1 Danh tướng tuổi Tý nào từng giúp Lê Lợi chiến thắng giặc Minh?
icon
Nguyễn Trãi
icon
Nguyễn Xí
icon
Nguyễn Kim
Giải thích Nguyễn Xí (Bính Tý, 1396- 1465) là khai quốc công thần của triều Hậu Lê, từng phò trợ bốn đời vua là Lê Thái Tổ (tức Lê Lợi), Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông và Lê Thánh Tông.
2 Quê của danh tướng tuổi Tý này ở đâu?
icon
Thanh Hóa
icon
Nghệ An
icon
Hà Tĩnh
Giải thích Theo Đại Việt thông sử, ông quê ở xã Thượng Xá, huyện Chân Phúc (nay là xã Nghi Hợp, Nghi Lộc, Nghệ An), cha làm nghề buôn muối. Năm 9 tuổi, sau khi cha mất, Nguyễn Xí cùng anh trai tới Lam Sơn đầu quân cho Lê Lợi và được cho làm gia thần.Nguyễn Xí sau đó được giao quản lý quân Thiết đột. Năm 1418, Nguyễn Xí khi ấy 22 tuổi đã tham gia quân khởi nghĩa Lam Sơn, cùng Lê Lợi vào sinh ra tử khi bị quân sĩ nhà Minh vây đánh, phải rút lên núi Chí Linh cầm cự suốt 3 tháng. Ông sau đó lập nhiều công trạng nên được phong làm Đại tướng quân, chỉ huy đội tinh binh và đại thắng ở nhiều trận chiến lớn. Ở trận đánh kết thúc khởi nghĩa Lam Sơn, buộc nhà Minh rút về nước, Nguyễn Xí chỉ huy các quân tiếp ứng cho đội quân của Lê Sát, tiếp tục đại thắng. "Năm 1428, ông được phong là Long Hổ tướng quân Suy trung Bảo chính công thần. Năm 1429 có việc khắc biển công thần, khi bàn công, ông đứng ở hàng thứ 5, được phong là Huyện hầu.Sau khi Lê Lợi lên ngôi vua, ông được ban họ Lê vì có công lớn trong cuộc kháng chiến chống giặc Minh.
3 Ông đã đào tạo ra một đội quân đặc biệt, hỗ trợ đắc lực cho cuộc khởi nghĩa của quân Lam Sơn. Đó là đội quân gì?
icon
Đội quân khuyển
icon
Đội tượng binh
icon
Đội kỵ mã
Giải thích "Vua sai Nguyễn Xí nuôi một đàn chó săn gồm hơn 100 con, sớm chiều chia cơm cho chó ăn, ông đều dùng chung làm hiệu để gọi chó về. Bầy chó theo sự điều khiển của ông tiến thoái răm rắp. Nhà vua rất quý trọng, cho là ông có tài làm đại tướng, sai quản đội Thiết đột thứ nhất", sách Đại Việt thông sử viết. Chính sử không ghi chép cụ thể nhưng nhiều giai thoại nhắc tới sự đóng góp của đội quân đặc biệt này. Khi quân Lam Sơn bị vây hãm tuyệt lương, đàn chó đi săn thú, bắt chim về làm thức ăn cho nghĩa quân. Dưới sự điều khiển của Nguyễn Xí, đàn chó còn chiến đấu và trở thành nỗi kinh hoàng với tướng sĩ nhà Minh. Có lần Nguyễn Xí cho buộc vào cổ đàn chó những chiếc đạc ngựa rồi đem quân vây trại giặc Minh, vừa cho đánh trống hò reo ầm ĩ, vừa xua chó chạy quanh trại. Quân Minh nghe tiếng đạc ngựa, lại thấy tiếng trống thúc, quân reo tưởng Lam Sơn đến cướp trại nhưng không rõ binh lực thế nào nên không dám ra đánh, chỉ dùng cung nỏ bắn ra như mưa. Nhờ thế, quân đội Lam Sơn thu được hàng vạn mũi tên, còn nhà Minh bị một đêm hoảng loạn. Kế sách này của Nguyễn Xí được nghĩa quân Lam Sơn và dân chúng hết lời ca ngợi, ví như mưu của Khổng Minh đã dùng người rơm để "mượn tên" của quân Tào trên sông Xích Bích thời Tam Quốc.
4 Dưới thời vua Lê Nhân Tông, vì sao Nguyễn Xí bị bãi chức Nhập nội đô đốc?
icon
Ông đắc tội với vua mới
icon
Ông thờ ơ với công việc
icon
Ông bị bọn quyền thần hãm hại
Giải thích Thời vua thứ hai nhà Hậu Lê là Thái Tông, Nguyễn Xí được giữ chức Tham tri chính sự, kiêm Tri từ tụng. Năm 1442, vua Thái Tông đột ngột mất trong vụ án Lệ Chi viên, Nguyễn Xí nhận di chiếu phò trợ Lê Nhân Tông lúc này mới 1 tuổi, nối ngôi. Ông được phong làm Nhập nội đô đốc (năm 1445) và được lệnh đem quân đi đánh Chiêm Thành, nhưng chưa đi. "Lúc ấy vua còn bé, trong số bọn quyền thần hãnh tiến có kẻ tố cáo tội trạng của ông. Các đại thần cho rằng ông là người có công lao nên phải đem ra đình nghị, rồi bãi chức", sách Đại Việt thông sử chép. Năm 1448, Nguyễn Xí được khôi phục tước vị, cho làm Thiếu bảo, coi việc quân dân.
