Theo chương trình, trong mỗi phần, người điều phối sẽ đặt ra câu hỏi, hai ứng viên sẽ có 2 phút để trả lời trọng tâm vào câu hỏi đó. Sau đó thì họ có thể đối đáp thêm với nhau.
Ba chủ đề chính của cuộc tranh luận gồm "Hướng đi của nước Mỹ", "Đạt được thịnh vượng" và "Bảo vệ nước Mỹ".
Trước đó, theo đánh giá của giới phân tích, mỗi ứng cử viên đều có điểm mạnh, điểm yếu của mình. Kết quả thăm dò ý kiến cử tri của tờ The Washington Post cho thấy tỷ phú Donald Trump đang bất ngờ dẫn trước bà Hillary Clinton liên quan tới vấn đề kinh tế và chống khủng bố, trong khi bà Hillary nhận được sự đánh giá cao hơn đối với các vấn đề chính sách đối ngoại, nhập cư và an sinh xã hội.
Hai ứng viên bắt đầu xuất hiện trên sân khấu, họ bắt tay và mỉm cười với nhau. Bà Cllinton mặc màu đỏ (màu tượng trưng của đảng Cộng hòa), ông Trump mặc màu xanh (màu của đảng Dân chủ). Đây là một nét mới khi hai ứng viên mặc trang phục có màu đại diện của đảng đối thủ.
Con gái của ông Trump, Melania và phu quân của bà Clinton, cựu Tổng thống Bill Clinton đã có mặt để ủng hộ cho người thân của mình. Trước đó, cô Melania và ông Bill Clinton từng gặp nhau ít nhất 2 lần, lần đầu là vào giải tennis Mỹ Mở rộng năm 2000 và lần thứ 2 là tại đám cưới cô Melania.
Người dẫn chương trình Lester Holt tuyên bố bắt đầu cuộc tranh luận bằng lời bông đùa: “Tiếng lục cục mà các bạn có thể nghe thấy rất rõ là tiếng khớp xương tôi va vào nhau khi chứng kiến đám đông người theo dõi kéo dài tới 100m ở bên dưới. Tôi sẽ báo trước cho các bạn thời điểm chúng ta bắt đầu cuộc tranh luận khoảng 1 phút để các bạn có thể chuẩn bị… Bắt đầu thôi nào!”.
Hai ứng cử viên bắt tay nhau trước khi bước vào cuộc tranh luận trực tiếp.
Người dẫn chương trình Lester Holt chào mừng tỷ phú Trump: “Cuối cùng thì tôi và ông Trump cũng đã có mặt trên sân khấu này. Rất vui vì ông đã có mặt tại đây”.
Tình trạng lao động và thu nhập của người lao động Mỹ.
Câu hỏi đầu tiên được người điều phối đặt ra cho bà Clinton: “Hãy giải thích vì sao bà lại là sự lựa chọn tốt hơn so với ông Trump trong việc tạo công ăn việc làm và tăng nguồn thu nhập cho người lao động Mỹ?”.
Bà Clinton khôn khéo trả lời bằng câu hỏi “Chúng ta sẽ trở thành một quốc gia như thế nào? Tôi muốn đầu tư vào các bạn. Tôi muốn đầu tư vào tương lai”. Điều đó là bởi bà luôn quan tâm đến tương lai của đất nước và nghĩ đến đứa cháu mới 2 tuổi của mình. Bà Clinton cho biết bà sẽ đảm bảo mọi gia đình có đủ tiền để chăm sóc con cái của mình.
Ngoại trưởng Mỹ một lần nữa khẳng định các chính sách về ngày nghỉ ốm, dịch vụ chăm sóc trẻ em và chia sẻ lợi ích công bằng.
Trong khi đó, ông Trump cho rằng, ông và bà Clinton chia sẻ quan điểm chung về việc chăm sóc trẻ em. Tuy nhiên, theo ông Trump, điều cần quan tâm nhất hiện nay là phải ngăn chặn tình trạng công ăn việc làm “vuột khỏi tay người dân Mỹ”.
Việc làm của chúng ta đang “chảy sang” Mexico. Hãy xem Trung Quốc đang làm gì, họ sử dụng Mỹ như “con lợn nhựa” để tái thiết đất nước của họ. Ông Trump cũng cam kết sẽ giảm đáng kể các khoản thuế để tạo thêm nhiều công ăn việc làm. Theo ông Trump, nước Mỹ đang mất đi nhiều cơ hội việc làm. Nhiều doanh nghiệp tới Mexico, nơi có mức thuế rẻ hơn để xây dựng nhà máy và tạo ra nhiều việc làm ở nước khác, chứ không phải nước Mỹ. Vì thế, chính sách của ông Trump là giảm mạnh mức thuế doanh nghiệp. Ông Trump cũng bày tỏ mối lo ngại xung quanh vấn đề giao dịch thương mại với Trung Quốc.
