Tập đoàn Anh Vinh - Nhà thầu ì ạch

Nhiều năm trước, doanh nghiệp này và các liên danh trúng nhiều gói thầu trị giá hàng trăm tỷ đồng tại các dự án đầu tư công kể trên nhưng thi công ì ạch. Mãi đến nay, thời hạn hợp đồng đã hết mà Công ty Anh Vinh chưa hoàn tất phần việc đảm trách khiến dự án trễ hẹn, gây lãng phí nguồn lực nhà nước và làm ảnh hưởng cuộc sống sinh hoạt của người dân.

Địa chỉ Công ty Anh Vinh đăng ký trên giấy tờ.

Bài 1: Nhà nước cấp bách, nhà thầu trì trệ!

Bán đảo Thanh Đa thuộc Q.Bình Thạnh có diện tích 426ha được bao bọc bởi sông Sài Gòn và kênh Thanh Đa là điển hình của sạt lở trong khoảng 20 trở lại đây ở TP.HCM. Các thống kê cho thấy có đến hàng chục điểm thường xuyên xảy ra sạt lở nguy hiểm thuộc các phường 25, 26, 27 và 28, từng gây thiệt hại về người và hàng chục căn nhà bị nước cuốn trôi. Hàng nghìn hộ dân sống trong thấp thỏm, lo lắng, bất an.

Dự án chống sạt lở xảy ra sạt lở

Trước thực trạng đó, dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa ra đời, được UBND TP.HCM chấp thuận chủ trương đầu tư từ năm 2006 - một trong những dự án trọng điểm và cấp bách để giải quyết triệt để tình trạng sạt lở, bảo vệ tính mạng và tài sản người dân. Ban đầu, dự án do Khu Quản lý đường thuỷ nội địa (thuộc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM) làm chủ đầu tư, nay là Ban Quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng các Công trình giao thông TP.HCM (Ban Giao thông).

Dự án được chia ra làm 4 đoạn với tổng chiều dài hơn 12km. Năm 2009, một phần đoạn 1 (đoạn 1.1) dài 478m, từ chân cầu Kinh đến Doanh trại quân đội thuộc P.25, Q.Bình Thạnh được khánh thành và đưa vào sử dụng. Đến năm 2019, toàn bộ chiều dài 1,1km bờ kè đoạn 1 với đường bộ hành và công viên dọc kênh Thanh Đa được hoàn thành, người dân có thể đi bộ, tập thể dục hay hóng mát ở đây.

Vị trí sạt lở trên đoạn 1.1 thuộc đoạn 1 dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa. Ảnh chụp ngày 25/2/2024 khi triều cường dâng cao.

Tuy nhiên, cuối tháng 6/2023, một phần bờ kè đoạn 1.1 dài khoảng 100m bất ngờ sạt lở nghiêm trọng, gần 15 căn nhà bị nứt tường, nền gãy và sụt lún nghiêng về phía bờ kênh Thanh Đa. UBND Q.Bình Thạnh tổ chức di dời khẩn cấp các hộ dân bị ảnh hưởng đến nơi ở mới, một số hộ tự sắp xếp, rào chắn được lắp đặt xung quanh khu vực để đảm bảo an toàn.

Hơn tám tháng trôi qua, đoạn sạt lở kể trên vẫn chưa được khắc phục. Chiều các ngày 24 và 25/2/2024 là thời điểm trăng tròn, theo quy luật tự nhiên, thuỷ triều dâng cao tại các khu vực thấp trũng ở TP.HCM. Nước sông tràn qua đoạn bờ kè bị sạt lở, ăn vào phần đất trên bờ, tiếp tục lan rộng, từ vị trí ban đầu đến nay đã kéo dài thêm. Chủ một nhà trọ ở hẻm số 886 (P.25, Q.Bình Thạnh) cho hay: “Sau khi sạt lở, có đoàn đến kiểm tra, thống kê, yêu cầu và hỗ trợ di dời các căn nhà bị hư hỏng nhưng đến giờ chưa thấy sửa chữa gì”.

Là dự án cấp bách nhưng kể từ lúc được chấp thuận chủ trương đầu tư đến nay (2006-2024) đã 18 năm trôi qua, chỉ duy nhất đoạn 1 nằm ở hai bờ kênh Thanh Đa được hoàn thành nhưng lại xảy ra sự cố sạt lở (vừa nêu). Các đoạn 2, đoạn 3 và đoạn 4 dọc sông Sài Gòn dài khoảng 11km, tổng vốn đầu tư 1.342 tỷ đồng được triển khai từ năm 2016 vẫn chưa hoàn chỉnh dù đã quá hạn định.

