Việc phát triển một loại thuốc mới thường cần nhiều năm nhưng các nhà khoa học đang chạy đua với thời gian để chống lại dịch Covid-19 bằng cách nghiên cứu thêm về các chức năng của các loại thuốc sẵn có hoặc các chất đã được chấp nhận trước đó để nhanh chóng sản xuất thuốc chống virus đối phó với SARS-CoV-2.
1. Thuốc điều trị Ebola remdesivir
Remdesivir, của công ty công nghệ sinh học Gilead Sciences, được xem là ứng cử viên tương đối hứa hẹn. Hiện các nhà khoa học thế giới đang tiến hành 5 thử nghiệm lâm sàng lớn về loại thuốc này. Kết quả của 2 trong 5 thử nghiệm sẽ có vào đầu tháng 4.
Trung Quốc lần đầu tiên sử dụng remdesivir để điều trị cho các bệnh nhân COVID-19 nặng vào đầu tháng 2, sau đó nhiều nước khác cũng bắt đầu sử dụng.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ cho biết thuốc tiêm tĩnh mạch này đã cho thấy hiệu quả trong việc ngăn virus corona sinh sôi thêm.
Dù vậy, vẫn cần đến các thử nghiệm lâm sàng để xác định tính hiệu quả và độ an toàn của thuốc. Theo thông tin trên web của WHO, các thử nghiệm trước đây về thuốc remdesivir trong điều trị Ebola cho thấy khả năng làm người dùng nhiễm độc gan.
"Remidesivir có tiềm năng nhưng vẫn còn quá sớm để biết liệu đây có phải là phương pháp điều trị hiệu quả có thể áp dụng rộng rãi hay không" - nhà virus học Jeremy Rossman thuộc ĐH Kent của Anh, nhận định.
2. Thuốc trị sốt rét chloroquine
Một ứng cử viên khác là thuốc trị sốt rét chloroquine. Chloroquine đã thu hút sự chú ý ở Mỹ sau khi Tổng thống Donald Trump bị chỉ trích vì đưa ra tuyên bố cường điệu hóa 2 loại thuốc chống sốt rét là hydroxychloroquine và chloroquine trong điều trị COVID-19.
Hồi tháng 2/2020, một nhóm các nhà nghiên cứu do chuyên gia Wang Manli thuộc Học viện Khoa học Trung Quốc dẫn đầu cho biết họ đã phát hiện ra rằng chloroquine đã thành công trong việc ngăn chặn sự sinh sôi của SARS-CoV-2 trong các tế bào con người được nuôi cấy.
Loại thuốc trên cũng nằm trong phác đồ điều trị COVID-19 ở Trung Quốc, trong khi chuyên gia về bệnh hô hấp hàng đầu Trung Quốc là Zhong Nanshan nhận định rằng loại thuốc này an toàn hơn bởi nó đã được chấp nhận để điều trị sốt rét.
Tuy nhiên, ngay sau tuyên bố của Tổng thống Trump, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cho biết thuốc chống sốt rét chưa được chấp nhận để điều trị COVID-19 và nói rằng sẽ cần nhiều thử nghiệm hơn để quyết định về tính an toàn cũng như hiệu quả điều trị bệnh của loại thuốc này.
Chuyên gia Rossman cũng bày tỏ quan điểm về việc sử dụng chloroquine để điều trị COVID-19 rằng: "Với một số người, chloroquine hiệu quả trong việc chống sốt rét nhưng sẽ có một cơ chế khác mà chúng ta cần xem xét trong việc chống lại virus của loại thuốc này. Các bằng chứng về việc chloroquine có khả năng chống virus trong cơ thể con người vẫn còn ít thuyết phục và cần thêm các nghiên cứu song tôi không tự tin về điều này. Với một số thí nghiệm, chroloquine thực sự khiến tình trạng bệnh tồi tệ hơn ở động vật".
3. Thuốc điều trị HIV/AIDS
Mặt khác, lopinavir và ritonavir là một loại thuốc kết hợp trong điều trị HIV/AIDS. Mặc dù thuốc này là một phần của thử nghiệm mà WHO đã nói đến nhưng một nghiên cứu gần đây cho thấy thuốc không hiệu quả.
SCMP cho biết bác sĩ Cao Bin của Bệnh viện Tình bạn Nhật - Trung đã dẫn đầu nghiên cứu đưa ra kết luận trên. Nghiên cứu được công bố ngày 18-3 trên tạp chí y khoa New England.
"Điều trị bằng lopinavir - ritonavir không mang lại hiệu quả gì cho các bệnh nhân trưởng thành mắc COVID-19 nặng so với cách điều trị thông thường" - nghiên cứu của nhóm bác sĩ Cao Bin cho biết.
Kết luận được đưa ra sau khi nhóm so sánh giữa 99 bệnh nhân được điều trị bằng lopinavir-ritonavir với 100 bệnh nhân chỉ nhận điều trị thông thường.
4. Thuốc cúm Nhật Bản favipiravir
Một "ứng viên" hứa hẹn mới trong điều trị COVID-19 là một loại thuốc cúm Nhật Bản gọi là favipiravir do Công ty Hóa chất Fujifilm Toyama phát triển.
Các cuộc thử nghiệm được tiến hành với 340 người tại các thành phố Vũ Hán và Thâm Quyến đã cho thấy loại thuốc này có mức độ an toàn cao và "rõ ràng hiệu quả trong điều trị bệnh", chuyên gia Zhang Xinmin thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc cho biết.
Tuy nhiên, các cuộc thử nghiệm thêm vẫn là điều cần thiết trước khi có nhiều thử nghiệm lâm sàng hơn được tiến hành.
Theo ông Rossman, remidesivir có tiềm năng lớn trong việc chống lại virus Corona chủng mới nhưng các dữ liệu vẫn còn sơ bộ, vì thế, tiềm năng của loại thuốc này trong điều trị COVID-19 vẫn phải chờ tới khi có các kết quả thử nghiệm trên quy mô lớn hơn.
"Tuy nhiên, nhiều loại thuốc trên vẫn có tiềm năng tích cực, đặc biệt đối với các trường hợp nghiêm trọng nhất hoặc những ca rủi ro nhất", chuyên gia này khẳng định.
Favipiravir không nằm trong danh sách thử nghiệm Solidarity của WHO.