Vấn đề thương mại
Bà Clinton khẳng định, đây là vấn đề rất quan trọng: “Nước Mỹ chiếm 5% dân số thế giới và chúng ta phải “làm ăn” với 95% số dân còn lại”. Bà Clinton cho rằng, kế hoạch mà ông Trump đưa ra sẽ chỉ làm cho nền kinh tế của chúng ta suy yếu đi rất nhiều”.
Bà Clinton cho rằng, ông Trump đã rất may mắn trong cuộc đời mình: “Ông ấy quá may mắn, ông ấy vay được bố mình số tiền 14 triệu USD để lập nghiệp, chính vì thế, ông ấy tin rằng, càng giúp đỡ được nhiều người giàu, bạn càng thành công”.
Trong khi đó, theo bà Clinton, bà chỉ được thừa hưởng kinh nghiệm làm việc của cha mình trong một nhà máy nhuộm vải sợi.
Đáp lại, ông Trump khẳng định, bố ông chỉ cho ông “một khoản tiền rất nhỏ” từ những năm 70 của thế kỷ trước và ông đầu tư số tiền này vào ngành xây dựng. Nhờ những khoản đầu tư khôn ngoan, ông đã nhanh chóng trở thành doanh nhân thành đạt.
Bà Clinton thừa nhận đã mắc sai lầm khi sử dụng thư điện tử cá nhân để giải quyết việc công trong thời kỳ còn làm Ngoại trưởng Mỹ. "Tôi đã phạm sai lầm khi sử dụng thư cá nhân," bà nói và ông Trump đế thêm: "Chắc chắn rồi."
Ông Trump nhắc đến Hiệp định Thương mại Bắc Mỹ (NAFTA) và cáo buộc: “Bà Clinton và các chính trị gia khác đáng nhẽ không nên ký kết hiệp định này. Hiệp định này đang gây ra tác động xấu đến việc làm và nền kinh tế Mỹ. Chúng ta là một nền kinh tế có giá trị 20.000 tỷ USD và chúng ta không thể làm được điều này”.
Bà Clinton chỉ trích ông Trump về phương thức làm kinh doanh của ông. Theo bà, người lao động và các nhà thầu đã bị bóp nghẹt bởi các doanh nghiệp của ông Trump.
Khi được hỏi làm thế nào để ông Trump có thể “hồi sinh” nền sản xuất của Mỹ, ông Trump nhấn mạnh: “Không được phép để các doanh nghiệp trong nước bỏ ra nước ngoài. Nếu các bạn nghĩ rằng, bạn có thể kéo họ trở lại Mỹ bằng việc không áp thuế với tất cả các doanh nghiệp (theo điều khoản của NAFTA) thì bạn đã nhầm”.
Ngược dòng thất bại
Cuộc tranh luận giữa bà Clinton và ông Trump càng thêm nóng khi bà Clinton cáo buộc ông Trump chính là nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng nhà đất năm 2008: “Hãy nhớ lại tình trạng kinh tế đất nước 8 năm trước đây. Chính sách đánh mạnh thuế vào Phố Wall đã khiến nền kinh tế suy thoái và ông Trump phải chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng nhà đất đó”. Theo bà Clinton, cuộc khủng hoảng ấy đã khiến 9 triệu người mất việc làm. Người dân Mỹ sẽ không muốn chính sách kinh tế khủng khiếp ấy quay trở lại. Bà Clinton dẫn một nghiên cứu thuế độc lập cho thấy, chính sách thuế của ông Trump sẽ khiến Mỹ nợ 15 nghìn tỷ USD trong 10 năm tới.
Ông Trump phản bác cáo buộc này: “Đó chính là kinh doanh!”
Liên quan đến vấn đề biến đổi khí hậu, bà Clinton cáo buộc: “Donald Trump nghĩ rằng, biến đổi khí hậu chỉ là trò bịa đặt do Trung Quốc nghĩ ra”. Đáp lại, ông Trump nhắc đi nhắc lại đến 3 lần rằng ông không hề nói như vậy.
Ông Trump cho biết: “Bà Clinton đang nói về các tấm pin năng lượng mặt trời. Chúng ta đã đầu tư vào những tấm pin năng lượng mặt trời đó và mọi thứ trở thành thảm họa. Chính sách về năng lượng của chúng ta thực sự là một thảm họa. Chúng ta không thể làm như thế nhất là khi chúng ta chứng kiến khoản nợ 20.000 tỷ USD mà ông Obama đã tạo ra - gấp đôi so với gần 8 năm trước đó”.
Luật pháp và trật tự
Bà Clinton cam kết sẽ cải cách hệ thống luật pháp Mỹ: “Chúng ta sẽ “giật súng” khỏi tay những kẻ không nên sở hữu chúng. Chúng ta phải ngăn chặn tình trạng bạo lực súng đạn lan tràn”.
Ông Trump kêu gọi việc khôi phục luật pháp và trật tự. "Chúng ta cần luật pháp và trật tự ở đất nước này," ông nói.
