Được sự chỉ đạo của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Viện VIDS đã triển khai nghiên cứu một trong các nhiệm vụ có chủ đề về văn hóa và văn hóa tâm linh trong phát triển – theo đúng chức năng, nhiệm vụ đã xác định của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Sau hơn 2 năm, từ tháng 2 năm 2022 đến nay, Viện VIDS đã tổ chức 4 cuộc hội thảo tại 4 không gian vùng miền với chủ đề: “Tiếp tục phát huy các giá trị văn hóa tâm linh, thực trạng, những vấn đề đặt ra và định hướng phát triển trong giai đoạn mới”. Mỗi hội thảo đã có khoảng 200 người tham dự và nhận về gần 60 bài tham luận của 56 tác giả bao gồm các nhà khoa học,các chuyên gia, các nhà quản lý, các doanh nhân, các chức sắc tôn giáo…
Phát biểu tại Lễ ra mắt, TS. Thang Văn Phúc, đồng Chủ biên sách, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Viện trưởng Viện VIDS chia sẻ: “Quá trình vận hành tổ chức 4 hội thảo với khoảng gần 1.000 đại biểu suốt 2 năm trên diện rộng, chúng tôi được các cơ quan, tổ chức, nhà khoa học, doanh nhân… hưởng ứng giúp đỡ tài trợ toàn diện. Cuốn sách có mặt trong ngày hôm nay cũng là dịp tri ân tới sự hưởng ứng, giúp đỡ có hiệu quả đó”.
Trên cơ sở 4 tập kỷ yếu, Viện VIDS đã chuyển thành một ấn phẩm sách giới thiệu sâu rộng kết quả nghiên cứu như là một yêu cầu cao của việc đưa chủ trương đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước vào cuộc sống.
Với 48 tác giả 50 bài viết tham luận tập hợp từ nhiều nguồn và tiếp cận vấn đề ở nhiều góc độ khác nhau, cuốn sách được phát triển gồm 3 phần: Lịch sử vấn đề - lý luận – nhận thức và quan điểm; Hiện thực – tín ngưỡng thờ mẫu, thờ tổ tiên trải nghiệm và những giá trị; Vấn đề - sự kiện - kiến nghị - giải pháp cùng các phụ lục.
Nội dung, tính chất của cuốn sách cập nhật những vấn đề liên quan rất nhiều chuyên ngành khoa học trải rộng và sâu trên các lĩnh vực: Văn hóa, lịch sử, triết học, y học, sinh học, cận tâm lý học, thần học, tôn giáo học, dân tộc học, vật lý lượng tử… Chuỗi giá trị từ trang sách này có thể cũng là những dự báo cho thấy thế kỷ 21 sẽ là hiện tượng tôn giáo và tâm linh xuất hiện không như trong quá khứ của đời sống của con người, có thể chỉ có tình cảm tôn giáo nhưng nhu cầu tâm linh sẽ mạnh mẽ hơn.
TS. Thang Văn Phúc nhận định, dù khó khăn, nhưng đời sống tâm linh, giá trị văn hóa tâm linh vẫn hiện hữu và là nguồn lực tiềm tàng của dân tộc Việt Nam đã được minh chứng qua hàng ngàn năm không bị đồng hóa trước nhiều thế lực ngoại xâm. Ý nghĩa bao quát nhất với ấn phẩm này là một viên gạch góp thêm nền móng cho lâu đài khoa học nghiên cứu tâm linh và văn hóa tâm linh bên thềm thế kỷ 21.
