Facebook ngày càng chia rẽ xã hội Mỹ?

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Theo New York Times, sự bất đồng chính trị sâu sắc trong xã hội Mỹ được phản ánh ngày một rõ rệt qua mạng xã hội Facebook.
Ảnh minh hoạ: New York Times
Ảnh minh hoạ: New York Times

(Bài dịch thể hiện quan điểm của Charlie Warzel, chuyên gia bình luận tờ New York Times)

Một môi trường cực đoan

Sau khi đọc các tài liệu và bài báo về việc Facebook đang phân cực hoá xã hội, tôi quyết định tự mình kiểm chứng. Khoảng giữa tháng 10 năm nay, tôi xin phép được sử dụng chung tài khoản Facebook cùng với 2 người lạ, tất cả vì mục đích nghiên cứu. Cả 2 đều thuộc thế hệ “baby boomers" - những người sinh ra trong khoảng 1946-1964. Họ là đối tượng có lượng tiêu thụ tin tức trên Facebook tăng mạnh những năm qua. 

Theo quan sát của tôi, Facebook thu thập các mối quan hệ bạn bè, đồng nghiệp, người quen và sở thích của chúng ta để biến chúng thành những nguồn tin tức chính. Nhiều người đã khốn khổ bởi quá trình này.

News feed (bảng tin) của Young, một trong hai người đã cho phép tôi dùng chung tài khoản, là một cơn ác mộng. Sau 3 tuần, tôi nhận thấy news feed của ông chỉ toàn những nội dung vô nghĩa và cực đoan.

Sự chia rẽ bắt đầu xuất hiện vài năm gần đây, Young chia sẻ. Nó xuất hiện trong các comment, nơi những cuộc thảo luận thường kết thúc bằng nghi ngờ hoặc tranh cãi. Những bất đồng chính trị dường như tạo nên một thực tại khác trên Facebook. “Nó giống như một vụ tai nạn xe hơi vậy. Bạn vẫn nhìn xem chuyện gì đã xảy ra, dù bản thân không hề muốn chút nào,” Young nhận xét.

Facebook ngày càng chia rẽ xã hội Mỹ? ảnh 1

(Ảnh minh hoạ: New York Times)

Sau đó, tôi nhận thấy một số người bạn của Young đăng các meme (những hình ảnh mang tính hài hước, có hiệu ứng lan truyền nhanh chóng trên internet) về chính trị. Họ thường không trích nguồn cho các meme này. Khi kiểm tra nguồn của một meme, tôi phát hiện đó là tin giả, và đã bị bóc bẽ bởi một web tin tức. “Hầu như không có một cuộc tranh luận đúng nghĩa nào. Họ đều rất bảo thủ và giận dữ. Thỉnh thoảng, những cuộc tranh cãi làm tôi rất sợ hãi,” Young chia sẻ.   

Đối lập với Young, news feed của Karen Pierce, giáo viên 55 tuổi tại Virginia hầu như không hiển thị các nội dung liên quan đến chính trị, bởi bà không hứng thú với chủ đề này. Một ngày sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, bài đăng đầu tiên hiện lên news feed của Pierce đến từ một người bạn thân, có nội dung: “Chúa ơi! Tôi đã nấu một nồi thịt hầm trên cả tuyệt vời!”

Tuy nhiên, Pierce cũng bày tỏ sự thất vọng tương tự Young về trài nghiệm trên Facebook của mình. “Facebook hiện nay quá cực đoan,” Pierce than phiền, “mọi người đăng những thứ điên rồ nhất để thu hút sự chú ý. Hãy lấy cuộc tranh luận về đạo luật phá thai tại Mỹ làm ví dụ. Mọi người chỉ trích "nếu bầu cho Biden, bạn là một kẻ sát nhân”, kết hợp với việc đăng các hình ảnh minh hoạ về bào thai. Những cử tri ủng hộ Trump thì liên tục đăng các hình ảnh bao lực về súng đạn. Điều đó làm tôi cảm thấy rất không thoải mái. Về lâu dài, một môi trường độc hại như vậy sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới cộng đồng.”

Sự phát triển có chủ đích?