Ông tuyên bố bạo lực ở các thành phố lớn như Chicago có thể được giải quyết bằng việc tăng cường luật pháp và trật tự. Ông đã nhắc lại đề xuất rằng cảnh sát Chicago nên sử dụng chiến thuật ngăn chặn và lục soát nghi phạm đã từng được sử dụng ở New York, trước khi nó bị dẹp bỏ.
Trump tuyên bố cảnh sát phải có trách nhiệm tước súng từ những người không nên sử dụng chúng, những "kẻ xấu".
Liên quan đến vụ cảnh sát da trắng bắn hạ người da màu, bà Clinton tuyên bố: “Không may là chủng tộc quyết định quá nhiều vấn đề liên quan đến nơi một người sinh sống và bị hệ thống pháp luật đối xử như thế nào.
Chúng ta cần phải khôi phục lòng tin đối giữa cộng đồng người da màu và cảnh sát. Chúng ta cần phải đảm bảo rằng, cảnh sát Mỹ được huấn luyện tốt nhất và luôn cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng vũ lực. Mọi người cần phải được tôn trọng trước pháp luật nhưng cũng cần phải biết tôn trọng pháp luật.
Ông Trump ủng hộ ý kiến cấm những người nằm trong danh sách theo dõi khủng bố của Cục điều tra liên bang Mỹ mua vũ khí. Tuyên bố này khiến ông không có chung quan điểm với Hiệp hội súng trường Mỹ và các nhóm cổ súy sở hữu súng khác.
Bà Clinton phản bác "Tôi nghĩ rằng Donald vừa mới chỉ trích tôi vì đã chuẩn bị cho cuộc tranh luận này. Đúng vậy, tôi đã làm như thế. Và các bạn biết tôi còn chuẩn bị gì nữa không? Tôi chuẩn bị để trở thành tổng thống Mỹ và tôi nghĩ rằng đó là điều tốt đẹp".
Tỷ phú Trump công kích bà Clinton: “Chồng bà đã ký vào NAFTA, một trong những thứ tệ hại nhất mà nước Mỹ từng ký kết”, và cáo buộc bà Clinton đang ủng hộ TPP - một thỏa thuận tồi tệ không kém mà bà Clinton cho rằng “có chất lượng vàng”.
Tuy nhiên, bà Clinton cho rằng, thông tin mà ông Trump đưa ra là không chính xác: “Trump này, tôi biết là ông quen sống với sự thực của riêng ông, nhưng lần này đó không phải là thông tin chính xác”.
“Vậy đó là lỗi của Tổng thống Obama à?”, ông Trump chất vấn. Bà Clinton đáp lại: “Có những quan điểm khác nhau về nước Mỹ và nền kinh tế Mỹ…”. Tuy nhiên, ông Trump ngay lập tức ngắt lời: “Bà chẳng có kế hoạch gì hết bà Clinton ạ”.
Bà Clinton khẳng định: “Tôi có kế hoạch rõ ràng chứ. Tôi đã viết một cuốn sách về điều đó. Chúng tôi có những kế hoạch hết sức khả thi”.
Về vấn đề chống khủng bố
Ông Trump cáo buộc cựu ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton có liên quan tới sự trỗi dậy của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS). "Bà đã chiến đấu với IS cả quãng đời trưởng thành của mình", ông nói.
Tuy nhiên, bà Clinton khẳng định, bà có kế hoạch đánh bại IS, bao gồm việc tấn công trực tuyến: “Chúng ta phải đẩy mạnh các cuộc không kích nhằm tiêu diệt IS và hỗ trợ các đồng minh Arab và người Kurd. Quân đội chúng ta đang đạt được nhiều tiến bộ tại Iraq và hy vọng trong vòng 1 năm tới đây, chúng ta sẽ đuổi IS ra khỏi lãnh thổ Iraq”. Bà kêu gọi việc hợp tác với các công ty công nghệ để chặn đứng hoạt động tuyển mộ thành viên mới của IS và đưa giới lãnh đạo của nhóm vào tầm ngắm, bên cạnh nhiều đề xuất về chính sách khác.
Sau khi đáp lời, bà Clinton quay trở lại chỉ trích ông Trump về việc ủng hộ cuộc chiến tại Iraq.
Ông Trump phủ nhận: Điều này sai rồi!
Để đối phó với chủ nghĩa khủng bố, bà Clinton kêu gọi đẩy mạnh công tác tình báo. Theo bà, Mỹ cần hợp tác chặt chẽ với NATO và các đồng minh để mở rộng mạng lưới thông tin. Bà cũng không quên nhắm vào điểm yếu của ông Trump sau hàng loạt phát ngôn phỉ báng người Hồi giáo: “Ông Trump thường xuyên xúc phạm người Hồi giáo nước ngoài và người Hồi giáo tại Mỹ, trong khi điều chúng ta cần làm là hợp tác với họ để chống khủng bố”.
Bà Clinton nói rằng đề xuất của ông Trump cấm mọi người Hồi giáo vào Mỹ có thể đào hố sâu ngăn cách với cộng đồng Hồi giáo đã ở Mỹ và khiến họ không hợp tác với cảnh sát để chống khủng bố.
