(Ngày Nay) - Với trình độ học vấn uyên thâm, kiến thức sâu rộng, giữ nhiều chức vụ quan trọng, ông là vị trạng nguyên đầu tiên được khắc tên trên bia tiến sĩ ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
1 Khoa thi đầu tiên của nước ta dưới thời Hậu Lê được tổ chức dưới thời vua nào?
icon
Vua Lê Thái Tổ
icon
Vua Lê Thái Tông
icon
Vua Lê Thánh Tông
Giải thích Khoa bảng nước bắt bắt đầu dưới thời Lý, sau đó được tiếp tục dưới thời Trần, Hồ. Tuy nhiên, trong giai đoạn bị nhà Minh đô hộ (1408-1428), nền giáo dục nước nhà ngưng trệ, phải đến năm 1442 dưới triều vua Lê Thái Tông, nhà Hậu Lê mới cho mở khoa thi đầu tiên của triều đại mới.
2 Tại khoa thi năm 1442, ai trở thành trạng nguyên đầu tiên của nhà Hậu Lê?
icon
Nguyễn Hiền
icon
Nguyễn Kỳ
icon
Nguyễn Trực
Giải thích Năm 1442, vua Lê Thái Tông giao cho Nguyễn Trãi làm chánh chủ khảo kỳ thi Đình, vua trực tiếp ra đề và chấm thi. Kết quả, Nguyễn Trực, vinh dự trở thành trạng nguyên đầu tiên của nhà Hậu Lê. Ông đồng thời cũng là trạng nguyên đầu tiên được khắc tên trên bia tiến sĩ ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám.
3 Ông quê ở đâu?
icon
Hà Nội
icon
Hà Nam
icon
Hà Tĩnh
Giải thích Nguyễn Trực (1417-1474) sinh ra trong gia đình truyền thống khoa bảng ở làng Bối Khê, xã Tam Hưng, huyện Quốc Oai, nay thuộc Hà Nội. Từ bé, ông đã nổi tiếng thông minh, chăm học.
4 Nguyễn Trực từng đi sứ Trung Hoa vào năm bao nhiêu?
icon
Năm 1455
icon
Năm 1457
icon
Năm 1459
Giải thích Thời gian làm quan trong triều đình, Nguyễn Trực từng đi sứ Trung Hoa (năm 1457). Thời điểm đó, triều đình nhà Minh đang mở khoa thi tuyển chọn anh tài nên muốn thử sứ giả Đại Việt. Nguyễn Trực cùng phó sứ Trịnh Khiết Tường ứng thi. Tài văn chương của hai ông bộc lộ rõ. Nguyễn Trực một lần nữa đỗ Trạng nguyên trong khi Trịnh Khiết Tường đỗ Bảng nhãn. Triều đình và dân chúng triều Minh thán phục tài năng của vị trạng nguyên người Đại Việt, tôn xưng ông là Lưỡng quốc trạng nguyên.
5 Ông từng được vua ban cho mấy chữ vàng?
icon
4 chữ vàng
icon
6 chữ vàng
icon
8 chữ vàng
Giải thích Về nước, ông được vua phong chức Thượng thư, ban cho 8 chữ vàng "Thành công danh Nam Bắc triều biên ngã" (hoàn thành công danh ở hai nước).
6 Nguyễn Trực vốn nổi tiếng là một vị quan...?
icon
Cương nghị, nghiêm khắc
icon
Kiêu ngạo, bảo thủ
icon
Khiêm nhường, liêm khiết
Giải thích Trong cuộc đời làm quan của mình, Nguyễn Trực không chỉ nổi tiếng với tài văn thơ, hiểu biết sâu rộng, mà còn là vị quan khiêm nhường, liêm khiết.
