Đề xuất quy hoạch “bình cũ rượu mới” ?
Như Tạp chí Ngày Nay đã đưa tin, hàng ngàn hộ dân phường Giếng Đáy, TP Hạ Long (Quảng Ninh) đã phản ứng gay gắt trước đề xuất hạ cốt, cải tạo, chỉnh trang đô thị khu vực đồi tiếp giáp nút giao hoa thị cầu Cửa Lục 1.
Theo văn bản này, UBND thành phố Hạ Long đề nghị thu hồi khoảng 49ha đất, trong đó phần lớn là đất của 1.430 hộ dân đang sinh sống ổn định, lâu dài, phần lớn đã được cấp sổ đỏ.
Việc thu hồi đất này chỉ nhằm “hạ cốt, cải tạo chỉnh trang đô thị, dành quỹ đất dự kiến phát triển cho các công trình hỗn hợp, công viên, cây xanh cảnh quan”. Trong khi, khu vực đất dân cư trong diện bị đề nghị thu hồi trước đây đã từng bị thu hồi một phần cho dự án đường nối khu công nghiệp Việt Hưng với cao tốc Hạ Long- Vân Đồn và nhiều gia đình còn chưa được bố trí tái định cư hợp lý, theo đúng thỏa thuận ban đầu với người dân. Nay những hộ này lại tiếp tục có nguy cơ bị thu hồi tiếp chỉ để “hạ cốt cho đẹp”.
Đề xuất của UBND thành phố Hạ Long ngay lập tức vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của hàng ngàn hộ dân nằm trong khu vực bị thu hồi đất. Người dân đã “đội đơn” kêu cứu và kiến nghị khẩn cấp tới các cơ quan ban ngành và truyền thông . Người dân cho rằng “phải chăng thành phố Hạ Long đang đề xuất “thay dân”, cư dân chúng tôi ở lâu đời ở khu vực này bị thu hồi để đưa cư dân mới đến ở cho…đẹp đô thị”? Dư luận cũng đặt dấu hỏi đề xuất lạ này của UBND thành phố Hạ Long khiến người dân trong khu vực bị thu hồi đất đặt nghi vấn, phải chăng có dấu hiệu “lợi ích nhóm”, mục đích là tạo lập quỹ đất ở mới trong bối cảnh đất nền ở thành phố này đang sốt và tăng giá ở cấp số nhân?
Nắm bắt tâm tư nguyện vọng của người dân, tiếp thu phản ánh của báo chí, dư luận, ngày 11/2/2022, Thành ủy TP Hạ Long có công văn số 909-CV/TU “Về việc thu hồi, hủy bỏ Công văn số 12686/BC-UBND, ngày 29/12/2021 và Công văn số 12318/UBND, ngày 20/12/2021 của UBND Thành phố. Bằng công văn này, người dân hiểu rằng Thành ủy TP Hạ Long đã hủy bỏ đề xuất hạ cốt, cải tạo, chỉnh trang đô thị khu vực đồi tiếp giáp nút giao hoa thị cầu Cửa Lục 1.
 |
Văn bản thu hồi hủy bỏ Công văn số 12686/BC-UBND, ngày 29/12/2021 và Công văn số 12318/UBND, ngày 20/12/2021 của UBND Thành phố. |
Văn bản của Thành ủy TP Hạ Long còn chỉ đạo: Giao Ủy ban nhân dân thành phố chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan thông tin rộng rãi để Nhân dân được biết, ổn định tư tưởng, không để phát sinh dư luận gây mất an ninh trật tự trên địa bàn. Người dân hai phường Giếng Đáy và Hà Khẩu hết sức cảm kích trước sự lắng nghe lòng dân của Thành ủy TP Hạ Long, thậm chí họ đã viết thư cảm ơn lãnh đạo tỉnh, thành phố.
 |
Sau khi có văn bản hủy bỏ công văn số 12686 và công văn số 12318, thành phố đã ra văn bản tiếp nhận thủ tục hành chính bình thường với khu vực từng bị đưa vào quy hoạch đề xuất. |
Thế nhưng, niềm vui ngắn chẳng tày gang, ngày 21/4/2022 ông Đặng Thái Hưng, Chánh Văn phòng UBND TP Hạ Long lại có văn bản số 3010 /UBND tổ chức nghiên cứu Quy hoạch chi tiết khu vực hai bên tuyến đường nối khu Công nghiệp Cái Lân qua khu công nghiệp Việt Hưng đến đường cao tốc Hạ Long – Vân Đồn, đường kết nối từ điểm đầu cầu Cửa Lục 1 đến Ngã Ba Kênh Đồng và nút giao cầu Tình Yêu (cầu Cửa Lục 1) tại phường Giếng Đáy, Hà Khẩu.
 |
Văn bản số 3010/UBND ngày 21/4/2022 với đề xuất “bình mới, rượu cũ” khiến người dân bức xúc, bất an. |
Lạ lùng và bất thường ở chỗ, văn bản số 3010/UBND ngày 21/4/2022 câu chữ có khác vài dòng nhưng mục đích lại không khác văn bản số 12686/BC-UBND, ngày 29/12/2021 và Công văn số 12318/UBND, ngày 20/12/2021 của UBND Thành phố đã bị hủy bỏ trước đó là bao. Vẫn lấy lý do “cải tạo chỉnh trang đô thị và tạo quỹ đất ở mới nhằm bố trí tái định cư cho các hộ dân đang sinh sống ở khu vực có nguy cơ sạt lở cần di dời trên địa bàn phường Giếng Đáy”, văn bản của TP Hạ Long lại đề xuất thu hồi đất của hàng ngàn hộ dân hai phường Giếng Đáy và Hà Khẩu. Bất chấp, đề xuất này từng bị lên án là lạ lùng, tốn kém, không thuận lòng dân và từng bị hủy bỏ.