Trump nhận được câu hỏi: Làm cách nào để ngăn chặn nguy cơ người Mỹ theo Hồi giáo bị cực đoan hóa và biến thành khủng bố. Trump đã né tránh câu hỏi này, thay vì thế ông có phát biểu khá dài về việc phải ép các đồng minh trong Khối hiệp ước Bắc Đại Tây Dương phải trả ơn và hỗ trợ Mỹ "đánh bại IS."
Ông tiếp tục công kích bà Clinton: “Bà ấy tiết lộ cho kẻ địch mọi thứ chúng ta dự định làm với chúng [trên website của bà ấy-ND]. Không có gì khó hiểu vì sao chúng ta phải chiến đấu với IS cho đến hết tuổi thanh xuân của mình”.
Đáp lại, bà Clinton yêu cầu người dẫn chương trình Lester Holt dành thời gian kiểm tra thực tế phát ngôn của ông Trump và cáo buộc ông Trump đang cố tình công kích cá nhân và những gì mà ông Trump tuyên bố là do “ông ấy tự nghĩ ra”.
Trump đáp lại bằng cáo buộc chính quyền ông Obama và bà Clinton tạo ra một "khoảng trống" ở Trung Đông, đã cho phép IS hình thành.
Ông nói rằng lẽ ra Mỹ nên để binh lính hiện diện ở Iraq và "lấy dầu" từ đất nước này.
Bà Clinton phản bác tuyên bố của Trump rằng ông từng chống lại cuộc chiến Iraq hồi năm 2003. "Donald Trump đã ủng hộ cuộc xâm chiếm Iraq," bà nói.
"Nhầm rồi!" ông Trump hô to.
Vấn đề này đã gây nhiều căng thẳng, bởi chính bà Clinton hồi năm 2002 cũng đã bỏ phiếu ở Thượng viện Mỹ, cho phép dùng vũ lực chống Iraq. Năm ngoái, Trump nói rằng ông đã chống lại cuộc chiến, nhưng các nhà nghiên cứu chẳng thấy có bằng chứng nào cho việc này. Ông cũng không đưa ra các tuyên bố mạnh mẽ nào ủng hộ cuộc chiến.
Liên quan đến cuộc chiến chống IS, bà Clinton cho biết, bà đã có kế hoạch tiêu diệt IS trong đó có cả cuộc chiến tranh trên mạng: “Tuy nhiên, chúng ta cần tăng cường nỗ lực không kích IS và ủng hộ các đồng minh Arab và người Kurd của chúng ta. Chúng ta đang có được những tiến bộ nhất định. Binh sĩ Mỹ đang có mặt tại Iraq. Chúng tôi hy vọng rằng, chỉ trong vòng một năm tới, chúng ta có thể đẩy bật IS ra khỏi Iraq”.
Trong khi đó, liên quan đến các biện pháp ngăn chặn những kẻ khủng bố trong nước, ông Trump lại quay trở lại vấn đề IS. Theo ông Trump, sai lầm của Mỹ là đã rút hết quân ra khỏi nước nay thay vì để lại khoảng 10.000 quân: “Chúng ta cũng cần phải lấy hết dầu mỏ. Khi đó, IS sẽ không có điều kiện để phát triển”.
Obama sinh ngoài nước Mỹ?
Người điều hành Holt tuyên bố Trump đã khai thác một thông tin sai lạc tồn tại trong suốt 5 năm trời, rằng ông Obama sinh ngoài nước Mỹ. Tuy nhiên Trump cáo buộc chính bà Clinton đã tung thông tin này khi tranh cử hồi năm 2008, dù rằng chẳng có chứng cứ nào ủng hộ nó.
Holt bèn hỏi Trump rằng vì sao ông mãi chất vấn về giấy khai sinh của ông Obama nhiều năm sau khi Nhà Trắng đã công bố nó hồi năm 2011. Trump tránh không trả lời, chỉ nói rằng ông đã có công khi ép ông Obama công bố giấy khai sinh.
Tỷ phú Mỹ dường như muốn “cướp diễn đàn” và liên tiếp tung ra những lời chỉ trích nhằm vào bà Clinton: “Nước Mỹ dường như không có người lãnh đạo và điều này bắt đầu từ khi bà Clinton trở thành Ngoại trưởng Mỹ”.
Tôi có cảm giác rằng, sau đêm nay, mọi sai lầm sẽ được đổ hết lên đầu tôi”, bà Clinton mỉa mai.
Tỷ phú Mỹ không ngần ngại tuyên bố: “Đúng thế, lỗi là tại bà hết”.
Bà Clinton mỉm cười: “Ông tham gia tranh luận chỉ để nói những lời điên loạn này à?”.
Ông Trump đáp lại: “Không có gì là điên loạn trong việc tìm cách để các công ty của Mỹ lại chuyển tiền về nước Mỹ như trước đây cả”.
