Thanh tra Chính phủ đã ban hành thông báo số 2124/TB-TTCP ngày 11/10/2024 Kết luận thanh tra việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất, kinh doanh sang kinh doanh đất, xây dựng nhà ở giai đoạn 2011-2019 của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa.
Đối với khu đất 96.251,5 m2 tại số 8 Lý Thường Kiệt, phường Dĩ An, thị xã Dĩ An (nay là thành phố Dĩ An), tỉnh Bình Dương, UBND tỉnh Bình Dương thu hồi 95.237,6 m3 đất cơ sở sản xuất của Công ty TNHH MTV Xe lửa Dĩ An và 298,8 m2 đất của 03 hộ dân, giao cho Công ty TNHH Phát triển nhà Xe lửa Dĩ An để thực hiện Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An, không thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng để đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định.
Khi xác định tiền sử dụng đất, các sở ngành, cơ quan có liên quan tham mưu, trình UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt đơn giá đất tính theo thời gian thực hiện dự án 05 năm theo đề nghị của chủ đầu tư là không đúng với thời gian thực hiện dự án tại Văn bản số 279/UBND-KTN ngày 31/01/2013 của UBND tỉnh Bình Dương, dẫn đến giảm tiền sử dụng đất 14,734 tỷ đồng.
UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 806/QĐ-UBND ngày 06/4/2015 cho phép Công ty TNHH Phát triển Nhà xe lửa Dĩ An gia hạn nộp tiền sử dụng đất theo tiến độ bán hàng là không đúng đối tượng.
UBND thị xã Dĩ An ban hành Quyết định số 3514/QĐ-UBND ngày 29/6/2012 phê duyệt Đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và Quyết định số 6396/QĐ-UBND ngày 19/9/2013 phê duyệt điều chỉnh cục bộ Khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An là không phù hợp với quy hoạch chung xây dựng đô thị Dĩ An.
UBND thị xã Dĩ An ban hành Quyết định số 6396/QĐ-UBND ngày 19/9/2013 phê duyệt quy hoạch điều chỉnh cục bộ Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An, trong đó chuyển đổi vị trí đỗ xe gần Khu thương mại dịch vụ thành nhà ở liền kề là không phù hợp với chủ trương đầu tư đã được UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt.
Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa hoàn thành việc đầu tư hạ tầng xã hội của Dự án; bán 05 nền đất cho các cá nhân xây nhà ở trong Lô đất CC với công năng sử dụng được phê duyệt là khu Nhà trẻ thuộc Dự án nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An (96.504 m2), trái Quy hoạch chi tiết 1/500 đã được UBND thị xã Dĩ An phê duyệt.
Năm 2011, Công ty TNHH MTV Xe lửa Dĩ An (100% vốn nhà nước) và Công ty cổ phần Đầu tư – Thương mại Á Châu ký hợp đồng liên doanh thành lập Công ty TNHH MTV Phát triển nhà xe lửa Dĩ An để thực hiện Dự án Khu nhà ở, trong đó Công ty TNHH MTV Xe lửa Dĩ An góp vốn bằng quyền thuê đất 50 tỷ đồng là không đúng quy định pháp luật về đất đai.
 |
Ray đường sắt sau khi được tháo dỡ và điều chỉnh tuyến đường trái phép. |
Năm 2013, UBND tỉnh Bình Dương thu hồi đất của Công ty TNHH MTV Xe lửa Dĩ An, giao cho Công ty TNHH Phát triển Nhà xe lửa Dĩ An thực hiện Dự án nhà ở, tiền sử dụng đất được UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt là 98,528 tỷ đồng, nhưng hai bên chưa tính toán, xác định lại việc góp vốn liên doanh, chi phí đầu tư dự án… để có đầy đủ cơ sở phân chia sản phẩm, đảm bảo công bằng lợi ích kinh tế giữa các bên.
Công ty TNHH MTV Xe lửa Dĩ An (nay là Công ty cổ phần Xe lửa Dĩ An) được thụ hưởng 10.028,1 m2 đất thương phẩm tại Dự án khu nhà ở thương mại đường sắt Dĩ An (96.504 m2), nhưng Giấy CNQSDĐ đứng tên Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An là chưa phản ánh đúng quyền lợi theo thỏa thuận tại hợp đồng liên doanh.
Đối với khu đất 64.050 m2 tại phường Dĩ An, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương, UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất và danh mục dự án thuộc diện thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất lúa năm 2016 thị xã Dĩ An (Quyết định số 3592/QĐ-UBND ngày 31/12/2015) và ban hành Quyết định số 2555/QĐ-UBND ngày 29/9/2016 phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Quyết định số 3592/QĐ-UBND là không phù hợp với Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất 05 năm kỳ đầu (2011-2015) của thị xã Dĩ An đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 766/QĐ-UBND ngày 08/4/2014, không đúng quy định tại khoản 2 điều 35 Luật Đất đai 2013.
UBND tỉnh Bình Dương chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt cho Công ty TNHH Phát triển nhà Xe lửa Dĩ An làm chủ đầu tư, không đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở thương mại hoặc đấu giá quyền sử dụng đất, vi phạm quy định của Chính phủ; không đấu giá quyền sử dụng đất là không đúng đối tượng.
