"Chúng ta phải chấm dứt tình trạng trọng nam khinh nữ để thúc đẩy bình đẳng giới ở Việt Nam" là lời kêu gọi của bà Naomi Kiahara, Trưởng đại diện của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam trong Lễ công bố Báo cáo tình trạng dân số thế giới 2020 diễn ra ngày 17/7, tại Hà Nội.
Với chủ đề "Trái với ý muốn của tôi-Xóa bỏ những thực hành làm tổn hại tới phụ nữ và trẻ em gái và gia tăng bất bình đẳng," bà Naomi Kiahara cho biết Báo cáo tình trạng dân số thế giới 2020 được công bố trên toàn thế giới vào ngày 30/6/2020 đã chỉ ra rằng có ít nhất 19 thực hành có hại được coi là vi phạm quyền con người, từ là phẳng ngực cho đến việc kiểm tra trinh tiết. Trong số đó, có 3 thực hành vẫn ngang nhiên xảy ra ở nhiều khu vực là cắt âm vật (nghi lễ cắt bỏ một số hoặc tất cả các cơ quan sinh dục ngoài của phái nữ); tảo hôn; lựa chọn giới tính trên cơ sở định kiến giới.
Báo cáo được công bố ở Việt Nam tập trung vào vấn đề lựa chọn giới tính trên cơ sở định kiến giới.
Theo bà Kiahara, tình trạng đáng báo động của lựa chọn giới tính dựa trên cơ sở định kiến giới đã tồn tại hàng thập kỷ qua cùng tư tưởng ưa thích con trai, xem nhẹ con gái dẫn tới sự thiếu hụt 140 triệu trẻ em gái (so với trẻ em trai).
Khi số lượng nam giới nhiều hơn nữ giới, các vấn đề xã hội có thể nảy sinh, làm trầm trọng hơn các hình thức bạo lực trên cơ sở giới như hiếp dâm, cưỡng ép quan hệ tình dục, bóc lột tình dục, buôn bán người và tảo hôn.
"Những tổn hại đối với từng cá nhân phụ nữ và trẻ em gái rất nghiêm trọng, nhưng hậu quả mà thế giới và các thế hệ trong tương lai phải gánh chịu thậm chí còn tồi tệ hơn," bà Kiahara nhấn mạnh.
Mỗi năm Việt Nam sẽ thiếu hụt 40.800 trẻ sơ sinh gái
Đề cập đến vấn đề lựa chọn giới tính trên cơ sở định kiến giới tại Việt Nam, bà Kiahara cho biết trong nhiều thập kỷ qua, sự bình đẳng giới tại Việt Nam đã có những bước tiến và UNFPA tự hào là một phần của quá trình này.
Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam cảnh báo, lựa chọn giới tính dựa trên cơ sở định kiến giới là một thực hành làm tổn hại tới phụ nữ và trẻ em gái. Tình trạng này vẫn còn tồn tại ở Việt Nam.
Tình trạng lựa chọn giới tính dựa trên cơ sở định kiến giới có thể nhìn nhận trực tiếp qua "tỷ số giới tính khi sinh" (tỷ lệ bé trai sơ sinh trên 100 bé gái sơ sinh) và tỷ số này của Việt Nam thể hiện sự mất cân bằng rất lớn. Theo bà Kiahara, tình trạng này được phát hiện lần đầu tiên tại Việt Nam vào năm 2004 và từ năm 2005 tỷ số này đã gia tăng nhanh chóng.
Dẫn số liệu từ cuộc Tổng điều tra Dân số và Nhà ở năm 2009 của Việt Nam, bà Kiahara lưu ý tỷ số này ở ngưỡng 111,5 bé trai được sinh ra so với 100 bé gái, trong khi tỷ số "tự nhiên" hoặc "bình thường" dao động khoảng 105-106 bé trai trên 100 bé gái.
Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới 2020 ước tính mỗi năm, Việt Nam sẽ thiếu hụt 40.800 trẻ sơ sinh gái (so với bé trai), có thể hiểu là 40.800 bé gái tại Việt Nam mỗi năm sẽ không có cơ hội chào đời chỉ vì mình là con gái.
