Bản án chưa thuyết phục?
Luật sư Lê Văn Hoan – Đoàn luật sư TP.HCM phân tích, bị cáo Võ Tư Thiệt bị bắt bất thường vào ngày 24/01/2022. Trong văn bản thể hiện bị cáo có nhân thân tốt nên thay đổi biện pháp ngăn chặn là cần thiết. Bị cáo Thiệt và Tuyết cho rằng, bản thân không có tội nhưng đình chỉ miễn trách nhiệm hình sự là không đúng nên khiếu nại. Viện Kiểm sát đã hủy Quyết định đình chỉ và phục hồi điều tra.
Chưa hết!... Ngày 16/8/2021, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tuy Đức (tỉnh Đắk Nông) giữ nguyên nội dung Kết luận điều tra. Phiên tòa ngày 21/10/2021, Hội đồng xét xử trả hồ sơ 06 nội dung. Tuy nhiên, quá trình điều tra lại giữ nguyên nội dung. Ngày 07/01/2022, Hội đồng xét xử hoãn phiên tòa. Ngày 18/01/2022, Hội đồng xét xử trả hồ sơ do Viện Kiểm sát rút hồ sơ.
Viện Kiểm sát huyện Tuy Đức thừa nhận có vi phạm tố tụng, đối chiếu Thông tư liên tịch số 02 hướng dẫn về trả hồ sơ bổ sung thì vi phạm đó là cơ quan Cảnh sát điều tra không ban hành Kết luận điều tra bổ sung.
Luật sư Hoan đối đáp về việc bắt tạm giam, cơ quan Cảnh sát điều tra phân tích, bị cáo Thiệt có hành vi ép buộc ông Hiếu khai báo không đúng sự thật. Tại phiên tòa, vợ chồng ông Hiếu thể hiện việc đe dọa có trong clip bị cáo Thiệt đã cung cấp nhưng Hội đồng xét xử chưa chấp nhận cho nghe nội dung file ghi âm. Tuy nhiên, trong bản dịch không có nội dung nào là đe dọa ép buộc ông Hiếu. Do đó, cần phải nghe thì mới cảm nhận được giọng điệu, thái độ như thế nào.
Bất nhất quanh số tiền gốc và lãi
Luật sư Hoan tiếp tục phần bào chữa, về dấu hiệu làm sai lệnh hồ sơ. Biên bản ghi lời khai của ông Phùng Lê Hiếu ngày 09/6/2020 có dấu hiệu của việc ghi thêm nội dung ở phần cuối của biên bản vì màu mực và nội dung khác nhau về số tiền 300.000.000 đồng của ông Thủy (Phó trưởng Công an huyện Tuy Đức). Có sự khác nhau về ký hiệu các USB là vật chứng thu giữ lưu trong hồ sơ vụ án so với nội dung cáo trạng.
Trong biên nhận số tiền thể hiện công ty Vũ Hải nhận số tiền 300.000.000 đồng không nói gốc, lãi và trả nợ cho công ty Vũ Hải không trả cho cá nhân. Luật sư Hoan đặt câu hỏi: “Tại sao, số tiền 579.980.000 đồng sẽ lớn hơn số tiền 110.000.000 đồng nhưng người ta không tính lãi mà chỉ tính lãi nặng căn cứ vào số tiền 110.000.000 đồng?”.
Trong các lời khai thể hiện ông Hiếu (không phải con nợ, chỉ là cho ông Núm mượn tiền trả, trả dùm ông Núm…) nhưng lại là người đi thỏa thuận đưa ra số tiền lãi chứ không phải ông Núm. Các file ghi âm đều không thể hiện lời nói của bị cáo Thiệt, bị cáo Tuyết về tiền lãi.
Trong quá trình điều tra, cơ quan tiến hành tố tụng đã vi phạm về việc tiến hành hoạt động điều tra khi đã tạm đình chỉ. Ngày 12/01/2021, thay đổi Phó thủ trưởng cơ quan điều tra; trong khi ngày 17/10/2021, cơ quan Cảnh sát điều tra ban hành quyết định tạm đình chỉ để chờ kết quả giám định. Việc tiến hành hoạt động điều tra trái luật, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của bị cáo.
Quyết định tạm đình chỉ điều tra bị can đối với bị cáo Nguyễn Thị Tuyết là số 04 ngày 17/10/2020 nhưng trong quyết định phục hồi điều tra bị can số 01 ngày 24/02/2021, cơ quan Cảnh sát điều tra lại ghi hủy bỏ quyết định tạm đình chỉ điều tra bị can số 03 ngày 17/10/2020. Như vậy, quyết định tạm đình chỉ điều tra bị can số 04 ngày 17/10/2020 đối với bị cáo Tuyết vẫn còn giá trị nên các hoạt động điều tra sau khi tạm đình chỉ điều tra đối với bị cáo Tuyết là trái luật.
