Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, đối ngoại là một trong những lĩnh vực in đậm dấu ấn nổi bật của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung chia sẻ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là nhà lãnh đạo có công lao to lớn và đặc biệt xuất sắc trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Đồng chí đã để lại những dấu ấn sâu sắc cả về lý luận và thực tiễn, thể hiện qua các kết quả rất quan trọng đã đạt được, mang dấu ấn lịch sử của công tác đối ngoại.
Những dấu ấn lịch sử
Chia sẻ về các dấu ấn lớn trong công tác đối ngoại từ năm 2011 đến nay, dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, ông Lê Hoài Trung khẳng định, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã cùng với Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đánh giá sớm và đúng tình hình, diễn biến rất phức tạp, nhanh chóng như đã thấy trong hơn 10 năm qua; từ đó đề ra những chủ trương rất đúng đắn và kịp thời, phát triển đường lối đối ngoại để thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011).
Những nội dung rất lớn đã được đề cập từ Đại hội XI tới Đại hội XIII của Đảng. Chúng ta khẳng định: “bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc”; “Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế”; “tiếp tục xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân”...
Bên cạnh đó là nhiều dấu ấn lịch sử của việc thực hiện đường lối và chủ trương đối ngoại. Về quan hệ với các đối tác, từ năm 2011 đến nay, dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Việt Nam đã thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện, Đối tác Chiến lược hoặc Đối tác Chiến lược Toàn diện với 25 nước, trong tổng số 30 nước mà chúng ta có quan hệ ở các cấp độ này trong 40 năm đổi mới vừa qua. Trong đó, có những đối tác rất quan trọng, là các nước lớn, nước có vị trí quan trọng ở các khu vực và đối tác khác.
Về quan hệ song phương, Việt Nam đã củng cố rất vững chắc quan hệ với các nước láng giềng Lào, Campuchia, Trung Quốc; thể hiện qua sự tin cậy chính trị và hiểu biết lẫn nhau được tăng lên; quan hệ kinh tế dần đi vào theo hướng đột phá và phát triển, thúc đẩy hợp tác một số lĩnh vực khác.
Trong quan hệ với các nước khác, gần đây nhất, báo chí quốc tế cũng đề cập rất nhiều về việc, trong vòng chỉ 9 tháng, lãnh đạo của ba cường quốc hàng đầu trên thế giới đến thăm Việt Nam: Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden (9/2023); Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình (vào tháng 12/2023) và mới đây nhất là Tổng thống Nga Vladimir Putin (tháng 6/2024). Trong năm 2024, lần đầu tiên, Bộ trưởng Ngoại giao Tòa thánh Vatican thăm Việt Nam...
“Đây là những điểm rất đặc biệt của việc thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ và đa phương hóa, đa dạng hóa,” Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương khẳng định.Cùng với đó, đối ngoại trong tất cả các lĩnh vực được mở rộng, không chỉ chính trị, an ninh, mà còn có ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hóa, công tác người Việt Nam ở nước ngoài... Các thành quả đạt được không chỉ vừa giữ vững độc lập chủ quyền mà còn giải quyết nhiều vấn đề về biên giới, lãnh thổ. Việt Nam đã cùng với Lào, Campuchia, Trung Quốc, nâng cao hiệu quả công tác quản lý biên giới, đấu tranh phòng, chống tội phạm, kịp thời giải quyết các vấn đề nảy sinh, đạt nhiều kết quả mới trong việc xây dựng đường biên giới trên bộ hòa bình, hợp tác và phát triển...
Chúng ta vừa đề cao thành tựu đạt được trong lĩnh vực dân chủ, nhân quyền, vừa đấu tranh có hiệu quả với những chính sách và hành động gây bất ổn định về chính trị-xã hội, nhưng vẫn giữ được quan hệ với các nước.
Trong việc thực hiện đường lối đối ngoại, một điểm rất đặc biệt, Đại hội XIII của Đảng đã xác định: "Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân." Cùng với đó, triển khai mạnh mẽ đối ngoại quốc phòng, đối ngoại an ninh, ngoại giao nghị viện...
Dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã thông qua đề án, kế hoạch cụ thể về quan hệ đối ngoại Đảng trong giai đoạn mới, triển khai trên thực tế đáp ứng yêu cầu Nghị quyết số 34-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số định hướng, chủ trương lớn triển khai đường lối đối ngoại Đại hội XIII đã đề ra. Đó là đối ngoại Đảng giữ vai trò trụ cột trong công tác tham mưu chiến lược và xây dựng định hướng quan hệ chính trị các đối tác.
Đến nay, chúng ta có quan hệ với gần 260 chính đảng trên thế giới ở gần 120 nước, trong đó có khoảng 70-80% chính đảng hoặc là cầm quyền hoặc tham gia các liên minh cầm quyền.Dấu ấn rất lớn thứ ba là tổng kết, khái quát toàn diện trên cơ sở lý luận và thực tiễn về trường phái đối ngoại, ngoại giao mang đậm bản sắc "cây tre Việt Nam," được bạn bè quốc tế đánh giá rất cao.
 |
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã hội đàm với Tổng thống Vladimir Putin tại Trụ sở Trung ương Đảng. Ảnh: VGP/Nhật Bắc. |
Dấu ấn ngoại giao “cây tre Việt Nam”
Thông tin rõ hơn về dấu ấn nền ngoại giao mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam,” Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương cho biết, Tổng Bí thư đã lần đầu tiên đề cập đến khái niệm nền “đối ngoại - ngoại giao mang đậm bản sắc cây tre Việt Nam” tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 29 năm 2016.
