Chuyện đạo diễn Việt Tú và 'đứa con' bị tranh chấp với Tuần Châu

(Ngày Nay) - Chiều nay, 14/3, vụ kiện giữa đạo diễn Việt Tú và Công ty Tuần Châu Hà Nội xung quanh việc tranh chấp quyền tác giả vở diễn thực cảnh ''Ngày xưa'' (hay còn gọi là Thủa ấy Xứ Đoài) sẽ được Toà án nhân dân TP Hà Nội xét xử sơ thẩm.

Tôi nhớ khoảng 2015 - 2016, đạo diễn Việt Tú vắng mặt và chỉ nhìn thấy anh khi có một event lớn nào đó do Dream Studio của Tú sản xuất. Tú lặn mất hút như một hòn đá ném xuống hồ sâu, và như thói quen mà chúng tôi biết về Tú thì mọi người khẳng định: Tú đang theo đuổi một thứ cực kỳ quan trọng trong sự nghiệp đạo diễn của anh.

Và đến khoảng tháng 4 năm 2017, thì tôi mới biết Tú đã làm xong một thứ “bom tấn”: Vở diễn thực cảnh đầu tiên tại Việt Nam. Việc tôi biết được là do nhà đầu tư Tuần Châu đặt tôi viết truyền thông cho vở diễn, khi đó hai bên đang tranh cãi nhau về tên gọi. Tú đưa ra tên “NGÀY XƯA”, nhà đầu tư muốn vở đó tên là “TONKIN”. Tonkin là địa danh chỉ Bắc Kỳ do người Pháp đặt; trong khi vở diễn của Tú là câu chuyện xứ sở ngàn năm trước, được lấy cảm hứng từ thiền sư Từ Đạo Hạnh của thời Lý. Thế rồi, Tú đã chấp nhận tên gọi “THUỞ ẤY XỨ ĐOÀI” như một lưạ chọn đỡ tệ hơn để anh có thể gửi phần ký ức dân tộc vào đó.

Chuyện đạo diễn Việt Tú và 'đứa con' bị tranh chấp với Tuần Châu ảnh 1

Một cảnh trong vở "Thuở ấy xứ Đoài" của đạo diễn Việt Tú - Ảnh: Vnexpress

Để nói về hành trình làm nên “Thuở ấy Xứ Đoài” (tôi xin gọi bằng cái tên chính thức khai thác thương mại), thì đó là hành trình Việt Tú ngậm ngải tìm trầm. Hơn 1 năm trời mỗi ngày Tú đi về 70 km giữa Hà Nội và Chùa Thầy. Ở đó Tú ăn cơm bụi đầu làng, thuộc tên thuộc mặt những người nông dân đi làm đồng về, Tú sống với họ thân thiết như nếu anh có một gia đình ở quê – thì gia đình của anh chính là ngôi làng nhỏ dưới chân núi Sài Sơn. Để thúc đẩy nhanh tiến độ dựng vở, nhà đầu tư đã yêu cầu dùng diễn viên chuyên nghiệp nhưng Việt Tú nhất định không thoả hiệp. Bởi anh muốn chính những người nông dân trình bày lại đúng cuộc sống của chính mình. “Chỉ cần họ mang cuộc đời của họ bước thẳng lên sân khấu. Họ kể lại chính câu chuyện của mình, của ông bà cha mẹ, của vùng đất tổ tiên – là đủ xúc động rồi. Cái THẬT ấy quá hiếm hoi trong thời buổi mà đến cảm xúc hay nghệ thuật người ta cũng fake”. Tôi vẫn nhớ, Tú trả lời thế khi tôi hỏi “vì sao cứ nhất định phải là nông dân cho khó?”

