GS.TS Trần Văn Thuấn, GS.TS Nguyễn Bá Đức, PGS.TS Bùi Diệu, PGS.TS Tạ Văn Tờ, TS. Nguyễn Văn Định, TS. Nguyễn Tiến Quang, TS. Lê Thanh Đức, TS. Lê Hồng Quang, TS. Phùng Thị Huyền, TS. Đỗ Doãn Thuận, BS. Đặng Thế Căn, BS. Tô Anh Dũng, PGS.TS Trần Thanh Hương, Ths Nguyễn Hoài Nga và cộng sự.
Bên cạnh các kết quả nghiên cứu dịch tễ học có thể tăng tỷ lệ phát hiện bệnh sớm cho hàng nghìn chị em phụ nữ mỗi năm, các nghiên cứu chuyên sâu về chẩn đoán và điều trị cũng đã thành công trong việc áp dụng các phương pháp chẩn đoán và điều trị hiện đại, các thuốc và phác đồ tiên tiến vào thực tế điều trị phù hợp với điều kiện Việt Nam, mở ra các hy vọng mới cho bệnh nhân ung thư vú khi tỷ lệ chữa khỏi ung thư vú của Việt Nam đã đạt trên 75% ngang với Singapore, chất lượng sống của người bệnh cũng được cải thiện, chi phí điều trị cũng phù hợp với điều kiện Việt nam.
Cụm công trình này là kết quả tổng hợp từ 3 đề tài cấp nhà nước, 3 dự án hợp tác quốc tế, 3 đề tài cấp bộ, 2 đề tài cấp cơ sở, các nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng và 25 đề tài cấp cơ sở. Giáo sư Thuấn khẳng định đây là cụm công trình của tập thể, của các thầy các cô, nhiều thế hệ cán bộ y tế Bệnh viện K từ trên 25 năm nay.
Phụ nữ Việt nên sàng lọc ung thư vú từ 40 tuổi thay vì 45
Đề tài nghiên cứu trên cho thấy ung thư vú là bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ Việt Nam. Xu hướng mắc có chiều hướng gia tăng qua các năm. Cụ thể, năm 2013 tỷ lệ mắc ung thư vú chuẩn theo tuổi là khoảng 24.4/100.000 phụ nữ, đến năm 2018 tăng lên tới 26.4. Ước tính trung bình mỗi năm trên toàn quốc có hơn 15.000 chị em mắc ung thư vú, trên 6.000 trường hợp tử vong, thường xuyên có 42.000 chị em mắc đang sống chung với bệnh.
Điều đặc biệt là ở Việt Nam có vẻ xu hướng mắc ung thư vú trẻ hơn các nước. Xu hướng mắc ung thư vú ở phụ nữ Việt Nam bắt đầu tăng từ độ tuổi 30-34 tuổi và tăng nhanh, đỉnh cao ở 55-59 tuổi với tỷ lệ là 135/100.000 dân.
Ngoài ra, thường càng người trẻ mắc bệnh thì tiên lượng càng xấu. Tỷ lệ người trẻ mắc ung thư vú dương tính với gene HER 2 cao hơn với độ tuổi khác, càng thể hiện yếu tố tiên lượng xấu. Người trẻ mắc ung thư vú khả năng chữa khỏi cũng thấp hơn so với những người tuổi cao.
Người trẻ mắc ung thư vú còn phải đối mặt với hàng loạt vấn đề tâm lý và xã hội trong và sau điều trị. Điều quan trọng nhất là việc kết hợp nhuần nhuyễn các các phác đồ kỹ thuật hiện đại bởi các nhóm chuyên gia khác nhau đã giúp người phụ nữ không chỉ được chữa khỏi mà còn duy trì được hình thức thẩm mỹ của cơ thể, nâng cao chất lượng sống.
Ở nhóm tuổi này việc tiên lượng xấu là điều hết sức đáng tiếc. Đây chính là lý do thúc đẩy nhóm tác giả tìm giải pháp để nâng cao tỷ lệ chưa khỏi ung thư vú, đặc biệt là người trẻ.
Quan trọng nhất vẫn là đi khám, phát hiện sớm bệnh. GS Trần Văn Thuấn (chủ nhiệm nhóm đề tài, GĐ Bệnh viện K) cho hay: Chúng tôi đưa ra khuyến cáo mới thay vì sàng lọc, tầm soát từ 45 tuổi thì phụ nữ Việt Nam nên bắt đầu sàng lọc sớm hơn, từ 40 tuổi trở đi.