Bà Clinton gọi vấn đề giấy khai sinh của ông Obama là "phân biệt chủng tộc" và "dối trá." Bà cũng đánh giá hoạt động chính trị của ông Trump đã được khởi động dựa trên lời nói dối, rằng Tổng thống da đen đầu tiên của Mỹ không phải công dân Mỹ, dù chẳng có bằng chứng nào cho điều này.
Vấn đề chủng tộc
Nhà báo Holt, người điều phối cuộc tranh luận đề cập tới vụ việc đang nóng trong dư luận Mỹ: cảnh sát bắn chết người da đen và đặt câu hỏi cho các ứng viên về nạn phân biệt chủng tộc.
Bà Clinton là người trả lời trước: “Thật không may, vấn đề chủng tộc thường quyết định quá nhiều vấn đề. Chúng ta cần phải gây dựng lại niềm tin trong cộng đồng và lực lượng cảnh sát. Chúng ta cần đảm bảo rằng cảnh sát phải được đào tạo tốt nhất, với những kỹ năng tốt nhất. Mọi người đều cần tuân thủ luật pháp”.
Ông Trump cũng thừa nhận: “Chúng ta cần luật pháp và trật tự tại quốc gia này. Những người Mỹ gốc Phi đang sống trong địa ngục bởi quá nhiều nguy hiểm bủa vây. Có thể khi đang đi trên đường, họ bất ngờ bị bắn chết”.
Tranh luận chuyển sang vấn đề căng thẳng chủng tộc khi gần đây đã bùng phát tại một số thành phố như Charlotte, tiểu bang Bắc Carolina và Tulsa, Oklahoma. Bà Clinton nói rằng căng thẳng chủng tộc vẫn là "một thách thức lớn ở Mỹ."
Bà Clinton nói rằng có sự phân biệt chủng tộc mang tính hệ thống trong hệ thống tư pháp Mỹ. Bà cũng nói rằng chiến thuật ngăn chặn và lục soát nghi phạm không có hiệu quả.
Trong khi đó, ông Trump khẳng định, chúng ta cần duy trì luật pháp và trật tự tại nước Mỹ và mô tả cuộc sống của người da màu trong các thành phố lớn là “địa ngục: “Người Mỹ gốc Phi và người Mỹ Latin đang sống trong địa ngục bởi các thành phố đó là quá nguy hiểm với họ. Chỉ cần bước chân xuống phố là họ sẽ bị bắn”.
Ông Trump cũng đề xuất cho phép cảnh sát ngăn chặn và khám xét bất kỳ kẻ tình nghi nào và khẳng định, biện pháp này từng được chứng tỏ là “rất hiệu quả tại New York”.
Về phần mình, bà Clinton cho rằng, ông Trump chỉ đang vẽ ra một bức tranh hết sức tiêu cực về cộng đồng người da màu.
“Tôi đã nghe ông Trump nhiều lần nói về điều này trong các cuộc vận động của ông ấy. Thật không hay khi ông ấy lại mô tả cộng đồng người da màu với những lời lẽ tiêu cực như vậy. Có rất nhiều điều về họ mà chúng ta có thể tự hào”, bà Clinton nói.
Bà Clinton cũng khẳng định, biện pháp ngăn chặn và lục soát được cho là vi hiến và cũng không hiệu quả: “Sự thực là nếu bạn là một thanh niên da màu và bạn làm những điều giống như một thanh niên da trắng, nhiều khả năng sẽ bị buộc tội, thậm chí có thể bị bỏ tù".
Kiểm soát súng dạn
Về vấn đề kiểm soát súng đạn, bà Clinton khẳng định: “Chúng ta cần tước súng khỏi tay những người không nên sở hữu chúng. Chúng ta đang phải đối phó với tình trạng bạo lực súng đạn”. Người Mỹ gốc Phi có nguy cơ bị sát hại bởi súng đạn cao hơn hẳn so với các chủng tộc khác, và đây thực sự là một vấn đề. Mặc dù tỉ lệ tội phạm đã giảm đi đáng kể từ những năm 1990 nhưng số lượng các vụ án giết người lại tăng lên tới 10,8% chỉ riêng trong năm 2015. Chúng ta cần phải khôi phục lòng tin đối giữa cộng đồng người da màu và cảnh sát. Chúng ta cần phải đảm bảo rằng, cảnh sát Mỹ được huấn luyện tốt nhất và luôn cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng vũ lực. Mọi người cần phải được tôn trọng trước pháp luật nhưng cũng cần phải biết tôn trọng pháp luật.
Trong khi đó, ông Trump liên tục nhấn mạnh rằng bà Clinton đang muốn tước quyền kiểm soát súng đạn của những người sở hữu hợp pháp.
Nhạy cảm trong quan hệ với Nga
Bà Clinton: “Ông Trump đang tán dương Vladimir Putin”
Ông Trump chống lại cáo buộc Nga đứng sau hoạt động đột nhập vào các thư điện tử của Ủy ban quốc gia đảng Dân chủ. "Chúng ta không biết ai đứng sau vụ đột nhập," Trump nói. "Có thể đó là Trung Quốc. Cũng có thể đó là một tay hacker nặng 200kg nào đó."