Đối với việc trả hồ sơ vào ngày 18/01/2022, quyết định trả hồ sơ thẩm phán ký chứ không phải là Hội đồng xét xử liên quan đến việc bắt bị can Võ Tư Thiệt, nên đã vi phạm Điều 277 Bộ luật Hình sự. Ngày 30/6/2021, Viện Kiểm sát trả hồ sơ cho cơ quan Cảnh sát điều tra. Ngày 16/8/2021, cơ quan Cảnh sát điều tra có công văn thể hiện việc điều tra không làm phát sinh nội dung nên giữ nguyên Kết luận điều tra và Kết luận điều tra bổ sung.
Ngày 04/12/2021, Tòa án nhân dân huyện Tuy Đức trả hồ sơ. Ngày 21/10/2021, cơ quan Cảnh sát điều tra có công văn thể hiện quá trình điều tra không làm phát sinh nội dung. Ngày 07/12/2021, Viện Kiểm sát ban hành công văn thể hiện việc điều tra không làm phát sinh và giữ nguyên cáo trạng. Hai lần điều tra, cơ quan Cảnh sát điều tra và Viện Kiểm sát không làm phát sinh, thay đổi nội dung vụ án. Kết luận điều tra bổ sung số 07 không khác gì với văn bản ngày 04/12/2021.
Nếu cán bộ điều tra có sai phạm sẽ giải quyết trong vụ việc khác
Đối đáp với các luật sư, Viện Kiểm sát nhân dân huyện Tuy Đức lập luận, vào lúc 07 giờ 20 phút ngày 20/5/2020 tiếp nhận đơn, tin báo của ông Núm và tiến hành bắt quả tang vào lúc 09 giờ là phù hợp quy định của pháp luật, tuân thủ đúng Điều 111 Bộ luật Tố tụng hình sự.
Quá trình điều tra chứng minh, khi ông Núm và ông Hiếu đến trả tiền thì gặp bị cáo Thiệt. Bị cáo Thiệt đã nhờ ông Lê (cha của bị cáo Thiệt) và bị cáo Tuyết (mẹ của bị cáo Thiệt) nhận giùm. Khi bắt quả tang, bị cáo Thiệt đang ở nhà kho gần khu vực ông Lê và bị cáo Tuyết nhận tiền.
Về chứng cứ buộc tội của hai bị cáo dựa vào biên bản bắt người quả tang, khám nghiệm hiện trường, bản tự khai, lấy lời khai, biên bản hỏi cung. Các bị cáo thừa nhận số tiền 300.000.000 đồng là số tiền lãi của số tiền 110.000.000 đồng phù hợp với lời khai của người làm chứng, bản dịch file ghi âm, việc thu thập chứng cứ đúng quy định.
Đối với số tiền 300.000.000 đồng bắt quả tang, bị cáo Tuyết không tính được cụ thể các khoản, một phần tiền gốc của số tiền 579.980.000 đồng cụ thể là bao nhiêu. Bị cáo Tuyết khai chỉ áng chừng số tiền lãi của số tiền 110.000.000 mà không tính được chính xác. Quá trình điều tra chứng minh 300.000.000 đồng đã nhận là tiền lãi phát sinh từ số tiền vay là 110.000.000 đồng vào ngày 07/01/2018 và có thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
 |
Bị cáo Nguyễn Thị Tuyết và bị cáo Võ Tư Thiệt (từ trái qua). |
Cụ thể, từ ngày vay 07/01/2018 đến ngày 18/5/2020 là 862 ngày, lãi suất năm 115,5%/năm, 9,49%/tháng, lãi 0,163%/ ngày thu lợi bất chính là 300.000.000 đồng - 51.956.164 đồng (lãi theo mức lãi suất 20%/năm) = 248.043.836 đồng.
Việc ông Hiếu khai nhận trong quá trình giải quyết vụ án có đủ cơ sở khẳng định số tiền 579.980.000 đồng là tiền phân bón, cà phê đã được tách bạch với số tiền vay 110.000.000 đồng. Số tiền 579.980.000 đồng giữa ông Hiếu và bị cáo Thiệt đã có thỏa thuận riêng tại Công an xã Quảng Tâm.
Viện Kiểm sát giữ nguyên quan điểm về việc trả lại số tiền 138.043.700 đồng cho ông Núm. Đây là quan điểm của Viện kiểm sát đề nghị xử lý vật chứng, còn việc quyết định do Hội đồng xét xử. Bị cáo Thiệt khẳng định số tiền 110.000.000 đồng là tiền của công ty Vũ Hải, không phải là tiền của cá nhân và không phải chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, công ty Vũ Hải không có chức năng cho vay tiền tệ và bị cáo Thiệt chưa đưa ra được bằng chứng để chứng minh 110.000.000 đồng là tiền của công ty Vũ Hải. Vì vậy, Viện Kiểm sát giữ nguyên quyết định truy tố.
