Asmaa al-Astal, nữ giáo viên tình nguyện tại một ngôi trường dựng bằng lều gần bờ biển ở thị trấn al-Mawasi, cho biết: “Chúng tôi đang tiếp nhận học sinh và có một lượng học sinh rất lớn vẫn đang chờ đợi”.
Bà al-Astal cho biết thay vì để trẻ em ở Gaza mất cả năm học vì nỗi lo sợ rình rập từ các trận bom của Israel, “chúng tôi sẽ ở bên những đứa trẻ này, đưa chúng đến đây và dạy học cho chúng.”
Người dân Gaza lo ngại xung đột giữa Israel và Hamas sẽ gây thiệt hại cho tương lai của họ. Giáo dục ở Gaza được xem là nguồn hy vọng và niềm tự hào hiếm hoi của vùng đất này, người dân nơi đây tin rằng giá trị của giáo dục sẽ tồn tại lâu hơn chiến tranh.
Khu vực Gaza và Bờ Tây có trình độ học vấn cao trên trường quốc tế, tuy nhiên, việc Israel phong tỏa vùng đất ven biển của người Palestine và các vòng xung đột lặp lại khiến nền giáo dục nơi đây trở nên mong manh và thiếu nguồn lực.
Kể từ khi chiến tranh bắt đầu vào ngày 7/10, các trường học đã bị đánh bom hoặc trở thành nơi trú ẩn cho những người phải di dời, khiến khoảng 625.000 trẻ em trong độ tuổi đi học ở Gaza không thể đến lớp.
Theo dữ liệu chính thức của Palestine, tất cả 12 cơ sở giáo dục đại học của Gaza đã bị phá hủy hoặc hư hại, khiến gần 90.000 sinh viên mắc kẹt và hơn 350 giáo viên và học viên thiệt mạng.
Israa Azoum, sinh viên y khoa năm thứ tư tại Đại học Al Azhar ở Thành phố Gaza, cho biết: “Chúng tôi đã mất đi bạn bè, bác sĩ, trợ giảng và giáo sư, chúng tôi đã mất rất nhiều thứ trong cuộc chiến này”.
Azoum đang làm tình nguyện viên tại bệnh viện Al Aqsa ở thị trấn Deir al-Balah để giúp giảm tải cho các nhân viên y tế, một phần vì cô vẫn muốn có kinh nghiệm thực tế khi chiến tranh xảy ra.
“Tôi không bao giờ cảm thấy mệt mỏi vì đây là công việc tôi yêu thích. Tôi yêu nghề y, thích làm bác sĩ và tôi không muốn quên đi những gì mình đã học được”, Azoum nói.
Ông Fahid AI-Hadad, trưởng khoa cấp cứu của bệnh viện AI Aqsa kiêm giảng viên khoa y học tại Đại học Hồi giáo Gaza (IUG), hy vọng có thể bắt đầu quay trở lại giảng dạy dù chiến tranh đã làm nhà của ông ở thành phố Gaza bị phá hủy và khiến lượng sách và giấy tờ mà ông tích lũy trong hơn một thập kỷ biến mất.
Theo vị này, việc giảng dạy trực tuyến sẽ phức tạp do mạng yếu, nhưng ít nhất có thể cho phép sinh viên hoàn thành chương trình học của mình. Các tòa nhà của trường đại học Hồi giáo Gaza và Al Azhar bị tàn phá nặng nề và bị bỏ hoang ở các địa điểm lân cận Thành phố Gaza.
“Chúng tôi sẵn sàng cống hiến bằng mọi giá, nhưng tốt hơn nhiều khi ở bên trong lãnh thổ Gaza hơn là bên ngoài. Bởi đừng quên rằng chúng tôi là bác sĩ và chúng tôi đang làm việc”, ông Hadad nói thêm.
Hàng chục ngàn người Gaza đã vượt biên sang Ai Cập hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Mặc dù sống trong khu vực tương đối an toàn, nhưng họ không có giấy tờ để đăng ký cho con đi học, vì vậy một số người đã đăng ký hình thức học từ xa do phía Bờ Tây cung cấp.
Đại sứ quán Palestine ở Cairo đang lên kế hoạch giám sát kỳ thi cuối năm cho 800 học sinh trung học.
Kamal al-Batrawi, một doanh nhân 46 tuổi, cho biết hai cô con gái đang độ tuổi đi học của ông bắt đầu học trực tuyến sau khi gia đình chuyển đến thủ đô Ai Cập 5 tháng trước.
Người cha này cho biết: "Con tôi tham gia lớp học trực tuyến hàng ngày, từ 8 giờ sáng đến 1 giờ 30 chiều, như thể đang học ở một trường học bình thường. Đây là một hành động bảo vệ cuộc sống".
Ở miền Nam Gaza, nơi hơn một triệu người sống trong cảnh tị nạn, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) đã tổ chức các hoạt động giải trí như ca hát và nhảy múa cùng với một số hoạt động học tập cơ bản. Họ đang có kế hoạch xây dựng 50 căn lều để 6.000 trẻ em có thể đến lớp theo ba ca hàng ngày.
Jonathan Crickx, giám đốc truyền thông của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Nhà nước Palestine, cho biết: “Kế hoạch ấy là cần thiết nhưng tất cả điều đó vẫn như một giọt nước trong đại dương”.
Wesam Amer, Trưởng khoa Ngôn ngữ và Giao tiếp tại Đại học Gaza, cho biết mặc dù giảng dạy trực tuyến có thể là một giải pháp tạm thời nhưng nó không thể cung cấp việc học tập thể chất hoặc thực tế cần thiết cho các môn học như y học và kỹ thuật.
Sau khi rời Gaza đến Đức vào tháng 11, vị trưởng khoa này tư vấn cho sinh viên cách kết hợp các khóa học của trường với các lựa chọn tại các trường đại học ở Bờ Tây hoặc châu u.
Ông Wesam Amer quan ngại rằng: "Những thách thức sau chiến tranh không chỉ về cơ sở hạ tầng, việc khôi phục các tòa nhà đại học mà còn về hàng chục học giả đã thiệt mạng trong chiến tranh và nhiệm vụ khó khăn là cố gắng bù đắp hoặc thay thế họ".
Những người thiệt mạng bao gồm chủ tịch Đại học Hồi giáo (IUG) Sufyan Tayeh, người đã chết cùng vợ và tất cả 5 đứa con trong một cuộc đình công vào nhà chị gái của mình hồi tháng 12.
Liên Hợp Quốc ước tính rằng 72,5% trường học ở Gaza sẽ cần được xây dựng lại toàn bộ hoặc cần phải sửa chữa đáng kể. Giám đốc truyền thông của UNICEF, ông Crickx cho biết, cũng sẽ cần hỗ trợ về sức khỏe tâm thần và tâm lý xã hội để trẻ em “cảm thấy an toàn khi quay lại trường học có thể đã bị đánh bom”.