“Thực tế, khi sàng lọc phát hiện sớm với mẫu trên 100.000 phụ nữ, tỷ lệ phát hiện là 59,2 trên 100.000 dân gấp đôi so với tỷ lệ thông thường”, GS Thuấn cho biết.
Đồng thời, chị em cần có thói quen tự khám vú. Đây là việc hết sức đơn giản. Thực tế, dù là bệnh phổ biến, ở giới đặc thù là chị em song tỷ lệ đến khám, chẩn đoán ung thư vú muộn khá cao trên 50%, ở các giai đoạn 3, 4. Khi đó khả năng chữa khỏi không còn cao như giai đoạn sớm.
Bệnh nhân sau hơn 40 vẫn tặng hoa cho bác sĩ
GS Thuấn nhấn mạnh, qua nghiên cứu ung thư vú, kháo sát đánh giá các loại ung thư khác, nhóm nghiên cứu cũng nhận thấy ung thư không đáng sợ như suy nghĩ của người nhiều người nếu được phát hiện sớm khả năng điều trị khỏi càng cao. Ở các nước phát triển họ quan niệm bệnh ung thư chỉ là bệnh mãn tính, viêm nhiễm như bệnh tiểu đường, sống chung, không đáng sợ nghĩ là bản án tử hình.
“Bằng chứng là các y bác sĩ, những người thầy của tôi vẫn nhận được bó hoa chúc mừng của bệnh nhân sau 40-45 năm kính tặng. Ung thư hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu quan tâm, đặc biệt là sàng lọc phát hiện sớm”, GS Thuấn nhấn mạnh.
 GS. TS Trần Văn Thuấn khuyến cáo phụ nữ trẻ nên đi tầm soát ung thư vú sớm |
Đối với ung thư vú, trên 95% các trường hợp hiện sớm điều trị sẽ khỏi bệnh. Tỷ lệ chữa khỏi ung thư vú của Bệnh viện K là trên 70% tương đương với Singapore. Nhóm nghiên cứu kỳ vọng tăng lên nữa nếu phát hiện nhiều trường hợp sớm hơn. Trình độ tay nghề phẫu thuật, kiến thức của bác sĩ Việt Nam cũng hoàn toàn sánh được với các bác sĩ trên thế giới. Thể hiện qua các buổi hội chẩn, các bác sĩ Việt Nam được các nước nước ngoài đặc biệt là Anh, Pháp, Mỹ đánh giá cao về trình độ, giúp tự tin hơn trong công tác phục vụ người bệnh.
“Chúng tôi rất tự tin vào khả năng, trình độ chẩn đoán điều bệnh ung thư của các bác sĩ Việt Nam. Điều này thể hiện qua tỷ lệ chữa khỏi bệnh ở Việt Nam, trong đó có Bệnh viện K ngày càng tăng lên, áp dụng các biện pháp điều trị, thuốc, máy móc, trang thiết bị ngang tầm các nước phát triển. Các nước xung quanh như Singapoer, Hàn Quốc có thiết bị gì, thuốc gì thì chúng ta cũng có thuốc, thiết bị đó”, GS Thuấn chia sẻ.
Điều trăn trở nhất theo ông là hiểu biết của người dân, ý thức của cộng đồng về bệnh nói chung, trong đó có ung thư chưa được cao. Điều đó đưa tới điều đáng tiếc là tỷ lệ người bệnh đi khám, điều trị ở giai đoạn muộn khá cao, trên 70%, đặc biệt là các bệnh ung thư gan, đại tràng.
Điều đó thôi thúc các nhà nghiên cứu cố gắng tuyên truyền nhiều hơn nữa qua các phương tiện truyền thông, sinh hoạt khoa học, câu lạc bộ.. để người dân hiểu hơn về bệnh ung thư, có thêm kiến thức về phòng bệnh, vai trò của phát hiện sớm. GS Thuấn mong sự vào cuộc bộ, nghành, tổ chức liên quan không chỉ nghành y tế. Như vậy sức khoẻ của người dân Việt Nam trong đó có các bệnh về ung bướu mới mới ngày càng tốt lên.
Đồng thời, Giám đốc BV K cũng hy vọng Bảo hiểm Xã hội Việt Nam sẽ chi trả cho chi phí sàng lọc phát hiện sớm bệnh, một năm đi khám 2 lần tăng số người được phát hiện sớm, tăng tỷ lệ chữa khỏi ung thư vú, giảm chi phí. Nếu phát hiện muộn điều trị tốn kém, lâu dài, hiệu quả điều trị không cao như mong muốn.
