Khuyến nghị về Đạo đức AI của UNESCO (Phần 10): Kinh tế & Sức khỏe – Hai chính sách cho con người và xã hội

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại kinh tế và sức khỏe, nhưng làm thế nào để đảm bảo AI mang lại lợi ích mà không gây tổn hại? Trong Khuyến nghị về Đạo đức AI, UNESCO kết thúc danh sách chính sách với Kinh tế và Lao động cùng Sức khỏe và Phúc lợi Xã hội, hai lĩnh vực quan trọng để bảo vệ con người trong kỷ nguyên số. Đây là những bước đi thực tiễn để AI không chỉ thông minh, mà còn công bằng và nhân văn.
Khuyến nghị về Đạo đức AI của UNESCO (Phần 10): Kinh tế & Sức khỏe – Hai chính sách cho con người và xã hội

Lĩnh vực Chính sách 10: Kinh tế và lao động - Chuẩn bị cho thị trường mới

AI đang làm thay đổi thị trường lao động, và UNESCO kêu gọi các quốc gia đánh giá tác động này, đặc biệt ở những nước phụ thuộc vào lao động thủ công. Chính sách này nhấn mạnh cần trang bị kỹ năng “cốt lõi” như tư duy phản biện, giao tiếp, lập trình và đạo đức AI cho người lao động hiện tại và tương lai. Các chương trình giáo dục phải liên ngành, cập nhật theo nhu cầu thị trường, giúp công nhân thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng.

UNESCO khuyến khích hợp tác giữa chính phủ, trường học, ngành công nghiệp và công đoàn để thu hẹp khoảng cách kỹ năng, đặc biệt hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ. Các quốc gia cũng cần ngăn chặn độc quyền AI, bảo vệ cạnh tranh và hỗ trợ các nước thu nhập thấp (LMICs, LDCs, LLDCs, SIDS) qua đào tạo lại và giữ chân nhân viên. Nghiên cứu về tác động của AI lên lao động địa phương được thúc đẩy để dự đoán xu hướng và giảm thiểu bất bình đẳng.

Lĩnh vực Chính sách 11: Sức khỏe và phúc lợi xã hội - AI vì con người

AI có thể cứu sống, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro. UNESCO yêu cầu các quốc gia dùng AI để cải thiện sức khỏe, từ dự đoán dịch bệnh đến chăm sóc cá nhân, đồng thời đảm bảo tuân thủ nhân quyền và luật quốc tế. Chính sách này nhấn mạnh AI trong y tế phải an toàn, hiệu quả, dựa trên bằng chứng khoa học, với con người luôn đưa ra quyết định cuối cùng về chẩn đoán và điều trị. Quyền riêng tư và sự đồng ý của bệnh nhân cần được bảo vệ nghiêm ngặt, với sự tham gia của họ trong quá trình phát triển hệ thống.

UNESCO kêu gọi nghiên cứu tác động của AI lên sức khỏe tinh thần, như trầm cảm, nghiện ngập hay cô lập, và điều chỉnh robot chăm sóc để không thao túng cảm xúc, đặc biệt với trẻ em và người cao tuổi. Người dùng phải biết rõ khi tương tác với AI, có quyền từ chối và yêu cầu con người can thiệp. Trẻ em và thanh thiếu niên cần được tham gia vào các quyết định về AI ảnh hưởng đến họ, đảm bảo công nghệ phục vụ phúc lợi thực sự.

Từ chính sách đến hành động

Hai chính sách này – Kinh tế và Lao động, Sức khỏe và Phúc lợi Xã hội – là lời cam kết của UNESCO để đặt con người làm trung tâm trong sự phát triển AI. Từ việc chuẩn bị lực lượng lao động cho tương lai, ngăn chặn bất công kinh tế, đến bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần, đây là nền tảng cho một xã hội công bằng và khỏe mạnh.

***

Trong bài tiếp theo, chúng ta sẽ tổng kết hành trình qua các chính sách của UNESCO và nhìn về cách triển khai chúng trong thực tế. Đây là lúc AI không chỉ thông minh, mà còn là sức mạnh vì con người.

11 lĩnh vực chính sách áp dụng Khuyến nghị về Đạo đức AI của UNESCO:

1. Đánh giá tác động đạo đức

2. Quản trị và quản lý đạo đức

3. Chính sách dữ liệu

4. Mở rộng và hợp tác quốc tế

5. Môi trường và hệ sinh thái

6. Giới tính

7. Văn hóa

8. Giáo dục và nghiên cứu

9. Truyền thông và thông tin

10. Kinh tế và lao động

11. Sức khỏe và phúc lợi xã hội

Bình luận
Cuốn sách "Đẩy mạnh công cuộc xây dựng và phát triển đất nước." Ảnh: CTV/Vietnam+
Ra mắt cuốn sách của nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết
(Ngày Nay) - Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật vừa xuất bản cuốn sách "Đẩy mạnh công cuộc xây dựng và phát triển đất nước" với hơn 70 bài viết, bài phát biểu, thư của nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết từ năm 2000 đến năm 2010, góp phần tổng kết lý luận và thực tiễn trong tiến trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đổi mới và hội nhập.
Sức khỏe Giáo hoàng đang dần hồi phục
Sức khỏe Giáo hoàng đang dần hồi phục
(Ngày Nay) - Ngày 15/3, Vatican cho biết sức khỏe Giáo hoàng Francis đang dần hồi phục khi điều trị viêm phổi hai bên tại bệnh viện và các bác sĩ đang giảm sử dụng máy thở cơ học vào ban đêm để hỗ trợ hô hấp cho Giáo hoàng.
Thí sinh tham dự kỳ thi vào trường chuyên ở Hà Nội. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN
Trường THPT chuyên đổi mới phương thức tuyển sinh 2025
(Ngày Nay) - Một số trường THPT chuyên trên địa bàn Hà Nội vừa công bố phương thức tuyển sinh 2025. Trong đó, Trường THPT Khoa học Tự nhiên bỏ phương thức xét tuyển thẳng, Trường THPT chuyên Đại học Sư phạm đổi mới cách tính điểm xét tuyển.
Người dân và du khách tham gia chào cờ ở khu vực mốc 291/2, xã Cao Mã Pờ (Hà Giang).
Lung linh lễ hội hoa đào nơi biên cương Tổ quốc
(Ngày Nay) - Ngày 15/3, tại xã Cao Mã Pờ (huyện Quản Bạ, Hà Giang), huyện Quản Bạ phối hợp với Công ty Du lịch Hà Giang Trẻ đã diễn ra Lễ hội hoa Đào năm 2025 với chủ đề “Lung linh sắc đào - Xuân về biên cương”. Đây là dịp tôn vinh vẻ đẹp rực rỡ của hoa đào Hà Giang; là cơ hội để quảng bá văn hóa, du lịch và đời sống của đồng bào các dân tộc nơi biên cương Tổ quốc.
Một tiết học của học sinh lớp 6/2 Trường THCS Huỳnh Khương Ninh (Quận 1, TP Hồ Chí Minh).
Nâng cao chất lượng dạy học chính khóa, giảm nhu cầu học thêm
(Ngày Nay) - Sau một tháng triển khai, Thông tư 29 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về dạy thêm, học thêm bước đầu tác động tích cực, làm thay đổi nhận thức, thói quen của cả người dạy, người học, phụ huynh và toàn xã hội với dạy thêm, học thêm.