Khuyến nghị về Đạo đức AI của UNESCO (Phần 10): Kinh tế & Sức khỏe – Hai chính sách cho con người và xã hội

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại kinh tế và sức khỏe, nhưng làm thế nào để đảm bảo AI mang lại lợi ích mà không gây tổn hại? Trong Khuyến nghị về Đạo đức AI, UNESCO kết thúc danh sách chính sách với Kinh tế và Lao động cùng Sức khỏe và Phúc lợi Xã hội, hai lĩnh vực quan trọng để bảo vệ con người trong kỷ nguyên số. Đây là những bước đi thực tiễn để AI không chỉ thông minh, mà còn công bằng và nhân văn.
Khuyến nghị về Đạo đức AI của UNESCO (Phần 10): Kinh tế & Sức khỏe – Hai chính sách cho con người và xã hội

Lĩnh vực Chính sách 10: Kinh tế và lao động - Chuẩn bị cho thị trường mới

AI đang làm thay đổi thị trường lao động, và UNESCO kêu gọi các quốc gia đánh giá tác động này, đặc biệt ở những nước phụ thuộc vào lao động thủ công. Chính sách này nhấn mạnh cần trang bị kỹ năng “cốt lõi” như tư duy phản biện, giao tiếp, lập trình và đạo đức AI cho người lao động hiện tại và tương lai. Các chương trình giáo dục phải liên ngành, cập nhật theo nhu cầu thị trường, giúp công nhân thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng.

UNESCO khuyến khích hợp tác giữa chính phủ, trường học, ngành công nghiệp và công đoàn để thu hẹp khoảng cách kỹ năng, đặc biệt hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ. Các quốc gia cũng cần ngăn chặn độc quyền AI, bảo vệ cạnh tranh và hỗ trợ các nước thu nhập thấp (LMICs, LDCs, LLDCs, SIDS) qua đào tạo lại và giữ chân nhân viên. Nghiên cứu về tác động của AI lên lao động địa phương được thúc đẩy để dự đoán xu hướng và giảm thiểu bất bình đẳng.

Lĩnh vực Chính sách 11: Sức khỏe và phúc lợi xã hội - AI vì con người

AI có thể cứu sống, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro. UNESCO yêu cầu các quốc gia dùng AI để cải thiện sức khỏe, từ dự đoán dịch bệnh đến chăm sóc cá nhân, đồng thời đảm bảo tuân thủ nhân quyền và luật quốc tế. Chính sách này nhấn mạnh AI trong y tế phải an toàn, hiệu quả, dựa trên bằng chứng khoa học, với con người luôn đưa ra quyết định cuối cùng về chẩn đoán và điều trị. Quyền riêng tư và sự đồng ý của bệnh nhân cần được bảo vệ nghiêm ngặt, với sự tham gia của họ trong quá trình phát triển hệ thống.

UNESCO kêu gọi nghiên cứu tác động của AI lên sức khỏe tinh thần, như trầm cảm, nghiện ngập hay cô lập, và điều chỉnh robot chăm sóc để không thao túng cảm xúc, đặc biệt với trẻ em và người cao tuổi. Người dùng phải biết rõ khi tương tác với AI, có quyền từ chối và yêu cầu con người can thiệp. Trẻ em và thanh thiếu niên cần được tham gia vào các quyết định về AI ảnh hưởng đến họ, đảm bảo công nghệ phục vụ phúc lợi thực sự.

Từ chính sách đến hành động

Hai chính sách này – Kinh tế và Lao động, Sức khỏe và Phúc lợi Xã hội – là lời cam kết của UNESCO để đặt con người làm trung tâm trong sự phát triển AI. Từ việc chuẩn bị lực lượng lao động cho tương lai, ngăn chặn bất công kinh tế, đến bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần, đây là nền tảng cho một xã hội công bằng và khỏe mạnh.

***

Trong bài tiếp theo, chúng ta sẽ tổng kết hành trình qua các chính sách của UNESCO và nhìn về cách triển khai chúng trong thực tế. Đây là lúc AI không chỉ thông minh, mà còn là sức mạnh vì con người.

11 lĩnh vực chính sách áp dụng Khuyến nghị về Đạo đức AI của UNESCO:

1. Đánh giá tác động đạo đức

2. Quản trị và quản lý đạo đức

3. Chính sách dữ liệu

4. Mở rộng và hợp tác quốc tế

5. Môi trường và hệ sinh thái

6. Giới tính

7. Văn hóa

8. Giáo dục và nghiên cứu

9. Truyền thông và thông tin

10. Kinh tế và lao động

11. Sức khỏe và phúc lợi xã hội

Bình luận
Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an, Trưởng đoàn Kiểm tra số 1921 phát biểu tại buổi làm việc.
Hà Nam tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, “điểm nghẽn”
(Ngày Nay) - Ngày 18/3, Đoàn kiểm tra số 1921 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư do Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an làm Trưởng đoàn làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Nam thông qua Dự thảo Báo cáo kết quả kiểm tra đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Nam.
Di tích lịch sử văn hóa đình Yên Duyên. (Ảnh minh hoạ)
Hà Nội: Thêm 567 di tích được "phát hiện" sau kiểm kê
(Ngày Nay) - UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành quy định về việc phê duyệt bổ sung danh mục kiểm kê di tích trên địa bàn thành phố từ ngày 31/12/2015 đến ngày 31/1/2025. Theo đó, thành phố có thêm 567 di tích được bổ sung vào danh mục 5.922 di tích đã được UBND thành phố phê duyệt vào tháng 10/2016.
Bị can Nguyễn Văn Hậu (tức Hậu "Pháo"), Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn.
Vụ án Tập đoàn Phúc Sơn: Hối lộ các cựu cán bộ tỉnh Vĩnh Phúc 45,4 tỷ đồng và 2,32 triệu USD
(Ngày Nay) - Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra vụ án "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, Đưa - Nhận hối lộ, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi" xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn và các tỉnh liên quan.
Cán bộ Công an phường Bình Thọ hướng dẫn làm thủ tục cho người dân.
TP.HCM: Nhiều thuận lợi trong ngày đầu cấp, đổi giấy phép lái xe tại phường, xã, thị trấn
(Ngày Nay) - Bắt đầu từ ngày 17/3, Công an Thành phố Hồ Chí Minh chính thức triển khai tiếp nhận hồ sơ cấp, đổi giấy phép lái xe tại 22 điểm phường, xã, thị trấn trên địa bàn thành phố. Tuy ngày đầu người dân đến làm thủ tục khá đông đúc nhưng các khâu tiếp nhận, xử lý hồ sơ vẫn diễn ra nhanh chóng, thuận lợi.
Nhiều trường học miền núi Thanh Hóa thiếu trang thiết bị dạy học.
Thanh Hoá: Nỗ lực khắc phục tình trạng thiếu thiết bị dạy và học tại các trường miền núi
(Ngày Nay) - Dù ngành Giáo dục tỉnh Thanh Hóa đã quan tâm, chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học theo Chương trình giáo dục phổ thông mới 2018 nhưng thực tế, tình trạng thiếu trang thiết bị giảng dạy, cơ sở vật chất vẫn xảy ra ở một số địa phương, nhất là ở các trường ở địa bàn miền núi. Hiện các nhà trường đang nỗ lực khắc phục tình trạng này, đảm bảo cho học sinh được học tập tốt.