Ngõ xưa

[Ngày Nay] - Sáng nay đi giữa phố đông mà đầu cứ mơ màng nghĩ về quê nội. Từ ngày bố mẹ khuất núi, bận bịu giữa thị thành, thành thử những lần tạt ghé thăm quê thưa thớt cứ lờ mờ nhận thấy có gì đó xa xăm lắm... Hóa ra, hôm nay mới hiểu, đó là sự thay đổi của Ngõ xóm, Đường làng.

Tuổi thơ tôi và các em gắn liền với con ngõ đó. Từ nhà đi ra, bụi hóp sát nhà chen chúc cùng những đoạn tường đất đã mòn đổ với những hõm nhẵn thín dấu chân của anh em tôi mỗi bẫn trèo lên chơi gốc nhãn. Bụi hóp còi cọc là vương quốc của ong muỗi. Nơi tôi thử nghiệm sự dũng cảm ngu dốt của mình mỗi lần bầy ong xây tổ đẻ con. Thỉnh thoảng từ đám hóp già, mọc lên một đọt măng thẳng tắp, chúng tôi hồi hộp theo dõi đọt măng trưởng thành với hy vọng về một chiếc cần câu tôm đẹp. Nhưng hy vọng ấy chẳng bao giờ thành hiện thực.

Ngõ xưa ảnh 1

Vẫn là phía bên phải, những đoạn tường đất nứt nẻ và cùn mòn được tiếp nối bằng vài bụi duối... thiên đường của lũ chim chào mào. Những  chùm duối chín vàng ươm, mọng nước vô cùng hấp dẫn mỗi trưa về. Tuy nhiên, duối cũng là lãnh địa của những chú rắn ráo vàng khè gớm ghiếc. Quả duối ngon và mọng, nhưng dở một cái là rất hay bị kim châm, gió và nước mưa hay làm cho đám duối mọng nhanh chóng biến thành phế phẩm chỉ vì có một vết trầy nẫu nho nhỏ đâu đó. Người lớn thường dặn: Quả duối bị kim châm, là do rắn mút đêm, đừng ăn vì có độc. Chả biết làm như vậy, để bọn chúng tôi tránh xa nơi nguy hiểm... hay đơn giản chỉ là vì người lớn, cũng được người lớn hơn dặn vậy lúc họ còn trẻ con thôi.

Hết hàng duối là hết lãnh địa ngõ riêng của nhà tôi. Mốc giới là cây lá đơn khẳng khiu mà bà nội tôi thỉnh thoảng hái lá về sắc nước uống. Đối  diện bên kia, ngay sát cái đống rạ là hai hàng dâm bụt ngăn cách nhà chú Nguyên với cái ngõ riêng nhà ông Thụ.

Qua khỏi ngõ riêng, cây  lá đơn là cột mốc chấm dứt sự lè tè và yếu ớt của hóp và duối, đó là thế giới của rừng già: Bụi bương thần thánh.

Chả biết từ bao giờ bụi bương này được trồng. Nhưng khi tôi biết mặc quần đùi xanh chéo khâu bằng một mớ vải vụn thì nó đã bành trướng trùm bóng lá cả một vùng rộng lớn. Tốc độ phát triển của bụi tre vượt xa khả năng nghịch ngợm của bọn trẻ chúng tôi. Mỗi mùa mưa đến, những chồi măng nhọn hoắt mọc lên, không đủ thời gian dể đào do ông Phưởng luôn canh gác chặt, chúng tôi chỉ hè nhau bẻ sát gốc những đọt măng này. Nghịch chơi vậy, chứ măng đó đắng và nhạt, vả lại cái thời đó, người ta thèm tóp mỡ hay nước mắm không pha bằng muối, ai thèm rau, thèm cỏ, thèm organic như bây giờ. Cũng nhờ vào sự phá hoại của chúng tôi, mà bụi tre không bành trướng hết ra ngoài ngõ. Bài học đầu tiên về Sustainable chính từ bụi tre này. Dưới gốc tre, bất kể trời nắng hay mưa, cúng tôi đều có thể đánh khăng chơi đáo bắn bi, thậm trí chơi trò đào hầm chông rất trẻ con nữa.

Thế rồi trận bão tháng 9 năm 1985. Bụi tre bị bật gốc, ngã nghiêng về phía vườn trong. Nhà chú Nguyên dọn đi Lâm Đồng, bóng mát của tre không còn phủ trùm lên ngõ nữa.

Bây giờ, thì không duối, không hóp, không tre. Bờ ao cỏ gà cỏ mật đã được thay bằng những chân kè gạch. Con ngõ thênh thang xưa giờ nhỏ lại. Bức bối trong hai dãy tường cắm mảnh chai. Ngõ nhỏ, tuổi thơ xa, và lòng người chật lại...

Hà Nội 18/5/2016

Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.
Oai nghi của người tu hành
Oai nghi của người tu hành
(Ngày Nay) - Oai nghi cùng với chánh kiến và tịnh giới là ba yếu tố làm nên đạo hạnh - phẩm chất của tu sĩ Phật giáo, như cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu, bậc am tường kinh luật luận đã từng nhấn mạnh.
Tác phẩm có tên “Comedian” của nghệ sĩ người Italy Maurizio Cattelan ra mắt lần đầu năm 2019 tại triển lãm Art Basel ở Miami Beach, đã gây tranh cãi về việc có thể được coi là nghệ thuật hay không. Ảnh: AP
6,2 triệu USD cho quả chuối dán tường
(Ngày Nay) - 6,2 triệu USD là mức giá vừa được trả cho một tác phẩm nghệ thuật gây tranh cãi, một quả chuối tươi dán lên tường bằng băng dính bạc. Tác phẩm được đưa ra trong một cuộc bán đấu giá của Sotheby’s ở New York, Mỹ.