Khi được người dẫn chương trình Lester Holt yêu cầu công khai tờ khai thuế của mình, ông Trump cho biết, ông đang bị kiểm toán nên chưa thể công khai được và cam kết sẽ làm điều này ngay sau khi việc kiểm toán kết thúc.
Người dẫn chương trình Lester Holt cho biết, Cơ quan Thuế của Mỹ khẳng định, ông Trump vẫn có thể làm được điều này trong thời gian bị kiểm toán.
Đáp lại, ông Trump tuyên bố: “Tôi sẽ làm điều này nếu bà Clinton chịu công bố 33.000 email cá nhân đã bị bà ấy xóa đi”.
Bà Clinton ngay lập tức chia sẻ thông tin rằng, 40 năm trước, mọi ứng viên Tổng thống đều phải công khai thuế thu nhập cá nhân của mình.
“Vậy nên, nhiều người sẽ tự hỏi, tại sao ông ấy không làm thế? Có thể ông ấy không làm từ thiện nhiều như vẫn huênh hoang, có thể ông ấy đang nợ các ngân hàng nước ngoài 600 triệu USD hoặc có thể ông ấy không muốn mọi người biết rằng, ông ấy không đóng đồng thuế nào cả”.
Theo bà Clinton: “Ông ấy không đóng đồng nào cho quân đội, cho các cựu chiến binh, hẳn là có điều gì đó rất quan trọng, hoặc cực kỳ tồi tệ mà ông ấy muốn giấu. Tôi không thấy có lý do gì để tin rằng ông ấy muốn công bố tờ khai thuế của mình bởi ông ấy muốn giấu diếm điều gì đó”.
Tuy nhiên, bà Clinton thừa nhận bà đã mắc sai lầm về việc sử dụng email cá nhân vào việc công và nhận trách nhiệm trong việc này. Mặc dù vậy, ông Trump vẫn quyết không “buông tha”: “Đó không phải là sai lầm. Rõ ràng việc này là có chủ ý”.
Hoạt động tấn công mạng và quan hệ đối ngoại
Liên quan đến câu hỏi về cuộc chiến trên mạng, bà Clinton tuyên bố bà cảm thấy sốc khi ông Trump ca ngợi Tổng thống Nga Vladimir Putin: “Chúng ta cần làm rõ vấn đề này, nước Mỹ sức mạnh rất lớn và sẽ không chịu ngồi yên để đối thủ lấy cắp thông tin của chúng ta. Tôi cũng cảm thất rất bất ngờ khi ông Trump nhờ ông Putin xâm nhập hệ thống thông tin của Mỹ. Đó là một hành động không thể chấp nhận được. Donald Trump không xứng đáng làm Tổng Tư lệnh Quân đội Mỹ”.
Bà Clinton lên tiếng về vấn đề liên minh với NATO, cho biết lần duy nhất mà khối này được yêu cầu thực hiện nghĩa vụ là sau các vụ tấn công khủng bố 11/9 ở Mỹ. Bà cũng đề cao vai trò của mình trong việc giúp đạt thỏa thuận ngăn chặn chương trình hạt nhân Iran.
Trong khi đó, ông Trump lên tiếng bảo vệ nước Nga trước cáo buộc của bà Clinton. Theo đó, ông Trump đã nhận được sự ủng hộ của 200 tướng lĩnh và nhiều nhân vật quan trọng khác liên quan đến việc Nga không liên quan gì đến vụ tấn công mạng nhằm vào Ủy ban Bầu cử của đảng Dân chủ: “Nếu bà Clinton đã nói thế, tôi sẽ nhờ các tướng lĩnh nói hộ mình”.
Theo ông Trump, vụ tấn công đó có thể là do Trung Quốc, hoặc “bất kỳ một gã nào nằm trên giường nhà hắn” thực hiện.
“Dưới thời Tổng thống Obama, chúng ta mất quyền kiểm soát mọi việc. Giờ thì chúng ta cần phải cực kỳ cứng rắn trong cuộc chiến trên mạng”.
Ông Trump cũng nhắc đến tình hình tại Libya mà theo ông: “Là một thảm họa khác của bà Clinton”.
Trong khi đó, bà Clinton cho rằng, tình hình khủng bố trong nước sẽ chỉ bị ngăn chặn khi “các cơ quan tình báo của Mỹ hoạt động tích cực hơn nữa”. Mỹ cũng cần hợp tác với NATO và các đồng minh trong cuộc chiến chống IS”.
Liên quan đến vấn đề Iran, ông Trump cáo buộc bà Clinton đã biến Iran thành một “quốc gia đầy quyền lực”. Ông Trump cũng lên tiếng cảnh báo NATO: “Họ cần hiểu rằng, tôi là một doanh nhân và họ sẽ phải chia sẻ phần đóng góp một cách công bằng”.
Theo ông Trump: “NATO cũng cần phải đến Trung Đông cùng với chúng ta và chiến đấu chống IS. Chúng ta cần phải làm việc này thật nhanh chóng”.
