Từ đầu năm 2019, tại Hà Nội, sau thông tin huyện lên thành quận, giá đất tại các huyện vùng ven như Gia Lâm, Thanh Trì, Đông Anh, Hoài Đức được các môi giới hô tăng chóng mặt. Mức tăng giá trung bình ghi nhận dao động 30 - 60%, thậm chí có những khu đất ở vị trí đẹp, giá tăng gấp đôi chỉ sau chưa đầy 3 tháng.
Chiêu thức được các môi giới thường hay sử dụng là mua gom đất tại khu vực chưa ai để ý với giá rẻ, sau đó nhóm này tìm cách mua tiếp các lô đất gần đó hoặc sang tay cho người trong nhóm một vài ô đất đã mua trước đó với giá cao hơn rất nhiều để tạo mặt bằng giá mới. Đồng thời, môi giới tung thông tin thị trường khu vực đã bắt đầu sốt để lôi kéo các nhà đầu tư thứ cấp.
Để lôi kéo được các nhà đầu tư khác, nhóm này có thể giao dịch qua lại với nhau để tạo sự sôi động ảo, với tâm lý đầu tư theo đám đông và mong muốn mình sẽ là người thoát sớm để có lời, nên nhiều nhà đầu tư khác sẽ kéo đến với tâm lý mình không phải là người mua cuối cùng. Khi đó, nhóm đầu tư ban đầu sẽ thoát hàng còn người mua sau ngậm trái đắng. Cơn sốt này không chỉ xảy ra ở các thành phố lớn như: Hà Nội, TP. HCM, nó còn lan ra các tỉnh như: Quảng Ninh), Đà Nẵng; Phú Quốc…
Tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khoá XIV vừa qua, vấn đề công tác quản lý thị trường bất động sản còn có mặt bất cập trong quản lý môi giới bất động sản cũng được đại biểu Dương Xuân Hòa đoàn Lạng Sơn chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà.
Theo ông Hoà, hiện nay, quy định cá nhân không bắt buộc phải có giấy chứng nhận hoàn thành khóa học mà vẫn được dự thi lấy chứng chỉ môi giới bất động sản. Chế tài xử lý vi phạm đối với hành vi hành nghề môi giới bất động sản khi chưa được cấp chứng chỉ hành nghề, chưa đủ sức răn đe. Việc cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản chưa gắn với các quy định về thẩm quyền kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động môi giới bất động sản.
Trước thực trạng trên, Bộ trưởng Bộ Xây cho rằng, môi giới bất động sản trong đó có quy định: "Cá nhân được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản phải là người đã qua kỳ thi sát hạch về kiến thức môi giới bất động sản" và theo Thông tư quy định: "Các bài thi sát hạch câu hỏi của thí sinh phải đạt yêu cầu từ 70 điểm trở lên theo thang điểm 100 mới thi đỗ và được cấp chứng chỉ", còn việc có khoa đào tạo hay không là quyền của cá nhân thi sát hạch, miễn là trong quá trình thi đáp ứng được yêu cầu về sát hạch.
“Theo quy định, phạt tiền từ 10 – 15 triệu đồng đối với hành vi kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản nếu không có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, từ 30 – 40 triệu đồng đồng đối với hành vi kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản không đủ số người có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản theo quy định. Theo ý kiến của đại biểu, mức phạt trên chưa đủ sức răn đe chúng tôi xin ghi nhận, nghiên cứu và đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định”, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà nói.
Về giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng cho biết, sẽ đề nghị các địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử phạt nghiêm các trường hợp hoạt động môi giới bất động sản mà không có chứng chỉ theo quy định của pháp luật.
Tại Hội thảo Nhận Diện nghề môi giới bất động sản do Hội Môi giới bất động sản Việt Nam tổ chức mới đây, ông Hoàng cho rằng, lực lượng tham gia hành nghề môi giới bất động sản của Việt Nam đang đạt khoảng 300.000 người, trong đó chỉ 27.000 người đã có chứng chỉ hành nghề theo luật cũ; 8.000 người đã có chứng chỉ hành nghề theo luật mới. Số còn lại khoảng 265.000 chưa có chứng chỉ hành nghề.
Theo ông Hoàng, những môi giới bất động sản này đã tung tin thất thiệt, không chính xác tạo sự không minh bạch cho thị trường bất động sản. Đồng thời, tiếp tay cho chủ đầu tư không tuân thủ pháp luật, phân phối hàng không đảm bảo quy định pháp luật, dẫn đến rủi ro cho khách hàng và khiến thị trường bất động sản khó kiểm soát dễ bị đổ vỡ.
Sở dĩ có thực trạng này là do các môi giới bất động sản của Việt Nam phần lớn đều chưa có trình độ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp theo tiêu chuẩn cần có của một môi giới.
Phần lớn lực lượng môi giới bất động sản tham gia bán hàng tại các sàn giao dịch bất động sản hiện nay đều không có chứng chỉ hành nghề, không được đào tạo bài bản. Họ chỉ được đào tạo ngắn hạn về chính sách bán hàng của dự án bất động sản mà họ tham gia bán hàng.