Cần làm rõ “động cơ” phía sau đề xuất lạ của TP Hạ Long!
Tại văn bản số 3010 /UBND, lãnh đạo TP Hạ Long nêu rõ, việc “tái đề xuất” quy hoạch nêu trên, thu hồi đất của hàng ngàn hộ dân hai phường Giếng Đáy và Hà Khẩu là nhằm: thực hiện các phương án di dời, bố trí tái định cư đảm bảo an toàn về tính mạng, tài sản cho các hộ dân đang sinh sống ở những khu vực có nguy cơ sạt lở trước mùa mưa bão năm 2022; sử dụng đất hợp lý, tiết kiệm, tận dụng hiệu quả hệ thống hạ tầng hiện có, gắn kết chặt chẽ giữa khu vực phát triển mới và đô thị hiện có; bảo đảm sự đồng bộ và hoàn thiện về hệ thống các công trình hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ đô thị; hài hòa giữa các khu vực phát triển mới với các khu vực dân cư hiện có; bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và gìn giữ, phát huy được bản sắc, không gian kiến trúc và cảnh quan đô thị khu vực…theo quy định của Luật quy hoạch đô thị năm 2009 và chỉ đạo của Ban Thường vụ Thành ủy tại Thông báo số 472-TB/TU ngày 1/4/2022.
 |
| Sơ đồ vị trí, ranh giới khu vực nghiên cứu quy hoạch phường Giếng Đáy và phường Hà Khẩu. |
Thậm chí văn bản này còn nêu đích danh tên ông Nguyễn Tiến Dũng – Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố và cho rằng đề xuất không thuận lòng dân nêu trên là thực hiện ý kiến kết luận của ông Dũng tại cuộc họp ngày 04/3/2022.
Không rõ cuộc họp ngày 04/03/2022 của lãnh đạo TP Hạ Long có cân nhắc tới việc đề xuất trước đây đã dẫn tới tình trạng xáo trộn lòng dân, mất an ninh trật tự trên địa bàn khi hàng ngàn người bức xúc đội đơn đi kiện và nghi vấn lợi ích nhóm hay không mà tại văn bản số 3010 /UBND ngày 21/4/2022, ông Chánh văn phòng đã giục giã: “Hoàn thiện phương án Quy hoạch chi tiết nêu trên để báo cáo cấp có thẩm quyền cho ý kiến trong tháng 5/2022, để thực hiện công tác thẩm định, phê duyệt Quy hoạch chi tiết đảm bảo quy định hiện hành”?
Cần nhắc lại rằng, theo Điều 16 Luật đất đai năm 2013, Nhà nước được quyền thu hồi đất, trưng dụng đất trong các trường hợp: Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai; Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người. Nhà nước quyết định trưng dụng đất trong trường hợp thật cần thiết để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai…
Căn cứ các quy định này, việc thu hồi đất của hàng ngàn hộ dân Giếng Đáy, Hà Khẩu thành phố Hạ Long không thuộc các trường hợp nhà nước được quyền thu hồi, trưng dụng đất.
Theo hiện trạng quản lý và sử dụng đất tại các khu vực trong diện bị đề xuất thu hồi theo văn bản số 12686/BC-UBND cũng như văn bản 3010/UBND, thì các khu dân cư hiện hữu đều đã nằm trong quy hoạch chung của thành phố Hạ Long, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2019, được định hướng với chức năng là đất ở hiện trạng. Việc thu hồi đất ở hiện trạng, đã được phê duyệt quy hoạch, thành đất phục vụ cho chỉnh trang đô thị, là bất hợp lý và sai quy hoạch chung đã được phê duyệt.
Người dân hai phường Giếng Đáy, Hà Khẩu cho biết, họ hoàn toàn ủng hộ chủ trương của Nhà nước nếu chủ trương đó đúng đắn, góp phần cải tạo chỉnh trang, tái thiết và phát triển đô thị cho khu vực mà không gây lãng phí theo kiểu “di dời người dân đang sinh sống ổn định, đất được cấp sổ đỏ lâu dài để lấy quỹ đất đó tái lập quỹ đất mới và đưa dân mới về sinh sống, đẩy những hộ dân cũ sang cảnh mất đất, mất nhà”.
Đáng nói, sau khi UBND thành phố Hạ Long phải ra văn bản hủy bỏ đề xuất “hạ cốt, cải tạo, chỉnh trang đô thị khu vực đồi tiếp giáp nút giao hoa thị cầu Cửa Lục 1”, Thường trực Tỉnh ủy Quảng Ninh đã từng nhắc nhở UBND TP Hạ Long phải nghiêm túc rút kinh nghiệm, không được ra chủ trương không đúng với tinh thần chỉ đạo của Thường trực tỉnh ủy, đồng thời nhanh chóng ổn định dư luận, tình hình nhân dân. Thế nhưng, chỉ sau chỉ đạo này chưa đến 2 tháng, UBND TP Hạ Long lại khiến người dân bất an vì đề xuất “bình mới, rượu cũ”.
Hiện hàng ngàn hộ dân hết sức bức xúc đang gửi đơn khiếu kiện tới báo chí truyền thông và các cơ quan Trung Ương.
Thiết nghĩ, Tỉnh ủy, UBND Tỉnh Quảng Ninh cần sớm kiểm tra, làm rõ “ hai lần đề xuất- cùng một nội dung” đi ngược lòng dân của UBND TP Hạ Long.
Tạp chí Ngày Nay sẽ tiếp tục cập nhật thông tin!