Khi được hỏi liệu có phải ông ủng hộ cuộc chiến tại Iraq hay không, ông Trump lên tiếng bác bỏ và cho rằng: “Đó chính là do ảnh hưởng của bà Clinton đối với truyền thông Mỹ để họ đưa tin về những thứ nhảm nhí ấy”. Ông Trump khẳng định, mình là người phản đối cuộc chiến tranh Iraq đến cùng.
Chỉ trích tính cách cá nhân
Bà Clinton đã lên tiếng chỉ trích sự thiếu kiềm chế của ông Trump: “Tôi đã đưa ra nhiều quyết định đúng đắn hơn ông ấy điều đó không có gì phải bàn cãi, tôi là người giỏi kiềm chế hơn ông ấy”.
Đáp lại, ông Trump cho rằng: “Đó chính là tài sản lớn nhất của tôi. Một cá tính cực kỳ bùng nổ”.
Vụ Iran bắt giữ các thủy thủ người Mỹ và vũ khí hạt nhân
Bà Clinton cũng viện dẫn câu nói trước đây của ông Trump liên quan đến vụ Iran bắt giữ các thủy thủ người Mỹ: “Nếu chúng dám hành hạ các thủy thủ của chúng ta, tôi sẽ thổi bay chúng xuống nước”, và cho rằng khả năng kiềm chế của ông Trump có vấn đề:” Điều tồi tệ nhất mà ông ấy nói là về vũ khí hạt nhân, ông ấy từng tuyên bố rằng ông ấy không quan tâm nếu các quốc gia khác cũng sở hữu hạt nhân”.
“Thái độ bất thường của ông ấy về vũ khí hạt nhân là rất đáng lo ngại. Một người đàn ông có thể dễ dàng bị khiêu khích chỉ vì một tin nhắn trên Twitter không nên được quyền tiếp cận nút bấm vali hạt nhân”, bà Clinton nói.
Trả lời câu hỏi về việc Mỹ có nên sử dụng vũ khí hạt nhân để phủ đầu hay không, ông Trump khẳng định: “Tôi sẽ không bao giờ tấn công hạt nhân để phủ đầu”.
Ông Trump cũng ca ngợi thỏa thuận hạt nhân Iran là “một trong những thỏa thuận hạt nhân đầu tiên mà các quốc gia thực hiện trong lịch sử”. Tuy nhiên, bà Clinton cảnh báo: “Chúng ta vẫn còn nhiều vấn đề với Iran và ông Trump sẽ không bao giờ nói với các bạn về dự định của ông ấy. Có thể ông ấy sẽ đánh bom Iran lắm chứ?”.
“Lẽ ra ông ấy cần nói với chúng ta về các biện pháp đề phòng giống như các biện pháp tiêu diệt IS của ông ấy. Ông ấy nói rằng đó là một kế hoạch bí mật nhưng bí mật duy nhất đó là ông ấy chả có kế hoạch gì”.
Phát triển kinh tế
Trong khi bà Clinton cho rằng nước Mỹ cần một “kế hoạch tăng trưởng sâu rộng” và vạch ra một loạt các dự định của mình thì ông Trump tiếp tục chỉ trích bà là “chỉ nói suông chứ không biết hành động”: “Những lời lẽ của bà ấy nghe thì hay nhưng không bao giờ trở thành hiện thực. Nền kinh tế của Mỹ đang phải gánh chịu hậu quả từ những người như Ngoại trưởng Clinton”.
Ông Trump tiếp tục: “Kinh tế Mỹ đang phình to như một quả bong bóng khổng lồ xấu xí. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đang làm chính trị chứ không làm kinh tế”.
Tỷ phú Trump khẳng định: “Giờ là lúc nước Mỹ cần có một người hiểu rõ về kinh tế điều hành đất nước” và so sánh điều kiện cơ sở hạ tầng tại sân bay La Guardia với một loạt các sân bay ở Dubai, Qatar và Trung Quốc mà theo ông là kém hơn hẳn”.
Trump tuyên bố các đồng minh thân cận như Nhật và Hàn Quốc sẽ phải chi tiêu nhiều hơn cho Mỹ để được nhận sự bảo vệ của nước này.
"Họ sẽ phải tự bảo vệ mình hoặc họ phải giúp chúng ta," ông nói.
Đây là một quan điểm khác biệt với chính sách hiện nay của Mỹ, nhưng rất được lòng nhiều người dân. Họ tin rằng Mỹ đã đổ quá nhiều tiền vào các nước bên ngoài, trong khi chi tiêu quá ít ở trong nước.
“Chúng ta không có tiền bởi tiền đã bị phung phí cho các ý tưởng của bà Clinton”, ông Trump cáo buộc. Đáp lại, bà Clinton mỉa mai, có thể là do ông Trump không chịu đóng thuế.
Bà Clinton tuyên bố "lời lẽ cũng có sức nặng" và Mỹ phải giữ chữ tín với đồng minh.
