Một báo cáo mới từ tổ chức môi trường biển Oceana cho biết trừ khi các biện pháp bảo vệ được ban hành, nếu không cá voi trơn Bắc Thái Bình Dương sẽ khó có khả năng sinh sôi, theo các nhà nghiên cứu.
Số lượng cá voi trơn chỉ còn khoảng 400 cá thể và chưa tới 25% là những con cái đủ tuổi sinh sản. Ít nhất 28 con cá voi đã chết trong 2 năm qua, giám đốc chiến dịch của Oceana - bà Whitney Webber, cho biết.
Hiện tượng biến đổi khí hậu, đánh bắt hải sản quá số lượng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng suy giảm số lượng.
"Loài cá voi này không còn chết do nguyên nhân tự nhiên nữa. Chúng đang chết dưới tay con người", bà Webber nói.
Cá voi trơn thường bị các ngư dân nhắm đến do chúng có tập quán săn bắt gần bờ và khi chết, xác chúng nổi lên trên mặt nước.
Vào thời điểm săn bắt cá voi bị cấm vào năm 1935, cá voi trơn đã bị săn bắt gần như tuyệt chủng. Ngư dân thường sử dụng dây câu dọc và lồng để đánh bắt loài cá này, ước tính có tới 100 con cá voi sa lưới mỗi năm.
Hơn 1 triệu dây câu học được giăng qua các con đường di cư của cá voi trơn ở Mỹ và Canada, bà Webber ví đây là "một bãi mìn" đối với cá voi.
"Khi bị vướng vào dây câu, cá voi trơn thường giựt đứt chúng và kéo theo dây câu trong nhiều tháng, khiến chúng di chuyển chậm lại và gặp khó khăn trong việc săn bắt, sinh sản. Các vết thương do dây câu cũng có thể gây nhiễm trùng khiến chúng tử vong", theo bà Webber.
Kể từ năm 2017, khoảng 28 con cá voi trơn được xác định là đã tử vong do nguyên nhân "bất thường".
Có khả năng là do nguồn thức ăn của chúng đang dần cạn kiệt, bà Webber nói. Tại Canada, những con cá voi trơn phải cạnh tranh với các địch thủ khác và dễ bị sa lưới hơn. Điều này khiến chúng có nhiều nguy cơ tử vong hơn trên đường đi tìm kiếm thức ăn.
Các tác nhân này khiến cá voi trơn Bắc Thái Bình Dương suy giảm về số lượng do không thể sinh sản. Loài vật này không thể đạt đến độ chín về tình dục cho đến khi 10 tuổi và con cái thường chỉ sinh ra một con non sau 3-5 năm. Tuy nhiên, các tác nhân bất lợi hiện tại khiến chúng mất đến 10 năm để sinh ra một con cá voi con.
Những con cá voi có tên và gia đình. Các nhà nghiên cứu bị nghiền nát
Vì có quá ít cá voi trơn, các nhà nghiên cứu đã có thể theo dõi tất cả những cá thể còn sống. Chúng đều được đánh số cụ thể, nhưng có những trường hợp như Punctuation - một con cá voi hiếm hoi được đặt tên riêng.
Nhóm nghiên cứu cho biết họ theo dõi tường tận hoạt động của những con cá voi trơn trong nhiều năm và chứng kiến chúng sinh con đẻ cái, thậm chí có những con đã lên tới chức ông bà.
Punctuation - một con cá voi lên chức bà, được đặt tên đã tử vong vào tháng 6 vừa qua sau khi một con tàu đâm vào.
Con cá voi cái này đã sống sót sau hai vụ va chạm tàu trước đó và đã mắc phải dây câu 6 lần, có những lần dây câu xẻ dọc bụng con vật khiến nội tạng của nó bị lộ ra ngoài.
Trong khoảng thời gian từ năm 1986 đến năm 2016, Punctuation đã sinh 6 con, trong đó có 2 con non sau đó trưởng thành và sinh sản tiếp, những con khác tử vong do nhiều lý do khác nhau.
Cá voi trơn Bắc Thái Bình Dương có thể "tuyệt chủng về mặt chức năng" trong vài thập kỷ tới nếu mọi thứ không thay đổi. Những người ủng hộ Oceana đang nghiên cứu đề xuất loại bỏ phương pháp đánh bắt bằng dây câu thẳng đứng để bảo vệ loài cái voi trơn.
"Nhìn thấy những con cá voi bị tuyệt chủng sẽ là điều khủng khiếp, đáng xấu hổ. Mọi sinh vật đều có vai trò trong hệ sinh thái", bà Webber nói.
Một hệ sinh thái đại dương lành mạnh sẽ giúp các nền kinh tế ven biển lành mạnh. Nghề cá phụ thuộc vào sự phong phú của hệ động thực vật sinh sống bên trong và khi một liên kết trong chuỗi thức ăn biến mất, sự cân bằng của hệ sinh thái sẽ bị đảo lộn.
"Nếu chúng biến mất, Đại Tây Dương sẽ mất một trong những loài cá voi lớn nhất và hiếm nhất", bà Webber chia sẻ.