Phải lĩnh 30 năm tù trong đại án thất thoát hơn 9.000 tỷ đồng, ông Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Xây dựng Việt Nam - VNCB, Tập đoàn Thiên Thanh) tiếp tục bị đề nghị truy tố cùng 23 đồng phạm về hành vi Cố ý làm trái quy định của Nhà nước trong quản lý kinh tế gây thiệt hại hơn 6.000 tỷ.
Theo điều tra, sau khi được chấp thuận chủ trương tái cơ cấu Ngân hàng Đại tín (TrustBank) thành VNCB, ông Danh đã để nhà băng ngày càng thua lỗ. Khoảng tháng 7/2012, ngân hàng bị âm vốn chủ sở hữu hơn 2.800 tỷ đồng, lỗ lũy kế hơn 6.000 tỷ. Đến năm 2013, vốn chủ sở hữu đã âm hơn 8.200 tỷ, lỗ lũy kế tăng lên hơn 11.300 tỷ. Nguyên nhân được cho là ông Danh và đồng phạm đã thực hiện nhiều hành vi phạm tội.
Để có tiền trả các khoản vay trước đó tại Ngân hàng đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), tháng 4/2013, ông Danh cùng dàn lãnh đạo cấp dưới đến gặp ông Trầm Bê (Phó chủ tịch HĐQT, Chủ tịch HĐTD Sacombank) đề nghị vay 1.800 tỷ đồng.
Biết ông Danh không thể trực tiếp vay tiền của VNCB, ông Bê đồng ý cho vay với tài sản đảm bảo là tiền gửi của VNCB tại Sacombank và giao cho cấp dưới triển khai.
Ông Danh sau đó phân công Phan Thành Mai (Tổng giám đốc VNCB), Mai Hữu Khương (34 tuổi, TV HĐQT) chuẩn bị tiền đảm bảo và làm 6 bộ hồ sơ pháp nhân của 6 công ty (do ông Danh thành lập) để vay khống theo phương án kinh doanh bất động sản. Giám đốc các công ty này hầu hết là nhân viên bảo vệ, tài xế… của Tập đoàn Thiên Thanh được thuê đứng tên.
Cơ quan điều tra xác định, trong phi vụ này ông Trầm Bê có chủ trương "giải ngân trước bổ sung chứng từ sau" nên chỉ trong một ngày giám đốc các chi nhánh của Sacombank đã chuyển tổng cộng 1.800 tỷ đồng cho 6 công ty của ông Danh.
Số tiền này ông Danh trả nợ cho BIDV 1.700 tỷ đồng - khoản vay để chuyển nhượng 5 lô đất thuộc dự án Khu phức hợp TM&DV cao tầng tại Sân vận động Chi Lăng, Đà Nẵng.
Khoảng tháng 9/2013 cần tiền tăng vốn điều lệ, ông Danh tìm gặp lãnh đạo BIDV tại Hà Nội đặt vấn đề "có 12 doanh nghiệp là khách hàng của VNCB muốn vay vốn kinh doanh vật liệu xây dựng". Do VNCB trong thời gian tái cơ cấu không có khả năng cho vay nên ông giới thiệu sang BIDV. VNCB sẽ dùng tài sản của mình để bảo đảm. Nhưng thực chất các công ty này do ông Danh lập ra, thuê nhân viên của mình đứng tên làm giám đốc.
Sau khi được lãnh đạo BIDV duyệt chủ trương cho vay, ông Danh chỉ đạo cấp dưới mỗi người một khâu, lập khống hồ sơ vay vốn gồm: báo cáo tài chính, phương án kinh doanh, hợp đồng mua bán vật liệu xây dựng, giấy đề nghị vay vốn… để nộp cho BIDV.
Trong đó, hồ sơ vay thể hiện giám đốc các công ty đều là cử nhân kinh tế, cũng chính là chủ sở hữu công ty. Mỗi công ty đều có từ 35 đến 70 lao động chính, đều ký kết các hợp đồng thi công giá trị trên 1.000 tỷ đồng…
Chủ tịch Danh dùng các lô đất tại Sân vận động Chi Lăng Đà Nẵng và hơn 3.000 tỷ đồng tiền gửi của VNCB tại BIDV để bảo đảm và được nhà băng này giải ngân 4.700 tỷ đồng. Sau khi được giải ngân, ông Danh chỉ đạo chuyển tiền lòng vòng trước khi về tài khoản của VNCB để tăng vốn điều lệ dưới danh nghĩa cổ đông mua cổ phần.
Lấy lý do thị trường bất động sản trầm lắng, các dự án phải dừng thi công nên 12 công ty vay vốn không có khả năng trả nợ. Tổng giám đốc Phan Thành Mai đề nghị BIDV tất toán các khoản tiền gửi của VNCB tại ngân hàng này trả nợ cho 12 công ty đối tác. Với cách thức này, ông Danh và đồng phạm gây thiệt hại cho VNCB hơn 2.550 tỷ đồng.
Tương tự, để hợp thức hóa việc rút tiền của VNCB, ông Danh chỉ đạo cấp dưới lập khống hồ sơ vay 1.666 tỷ đồng của ngân hàng TPBank nhằm mua trái phiếu Tập đoàn Thiên Thanh và Công ty Trung Dung của mình. Do các công ty này đã đứng tên vay vốn tại Sacombank nên ông Danh nhờ Tổng giám đốc Mai mượn pháp nhân của 11 công ty khác vay.
VNCB đã dùng 1.722 tỷ đồng tiền gửi tại TPBank để cầm cố bảo lãnh, trả nợ cho các khoản vay của những công ty này. Sau khi được TPBank giải ngân, các công ty đã chuyển toàn bộ tiền cho Tập đoàn Thiên Thanh. Ông Danh rút ra trả nợ bà Hứa Thị Phấn (mua TrustBank), trả nợ cũ cho Tập đoàn Thiên Thanh, chi chăm sóc khách hàng... Số tiền này không có khả năng thu hồi, gây thiệt hại cho VNCB 1.740 tỷ đồng.
Cũng trong quá trình điều hàng VNCB, ông Danh cùng 35 đồng phạm đã Cố ý làm trái quy định của Nhà nước trong quản lý kinh tế, Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng gây thiệt hại 9.000 tỷ đồng.
Hồi đầu năm, TAND Cấp cao tại TP HCM xử phúc thẩm, tuyên y án 30 năm tù đối với ông Danh và buộc nộp lại hơn 9.000 tỷ đồng thiệt hại cho Ngân hàng Xây dựng.
Cục Thi hành án TP HCM đã thu hồi được hơn 5.000 tỷ đồng.