Đầu năm 2024, Sở Giao thông Vận tải TP.HCM nhận thấy việc triển khai thực hiện dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa chậm tiến độ, gây ảnh hưởng cuộc sống người dân đã đề nghị Ban Giao thông khẩn trương xem xét trách nhiệm của nhà thầu thi công và các đơn vị liên quan trong việc chậm trễ.

Vì đâu nên nỗi?

Theo tài liệu mà phóng viên thu thập được, nhà thầu được nhắc đến là Công ty Cổ phần Tập đoàn Anh Vinh. Doanh nghiệp này và liên danh trúng nhiều gói thầu xây lắp tại các đoạn 2, đoạn 3 và đoạn 4 của dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa với giá trị rất lớn từ khoảng năm 2018.

Vị trí 4 đoạn thuộc dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa.

Đoạn 2 có chiều dài hơn 2,7km từ sông Sài Gòn đến khách sạn Sài Gòn Domaine. Tổng vốn đầu tư khoảng 319 tỷ đồng. Công ty Anh Vinh trúng gói thầu Xây dựng công trình phần cạn (thân kè và đỉnh kè) với giá trị hơn 204 tỷ đồng. Gói thầu Xây dựng công trình dưới nước (thảm đá) trị giá hơn 76 tỷ đồng do Liên danh Công ty Anh Vinh - Công ty Cổ phần Xây dựng đê kè và Phát triển nông thôn Hải Dương đảm nhận. Thời gian thực hiện là 9 tháng.

Đoạn 3 gồm nhiều đoạn nhỏ (Bình Quới, Cây Bàng, Rạch Chùa) nằm ở 3 vị trí khác nhau dọc bờ sông Sài Gòn với tổng chiều dài hơn 5,4km. Tổng vốn đầu tư khoảng 643 tỷ đồng. Đoạn 3 được phân thành nhiều gói thầu, trong đó, Liên danh Công ty Anh Vinh – Công ty TNHH Thành Hưng trúng gói thầu Xây lắp công trình tuyến kè dài 850m thuộc hai phân đoạn G và H, giá trị hơn 119 tỷ đồng. Thời gian thực hiện trong 590 ngày (khoảng 19 tháng).

Đoạn 4 có chiều dài hơn 2,7km, từ sông Sài Gòn – khu vực biệt thự Lý Hoàng đến nhà thờ La San Mai Thôn. Tổng mức đầu tư khoảng 380 tỷ đồng. Đoạn 4 cũng chia thành nhiều gói thầu nhỏ, Liên danh Công ty Anh Vinh – Công ty TNHH Thành Hưng – Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Vũ Bách trúng gói thầu Xây dựng công trình phần trên cạn (thân kè và đỉnh kè), giá trị gần 177 tỷ đồng. Thời gian thực hiện trong 9 tháng.

Trên toàn dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa, Công ty Anh Vinh và Liên danh đã trúng tổng cộng 4 gói thầu với giá trị khoảng 576 tỷ đồng/1.342 tỷ đồng. Tuy nhiên, các gói thầu do doanh nghiệp này và liên danh đảm nhận thi công ì ạch suốt những năm qua gây nhiều bức xúc và phát sinh mâu thuẫn với chủ đầu tư, cơ quan quản lý.

Huỷ hợp đồng với nhà thầu?!

Trong cuộc họp báo về tình hình kinh tế xã hội TP.HCM tháng 2/2024, đại diện Sở Giao thông Vận tải TP.HCM một lần nữa nhắc đến Dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa chậm tiến độ so với quy định. Theo Sở, quá trình kiểm tra nhận thấy trên phạm vi công trình nhà thầu thi công không có thiết bị, máy móc, nhân lực, vật tư triển khai thi công.

Đoạn 3 dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa thi công dang dở.

Báo cáo sơ bộ, tại đoạn 2 còn hơn 1km ngưng thi công, trong đó có những vị trí đã được bàn giao mặt bằng từ năm 2020 nhưng nhà thầu chưa triển khai. Đoạn 3 còn 350m ngưng thi công từ tháng 6/2022 - thời điểm này mặt bằng cũng được bàn giao nhưng nhà thầu chưa làm. Đoạn 4 còn lại 1,3km ngưng thi công, nhiều vị trí được bàn giao mặt bằng từ năm 2020 nhưng nhà thầu lặp lại câu chuyện tương tự.

