Ở các Trung tâm Lưu trữ Quốc gia, trong số những tài liệu giấy, thì tài liệu giấy dó có tuổi thọ cao nhất. Các tài liệu giấy dó là những loại tài liệu được sản sinh lâu đời nhất, từ khi các phương tiện bảo quản chưa được phát triển, sở hữu độ Bắt màu, hút ẩm và thoát ẩm cao, đồng thời cũng cách nhiệt, cách âm tốt, do có cấu trúc dạng sợi đa chiều.
Giấy dó là loại giấy được sản xuất từ vỏ những cây dó theo quy trình thủ công được truyền lại qua nhiều thế hệ ở Việt Nam. Giấy dó nổi tiếng nhất với công chúng là những ứng dụng dùng trong mỹ thuật dân gian Việt Nam, với vai trò là chất liệu nền cho các tác phẩm có sức hút lâu bền trong lịch sử văn hóa của dân tộc như tranh dân gian Đông Hồ, tranh Hàng Trống, hay để làm tài liệu lưu trữ.
Đến với triển lãm Bóng "Dó", công chúng có thể chứng kiến những sản phẩm mang nét mới mẻ, thú vị và gần gũi, hiện đại hơn như những tác phẩm màu nước của họa sĩ minh họa Cẩm Anh, hay những tác phẩm sử dụng kỹ thuật in ảnh lâu đời từ thế kỷ 19 Cyanotype của nhiếp ảnh gia Nguyễn Kim Long.
Tác phẩm "Em Mèo" của họa sĩ Cẩm Anh. |
Tác phẩm sử dụng kỹ thuật in Cyanotype của nhiếp ảnh gia Nguyễn Kim Long. |
Cây Dó giấy có tên khoa học là Rhamnoneuron balansae, thuộc họ Trầm Thymelaeaceae. Cây mọc chủ yếu tại các vùng núi phía Bắc như: Hòa Bình, Tuyên Quang, Thái Nguyên,... và trở nên bền bỉ, mạnh mẽ sau khi đã trải qua bao nắng mưa nơi núi rừng. Từng chùm hoa Dó trắng ngần, nở rộ thơm ngát lại đem tới những hạt mầm để mọc lên cây non. Vỏ Dó đến độ bánh tẻ được thu hoạch từ tháng 8 đến tháng 12 âm, khi tiết trời còn lạnh, rồi được phơi khô thật kỹ để bảo quản và dùng trong suốt năm sau. Và từ đôi bàn tay khéo léo, cần mẫn của những người thợ thủ công, những tờ giấy Dó đẹp đẽ ra đời, sẵn sàng cho một vòng đời mới.
- Giấy Dó Ngô Đức.
Tác giả và Ban tổ chức triển lãm Bóng "Dó". |
Công chúng có thể biết những công đoạn cơ bản của việc tạo nên giấy dó. Ảnh: Kondou. |
Workshop Học làm Giấy Dó tại Viện Goethe Hà Nội. |
Ảnh: Kondou |
Ngoài phần triển lãm, khán giả còn có thể đăng ký tham gia những workshop "Học làm Giấy Dó" và "Ứng dụng giấy Dó trong kỹ thuật in ấn Cyanotype" , talkshow "Giới thiệu ứng dụng hiện đại trên Giấy Dó Ngô Đức", "Một thếp giấy - Một con đường", workshop " diễn ra trong khuôn viên Viện Goethe Hà Nội.
Với sự dẫn dắt của các nghệ sĩ diễn giả, người tham gia phần nào hiểu được diện mạo của một ngành nghề đã thay đổi theo thời cuộc ra sao, những yếu tố nào giúp giấy Dó vẫn tồn tại, cũng có thể tự tay làm nên được tờ giấy Dó thành phẩm, từ bước và tận hưởng thành quả của chính mình.
Một số bức ảnh tại triển lãm do PV Ngày Nay ghi lại:
Ảnh: Kondou |
Một số tác phẩm giấy dó trong cuộc triển lãm được chuyển thể sang dạng postcard. Ảnh: Kondou. |
Triển lãm đã thu hút rất nhiều khán giả đến thăm Viện Goethe từ 12 - 14/8. Ảnh: Kondou |
Những tác phẩm tranh dó tại triển lãm được bán với mức giá dao động từ vài trăm đến vài triệu. |