Từ tháng 12/2016 đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Bình Dương, các sở ngành có liên quan chưa xác định nghĩa vụ tài chính để thu ngân sách dẫn đến Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính trong việc sử dụng 64.050 m2 đất, nguy cơ thất thu ngân sách với số tiền rất lớn.
Công ty TNHH Phát triển Nhà xe lửa Dĩ An chưa được Sở Xây dựng thông báo Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt (64.050,14 m2) đủ điều kiện huy động vốn, nhưng đã ký hợp đồng huy động vốn hợp tác đầu tư với 387 nền đất liền kề, tổng giá trị hợp đồng khoảng 309 tỷ đồng, đã thu khoảng 261,8 tỷ đồng, vi phạm quy định về huy động vốn cho phát triển nhà ở thương mại; việc huy động vốn và bàn giao 387 nền đất cho khách hàng, vi phạm các quy định của pháp luật.
Công ty cổ phần Vật tư đường sắt Sài Gòn đã dịch chuyển nhánh đường sắt số III nối từ đường số 2 ga Dĩ An vào Nhà máy xe lửa Dĩ An và tháo dỡ 03 bộ ghi, 03 nhánh đường sắt xếp dỡ hàng hóa trong khu đất Trạm vật tư đường sắt Dĩ An khi chưa được Bộ GTVT cho phép.
Ngày 11/01/2017, Tổng công ty đường sắt Việt Nam đề nghị Bộ GTVT cho phép tháo dỡ 03 bộ ghi và các nhánh đường xếp dỡ hàng hóa số 60, 61, 62 tại Trạm vật tư đường sắt Dĩ An, nhưng thực tế là Công ty cổ phần vật tư đường sắt Sài Gòn tháo dỡ từ ngày 25/5/2015 là chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong công tác quản lý kết cấu hạ tầng đường sắt tại Trạm vật tư đường sắt Dĩ An.
 |
Bản vẽ mặt bằng hiện trạng Khu vực Trạm vật tư Dĩ An. |
Đối với khu đất 47.882,8 m2 tại phường Dĩ An, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 3592/QĐ-UBND ngày 31/12/2015 Phê duyệt kế hoạch sử dụng đất và danh mục dự án, công trình thuộc diện thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất lúa năm 2016 thị xã Dĩ An là không phù hợp với Quyết định số 766/QĐ-UBND ngày 08/4/2014 của UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất 05 năm kỳ đầu (2011-2015) của thị xã Dĩ An, không đúng quy định tại khoản 2 Điều 35 Luật Đất đai năm 2013.
Dự án Khu nhà ở thương mại đường sắt mở rộng (47.882,8 m2) chưa được UBND tỉnh Bình Dương phê duyệt nghĩa vụ tài chính về chuyển mục đích sử dụng đất, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa có quyền sử dụng đất, chưa được phê duyệt dự án đầu tư, chưa được cấp phép xây dựng.
Sau khi UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 509/QĐ-UBND ngày 01/3/2018 về việc cho phép Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện Dự án, Văn bản số 2475/UBND-KTN ngày 06/6/2018 về việc chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An đã ký hợp đồng huy động vốn trên 290 nền đất, đã thu khoảng 231,8 tỷ đồng, vi phạm nghiêm trọng quy định về huy động vốn cho phát triển nhà ở thương mại.
Ngày 10/12/2019, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An; sau khi bị xử phạt vi phạm hành chính, vi phạm vẫn không được khắc phục.
Ngày 19/01/2021, UBND tỉnh Bình Dương đã ban hành Quyết định số 2384/QĐ-UBND thu hồi Quyết định số 509/QĐ-UBND ngày 01/3/2018 của UBND tỉnh Bình Dương đối với Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An. Thực tế đến nay, Công ty TNHH Phát triển nhà xe lửa Dĩ An chưa được phép thực hiện dự án, nhưng vốn huy động từ năm 2018 vẫn chưa hoàn trả khách hàng với số tiền khoảng 191,7 tỷ đồng; tiền huy động vốn của khách hàng không thể hiện trên Báo cáo tài chính của doanh nghiệp đã gửi Cục Thuế tỉnh Bình Dương, vi phạm nghiêm trọng Luật Kế toán, nguy cơ thất thoát vốn góp của khách hàng, cần được điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Trên cơ sở Kết luận thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm tra, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND tỉnh Bình Dương các thời kỳ có liên quan đến những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra.
Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ trưởng các bộ có liên quan và Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương chỉ đạo tổ chức thực hiện kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật đối với các sở, ngành, cơ quan, tổ chức, cá nhân, chủ đầu tư dự án… các thời kỳ có liên quan đến những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm nêu tại Kết luận thanh tra.
Trong quá trình thực hiện kiểm tra, rà soát, tính toán, xử lý các nội dung kiến nghị nêu trên, nếu phát hiện hành vi vi phạm pháp luật có dấu hiệu tội phạm thì kịp thời chuyển hồ sơ, tài liệu liên quan đến cơ quan chức năng để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.
Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ, tài liệu để xem xét, điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với những hành vi vi phạm pháp luật đối với các dự án có liên quan trong Kết luận thanh tra.
