“Virus corona có thể được tìm thấy trong loài dơi, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi chúng tôi nhận thấy loại virus này rất giống với Sars-CoV-2. Chỉ có điều đáng chú ý đó là nó đã có tại viện nghiên cứu này từ năm 2010", ông Erik Karlsson, phó trưởng bộ phận virus học của Viện Pasteur Campuchia cho biết.
Mẫu virus này được tìm thấy trong một con dơi móng ngựa tại một hang động gần sông Mekong. Sau hơn một năm đại dịch bùng phát, các nhà khoa học đang lùng sục khắp thế giới để tìm ra nguyên nhân gây ra COVID-19.
Tổ chức Y tế Thế giới không phủ nhận rằng virus có thể bắt nguồn từ một con dơi. Các nhà khoa học phỏng đoán rằng virus đã lây từ dơi sang một loài vật khác trước khi lây sang người.
Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa tìm thấy virus nào ở dơi hoặc động vật nào đủ gần về mặt di truyền để được coi là họ hàng trực tiếp hoặc tổ tiên trực tiếp của virus SARS-CoV-2.
Các tuyến đường cung ứng
Nhóm chuyên gia của WHO sau khi khảo sát thực địa tại Vũ Hán đã chỉ ra rằng cần phải điều tra đầy đủ chuỗi cung ứng từ những nơi vận chuyển động vật hoang dã được nuôi đến khu chợ ở Vũ Hán - nơi khởi phát đại dịch.
Một số trong số đó nằm ở các khu vực miền nam Trung Quốc, bao gồm tỉnh Vân Nam, nơi đã tìm thấy hai loại virus tương tự nhất về mặt di truyền với Sars-CoV-2.
Trước khi tìm ra mầm bệnh từ con dơi móng ngựa, các chuyên gia Viện Pasteur Campuchia đã sàng lọc hơn 400 mẫu được thu thập từ dơi trong các chuyến đi thực địa và giữ trong tủ đông sinh học có nhiệt độ âm 80 độ C.
Lúc đầu, các nhà nghiên cứu nghĩ rằng có thể có sự nhầm lẫn khi miếng gạc lấy từ một con dơi vào năm 2010 cho thấy dấu hiệu dương tính với Sars-CoV-2.
Nhưng bằng chứng đã đến khi một phòng thí nghiệm liên kết giải trình tự bộ gen. Họ phát hiện ra loại virus này giống đến 92,6% với virus gây ra COVID-19, khiến nó trở thành một trong số ít những loài có họ hàng gần và nằm trong số những virus đầu tiên được tìm thấy bên ngoài Trung Quốc. Nhưng không giống như Sars-CoV-2, không có dấu hiệu nào cho thấy virus này có thể lây nhiễm sang người, các nhà nghiên cứu cho biết.
Hiện các nhà nghiên cứu như Viện Pasteur Campuchia đang nỗ lực xác định các loại virus liên quan tới SARS-CoV-2 có thể ẩn náu ở Đông Nam Á.
Mục đích của họ là làm sáng tỏ tổ tiên của mầm bệnh COVID-19 cũng như tìm ra cơ chế lây truyền từ động vật sang người.
“Chúng ta cần hiểu cây phả hệ của virus corona, chúng ta cần hiểu lịch sử tiến hóa để có thể sử dụng thông tin đó làm nền cho tất cả các loại virus khác được phát hiện ở dơi trong tương lai", theo Christine Kreuder Johnson, giáo sư dịch tễ học tại Đại học California-Davis cho biết.
Giáo sư Johnson hiện đang dẫn đầu dự án Predict, một chương trình do chính phủ Mỹ tài trợ hiện đã hoàn thành, làm việc với các phòng thí nghiệm trên khắp thế giới để phát hiện ra virus và theo dõi sự lây nhiễm của con người.
“Đối với chúng ta, việc quay ngược thời gian và giải quyết bí ẩn không ý nghĩa bằng việc chuẩn bị cho đợt bùng phát hoặc đại dịch tiếp theo", giáo sư Johnson chỉ ra.