Việc sử dụng tài khoản Facebook của người lạ, ngay cả khi được cho phép, vẫn làm tôi cảm thấy bị xâm phạm quyền riêng tư. Nhưng tôi cũng học được vài điều bổ ích. Một trong số đó là thực trạng bình luận trên Facebook hiện nay. Những người lạ thường lao vào các cuộc tranh cãi gay gắt, đưa ra các tuyên bố chắc nịch nhưng không hề có nguồn gốc tin cậy. Các tuyên bố đó cũng không bị kiểm duyệt bởi bên thứ ba. Đó chính là bản chất của sự quấy rối và chia rẽ trên Facebook hiện nay.

Tôi đưa một chuỗi bình luận như vậy cho một người bạn không dùng Facebook đọc. Anh ta thốt lên: “Facebook đang tạo ra một cỗ máy chiến tranh, khiến cho xã hội trở nên cực đoan và chia rẽ sâu sắc!”

Đây là sự phát triển có chủ đích của Facebook. Joan Donovan, Giám đốc Nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Truyền thông Shorenstein thuộc đại học Harvard, nói đó là hệ quả khi “các trang mạng xã hội biến đổi thành các phương tiện truyền thông xã hội”, tạo ra “nền kinh tế kỹ thuật số dựa trên sự tương tác”. Tiến sĩ Donovan khẳng định, sự biến đổi này mảnh đất màu mỡ cho các cuộc khủng hoảng thông tin phát triển.

Facebook ngày càng chia rẽ xã hội Mỹ? ảnh 2

Tiến sĩ Joan Donovan. (Ảnh: The Chautauquan Daily)

Điều đó có thể khiến thế hệ “baby boomers” bị dán nhãn một cách không chính xác là những kẻ lừa đảo, chuyên định hướng sai lệch thông tin. Young chỉ thở dài khi tôi đọc to tên một tài khoản chuyên chia sẻ, bình luận một cách phiến diện, nhằm kích động đám đông. Đó từng là một người bạn rất thân của ông, đến mức cả 2 đã ở cùng nhà một thời gian, Young buồn bã. Ông không còn cảm nhận được sự kết nối thân thiết giữa 2 người nữa.

Trên đây là chỉ 2 trong số hàng triệu câu chuyện khác về việc Facebook đang chia rẽ cộng đồng như thế nào. Không có câu chuyện nào giống nhau, bởi mỗi người sở hữu một news feed riêng. Nhưng họ đều có một điểm chung, đó là bị tra tấn hàng ngày bởi những cuộc tranh luận vô nghĩa và đầy giận dữ, nhiều khi đến từ những cá nhân họ không bao giờ ngờ tới.

Hệ quả này càng hiện lên rõ rệt trong thời gian bầu cử tổng thống Mỹ. Những dấu vết không thể nhầm lẫn của một nước Mỹ đang phân cực hoá mạnh mẽ đã bị vạch trần. Hàng triệu con người, cùng hàng triệu quan điểm khác nhau xây dựng cho mình những thực tại riêng, dẫn tới hàng triệu cuộc tranh cãi không có hồi kết.

Tuy vậy, đó là một hệ quả tất yếu. Sự chia rẽ đã tồn tại bên trong xã hội Mỹ từ lâu; và Facebook là một công cụ đắc lực để lan truyền chúng.

Theo New York Times
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tới sân bay quốc tế Trường Thủy (thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc), bắt đầu chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh GMS, Hội nghị Cấp cao ACMECS, Hội nghị Cấp cao CLMV và làm việc tại Trung Quốc. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Thủ tướng tới Vân Nam, bắt đầu chuyến công tác tại Trung Quốc
(Ngày Nay) - Sáng 5/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới sân bay quốc tế Trường Thủy (thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc), bắt đầu chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh GMS, Hội nghị Cấp cao ACMECS, Hội nghị Cấp cao CLMV và làm việc tại Trung Quốc từ ngày 5 đến ngày 8/11/2024.
Khai thác chất liệu truyền thống dân tộc: Xu hướng sáng tác của nghệ thuật múa đương đại
Khai thác chất liệu truyền thống dân tộc: Xu hướng sáng tác của nghệ thuật múa đương đại
(Ngày Nay) - Cùng với các loại hình nghệ thuật khác, nghệ thuật múa Việt Nam đang tạo dấu ấn với công chúng trong việc khai thác những chất liệu truyền thống vào các tác phẩm, vừa giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, vừa mang hơi thở cuộc sống đương đại vào các tác phẩm, tạo nên bản sắc của múa Việt trước thế giới.