Khi Tú phải mất gấp 7 lần thời gian. Khi 40% diễn viên của anh nghỉ dở chừng vì mưu sinh, vì sửa nhà, vì cãi nhau với gia đình, vì bận buổi chợ- và anh lại phải tuyển để dạy lại từ đầu. Khi cộng sự của Tú ra đồng đêm nắng ngày mưa để thu âm từng tiếng ếch kêu, tiếng gió lùa qua lau sậy. Khi những người nông dân ngồi dưới hiên nhà nghe các nghệ sĩ về từ Hà Nội dạy lại những điệu chèo cổ, các điệu rối của cha ông đã bị lãng quên, họ bật khóc, và điều ấy mãi găm vào Tú như một vết buồn thương. Khi cả một ngôi làng, từ già trẻ trai gái, nhất mực gọi người đạo diễn nổi tiếng khắc nghiệt ấy bằng cái tên chứa đầy ngưỡng mộ và yêu dấu: “Thầy Tú”. Thì tôi hiểu rằng, “Thuở ấy xứ Đoài” đối với Tú vừa máu thịt vừa đau đớn vừa đầy hạnh phúc kiêu hãnh, như một đứa con.

Đen cho Tú là vở diễn của anh bị đóng lại sau chỉ 10 buổi diễn. Lúc đó, tất cả báo giới đều ngơ ngác không hiểu chuyện gì. Ngày diễn công bố đúng hôm Rằm tháng Năm âm lịch năm 2017, nhiều khán giả xúc động rơi nước mắt, báo chí choáng ngợp, nhà sử học Dương Trung Quốc hết lời khen ngợi ngay tại khán đài, ông Đào Hồng Tuyển và ông Quốc tíu tít bắt tay chúc mừng Tú trong vòng vây của báo chí vì cảm xúc trọn vẹn anh trao cho khán giả. Sau đó bên Tuần Châu công bố đóng lại “Thuở ấy Xứ Đoài” với lý do “vở diễn không chạm đến trái tim người xem". Khi báo chí còn hoang mang với lý do đầy như thế, thì Tuần Châu đột ngột công bố vở diễn mới thế cho “Thuở ấy Xứ Đoài”. Vở mới tên là “Tinh hoa Bắc Bộ”, chỉ mất đúng 3 tháng bao gồm cả việc hoàn thiện sản xuất và đưa vào khai thác thương mại. Chắc do cũng kíp bách thời gian, lúc mở bán vé tất cả hình ảnh và trailer quảng cáo “Tinh Hoa Bắc Bộ” đều là của “Thuở ấy Xứ Đoài”!!!

Chuyện đạo diễn Việt Tú và 'đứa con' bị tranh chấp với Tuần Châu ảnh 2

Đạo diễn Việt Tú - Ảnh: Vnexpress

Tôi là một trong số những khán giả ít ỏi được đi xem cả hai vở diễn. Trước khi xem “Tinh Hoa Bắc Bộ”, tôi đã đọc những dòng review đầy xúc động từ những người anh chị, những bạn bè mà tôi vô cùng yêu quý và trân trọng. Như chị Mỹ Linh, Nguyễn Hoàng Điệp, Trương Quý…Tôi tin các bạn tôi, những người trong sáng, có thẩm mỹ, luôn cổ vũ sáng tạo chân chính. Và vì thế, tôi đã lên xe bus như mọi người khách du lịch, để xem vở của Nhật Nam, với hy vọng mình được xem một tác phẩm thật sự độc lập, một sáng tạo mới của người đạo diễn trẻ.

Và tôi lần nữa đã chảy nước mắt khi ngồi ở khán đài hình vòng cung dưới trời sao ấy. Vì tôi thấy oan ức quá, oan ức đến nỗi chuyện không phải của mình, chẳng liên quan đến mình mà lại bị cảm giác mất mát. Nếu tôi là khán giả LẦN ĐẦU TIÊN xem vở thực cảnh này, tôi cũng xúc động giống hệt các bạn tôi. Làm sao không xúc động khi bối cảnh đẹp như thế, sân khấu kỳ ảo như thế, con người và ký ức gọi về đẫm tình như thế. Nhưng tôi đã xem VỞ CỦA TÚ, thì thứ tôi được xem lại chỉ là bản fake được sắp xếp để che giấu đi tính chất đạo nhái. “Tinh hoa Bắc Bộ “ được dựng trên chính hệ sinh thái sáng tạo, sử dụng lại chính những diễn viên nông dân, dùng lại đường tuyến, toàn bộ thiết kế sân khấu, thiết kế bối cảnh, trang phục, đạo cụ……của “Thuở ấy Xứ Đoài”.

