Một đế chế cổ đại có thể đã sụp đổ vì biến đổi khí hậu

Nghiên cứu mới cho rằng chính biến đổi khí hậu là nguyên nhân khiến đế chế Neo-Assyria, siêu cường vùng cận đông tồn tại gần 300 năm, tàn lụi vào thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên.
Hồ Nasser ở Dakka, Ai Cập, nơi từng là lãnh thổ của đế chế Neo-Assyria. Ảnh: Alamy.
Hồ Nasser ở Dakka, Ai Cập, nơi từng là lãnh thổ của đế chế Neo-Assyria. Ảnh: Alamy.

Đế chế Neo-Assyria nổi lên vào khoảng năm 912 trước Công nguyên và phát triển ở khu vực trải dài từ Địa Trung Hải xuống Ai Cập và ra đến Vịnh Ba Tư, theo Guardian.

Tuy nhiên, ngay sau cái chết của nhà vua Ashurbanipal vào khoảng năm 630 trước Công nguyên, đế chế bắt đầu sụp đổ. Đến cuối thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên, đế chế này hoàn toàn tàn lụi.

Các nhà khoa học giờ đây cho rằng thời kỳ lụi tàn của Neo-Assyria trùng khớp với khoảng thời gian khí hậu thay đổi từ ẩm ướt sang khô. Đây là yếu tố quan trọng bởi cuộc sống của người Neo-Assyria phụ thuộc chủ yếu vào trồng trọt.

"Trong gần hai thế kỷ, lượng mưa dồi dào và sản lượng nông nghiệp cao đã thúc đẩy đô thị hóa nhưng không bền vững khi khí hậu thay đổi, chuyển sang thời tiết hạn hán vào thế kỷ 7 trước Công nguyên", các nhà nghiên cứu viết trong nghiên cứu.

Nói cách khác, ngoài nội chiến và thất bại trong các trận chiến, biến đổi khí hậu là nguyên nhân cơ bản dẫn đến kinh tế trì trệ, làm trầm trọng thêm tình trạng bất ổn chính trị và xung đột ở Neo-Assyria.

Giáo sư Nicholas Postgate, chuyên gia về Assyria từ Đại học Cambridge, ủng hộ kết quả của nghiên cứu. "Chúng tôi không có lời giải thích nào phù hợp hơn cho những gì đã xảy đến với đế chế Assyria trong thời gian đó", ông nói.

Giáo sư James Baldini, chuyên gia phân tích măng đá, cho biết lịch sử có thể chứa đựng những bài học quan trọng cho hiện tại, bởi việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch đang dẫn tới biến đổi khí hậu.

"Nghiên cứu gần đây xác định đợt hạn hán nghiêm trọng là nguyên nhân sâu xa của cuộc nội chiến ở Syria. Hiện tượng di cư ra khỏi vùng hạ Sahara ở châu Phi cũng do hạn hán".

"Hy vọng chúng ta có thể học hỏi từ lịch sử và vượt qua thách thức do biến đổi khí hậu một cách hiệu quả hơn những nền văn minh trước đây", giáo sư này nói.

Theo Zing
TIN LIÊN QUAN
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Đại uý, ThS Lê Tuấn Anh (ở giữa) cùng các học viên tại Trường Sĩ quan Lục. (Ảnh: Phương Anh)
Sáng tạo trong giáo dục quân đội: Tương lai của thế hệ chiến sĩ trẻ
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.
Người gieo chữ bằng yêu thương ở làng Hữu Nghị
Người gieo chữ bằng yêu thương ở làng Hữu Nghị
(Ngày Nay) - Làng Hữu nghị Việt Nam được biết đến là nơi cưu mang những nạn nhân chất độc da cam. Ở đó, suốt 13 năm qua, cô giáo Nguyễn Thị Loan đã kiên nhẫn gieo từng con chữ, từng kỹ năng sống và từng niềm hy vọng cho những đứa trẻ mang nhiều khiếm khuyết nhưng luôn khao khát được lớn lên như bao người khác.
Khoảng trống nhận thức về HPV ở nam giới
Khoảng trống nhận thức về HPV ở nam giới
(Ngày Nay) - Từ năm 2026, Chính phủ chính thức đưa vắc xin HPV vào chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Trong bối cảnh đó, việc phòng ngừa các bệnh do virus HPV gây ra không chỉ là câu chuyện của nữ giới còn là mối quan tâm chung của cả cộng đồng. Tuy nhiên, trên thực tế, nam giới - nhóm đối tượng cũng chịu nhiều nguy cơ từ HPV - vẫn đang đứng ngoài các chiến lược truyền thông và phòng bệnh.
Độc lập và hạnh phúc trong các doanh nghiệp xã hội NICE
Độc lập và hạnh phúc trong các doanh nghiệp xã hội thuộc Mạng lưới NICE
(Ngày Nay) - Có bao giờ bạn tự hỏi liệu những người khuyết tật thật sự cần gì? Họ cần lòng thương cảm? Hay họ cần các món quà vật chất từ các chương trình cứu trợ? Đều không phải. Thứ người khuyết tật cần hơn cả là được nhìn nhận như những công dân bình thường. Họ không muốn bản thân mình trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Họ muốn được thể hiện bản thân, được cống hiến hết mình cho cuộc sống này, để được độc lập và hạnh phúc.
Triển khai bảo hiểm y tế bổ sung là tất yếu
Triển khai bảo hiểm y tế bổ sung là tất yếu
(Ngày Nay) - Hiện nay, quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) mặc dù được đánh giá khá toàn diện so với mức đóng, tuy nhiên chưa đủ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của toàn bộ người dân.