"Lời lẽ cũng có sức nặng khi anh chạy đua vào ghế tổng thống và chúng thực sự có sức nặng khi anh là tổng thống," bà nói. Bà cũng khẳng định Mỹ sẽ tôn trọng các cam kết bảo vệ đồng minh ở Nhật Bản, Hàn Quốc và những nơi khác
Bà nói thêm rằng ông Trump nên công bố các kế hoạch quân sự của mình. "Chuyện giống như kế hoạch chống IS của ông ấy vậy. Ông ấy tuyên bố đó là một kế hoạch bí mật. Nhưng bí mật duy nhất ở đây là ông ấy không có kế hoạch nào cả," bà châm chích trong tiếng vỗ tay tán thưởng của khán giả.
Sức khỏe bà Clinton và lời miệt thị của Trump với phụ nữ
Ông Trump nói rằng bà Clinton không đủ sức khỏe để làm tổng thống. Bà đáp lại: "Chỉ sau khi đã đi tới 112 nước và thương thảo về một thỏa thuận hòa bình, một lệnh ngừng bắn, việc trả tự do những người bất đồng chính kiến, về việc mở ra các cơ hội mới tại nhiều quốc gia trên thế giới, hoặc dành 11 giờ để điều trần trước một ủy ban của Quốc hội, ông ta mới có thể nói chuyện với tôi về vấn đề sức khỏe."
Bà Clinton lưu ý ông Trump đã có nhiều bình luận không đẹp về phụ nữ, khi gọi họ là "những con lợn" hay "những con chó."
Trump cho rằng ông đã bị đối xử tệ trong các đoạn quảng cáo do ban vận động tranh cử của bà Clinton tung ra. "Thật không hay, tôi không đáng để bị đối xử như vậy," ông nói. (Có một thực tế là ban vận động tranh cử của ông Trump quyên được ít tiền hơn bà Clinton và các siêu PAC ủng hộ ông vẫn chưa tung ra chiến dịch quảng cáo với quy mô đủ lớn để sánh với các siêu PAC của bà Clinton).
Khai hỏa vũ khí hạt nhân hay không
Bước vào phần cuối cùng của phiên tranh luận, câu hỏi được người điều phối đặt ra là: "Bạn có ủng hộ chính sách hiện nay về việc không khai hỏa vũ khí hạt nhân?".
Donald Trump khẳng định: "Tôi chắc chắn sẽ không là người tấn công trước". Vũ khí hạt nhân là mối lo ngại lớn nhất của thế giới hiện nay, chứ không phải là hiện tượng nóng lên toàn cầu. Trung Quốc cần đối phó với vấn đề hạt nhân của Triều Tiên. Thỏa thuận hạt nhân Iran là một trong những thỏa thuận tồi tệ nhất trong lịch sử các quốc gia. 400 triệu USD là một phần trong số những gì mà Mỹ phải bỏ ra để dàn xếp thỏa thuận và bà Clinton phải chịu trách nhiệm cho điều đó.
Bà Clinton lập luận: "Tôi muốn trấn an các đồng minh tại Nhật Bản và Hàn Quốc rằng chúng ta có hiệp ước phòng thủ chung và nước Mỹ sẽ tôn trọng điều đó. Tôi thay mặt chính bản thân mình và người dân Mỹ thể hiện thiện chí của chúng ta. Nếu phản đối nó, ông Trump nên cho chúng ta biết giải pháp thay thế của mình là gì. Cũng giống như kế hoạch đối với IS. Ông ấy nói đó là kế hoạch bí mật, nhưng điều bí mật duy nhất ở đây là Trump không hề có kế hoạch gì".
Ai chấp nhận thua cuộc?
Kết thúc tranh luận, khi được hỏi liệu hai ứng viên có chấp nhận kết quả cuối cùng của cuộc bầu cử vào tháng 11 hay không, bà Clinton khẳng định, bà sẵn sàng chấp nhận và kêu gọi mọi người ủng hộ bà. Bà Clinton trả lời: "Tôi ủng hộ nền dân chủ của chúng ta. Và có lúc bạn thắng, nhưng cũng có lúc thua. Có điều tôi chắc chắn sẽ ủng hộ kết cục của cuộc bầu cử này."
Trong khi đó, ông Trump cũng tuyên bố sẽ chấp thuận kết quả cuối cùng giống như bà Clinton và nhấn mạnh, ông chỉ muốn nước Mỹ trở lại vĩ đại như trước.
Ông Trump cũng tuyên bố sẽ chấp nhận kết cục cuộc bầu cử nếu bà Clinton đánh bại mình. "Nếu bà ấy thắng, tôi chắc chắn sẽ ủng hộ bà ấy," ông nói.
Câu trả lời này của ông Trump rất đáng chú ý, bởi trước đó ông từng nêu vấn đề hệ thống bầu cử Mỹ có thể tạo điều kiện để tình trạng gian lận phiếu bầu xảy ra.
Hai ứng cử viên bắt tay nhau khi kết thúc cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên trên truyền hình