Đến Hội nghị Đối ngoại toàn quốc lần đầu tiên được tổ chức vào cuối năm 2021, trên cơ sở lý luận cũng như thực tiễn của công tác đối ngoại, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khái quát thành hệ thống về trường phái đối ngoại, ngoại giao mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam” với những mục tiêu, quan điểm, tư tưởng lớn, nội dung, phương châm, phương pháp.
Tổng Bí thư đã nêu rất rõ, nguyên tắc và mục tiêu cao nhất là vì hạnh phúc của nhân dân, vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì lợi ích quốc gia, dân tộc. Phương pháp, phương châm rất mềm mại nhưng rất can trường; linh hoạt, sáng tạo song rất kiên định và bản lĩnh.
Bên cạnh đó là những phát triển về mặt lý luận, thể hiện qua các phát biểu chỉ đạo, nghiên cứu, trong đó có nhiều nội dung đã được đưa vào các tác phẩm quan trọng của Tổng Bí thư, không chỉ liên quan tới công tác đối ngoại mà còn về công tác xây dựng Đảng, đoàn kết dân tộc, quốc phòng, an ninh..., tạo cách nhìn tổng thể về thế và lực của đất nước, từ đó tạo cơ sở, nền tảng cho công tác đối ngoại.
Dấu ấn của trường phái đối ngoại, ngoại giao cây tre còn là những kết quả rất quan trọng, dấu ấn lịch sử trong thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước thời gian qua; được bạn bè quốc tế nhìn nhận và đánh giá cao.
Tổng Bí thư cũng đã khẳng định, trường phái đối ngoại, ngoại giao cây tre Việt Nam là kết quả từ thực tiễn của cách mạng Việt Nam, là sự tổng kết bản sắc của ngoại giao Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, dựa trên sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, có tiếp thu tinh hoa của văn hóa nhân loại và qua thực tiễn đúc kết.
Có thể nói, truyền thống và phương thức lãnh đạo của Đảng ta được thể hiện rất rõ qua công tác lãnh đạo, chỉ đạo về công tác đối ngoại của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Quán triệt sâu sắc, phát huy những kết quả quan trọng đã đạt được trong công tác đối ngoại, ông Lê Hoài Trung cho rằng, trong thời gian tới cần tiếp tục theo dõi rất sát, nắm chắc tình hình để đề ra phương pháp đúng, thực hiện theo lời Tổng Bí thư luôn căn dặn: “Không được để bị động, bất ngờ.”
 |
Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung trả lời phỏng vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN. |
Hết lòng và hy sinh vì công việc
Nhắc về kỷ niệm với Tổng Bí thư, ông Lê Hoài Trung kể lại, cách đây cũng chỉ ít ngày, lần cuối cùng ông được báo cáo công việc với Tổng Bí thư về tình hình quốc tế, kết quả công tác đối ngoại 6 tháng qua và phương hướng 6 tháng cuối năm 2024.
“Đồng chí có căn dặn, nhiệm kỳ vừa qua, công tác đối ngoại đã đạt những thành quả nổi bật. Bây giờ, điều quan trọng nhất là giữ đà, đừng để mất. Đó là một trong những kỷ niệm rất sâu sắc với tôi,” ông Lê Hoài Trung xúc động nói.Chia sẻ về khoảng thời gian tiếp xúc, làm việc với Tổng Bí thư, ông Lê Hoài Trung cho rằng, đó là những lần “may mắn.”
Ông có nhiều dịp báo cáo Tổng Bí thư khi làm Thứ trưởng Bộ Ngoại giao trong nhiệm kỳ XII của Đảng và những lần “may mắn” đó nhiều hơn trong nhiệm kỳ XIII của Đảng.
Từ đầu nhiệm kỳ XIII đến nay, Tổng Bí thư đã tham gia trực tiếp hơn một trăm hoạt động đối ngoại. “Đây là con số rất lớn. Với mỗi hoạt động, công tác chuẩn bị phải đảm bảo rất kỹ lưỡng, khoa học; tổng hợp ý kiến các cơ quan, bộ, ngành, báo cáo văn bản và báo cáo trực tiếp Tổng Bí thư. Có hoạt động báo cáo 1-2 lần nhưng có những hoạt động lên đến 5-7 lần,” ông Lê Hoài Trung nói.
Tiêu biểu là hoạt động đối ngoại rất quan trọng vào ngày 7/9/2023, Cuộc gặp cấp cao lần thứ hai sau 30 năm giữa những người đứng đầu ba Đảng của Việt Nam, Lào, Campuchia. Đây là hoạt động phải có chuẩn bị kỹ lưỡng, trong thời gian dài cả về nội dung và các vấn đề khác.
Đó còn là chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (30/10-1/11/2022); đón Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden (10-11/9/2023); đón Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình (tháng 12/2023); đón Tổng thống Nga Vladimir Putin (19-20/6/2024), diễn ra trong bối cảnh công việc khác còn rất nhiều và sức khỏe của Tổng Bí thư không được như mong muốn.
Qua những kỷ niệm đó, ông Lê Hoài Trung bày tỏ ấn tượng với Tổng Bí thư không chỉ bởi tầm nhìn chiến lược mà còn là quyết tâm rất cao, tinh thần hết lòng và hy sinh vì công việc. “Đồng chí rất quyết đoán trong công việc. Sau khi đã nghiên cứu kỹ, lắng nghe, đồng chí rất quyết đoán, nhất là những vấn đề hệ trọng,” ông Lê Hoài Trung chia sẻ.
