Thế nhưng, sau khi có khiếu nại, cục Văn hóa cơ sở (bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch) đã yêu cầu công ty Nissin sửa nội dung quảng cáo. Tuy nhiên, dường như việc sửa nội dung quảng cáo của công ty này vẫn mập mờ, khiến người tiêu dùng dễ bị gây nhầm lẫn...
Dễ nhầm như... quảng cáo mì 365!
Theo tài liệu PV thu thập được, trong tờ rơi quảng cáo cho mì Nissin 365, phía mặt trước bao bì sản phẩm sử dụng từ “Khỏe” và mặt sau có thông điệp “Mì không chiên 365 vì không chiên qua dầu nên bạn có thể an tâm về sức khỏe…”. Mặc dù không trực tiếp đề cập “mì chiên qua dầu là không thể an tâm về sức khỏe” nhưng qua cách ẩn dụ như thế thì nhiều người tiêu dùng hiểu rằng, thông điệp quảng cáo đưa ra là “mì chiên qua dầu là độc hại, không thể an tâm về sức khỏe”.
Chuyên gia pháp lý cho rằng, thông điệp quảng cáo với hàm ý như vậy là không có căn cứ khoa học. Bởi, không chỉ có sản phẩm mì ăn liền là được chiên qua dầu theo cách truyền thống mà còn hàng ngàn, hàng vạn loại thực phẩm chế biến khác cũng được chiên bằng dầu và được sử dụng từ bao đời nay, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy nó có ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe, đến mức khiến người tiêu dùng “không thể yên tâm” khi sử dụng.
 |
Poster quảng cáo của mì không chiên 365 |
Do vậy, mì ăn liền chiên qua dầu cũng như hàng ngàn loại thực phẩm khác chiên qua dầu trên thị trường, không có vấn đề gì phải báo động, bởi người tiêu dùng đủ thông minh và trình độ hiểu biết để tự điều chỉnh bữa ăn của mình sao cho cân bằng không quá nhiều dầu mỡ. Trong bối cảnh như vậy, quảng cáo của mì Nissin 365 cố tình gieo rắc vào tâm trí người tiêu dùng rằng “mì chiên qua dầu là độc hại, là gây bất an”, thì rõ ràng đây là hành vi so sánh trực tiếp về “hiệu quả sử dụng sản phẩm” của mì này. Do đó, nội dung quảng cáo trên của Nissin là thuộc hành vi bị cấm theo quy định tại khoản 10 Điều 8 luật Quảng cáo năm 2012.
“Một hành vi vi phạm pháp luật như vậy cần phải được ngăn chặn và chấm dứt ngay. Nếu không kịp thời chặn đứng thì nó sẽ có một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng quan tâm đến sức khỏe sẽ tẩy chay toàn ngành sản xuất mì chiên trong nước hiện nay và hậu quả của nó sẽ rất khôn lường”, luật sư Nguyễn Thành Long (văn phòng luật sư Phạm và Liên danh) khẳng định.
Ông nói qua, bà nói lại...
Ngay sau khi có khiếu nại, Thanh tra bộ VH-TT&DL đã vào cuộc. Theo đó, trong công văn gửi Cty Nissin ngày 3/3/2014, Phó Chánh thanh tra Trần Văn Minh nêu rõ: “Căn cứ các quy định pháp luật về quảng cáo và khoản 10 Điều 8 luật Quảng cáo quy định: “Quảng cáo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp về giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cùng loại của tổ chức, cá nhân khác”, Thanh tra bộ VH-TT&DL đề nghị cty Nissin có báo cáo giải trình nội dung quảng cáo sản phẩm mì ăn liền hiệu Nissin 365”.
Thế nhưng, ngay sau đó, trong văn bản phản hồi Thanh tra bộ VH-TT&DL, ông Takashi Hirota (Tổng Giám đốc cty Nissin) khẳng định: “Trong quảng cáo của chúng tôi không vi phạm quy định của khoản 10 Điều 8 của luật Quảng cáo” với ba lý do. Tuy nhiên, luật sư Nguyễn Thành Long (văn phòng luật sư Phạm và Liên danh) đã đưa ra nhiều chứng lý “phản pháo” lại lập luận của cty Nissin.