Quá trình truy tố, Viện Kiểm sát phát hiện việc cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tuy Đức trả cho ông Núm thừa số tiền 622.864 đồng (làm tròn là 623.000 đồng) nên yêu cầu cơ quan Cảnh sát điều tra tiến hành truy thu để giải quyết theo quy định. Tuy nhiên, do tình trạng sức khỏe già yếu nên ông Núm nhờ cán bộ điều tra là Y Visa dẫn sang kho bạc nộp giúp và nộp lại biên nhận cho cơ quan Cảnh sát điều tra. Cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra quyết định xử lý vật chứng, ông Núm đã nhận tiền và ký xác nhận vào biên bản.
Quá trình kiểm sát, Viện Kiểm sát đã phát hiện nhiều sai sót về mặt tố tụng nhưng không làm ảnh hưởng đến bản chất vụ án. Viện Kiểm sát đã tổng hợp và kiến nghị cơ quan Cảnh sát điều tra. Sau khi có Quyết định tạm đình chỉ và có Quyết định phân công ông Vỹ thay ông Thủy giữ chức vụ Phó thủ trưởng cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tuy Đức. Lý do điều chuyển công tác ông Thủy nhằm đảm bảo tính liên tục trong quá trình giải quyết vụ án, không phải là hoạt động điều tra.
Viện Kiểm sát đã phát hiện việc mở niêm phong không đúng thành phần, vi phạm trong quá trình lấy lời khai của bà Xin và đã kiến nghị cơ quan Cảnh sát điều tra. Việc giao lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú trước khi nhận hồ sơ là có sai sót và thừa nhận rút kinh nghiệm nhưng không ảnh hưởng đến bản chất vụ án. Việc chuyển nhượng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đại diện Viện Kiểm sát huyện Tuy Đức (tỉnh Đắk Nông) cho rằng, nếu có sai phạm thì sẽ giải quyết trong vụ việc khác, còn vụ việc này không làm ảnh hưởng đến bản chất của vụ án.
Tại tòa sơ thẩm, Kiểm sát viên thừa nhận một số sai sót, vi phạm trong hoạt động tố tụng nhưng không làm ảnh hưởng đến nội dung vụ án. Đối với những vi phạm tố tụng đã kiến nghị khắc phục và có vi phạm đã được cơ quan có thẩm quyền thụ lý, giải quyết theo đơn yêu cầu nên kiểm sát viên không tranh luận.
Khi bị cáo Thiệt bị bắt tạm giam, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Nông đã kiểm tra hồ sơ và khẳng định việc bắt giam bị cáo Thiệt để phục vụ quá trình điều tra bổ sung là đúng quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 119 Bộ luật Tố tụng hình sự.
Đối với đề nghị công bố file ghi âm, Viện Kiểm sát cho rằng, file đã được dịch ra bản dịch làm tài liệu, chứng cứ, không liên quan đến việc giải quyết vụ án nên đề nghị Hội đồng xét xử không chấp nhận yêu cầu này.
“Không tâm phục, khẩu phục” với bản án sơ thẩm vì có quá nhiều bất thường trong quá trình điều tra, tố tụng, xét xử… nên gia đình bị cáo Võ Tư Thiệt và Nguyễn Thị Tuyết đã kháng cáo bản án lên cấp tòa phúc thẩm. Theo đó, bị cáo đề nghị hủy bản án sơ thẩm để được xét xử công bằng; đồng thời, làm rõ những vi phạm làm ảnh hưởng đến quyền lợi của những người liên quan và xử lý nghiêm minh những người vi phạm pháp luật.
Trong các ngày từ 27, 30, 31/5 và 02/6, Tòa án nhân dân huyện Tuy Đức đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án này. Theo đó, với Bản án số 25/2022/HS-ST ngày 2/6/2022, Toà án nhân dân huyện Tuy Đức đã xử phạt Võ Tư Thiệt và Nguyễn Thị Tuyết (mẹ của bị cáo Thiệt) hành vi cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự mỗi người 9 tháng tù giam, phạt mỗi người 80 triệu đồng.
Sau khi toà tuyên án, gia đình bà Tuyết, ông Thiệt đã có đơn kêu cứu khắp nơi vì cho rằng họ bị oan.
Ngày 25/8/2022, Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Nông đã đưa vụ án ra xét xử ở cấp phúc thẩm. Tại tòa, luật sư yêu cầu tạm hoãn phiên tòa để triệu tập một số cá nhân có liên quan nhằm làm sáng tỏ vụ án. Do đó, Hội đồng xét chấp nhận yêu cầu trên. Dự kiến, ngày 14/9, Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Nông sẽ tiếp tục đưa vụ án ra xét xử.
Trong một diễn biến có liên quan, ngày 05/9, bị cáo Thiệt đã chấp hành xong bản án sơ thẩm của Tòa án nhân dân huyện Tuy Đức và đã về nhà.
Theo dòng sự kiện vụ án “nhập tách số tiền gốc”:
