Trả lời về tình trạng xăng, dầu lậu “tung hoành” ở nhiều địa phương với số lượng rất lớn đã bị cơ quan điều tra phát hiện trong thời gian vừa qua, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cho biết, Nghị định 83/2014/NĐ-CP quy định về kinh doanh xăng dầu và điều kiện kinh doanh xăng dầu tại thị trường Việt Nam quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng bộ, ngành như Bộ Công Thương, Bộ KH&CN, Bộ Tài chính, Bộ GTVT… và trách nhiệm của các địa phương.
Bộ Công Thương thực hiện 3 chức năng chính, gồm: Chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính điều hành giá bán xăng dầu; bảo đảm nguồn cung cho sản xuất và tiêu dùng; phát triển hệ thống phân phối, bán lẻ cho sản xuất và tiêu dùng.
“Như vậy, theo chức năng nhiệm vụ được phân công trong Nghị định 83, Bộ Công Thương về cơ bản đã thực hiện và đáp ứng tốt. Tuy nhiên, trong giới hạn nhiệm vụ được cho phép, Bộ Công Thương vẫn thường xuyên có những đoàn kiểm tra, giám sát và hậu kiểm các cơ sở đại lý kinh doanh xăng dầu.
Gần đây nhất là đợt kiểm tra cuối năm 2020, Bộ Công Thương đã phối hợp với Bộ Công an giám sát hoạt động thương nhân kinh doanh xuất nhập khẩu, đầu mối. Với những trường hợp cơ quan công an phát hiện và điều tra hành vi buôn lậu, buôn bán hóa đơn, pha chế xăng giả, Bộ cũng cung cấp các thông tin về hoạt động của thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối có liên quan”, ông Trần Duy Đông cho biết.
Được biết, trong năm 2020, lực lượng quản lý thị trường (QLTT) đã tiến hành kiểm tra 4.550 vụ việc liên quan đến mặt hàng xăng dầu, xử lý 1.291 vụ với tổng số tiền xử phạt gần 14 tỷ đồng; tịch thu, tạm giữ gần 79.000 lít xăng dầu các loại với trị giá hàng hóa trên 1,5 tỷ đồng.
Cụ thể, trong quá trình kiểm tra, kiểm soát của lực lượng quản lý thị trường các tỉnh, thành phố, các hành vi vi phạm trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu phổ biến như: Vi phạm tác động vào cấu trúc kỹ thuật của phương tiện đo làm thay đổi tình trạng kỹ thuật và đặc tính đo lường của phương tiện đo để làm sai lệch kết quả đo (điều chỉnh sai số của phương tiện đo vượt quá giới hạn sai số cho phép); không niêm phong kẹp chì nắp bồn xe chứa xăng dầu; bán xăng dầu ngoài hệ thống; kinh doanh xăng dầu khi giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu đã hết hiệu lực. Bán xăng dầu có chất lượng không phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật tương ứng; bán xăng dầu nhập lậu; không rõ nguồn gốc xuất xứ.
Ngoài ra, còn kinh doanh xăng dầu không có Giấy xác nhận đủ điều kiện làm đại lý bán lẻ xăng dầu trong trường hợp có từ 02 cửa hàng bán lẻ xăng dầu trở lên; sử dụng phương tiện đo không có chứng chỉ kiểm định.
Thậm chí, có tình trạng một vài nhân viên bán hàng lợi dụng giờ cao điểm cũng như khâu quản lý lỏng lẻo để bơm chồng số, không niêm yết giá, tự ý điều chỉnh giá, treo biển không bán hàng, cố ý che bảng thông tin cột bơm… nhằm thu lợi bất chính, gây bất bình cho người tiêu dùng.
Liên quan đến hoàn thiện văn bản pháp luật, cơ sở pháp lý trong thời gian tới, ông Trần Duy Đông cho biết, sau nhiều lần họp, chỉnh sửa, ban soạn thảo đã hoàn thiện bản dự thảo lần 5 và trình Chính phủ, xin ý kiến các thành viên Chính phủ.
"Tôi hi vọng đây là bước cuối cùng để Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 83 về kinh doanh xăng được thực thi. Với Nghị định này, Ban soạn thảo đã tổng hợp tất cả những bất cập trong thời gian vừa qua để đưa vào sửa đổi. Hi vọng sau khi sửa đổi sẽ xử lý được những vướng mắc trong lĩnh vực xăng dầu thời gian qua" - ông Đông nói.
Theo đó, một số vướng mắc mà Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước nhắc đến là quy định về phát triển nhà phân phối làm sao cho minh bạch hơn, rõ ràng hơn, tránh tình trạng phát triển không đi vào thực chất; hay vấn đề về an toàn, chất lượng xăng dầu; vấn đề hạn ngạch mức nhập khẩu tối thiểu cũng có những đề xuất hợp lý hơn.
Thời gian tới, Bộ Công Thương cho biết sẽ tiếp tục tăng cường, phối hợp với các đơn vị chức năng kiểm tra, giám sát hoặc động kinh doanh mặt hàng xăng, dầu. Bên cạnh đó, Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) cũng coi xăng, dầu là mặt hàng đặc biệt quan trọng cần kiểm tra, giám sát thường xuyên để xử lý triệt để những vụ việc buôn bán xăng, dầu giả, kém chất lượng.