Tại Hoa Kỳ, nhiều trường học đã bắt đầu thực hiện đồng phục sau khi Tổng thống Bill Clinton bày tỏ việc sử dụng đồng phục trường học trong Liên minh 1996. Động thái này đã được đáp ứng với các phản ứng đa chiều khi một số bên coi đó là mối phiền toái cho học sinh trong khi những người khác coi đó là giải pháp để cải thiện hệ thống giáo dục và hiệu suất của học sinh tại Hoa Kỳ.
Ở Việt Nam, đồng phục học sinh cũng đã trở nên phổ biến và thịnh hành trong một vài thập kỷ gần đây. Tuy nhiên những tranh cãi về đồng phục học sinh vẫn chưa dứt.
Dưới đây là những điểm tích cực và hạn chế của đồng phục học sinh.
Điểm tích cực:
1. Tạo ra sự đồng nhất.
 |
Có thể tạo nên một cảm giác thống nhất hơn bởi vì mọi người sẽ mặc cùng một bộ quần áo và có một bản sắc duy nhất. Ngoài ra, sẽ có ít sự cạnh tranh giữa trẻ em vì những bộ trang phục đắt tiền hơn, đẹp hơn hoặc thời trang hơn.
2. Cho cảm giác về niềm tự hào.
Đồng phục là một chỉ số về trường trẻ đang theo học. Điều này đặc biệt có lợi cho những sinh viên học tại các trường nổi tiếng hoặc được coi là một trường hàng đầu ở địa phương. Bạn có thể tự hào mặc đồng phục của mình và ‘cho’ người khác thấy bạn đang theo học một ngôi trường tốt.
3. Thúc đẩy tinh thần học đường.
 |
Khi mọi người mặc quần áo giống nhau và cảm thấy tự hào là một phần của ngôi trường của họ, nó làm tăng tinh thần. Như vậy học sinh có một ý thức lớn hơn về sự gắn kết và tự hào, thúc đẩy tinh thần học đường.
4. Đồng phục giúp cha mẹ tiết kiệm thời gian và tiền bạc để mua sắm quần áo.
Thông thường, đồng phục trường học có thể được mặc trong một hoặc hai năm. Điều này có nghĩa là không cần phải chi tiêu cho quần áo mới mỗi học kỳ và cha mẹ không phải đối phó với trẻ em cầu kỳ, thích hàng hiệu và thời trang.
5. Giúp học sinh dành ít thời gian và năng lượng hơn cho việc chọn những gì cần mặc hàng ngày.
 |
Chuẩn bị đi học vào buổi sáng có thể dễ dàng và nhanh hơn. Thêm vào đó, trẻ sẽ ít căng thẳng hơn khi cả đêm phải nghĩ mai mặc gì để cố gắng theo kịp các bạn và xu hướng thời trang. Thay vào đó, trẻ em có thể tập trung vào làm bài tập về nhà hoặc các hoạt động giải trí có lợi khác.
6. Đồng phục xóa bỏ sự phân biệt xã hội.
Cách ăn mặc của bạn thường quyết định bởi các nhãn hàng bạn lựa chọn, chẳng hạn như goth, jocks, nerds, v.v. Nếu mọi người ăn mặc như nhau, nó có thể lấy đi sự cần thiết phải mặc đồ hiệu và xu hướng chỉ chơi với những người cùng đẳng cấp.
7. Cho môi trường học an toàn hơn.
Vì tất cả học sinh đều mặc đồng phục, có thể dễ dàng xác định ai không được phép ở trong đó. Điều này cũng ngăn cản sinh viên thể hiện các nhóm “băng đảng” của họ qua cách sử dụng trang phục và màu sắc giống nhau.
8. Khuyến khích học sinh thể hiện bản thân theo những cách khác.
Bởi vì trẻ em không thể thể hiện cá tính của mình thông qua trang phục, họ sẽ cố gắng thể hiện bản thân thông qua các phương pháp khác như nghệ thuật, học thuật, thể thao hoặc các hoạt động ngoại khóa của trường.
9. Lấy đi sự cần thiết phải tạo ra rất nhiều quy định liên quan đến trang phục ở trường.
Hầu hết các trường không có đồng phục đều có quy định về trang phục. Nhưng tìm ra những quy tắc có thể rất phức tạp bởi vì họ cần phải xác định những vật liệu, độ dài và loại váy nào là là phù hợp, những loại giày dép nào không phù hợp, và như vậy với đồng phục, việc thiết lập một tiêu chuẩn chấp nhận được dễ dàng hơn vì chỉ có một loại trang phục để làm căn cứ.