Theo luật sư Nguyễn Thành Long, việc Nissin cho rằng, khoản 10 Điều 8 của luật Quảng cáo chỉ cấm những quảng cáo sử dụng so sánh trực tiếp, tức là không cấm việc so sánh gián tiếp “là cách hiểu sai, không đúng với quy định của điều luật này. Căn cứ chúng tôi đưa ra đây là bản án Giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao ngày 26/3/2003 trong vụ xét xử vi phạm quảng cáo so sánh. Tại vụ tranh chấp đó, Cty K. chuyên sản xuất nệm 100% cao su tự nhiên, có đưa ra những nhược điểm của nệm lò xo và nệm mút xốp nhẹ của doanh nghiệp nào cả, nhưng cty V. và cty Ư. (đang sản xuất nệm lò xo và nệm mút xốp nhẹ)” khiếu nại K. có hành vi quảng cáo so sánh. Do đó, tòa tuyên án: “Cty K. không sản xuất hai loại nệm trên nhưng đã quảng cáo so sánh chất lượng nệm của K. sản xuất với chất lượng nệm lò xo và nệm mút xốp nhẹ của các thương hiệu khác sản xuất, trong đó có cty V. và cty Ư. là vi phạm các quy định của pháp luật về quảng cáo thương mại…”.
Về lập luận cty Nissin cho rằng, Nissin không hề đưa ra bất kỳ dẫn chiếu hoặc so sánh nào với các sản phẩm mì ăn liền chiên, tức là không hề phản bác các tác dụng của mì ăn liền chiên…, trong văn bản gửi Thanh tra bộ VH-TT&DL, luật sư Nguyễn Thành Long cho rằng, “đọc qua quảng cáo trên, ai cũng phát hiện được ý đồ của tác giả là muốn nhấn mạnh “không chiên qua dầu” để người tiêu dùng lập tức liên tưởng ngay đến sản phẩm “có chiên qua dầu”, rồi sau đó đề cập đến vấn đề nhạy cảm là “sức khỏe”. Vì vậy, khách quan mà nói, đại đa số người tiêu dùng đều liên tưởng “mì có chiên qua dầu là không thể an tâm về sức khỏe”.
Đối với lập luận của cty Nissin rằng, “quảng cáo của cty này đã được bộ Công Thương cấp giấy xác nhận nội dung quảng cáo”, luật sư Long khẳng định: “Ở đây thì Nissin đã nhầm lẫn hoàn toàn. Bộ Công Thương chỉ thẩm tra các loại giấy phép về chất lượng sản phẩm quảng cáo, quy chế ghi nhãn của sản phẩm quảng cáo. Còn thẩm định về chuyên ngành quảng cáo là thuộc trách nhiệm của bộ VH-TT&DL…”.Những lập luận trên đã được bộ VH-TT&DL xem xét ký và mới đây đã có kết luận chính thức. Theo đó, trong công văn vừa gửi cty Nissin, bà Ninh Thị Thu Hương (Phó cục trưởng cục Văn hóa cơ sở - bộ VH-TT&DL) khẳng định: “Nội dung quảng cáo mì không chiên 365 phản ánh đúng tính chất của sản phẩm là mì không chiên. Tuy nhiên, cty không cung cấp được kết quả khảo sát người tiêu dùng và các tài liệu khoa học để chứng minh khi sử dụng sản phẩm mì không chiên thì an tâm cho sức khỏe như nội dung quảng cáo”.
Cũng theo bộ VH-TT&DL, mặc dù sản phẩm quảng cáo đã có giấy xác nhận nội dung quảng cáo nhưng theo quy định, ngoài các nội dung đã được xác nhận theo thẩm quyền của bộ Công Thương thì các nội dung khác thể hiện trên sản phẩm quảng cáo phải đảm bảo tính trung thực, chính xác theo quy định của luật Quảng cáo và các văn bản hướng dẫn.
“Do không có đủ căn cứ khoa học chứng minh, đồng thời tránh gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng về hiệu quả sử dụng các sản phẩm mì khác, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh cùng ngành hàng trên thị trường, cục Văn hóa cơ sở đề nghị cty Nissin chỉnh sửa nội dung “Mì không chiên 365 vì không chiên qua dầu nên bạn có thể an tâm về sức khỏe” trong sản phẩm quảng cáo Mì không chiên Nissin 365 khi thực hiện các phương tiện quảng cáo”, công văn của bộ VH-TT&DL kết luận.
Theo Người Đưa tin
