Đặc biệt, cơ cấu lại nền kinh tế phải bắt đầu từ việc xác định đâu là những "nút thắt" của mỗi ngành, địa phương.
Taị phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, việc mở rộng không gian kinh tế rất quan trọng, nhất là phát triển kinh tế đô thị, tăng cường liên kết vùng, liên kết đô thị - nông thôn, phát huy vai trò vùng kinh tế trọng điểm, các đô thị lớn.
Về cơ cấu lại nền kinh tế trong giai đoạn hiện nay, các đại biểu đề nghị Chính phủ quan tâm đến việc tiếp tục thực hiện cơ cấu đồng bộ từ trên xuống dưới, ở tất cả các ngành. Việc đổi mới tăng trưởng phải kiên định mục tiêu là đổi mới theo chiều sâu, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, tăng năng suất lao động và sức cạnh tranh của nền kinh tế.
Nhiều ý kiến ủng hộ việc cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng đổi mới, trong đó cần tận dụng những lợi thế của công nghệ thông tin vào hoạt động sản xuất kinh tế. Tuy nhiên, nhiều ý kiến lưu ý để có thể tạo được đột phá mang tính bền vững cần tạo lập niềm tin cho người dân khi tham gia sử dụng các dịch vụ công kỹ thuật số. Đó là niềm tin về việc bảo vệ và sử dụng dữ liệu của người dân cho mục đích công cộng, tránh tình trạng nghi ngại trong việc cài đặt các ứng dụng để triển khai sử dụng trên diện rộng.
Về vấn đề quy hoạch chung, quy hoạch chuyên ngành, nhiều đại biểu cho rằng, cần triển khai đồng bộ, thống nhất, tránh sự chồng chéo. Với tinh thần quy hoạch đi trước một bước, việc quy hoạch phải được xây dựng, triển khai sớm, tránh tình trạng một số địa phương, một số ngành đến thời điểm tổ chức triển khai mới quy hoạch. Đại biểu cũng đánh giá, liên kết vùng là hết sức cần thiết, rất cần sự điều hành của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền với quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án, dự án cụ thể và rõ ràng.
Chiều 30/10, Quốc hội thảo luận trực tuyến về dự kiến quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021 - 2025).
Các đại biểu cho rằng, việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2011-2020 đã tạo ra nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của đất nước; đồng thời nhất trí với sự cần thiết phê duyệt Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2021-2025) quốc gia.
Bên cạnh đó, các đại biểu kiến nghị Chính phủ chỉ đạo sớm xây dựng, hoàn thiện Cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia và bản đồ địa hình quốc gia theo Luật Đo đạc và bản đồ; nhằm cung cấp cơ sở dữ liệu cho việc xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia; thúc đẩy nhanh việc quản lý dữ liệu quy hoạch đất đai theo không gian cần phát triển đô thị trên cơ sở định hướng giao thông công cộng.
Một số đại biểu đề xuất chú trọng đến yếu tố nền tảng số trong công tác quản lý nhà nước về đất đai chắc chắn sẽ mang lại nhiều lợi ích thực tế cho nền kinh tế và người dân, đặc biệt khi chúng ta đang chuẩn bị cho chương trình phục hồi và phát triển kinh tế- xã hội, thích ứng an toàn với dịch bệnh.
Cùng với đó, một số đại biểu đề nghị xác định rõ nguyên tắc, tiêu chí cho phép chuyển đổi đất trồng lúa, khu vực cần chuyển đổi hoặc cần giữ; cần hạn chế thấp nhất việc chuyển đổi đất lúa sang đất khu công nghiệp vì đất này khó có thể bảo đảm quay trở lại trồng lúa. Đối với địa phương có diện tích đất trồng lúa lớn, Chính phủ cần tổng kết thực hiện chính sách hỗ trợ để đưa ra các chính sách phù hợp hơn và có giải pháp tăng giá trị lúa gạo.
Một số đại biểu cho rằng, nếu Quốc hội thông qua nội dung phân cấp cho Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định việc chuyển mục đích sử dụng đất đối diện tích đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, rừng phòng hộ của các dự án có sử dụng đất mà trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được Chính phủ phê duyệt, việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thời gian tới sẽ được tốc độ hơn, hiệu quả cao hơn, kéo theo giải ngân đầu tư công, huy động nguồn lực đầu tư xã hội được tốt hơn và chắc chắn sẽ đóng góp tích cực vào tăng trưởng GDP của cả nền kinh tế. Đây cũng là bước tiến quan trọng về cải cách hành chính. Cùng với việc phân cấp, đề nghị Chính phủ cá thể hóa trách nhiệm đối với người đứng đầu các địa phương trong quản lý đất đai, kết hợp với tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo hiệu quả của việc phân cấp.
Giải trình và làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà khẳng định, đất đai là một nguồn tài nguyên đặc biệt, là không gian để phát triển. Nếu không quy hoạch sử dụng đất đai sẽ dẫn đến tình trạng các yêu cầu phát triển, đặc biệt yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của chiến lược 10 năm, sẽ có độ trễ rất lớn và ảnh hưởng đến phát triển của đất nước. Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh “ba ranh giới” và “bốn khu vực” trong quy hoạch sử dụng đất đai để định hướng không gian cho các quy hoạch. Hiện nay quy hoạch tổng thể quốc gia, trong đó có quy hoạch vùng đã định hướng 6 vùng và đưa ra dự thảo quy hoạch vùng. Vấn đề định hướng của 6 vùng là định hướng vào vấn đề điều kiện tự nhiên, địa lý tự nhiên, chính trị, kinh tế - xã hội và khí hậu.
Bộ trưởng Trần Hồng Hà bày tỏ thống nhất cao với đề xuất của Quốc hội về vấn đề thể chế đối với quản lý trong quá trình xây dựng quy hoạch đảm bảo tính đồng bộ quy hoạch, sử dụng hiệu quả quy hoạch và các chế tài; các vấn đề liên quan đến xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai nói chung và dữ liệu quy hoạch nói riêng; công khai, tăng cường giám sát, kiểm tra việc thực hiện quy hoạch.
Sau khi xây dựng quy hoạch xong, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, Chính phủ sẽ phân bổ chỉ tiêu sử dụng đất 5 năm cho các địa phương, các ngành và lĩnh vực trong năm nay để các địa phương, ngành có thể thực hiện được yêu cầu phát triển kinh tế. Tuy nhiên, chỉ quy hoạch sử dụng đất đai không đủ, phải đồng bộ, thống nhất với các quy hoạch: Đô thị, xây dựng, nông thôn, giao thông, các ngành khác sử dụng đất… thì chúng ta mới có thể quản lý và kiểm soát được. Về việc quy hoạch sử dụng đất đai chậm, Bộ trưởng Trần Hồng Hà giải thích, do có sự lệch pha giữa chiến lược phát triển kinh tế; đồng thời bày tỏ mong muốn Quốc hội sẽ cho phép có độ trễ (nhưng không quá một năm) để tiếp cận và cập nhật các chiến lược phát triển kinh tế-xã hội sau khi điều chỉnh.
Cũng trong chiều 30/10, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, đợt 1 của Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV đã diễn ra cơ bản thành công tốt đẹp và dự kiến trong đợt 2, Thủ tướng Chính phủ và 4 Bộ trưởng sẽ trả lời chất vấn 4 nhóm vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.