Sở nhận thấy tiến độ dự án chậm, số lượng nhân lực, máy móc thi công không đáp ứng yêu cầu theo hồ sơ dự thầu của nhà thầu, gây ảnh hưởng mục tiêu phòng tránh sạt lở cấp bách, đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản cũng như các công trình hạ tầng kỹ thuật trong khu vực và gây mất niềm tin của người dân đã bàn giao mặt bằng nên đề nghị Ban Giao thông xem xét trách nhiệm của nhà thầu.

Theo ghi nhận thực tế của phóng viên vào cuối tháng 2/2024, nhiều vị trí thuộc các đoạn 2, đoạn 3, đoạn 4 của dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa không có dấu hiệu thi công. Luồn lách qua các con đường nhỏ trong hẻm 480 Bình Quới ra tới mép sông Sài Gòn - khu vực đối diện P.Thảo Điền (TP.Thủ Đức) là một phần của đoạn 3. Nơi đây chỉ được đổ đất và hình thành lối mòn trên bờ, một bên là sông, một bên là những cánh đồng trống hoặc dừa nước.

Đi dọc lối mòn theo hướng về nhà thờ La San Mai Thôn (hướng về đoạn 4), nhiều khối bê tông, sắt thép đã hoen rỉ nằm chắn ngang. Tiếp đó là một đoạn bờ kè và đường bộ hành đã được hoàn chỉnh, dài chừng vài trăm mét, một vài vị trí hư hỏng, kết thúc ở một cửa kênh. Qua khỏi kênh lại là bờ sông cây cối um tùm chưa được xây dựng kè chống sạt lở, buổi sáng nước rút lộ ra những bãi bùn. Đối chiếu với tài liệu mà phóng viên đang có nhận thấy, vị trí này thuộc gói thầu Xây lắp công trình tuyến kè dài hơn 850m (thuộc hai phân đoạn G và H).

Đoạn 4 phía sau nhà thờ La San Mai Thôn.

Một phần bờ kè, đường bộ hành dài chừng 100m thuộc đoạn 4 phía sau nhà thờ La Thôn Mai San được hoàn thành, bắt đầu có dấu hiệu hư hỏng. Phần còn lại của đoạn 4 chưa đồng bộ với khu vực vừa nêu, lối đi vẫn là đường mòn đầy đất cát, cây cối um tùm. Lưới thảm đá dưới mép sông thi công sơ sài, lô nhô... Nhiều khu vực khác thuộc các đoạn 2, đoạn 3, đoạn 4 cũng chưa xong, chỗ hoàn chỉnh, chỗ không thi công.

Cả 4 hợp đồng giữa chủ đầu tư là Ban Giao thông và Công ty Anh Vinh đã hết hạn nhưng công trình hiện vẫn dang dở. Chủ đầu tư cho rằng nhà thầu thi công ì ạch, được đôn đốc nhiều lần nhưng chưa thực hiện đúng cam kết. Do đó, Ban Giao thông đang tiến hành các thủ tục chấm dứt hợp đồng với nhà thầu Anh Vinh để đấu thầu chọn nhà thầu mới theo quy định.

Chủ đầu tư cho biết: “Việc xử lý nhà thầu Anh Vinh đang được Ban Giao thông phối hợp với Sở GTVT và các đơn vị liên quan triển khai theo quy định. Hiện các công việc đang được tiếp tục thực hiện, chưa có kết quả cụ thể. Dự kiến sau ngày 15/3/2024, khi hoàn tất thủ tục sẽ thông tin”.

Không chỉ góp mặt và trì trệ tiến độ tại dự án Chống sạt lở bán đảo Thanh Đa, Công ty Anh Vinh còn trúng nhiều gói thầu giá trị hàng trăm tỷ đồng khác tại TP.HCM và tiếp tục xảy ra câu chuyện thi công ì ạch dẫn đến tranh cãi, chấm dứt hợp đồng và thậm chí là đưa nhau ra toà.

Ngày 27/2/2024, phóng viên đã trực tiếp liên hệ trụ sở Công ty Cổ phần Tập đoàn Anh Vinh đặt tại Trường Cao đẳng Lê Quý Đôn (TP.Biên Hoà, Đồng Nai) để trao đổi các thông tin liên quan. Nhân viên cho biết Lãnh đạo công ty đi vắng hoặc bận họp nên không có người làm việc. Chúng tôi đã để lại Giấy tờ tác nghiệp, nội dung cần trao đổi và thông tin liên hệ; đồng thời nhắn tin, gọi điện cho Lãnh đạo công ty nhưng đến nay chưa thấy hồi âm.