Tại hội thảo tăng cường truyền thông về giảm ăn muối do Viện Dinh dưỡng (Bộ Y tế) tổ chức ngày 25/12, các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, người Việt vẫn tiếp tục ăn nhiều muối gấp 5-10 lần so với nhu cầu.
Đáng chú ý, trong khi tại các nước phát triển, 77% lượng muối đưa vào cơ thể thông qua thực phẩm chế biến sẵn, ăn uống tại nhà hàng, khách sạn, thì tại Việt Nam chỉ 20%. Chiếm tỷ trọng lớn nhất muối ăn vào cơ thể lại là tại hộ gia đình khi chế biến và ăn.
PGS.TS. Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng cho biết, tại Việt Nam tử vong do các bệnh không lây nhiễm ngày càng tăng lên.
Năm 2012 cả nước có 520.000 trường hợp tử vong thì có đến 73% ca tử vong do bệnh không lây nhiễm, với 379.600 trường hợp. Đến năm 2017, con số tử vong do bệnh không lây nhiễm tăng lên 76%, với hơn 411.000 ca.
Trong số trường hợp tử vong, bệnh tim mạch chiếm 33%, ung thư 18%, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) 7% và bệnh tiểu đường 3%.
Nguyên nhân bởi người Việt có quá nhiều các yếu tố nguy cơ kết hợp, đó là tình trạng hút thuốc lá, thừa cân, thiếu hoạt động thể lực, tăng huyết áp, ăn quá ít rau và ăn nhiều muối.
Ngoài bệnh tim mạch, ăn thừa muối dễ gây bệnh ung thư dạ dày, sỏi thận, thưa xương, hen phế quản...
Làm thế nào để giảm muối trong bữa ăn?
Chiến lược quốc gia phòng chống bệnh không lây nhiễm đã đề ra mục tiêu giảm 30% mức tiêu thụ muối của mỗi người vào năm 2025, tức là lượng muối ăn của trung bình mỗi người dân giảm còn 6,6 g. Năm 2013, Bộ Y tế đã từng triển khai mô hình can thiệp giảm muối tại TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
Từ đó đến nay, giải pháp can thiệp chủ yếu vẫn là đẩy mạnh truyền thông trong cộng đồng, trong khi nhiều nước trên thế giới đều quy định cơ sở sản xuất phải ghi rõ hàm lượng muối trên bao bì thực phẩm, còn ở nước ta quy định này vẫn chưa được ban hành.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, với người đã có thói quen ăn mặn, để từ bỏ là một điều vô cùng khó khăn, vì khi nấu giảm muối, món ăn sẽ nhạt và không ngon miệng. Vì thế, cần thời gian để từ bỏ thói quen này. Nhưng với lớp trẻ, hãy điều chỉnh chế độ ăn từ con trẻ.
Khi nấu ăn cho trẻ, nhất là khi trẻ ăn dặm, không nên bổ sung muối, vì trong thực phẩm tự nhiên luôn có sẵn khoảng 10% muối, nên không sợ ăn ít, ăn thiếu muối sẽ gây ra phù.
Các chuyên gia dinh dưỡng cũng khuyến cáo: Để hạn chế lượng muối ăn qua thực phẩm mọi người nên giảm muối trong khẩu phần ăn. Hạn chế sử dụng thực phẩm có hàm lượng muối cao như các loại đồ kho, đồ muối, đồ hộp, các thực phẩm chế biến sẵn...
Hãy ăn các thực phẩm tươi, thường xuyên ăn các món luộc. Giảm các món rim, kho, rang. Đọc hàm lượng muối trên nhãn thực phẩm trước khi ăn. Khi nấu ăn hãy cho bớt muối.
Theo chuyên gia dinh dưỡng PGS.TS. Lê Bạch Mai, nếu bạn ăn 1 bát phở bò tái chín, lượng muối trong đó đủ cung cấp cho cơ thể trong một ngày, với khoảng trên 3,3 g. Bát phở bò sốt vang chứa tới 4,6 g muối. Các món chế biến sẵn như thịt hun khói, bim bim… đều chứa muối.
Ngay cả với những thực phẩm tự nhiên tưởng chừng như không có muối, nhưng cũng đều chứa sẵn muối, chẳng hạn, một bát cơm trắng cũng có sẵn 0,01 g muối
Như vậy, với mức khuyến nghị của WHO là không dùng quá 5 g muối/ngày, thì chỉ cần một bữa ăn sáng đã đủ nhu cầu muối cho cơ thể.