Bọ ba thùy - 'Cư dân' đông đảo dưới đáy đại dương cổ đại

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Là một trong những nhóm động vật chân khớp cổ nhất hiện đã tuyệt chủng, hoá thạch lâu đời nhất của Bọ Ba thuỳ (Tilobita) được ghi nhận có niên đại từ Kỷ Cambri cách đây 521 triệu năm. Bọ Ba thuỳ tuyệt diệt trong một cuộc đại tuyệt chủng vào cuối kỷ Permi (khoảng 252 triệu năm trước), trước khi khủng long xuất hiện.
Phục dựng môi trường sống của bọ ba thùy.
Phục dựng môi trường sống của bọ ba thùy.

Bọ ba thuỳ được coi là một trong những dạng sống phức tạp sớm nhất trên hành tinh, là một trong những sinh vật đặc trưng quan trọng của Đại Cổ Sinh, hiện diện khắp các đại dương trong hơn 270 triệu năm. Cơ thể bọ ba thuỳ có nhiều đốt và khớp linh động. Hai rãnh sâu chia cơ thể ra thành 3 thùy: thùy dọc, thùy giữa và 2 thùy bên. Từ đặc điểm ngoại hình đặc trưng này chúng có tên là Bọ Ba thuỳ.

Với lớp giáp kitin cứng dày bao phủ cơ thể và những cặp chân nhỏ linh hoạt trong hoạt động kiếm ăn và trốn tránh kẻ thù, bọ ba thuỳ là những sinh vật phát triển thành công xuyên suốt nhiều giai đoạn hình thành sự sống trên Trái Đất. Có khoảng 10 bộ bọ ba thuỳ với hơn 20.000 loài phân bố khắp thế giới được mô tả từ những sơ đồ hoá thạch. Ở nước ta các nhà khoa học đã tìm thấy ba loài bọ ba thuỳ là Ductina Vietnamica, Calvinella Walcotti và Phillipsia.

Bọ ba thùy Ductina

Hóa thạch bọ ba thuỳ Ductina Vietnamicađược đặt theo tên quốc gia - Việt Nam, nơi tìm thấy hóa thạch loài bọ ba thuỳ được biết đến rộng rãi trong giới khoa học quốc tế. Chúng sống cách đây khoảng 400 triệu năm ở kỷ Devon, dưới những đáy biển sâu nhiều trầm tích. Đặc điểm riêng biệt của loài Ductina Vietnamica là thân giống hình quả trứng ngược, thùy đầu và thùy đuôi hình bán nguyệt, bề mặt trơn nhẵn và cấu tạo đơn giản hơn các loài khác cùng thời. Đáng chú ý nhất, đây là loài không có mắt, sống ở tầng nước sâu 1000 - 3000m, nơi ánh sáng không thể chiếu đến và nghèo oxy.

Bọ ba thùy - 'Cư dân' đông đảo dưới đáy đại dương cổ đại ảnh 1
Bọ ba thùy - 'Cư dân' đông đảo dưới đáy đại dương cổ đại ảnh 2

Hóa thạch bọ ba thuỳ Ductina Vietnamica được tìm thấy tại Chợ Mới, Bắc Kạn, thuộc tuổi Devon sớm, cách đây khoảng 419 - 393 triệu năm

Bọ ba thùy Calvinella Walcotti

Bọ ba thuỳ Calvinella Walcotti có nhiều gai và nốt sần nhỏ nổi ở thùy đầu, di chuyển nhanh, thùy đuôi hình bán nguyệt, là động vật ăn thịt, thị lực tốt để săn bắt mồi và lẩn trốn kẻ thù. Rất nhiều hóa thạch Calvinella Walcotti đã được tìm thấy tại Lũng Cú, Đồng Văn, Hà Giang thuộc về đáy biển cổ đại thuộc kỷ Cambri muộn, cách đây khoảng 497 - 485 triệu năm.

Bọ ba thùy - 'Cư dân' đông đảo dưới đáy đại dương cổ đại ảnh 3

Hóa thạch bọ ba thuỳ Calvinella Walcotti được tìm thấy tại Đồng Văn, Hà Giang thuộc tuổi Cambri, cách đây khoảng 497 - 485 triệu năm

Bọ ba thùy Phong Điền Phillipsia

Trong lịch sử tiến hóa của bọ ba thuỳ, Phillipsia thuộc bộ Proetida là những thành viên duy nhất tồn tại đến kỷ Permi muộn và đánh dấu thời kỳ tồn tại cuối cùng của bọ ba thuỳ trước khi sự kiện tuyệt chủng Permi-Trias vùi lấp loài động vật chân đốt nguyên thủy này trong những lớp trầm tích biển.

Bọ ba thùy - 'Cư dân' đông đảo dưới đáy đại dương cổ đại ảnh 4

Hóa thạch bọ ba thuỳ Phong Điền Phillipsia thuộc hệ tầng Carbon sớm, khoảng 358 - 323 triệu năm tuổi, được tìm thấy tại Mỏ đá Phong Điền,Thừa Thiên Huế

Bình luận
Cảnh giác với những thủ đoạn đưa người xuất cảnh lao động trái phép
Cảnh giác với những thủ đoạn đưa người xuất cảnh lao động trái phép
(Ngày Nay) - Theo thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa, thời gian qua, tình trạng công dân trên địa bàn xuất cảnh, lao động trái phép tại nước ngoài đã và đang có dấu hiệu phức tạp trở lại. Trong số công dân xuất cảnh lao động trái phép ở nước ngoài hiện nay, nổi lên tình trạng công dân xuất cảnh, lao động trái phép tại Campuchia.
Tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam – Nga
Tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam – Nga
(Ngày Nay) - Nhận lời mời của Bộ Ngoại giao Việt Nam, triển khai Kế hoạch hợp tác giữa Bộ Ngoại giao Việt Nam và Bộ Ngoại giao Nga, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nga A. Rudenko đã thăm Việt Nam từ ngày 20 - 21/2 để tiến hành Tham vấn chính trị.
Thạch Cổ Trà là phẩm trà thượng hạng giúp thân và tâm trở về hoà hợp với thiên nhiên.
Trà cổ thụ thành “tài sản số” hấp dẫn nhà đầu tư tinh hoa
(Ngày Nay) -999 bánh Phổ Nhĩ Thạch Cổ Trà vụ Xuân 2025 được số hóa bằng ứng dụng blockchain và NFT đảm bảo khả năng truy xuất nguồn gốc và thời gian sản xuất, tạo cho từng phẩm trà có đặc tính duy nhất, minh bạch và không thể làm giả. Đây là lần đầu tiên một thương hiệu trà cổ thụ của Việt Nam “số hóa” trà trở thành tài sản đầu tư hấp dẫn, thu hút đông đảo người yêu trà, giới sưu tầm trà trong và ngoài nước.