7 Nhận xét nào sau đây đúng khi nói về Nguyễn Trực?
icon
Là người có nhiều học trò đỗ đạt
icon
Là người có tài đối đáp
icon
Cả 2 đáp án trên
Giải thích Dưới thời vua Lê Nhân Tông, Nguyễn Trực được trọng dụng. Vua ban chức Triều nghi đại phu Hàn lâm viện học sĩ Vu kỵ úy. Ít lâu sau, ông được tuyên triệu về triều, liên tục nắm giữ những chức vụ quan trọng. Năm 1454, mẹ mất, Nguyễn Trực về quê chịu tang. Nghe danh tiếng ông, nhiều người đến bái sư. Sau này, nhiều học trò ông đỗ đạt, cống hiến cho đất nước. Năm 1457, triều Minh cử sứ thần Hoàng Gián sang Đại Việt. Vua Lê Nhân Tông tuyên triệu Nguyễn Trực, lúc này đã mãn tang mẹ, về triều. Tài đối đáp của ông làm rạng danh nước nhà.
8 Những năm làm quan, Nguyễn Trực luôn tuân theo đạo lý nào?
icon
Tôi hiền
icon
Tôi sáng
icon
Cả 2 đáp án trên
Giải thích Sử sách ghi lại, trong khoa thi Đình năm 1442, với đề thi “Luận về phép trị nước của các vương triều”, Nguyễn Trực khẳng định: “Vua sáng tôi hiền thì nước sẽ thịnh, vua không sáng tôi không hiền thì nước sẽ suy vong”. Những năm làm quan, cống hiến cho đất nước của Nguyễn Trực chứng minh rằng, ông không chỉ nắm rõ mà còn một mực tuân theo đạo lý “tôi hiền”.
9 Vị vua nào đã cho vẽ chân dung ông đặt cạnh ngai vàng của mình để đỡ nhớ?
icon
Lê Bang Cơ
icon
Lê Nghi Dân
icon
Lê Tư Thành
Giải thích Sách Những người thầy trong sử Việt cho biết thời gian Nguyễn Trực về chịu tang ở quê nhà, vua Lê Nhân Tông (Lê Bang Cơ) vì nhớ ông đã cho vẽ bức chân dung của quan trạng để bên ngai vàng.
10 Hiện nay, ở làng nào của Hà Nội có đền thờ Nguyễn Trực?
icon
Làng Bối Khê
icon
Làng Chuông
icon
Làng Dân Hòa
Giải thích Ngày nay, vị Lưỡng quốc trạng nguyên lỗi lạc này được thờ tại Từ đường Trạng nguyên Nguyễn Trực - di tích Lịch sử văn hóa cấp quốc gia, ở làng Bối Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội.
(Ngày Nay) - EU, Pháp và Đức lên án lệnh cấm thị thực của Mỹ đối với các nhà quản lý công nghệ châu Âu, cảnh báo hành động này ảnh hưởng đến chủ quyền kỹ thuật số.
(Ngày Nay) - Cuộc họp Ban thư ký Ủy ban Biên giới Chung (GBC) Thái Lan-Campuchia ngày 24/12 đã kết thúc nhanh chóng sau khi hai bên đạt một số thỏa thuận sơ bộ.
(Ngày Nay) - Việc triển khai EPR sẽ hướng các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, thông qua sự tham gia trực tiếp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.
(Ngày Nay) - Trong tổng dư nợ toàn nền kinh tế Việt Nam hiện khoảng 18,2 triệu tỷ đồng, dư nợ tín dụng xanh mới chỉ đạt khoảng 750.000 tỷ đồng đến dưới 1 triệu tỷ đồng, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn. Đặc biệt, một trong những rào cản lớn là đặc thù nguồn vốn.
(Ngày Nay) - Thông qua hệ thống camera AI, lực lượng Cảnh sát Giao thông kịp thời phát hiện, xử lý nhiều shipper chở hàng che khuất biển kiểm soát, có dấu hiệu “né” phạt nguội, tiềm ẩn mất an toàn giao thông.
(Ngày Nay) - Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành Công điện số 243/CĐ-TTg về việc tập trung khắc phục cơ sở hạ tầng, khôi phục sản xuất kinh doanh, ổn định tình hình nhân dân sau bão lũ tại khu vực Trung Bộ.
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.
(Ngày Nay) - Đây là khẳng định được Giáo sư Vương Dũng, Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế Chính trị quốc tế thuộc Đại học Bắc Kinh đưa ra trong cuộc trả lời phỏng vấn tại Trung Quốc.
