Các bài báo về một căn cứ quân sự của Mỹ được xây ở phía đông bắc Syria ngày càng xuất hiện thường xuyên trên các phương tiện truyền thông quốc tế. Ngày 24/1/2016, tờ Hurriyet của Thổ Nhĩ Kỳ dẫn các nguồn tin Syria cho biết quân đội Mỹ, cùng với quân đội người Kurd ở Syria đã hoàn thành việc tăng cường, mở rộng đường băng và thiết lập cơ sở hạ tầng cần thiết tại một sân bay cũ ở thị trấn Ramilan. Đường băng này hiện dài 2.600 m và căn cứ không quân này sẽ sớm có khả năng tiếp nhận các chiến đấu cơ cũng như máy bay chở hàng quân sự, tờ Interfax đưa tin.
Trong bối cảnh đồn đoán về một căn cứ quân sự của Mỹ, cũng có những bài báo nổi lên nói rằng Nga cũng đang xây dựng một căn cứ quân sự ở đông bắc Syria, cách căn cứ Mỹ 50 km.
Tờ Times và Fox News dẫn lời một nguồn tin cấp cao tại Washington nói rằng căn cứ của Nga hiện đang được xây dựng, chỉ cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ vài kilomet, nằm gần thành phố Al-Qamishli. Tại khu vực do người Kurd kiểm soát, vẫn còn một số ổ chiến đấu nằm trong tay chính phủ Syria. Một trong những khu vực của chính phủ đã có một sân bay dành cho quân đội Nga sử dụng.
Máy bay ném bom Su-24M của Nga tại căn cứ không quân ở Latakia.
Cả 2 phía đều phủ nhận
Các bài báo đưa tin người Mỹ đang xây căn cứ quân sự tại Syria xuất hiện lần đầu trên tờ Militarytimes hôm 21/1, dẫn nguồn Tổ chức Giám sát nhân quyền Syria - nhóm ủng hộ cho phe đối lập. Tại thời điểm đó, đại Bộ Quốc phòng Mỹ, Đại tá Steve Warren đã từ chối bình luận về đề tài này.
"Hoạt động đó đang diễn ra", ông Warren nói. "Nhưng do tính chất đặc biệt của lực lượng này, nó rất quan trọng nên chúng tôi sẽ không thảo luận cụ thể họ đóng quân ở đâu". Công ty tình báo Strafor có trụ sở tại Mỹ (được mệnh danh là "cái bóng của CIA") đã đưa ra quan điểm về vấn đề này hôm 22/1. Theo đó, "các ảnh vệ tinh đã chứng minh cho những tin đồn về hoạt động quân sự của Mỹ tại Syria".
Tuy nhiên, bộ chỉ huy quân sự Mỹ tiếp tục phủ nhận mọi thứ.
"Hãy để tôi nói rõ ràng, Lực lượng vũ trang Mỹ không có bất cứ sân bay nào tại Syria", Đại tá Không quân Patrick Ryder, một phát ngôn viên của Bộ tư lệnh Trung ương Mỹ (CENTCOM) nói vào hôm 24/1. Theo ông, "vị trí và số quân của chúng tôi (tại Syria) vẫn còn nhỏ" và họ đang thực hiện những nhiệm vụ mà "Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter tuyên bố trước đó".
Phía Nga cũng đã bác bỏ thông tin về việc xây dựng một căn cứ quân sự mới tại Syria.
"Không có căn cứ không quân "mới" hay có thêm các sân bay trung gian dành cho máy bay quân sự của Nga trên lãnh thổ nước Cộng hòa Ả Rập Syria và không có cái nào đang được lên kế hoạch hết", Thiếu tướng Igor Konashenkov, phát ngôn viên chính thức của Bộ Quốc phòng Nga cho biết. "Những phỏng đoán về chủ đề này đã được đăng tải trên ấn phẩm The Times của Anh chỉ là một trò hề nghiệp dư hoặc nỗ lực vụng về nhằm cung cấp thông tin để che giấu cho động thái điều một nhóm binh sĩ lớn tới biên giới Syria, gần Al-Qamishli của Thổ Nhĩ Kỳ".
Báo động và nghi ngờ
Ngày 22/1, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã báo động về những bài báo cho thấy hơn 200 nhân viên Nga bắt đầu làm việc để củng cố đường băng tại căn cứ không quân ở Al-Qamishili và đưa thêm viện binh tới khu vực biên giới trong khi binh lính bắt đầu đào thêm chiến hào, tờ Times đưa tin.
Căn cứ quân sự của Nga tại Latakia nằm ở đầu kia của Syria, bên bờ Địa Trung Hải. Theo Trung tướng Valery Gorbenko, cựu chỉ huy Quân đoàn Phòng không - Không quân thứ 4, khả năng của căn cứ ở Latakia là quá đủ rồi, do đó, ông nghĩ rằng các bài báo đưa tin về căn cứ mới của Nga ở đông bắc Syria là khó xảy ra.
"Tôi không nghĩ là Nga sẽ xây dựng một căn cứ không quân ở đó bởi một cái mà họ đang sử dụng đã cho phép họ vươn tới toàn bộ lãnh thổ nước này mà không cần tiếp thêm nhiên liệu", ông Gorbenko nói. "Và ngay cả khi họ phải bay tới nơi nào đó thật xa, tất cả các máy bay, ngoại trừ máy bay né bom, đều được trang bị khả năng tiếp nhiên liệu. Để xây dựng thêm một căn cứ khác sẽ đòi hỏi kinh phí rất lớn cũng như cần phải bảo vệ nó".
"Tôi chẳng thấy dấu hiệu nào về một căn cứ của Mỹ tại khu vực đó bởi họ đã có các căn cứ ở Thổ Nhĩ Kỳ rồi", ông nói thêm.
Có thể họ thực sự đang xây căn cứ quân sự
Ông Konstantin Sivkov, Phó viện trưởng Viện Các vấn đề Địa chính trị nói rằng việc Nga xây một căn cứ quân sự tại khu vực đó được thúc đẩy bởi logic các sự kiện và ông có chút nghi ngờ rằng các bài báo này là thật.
"Căn cứ của Nga đang được xây dựng để ngăn chặn nguồn cung từ Thổ Nhĩ Kỳ chuyển giao cho các chiến binh ở Syria và làm gián đoạn thông tin liên lạc", ông Sivkov nói. "Cuối cùng, chúng ta cần triển khai quân tới một khu vực khác - để đảm bảo sự hiện diện của chúng ta ở khu vực đó và nếu cần, đảm bảo luôn cả việc yểm hộ cho các lực lượng thân thiết với họ khỏi IS".
Bảo Linh (theo RBTH)