5 Khi vua Lê Nhân Tông bị người anh cùng cha khác mẹ là Lê Nghi Dân sát hại để tiếm ngôi, Nguyễn Xí đã làm gì?
icon
Khởi binh đánh Nghi Dân
icon
Theo phò Nghi Dân
icon
Từ chức về ở ẩn
Giải thích Sách Đại Việt sử ký toàn thư chép, năm 1459 Lê Nghi Dân là anh cùng cha khác mẹ của Lê Nhân Tông giết vua để tiếm ngôi. Nghi Dân vì tin dùng bọn gian nịnh, giết hại bề tôi cũ, pháp chế của tổ tông đổi thay hết thảy, người oán trời giận. "Tháng 6, ngày mồng 6 (năm 1460) các đại thần gồm Nguyễn Xí, Đinh Liệt xướng nghĩa diệt bọn phản nghịch Đồn, Ban. Giáng Nghi Dân xuống trước hầu. Đón Gia Vương lên ngôi hoàng đế. Khi ấy, Nghi Dân cướp ngôi mới được 8 tháng...", sách viết. Đại Việt thông sử cho hay, Nguyễn Xí là người khởi xướng việc khởi binh, cũng chính ông đã cầm quân tiêu diệt bọn nghịch đảng tay sai của Nghi Dân.
6 Vị vua được Nguyễn Xí và quần thần tôn lên làm vua sau đó đã trở thành minh quân, nổi tiếng bậc nhất đời Hậu Lê, đó là ai?
icon
Lê Thánh Tông
icon
Lê Chiêu Tông
icon
Lê Hoàng Tông
Giải thích Năm 1460, Nguyễn Xí và các đại thần đã tôn con trai Lê Thái Tông và bà Ngô Thị Ngọc Dao là Lê Tư Thành (tức Lê Thánh Tông) lên ngôi vua, khi ấy 18 tuổi. Sách Đại Việt sử ký toàn thư miêu tả Thánh Tông bình thường sống kín đáo, không lộ vẻ anh minh, thích đọc sách cổ kim, nghĩa lý thánh hiền, nhưng vẫn được quan lại triều đình đánh giá cao, tin tưởng trở thành bậc kỳ tài giúp nước. Trong hơn 37 năm trị vì, Lê Thánh Tông đã tạo ra nhiều thành tựu, khiến Đại Việt trở thành quốc gia lớn mạnh trong khu vực, được các nước láng giềng kiêng nể. Đây cũng được đánh giá là thời kỳ phát triển rực rỡ nhất của Đại Việt về mọi mặt kinh tế, chính trị, quân sự, giáo dục, văn hóa, xã hội. Lãnh thổ được mở rộng đáng kể sau nhiều cuộc chiến với các nước xung quanh như Chiêm Thành, Ai Lao, Bồn Man. Năm 1463, vua Lê Thánh Tông ban chức Nhập nội hữu tướng quốc cho Nguyễn Xí rồi sau lại thăng làm Thái úy.
7 Nguyễn Xí mất vì lí do gì?
icon
Tự tử
icon
Bị sát hại
icon
Bị bệnh
Giải thích Nguyễn Xí làm quan trải qua 4 đời vua, nắm giữ những chức vụ quan trọng của triều đình. Đến năm Ất Dậu (1465), ông bị bệnh mất, thọ 68 tuổi, triều đình truy phong là thái sư.
8 Đền thờ của Nguyễn Xí hiện nay ở đâu?
icon
Hà Nội
icon
Nghệ An
icon
Cả 2 địa điểm trên
Giải thích Ngày nay, đền thờ Nguyễn Xí ở xã Nghi Hợp, huyện Nghi Lộc, (Nghệ An). Đây là di sản cấp quốc gia, có giá trị kiến trúc, được xây dựng cách đây hơn 500 năm. Lễ hội đền Nguyễn Xí vào ngày 30 tháng giêng âm lịch hàng năm.
9 Con phố mang tên Nguyễn Xí ở trung tâm Hà Nội nổi tiếng là gì?
icon
Phố sách
icon
Phố cà phê
icon
Phố đi bộ
Giải thích Phố Nguyễn Xí dài hơn 50m nối giữa phố Đinh Lễ đến Tràng Tiền, thuộc quận Hoàn Kiếm (Hà Nội). Thời Pháp thuộc đây là phố Jules Boissière, sau cách mạng tháng tám là phố Chùa Quan Thượng (nơi xưa có chùa Báo ân), rồi được đổi thành tên Nguyễn Xí như ngày nay. Cùng với phố Đinh Lễ, Nguyễn Xí nổi tiếng là phố sách với các cửa hàng chất đầy sách cổ khó tìm đến những cuốn mới xuất bản... Tản bộ quanh bờ hồ Hoàn Kiếm rồi ghé vào phố sách Đinh Lễ - Nguyễn Xí ở kế bên đã trở thành thú vui của không ít người Hà Nội và du khách khi đến với thủ đô.
(Ngày Nay) - Từ ngày 19-21/11/2024, Tổng thống Luis Rodolfo Abinader Corona cùng các quan chức cấp cao của Chính phủ Cộng hòa Dominicana đã đón Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính thăm chính thức nước Cộng hòa Dominicana.
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.
(Ngày Nay) - Oai nghi cùng với chánh kiến và tịnh giới là ba yếu tố làm nên đạo hạnh - phẩm chất của tu sĩ Phật giáo, như cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu, bậc am tường kinh luật luận đã từng nhấn mạnh.
(Ngày Nay) - 6,2 triệu USD là mức giá vừa được trả cho một tác phẩm nghệ thuật gây tranh cãi, một quả chuối tươi dán lên tường bằng băng dính bạc. Tác phẩm được đưa ra trong một cuộc bán đấu giá của Sotheby’s ở New York, Mỹ.