Tiếc cho Việt Tú, “Thuở ấy Xứ Đoài” bị thủ tiêu không còn dấu vết, chỉ còn hiện diện trên các link báo. Thậm chí một băng tư liệu quay đầy đủ vở cũng chỉ phía Tuần Châu có (họ không đồng ý cho Tú ghi hình lại khi còn đang là đồng hành của nhau). Nhiều người thấy kỳ lạ khi Tú lồng lộn vì vụ việc “Thuở ấy Xứ Đoài”, mất gần 2 năm tranh đấu vật vã. Tôi thì thấy như thế mới chính là Tú. Vì đã yêu đến đau đớn, đã Sống trọn vẹn, đã đi tìm căn cước của chính mình trong tác phẩm, như Tú dồn góp cho “Thuở ấy Xứ Đoài” – nếu không đi đến cùng để trả lại sự thật, thì Việt Tú đã phản bội chính anh.

Chiều nay, 14/3 - vụ kiện giữa đạo diễn Việt Tú và Công ty Tuần Châu HN xung quanh việc tranh chấp quyền tác giả vở diễn thực cảnh ''Ngày xưa'' (hay còn gọi là Thủa ấy Xứ Đoài) sẽ được Toà án nhân dân TP.Hà Nội xét xử sơ thẩm. Tôi gửi lời cầu chúc đến Việt Tú rằng anh sẽ may mắn và được trả lại đứa con tinh thần của mình. Trong thế giới ngày hôm nay có rất nhiều chuyện có thể dối trá, điêu trác. Nhưng trước Thiên – Địa – Nhân, chúng ta không bịa tạc được điều gì…

-----

• Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả. Tác giả Nguyễn Quỳnh Hương là nhà báo, trưởng VPĐD báo Phụ nữ TPHCM tại Hà Nội.

Nhóm nhạc BTS tích cực quảng bá văn hóa Hàn Quốc. Ảnh: Bighit Entertainment
Giới trẻ châu Á kể chuyện văn hóa dân tộc
(Ngày Nay) - Người trẻ châu Á ngày nay không chỉ năng động, sáng tạo mà còn luôn ý thức gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Họ đang thổi bùng sức sống mới cho văn hóa truyền thống bằng những cách thức độc đáo và đầy cảm hứng.
Ảnh minh họa
Công an Hà Nội cảnh báo 24 thủ đoạn sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm tài sản
(Ngày Nay) - Theo Công an TP Hà Nội, tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản vẫn diễn biến phức tạp, các đối tượng thường xuyên thay đổi phương thức, thủ đoạn hoạt động, lợi dụng không gian mạng để thực hiện hành vi phạm tội, gây thiệt hại đặc biệt lớn về kinh tế-xã hội.
Tầng lớp tỷ phú, giàu có tìm nơi tận hưởng cuộc sống “xa xỉ thầm lặng”
Tầng lớp tỷ phú, giàu có tìm nơi tận hưởng cuộc sống “xa xỉ thầm lặng”
(Ngày Nay) -  “Quiet luxury” - sự xa xỉ thầm lặng đang phát triển thành xu hướng sống, phong cách tận hưởng mới của giới thượng lưu. Bắt nguồn từ thời trang, xu hướng này “lấn sân” sang lĩnh vực bất động sản và được giới nhà giàu ưa chuộng. Điều này lý giải vì sao phân khu The Miyabi (thuộc Thành phố đảo Hoàng Gia - Vinhomes Royal Island) được săn đón ngay khi vừa ra mắt .
Ảnh minh họa
WHO ra mắt mạng lưới toàn cầu mới giám sát virus corona
(Ngày Nay) -  Ngày 27/3, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã ra mắt mạng lưới toàn cầu mới về virus corona CoViNet để phát hiện, theo dõi và đánh giá sớm cũng như chính xác các virus SARS-CoV-2, MERS-CoV và các chủng virus corona mới đe dọa nghiêm trọng sức khỏe cộng đồng.