10. Ngăn chặn sự bắt nạt.
Cách ăn mặc trẻ em là một trong những lý do phổ biến nhất để bắt nạt. Những đứa trẻ ăn mặc khác nhau hoặc không đủ khả năng để diện những bộ quần áo có thương hiệu thì dễ bị phân biệt đối xử. Đồng phục trường học có thể giúp ngăn chặn vấn đề này.
Hạn chế của đồng phục
1. Đồng phục lấy đi tính cá nhân và tự do ngôn luận.
 |
Học cách thể hiện bản thân là quyền mà hầu hết các bậc phụ huynh đều muốn con cái học từ khi còn nhỏ. Bằng cách không cho phép trẻ thể hiện cá tính của mình thông qua cách ăn mặc, chúng có thể cảm thấy bị áp bức và chán nản để phát triển cá tính riêng của chúng.
2. Đồng phục có thể khiến phát sinh thêm chi phí.
Nếu trẻ em đi học 5 hoặc 6 ngày một tuần, trẻ cần ít nhất 2-3 bộ đồng phục.
3. Đồng phục có thể gây thêm căng thẳng cho học sinh và phụ huynh.
Liên quan đến điểm nêu trên, nếu gia đình không thể trả tiền cho một số bộ đồng phục, họ có thể phải giặt ngay quần áo khi trẻ về nhà. Điều này có thể trở nên phiền toái và mất đi thời gian có thể giành cho việc học hoặc nghỉ ngơi.
4. Chúng có thể gây khó chịu.
Một số trẻ em có thể bị dị ứng hoặc cảm thấy khó chịu do độ dày, kín và cứng của đồng phục. Điều này có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và học tập của trẻ suốt cả ngày.
5. Thúc đẩy sự không khoan dung của nền văn hóa.
Hầu hết các đồng phục không được thiết kế theo trang phục văn hóa của các dân tộc hoặc chúng chỉ đại diện cho một nền văn hóa. Ngoài ra, đồng tính nữ, đồng tính nam, lưỡng tính hoặc chuyển giới sinh viên có thể trở nên “bối rối” khi họ quyết định nên mặc đồng phục đại diện cho khuynh hướng tình dục bên trong của họ hoặc giới tính bên ngoài của họ.
6. Đôi khi gây oán giận cho học sinh.
Khi trẻ em bắt đầu phát triển ý kiến của riêng mình, chúng sẽ không thích bị buộc phải làm điều gì đó mà chúng không muốn. Vì vậy, yêu cầu học sinh mặc đồng phục trái với mong muốn của họ có thể gây oán giận đối với trường, giảng viên và thậm chí cả cha mẹ của họ.
7. Đồng phục có thể gây ra sự bắt nạt ở bên ngoài.
Niềm tự hào của trường và sự cạnh tranh là điều mà một số học sinh coi trọng một cách thái quá. Chúng có thể chế nhạo hoặc bắt nạt những đứa trẻ thuộc một trường đối thủ mà chúng có thể dễ dàng nhận ra qua đồng phục.
8. Đồng phục làm suy yếu giáo dục miễn phí.
Trừ khi trường học hoặc chính phủ tài trợ cho chi phí đồng phục, còn không gánh nặng sẽ đặt trên vai của gia đình học sinh. Và điều này mâu thuẫn với ý tưởng giáo dục tự do vì các trường công lập phải cung cấp giáo dục miễn phí.
9. Đồng phục trở thành một giải pháp trợ giúp cho các vấn đề lớn hơn.
Thành tích học tập kém, bạo lực ở trường, và số lượng học sinh giảm là một số vấn đề chính mà các trường học phải đối mặt hiện nay. Và những người không ủng hộ đồng phục thì cho rằng đồng phục là một nguyên nhân của những vấn đề này.
10. Đồng phục có thể cản trở các kỹ năng ra quyết định của một đứa trẻ.
Vì bạn không cho phép học sinh mặc những gì họ thích, bạn đang lấy đi quyền tự lựa chọn của họ. Điều này có thể phá vỡ sự phát triển khả năng của trẻ để hình thành ý kiến, sự lựa chọn của riêng mình, can thiệp vào quá trình thay đổi của trẻ vào tuổi trưởng thành.
