(Ngày Nay) - Với trình độ học vấn uyên thâm, kiến thức sâu rộng, giữ nhiều chức vụ quan trọng, ông là vị trạng nguyên đầu tiên được khắc tên trên bia tiến sĩ ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
1 Khoa thi đầu tiên của nước ta dưới thời Hậu Lê được tổ chức dưới thời vua nào?
icon
Vua Lê Thái Tổ
icon
Vua Lê Thái Tông
icon
Vua Lê Thánh Tông
Giải thích Khoa bảng nước bắt bắt đầu dưới thời Lý, sau đó được tiếp tục dưới thời Trần, Hồ. Tuy nhiên, trong giai đoạn bị nhà Minh đô hộ (1408-1428), nền giáo dục nước nhà ngưng trệ, phải đến năm 1442 dưới triều vua Lê Thái Tông, nhà Hậu Lê mới cho mở khoa thi đầu tiên của triều đại mới.
2 Tại khoa thi năm 1442, ai trở thành trạng nguyên đầu tiên của nhà Hậu Lê?
icon
Nguyễn Hiền
icon
Nguyễn Kỳ
icon
Nguyễn Trực
Giải thích Năm 1442, vua Lê Thái Tông giao cho Nguyễn Trãi làm chánh chủ khảo kỳ thi Đình, vua trực tiếp ra đề và chấm thi. Kết quả, Nguyễn Trực, vinh dự trở thành trạng nguyên đầu tiên của nhà Hậu Lê. Ông đồng thời cũng là trạng nguyên đầu tiên được khắc tên trên bia tiến sĩ ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
3 Ông quê ở đâu?
icon
Hà Nội
icon
Hà Nam
icon
Hà Tĩnh
Giải thích Nguyễn Trực (1417-1474) sinh ra trong gia đình truyền thống khoa bảng ở làng Bối Khê, xã Tam Hưng, huyện Quốc Oai, nay thuộc Hà Nội. Từ bé, ông đã nổi tiếng thông minh, chăm học.
4 Nguyễn Trực từng đi sứ Trung Hoa vào năm bao nhiêu?
icon
Năm 1455
icon
Năm 1457
icon
Năm 1459
Giải thích Thời gian làm quan trong triều đình, Nguyễn Trực từng đi sứ Trung Hoa (năm 1457). Thời điểm đó, triều đình nhà Minh đang mở khoa thi tuyển chọn anh tài nên muốn thử sứ giả Đại Việt. Nguyễn Trực cùng phó sứ Trịnh Khiết Tường ứng thi. Tài văn chương của hai ông bộc lộ rõ. Nguyễn Trực một lần nữa đỗ Trạng nguyên trong khi Trịnh Khiết Tường đỗ Bảng nhãn. Triều đình và dân chúng triều Minh thán phục tài năng của vị trạng nguyên người Đại Việt, tôn xưng ông là Lưỡng quốc trạng nguyên.
5 Ông từng được vua ban cho mấy chữ vàng?
icon
4 chữ vàng
icon
6 chữ vàng
icon
8 chữ vàng
Giải thích Về nước, ông được vua phong chức Thượng thư, ban cho 8 chữ vàng "Thành công danh Nam Bắc triều biên ngã" (hoàn thành công danh ở hai nước).
6 Nguyễn Trực vốn nổi tiếng là một vị quan...?
icon
Cương nghị, nghiêm khắc
icon
Kiêu ngạo, bảo thủ
icon
Khiêm nhường, liêm khiết
Giải thích Trong cuộc đời làm quan của mình, Nguyễn Trực không chỉ nổi tiếng với tài văn thơ, hiểu biết sâu rộng, mà còn là vị quan khiêm nhường, liêm khiết.
7 Nhận xét nào sau đây đúng khi nói về Nguyễn Trực?
icon
Là người có nhiều học trò đỗ đạt
icon
Là người có tài đối đáp
icon
Cả 2 đáp án trên
Giải thích Dưới thời vua Lê Nhân Tông, Nguyễn Trực được trọng dụng. Vua ban chức Triều nghi đại phu Hàn lâm viện học sĩ Vu kỵ úy. Ít lâu sau, ông được tuyên triệu về triều, liên tục nắm giữ những chức vụ quan trọng. Năm 1454, mẹ mất, Nguyễn Trực về quê chịu tang. Nghe danh tiếng ông, nhiều người đến bái sư. Sau này, nhiều học trò ông đỗ đạt, cống hiến cho đất nước. Năm 1457, triều Minh cử sứ thần Hoàng Gián sang Đại Việt. Vua Lê Nhân Tông tuyên triệu Nguyễn Trực, lúc này đã mãn tang mẹ, về triều. Tài đối đáp của ông làm rạng danh nước nhà.
8 Những năm làm quan, Nguyễn Trực luôn tuân theo đạo lý nào?
icon
Tôi hiền
icon
Tôi sáng
icon
Cả 2 đáp án trên
Giải thích Sử sách ghi lại, trong khoa thi Đình năm 1442, với đề thi “Luận về phép trị nước của các vương triều”, Nguyễn Trực khẳng định: “Vua sáng tôi hiền thì nước sẽ thịnh, vua không sáng tôi không hiền thì nước sẽ suy vong”. Những năm làm quan, cống hiến cho đất nước của Nguyễn Trực chứng minh rằng, ông không chỉ nắm rõ mà còn một mực tuân theo đạo lý “tôi hiền”.
9 Vị vua nào đã cho vẽ chân dung ông đặt cạnh ngai vàng của mình để đỡ nhớ?
icon
Lê Bang Cơ
icon
Lê Nghi Dân
icon
Lê Tư Thành
Giải thích Sách Những người thầy trong sử Việt cho biết thời gian Nguyễn Trực về chịu tang ở quê nhà, vua Lê Nhân Tông (Lê Bang Cơ) vì nhớ ông đã cho vẽ bức chân dung của quan trạng để bên ngai vàng.
10 Hiện nay, ở làng nào của Hà Nội có đền thờ Nguyễn Trực?
icon
Làng Bối Khê
icon
Làng Chuông
icon
Làng Dân Hòa
Giải thích Ngày nay, vị Lưỡng quốc trạng nguyên lỗi lạc này được thờ tại Từ đường Trạng nguyên Nguyễn Trực - di tích Lịch sử văn hóa cấp quốc gia, ở làng Bối Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội.
(Ngày Nay) - Từ ngày 19-21/11/2024, Tổng thống Luis Rodolfo Abinader Corona cùng các quan chức cấp cao của Chính phủ Cộng hòa Dominicana đã đón Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính thăm chính thức nước Cộng hòa Dominicana.
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.
(Ngày Nay) - Oai nghi cùng với chánh kiến và tịnh giới là ba yếu tố làm nên đạo hạnh - phẩm chất của tu sĩ Phật giáo, như cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu, bậc am tường kinh luật luận đã từng nhấn mạnh.
(Ngày Nay) - 6,2 triệu USD là mức giá vừa được trả cho một tác phẩm nghệ thuật gây tranh cãi, một quả chuối tươi dán lên tường bằng băng dính bạc. Tác phẩm được đưa ra trong một cuộc bán đấu giá của Sotheby’s ở New York, Mỹ.
