Những ngôi nhà núp dưới mặt đất ở Iceland

(Ngày Nay) - Là một vùng đất rộng lớn, nhiều đập, mạch nước ngầm cùng nhiều ngọn núi lửa, Iceland không phải một mảnh đất dễ sống với con người. Vào thế kỷ 19, khi người Na Uy và người Anh tới đây, khí hậu khắc nghiệt cùng nguồn lực hạn chế khiến cho việc sinh sống trên mảnh đất này càng trở nên thách thức.
Những ngôi nhà Turf ở Iceland. (Nguồn: Planet)
Những ngôi nhà Turf ở Iceland. (Nguồn: Planet)

Tuy nhiên, những người Viking đã mang đến một giải pháp - những ngôi nhà Turf, một loại nhà được xây dựng dưới những vạt đất hoặc đắp cỏ lên trên mái nhằm bảo vệ những người dân Iceland khỏi những ngọn gió dữ, mưa và thậm chí là cả động đất. Dù ngày nay nhà Turf không còn nhiều ở Iceland, nhưng một đề cử của UNESCO năm 2011 đã khiến cả thế giới chú ý tới loại kiến trúc nhà độc đáo này.

"Các trang trại và nhà ở kiểu Turf từng hiện hữu ở mọi phần của Iceland và là phương thức xây nhà được bảo tồn qua nhiều thế hệ" - Hannes Larusson, nhà sáng lập Bảo tàng Nhà Turf ở Iceland, cho hay - "Đó là một trong những đóng góp về kiến trúc quan trọng nhất mà người dân phía Bắc đã làm cho thế giới".

Kiến trúc nhà Turf của Iceland có nguồn gốc từ kỹ thuật xây dựng có từ thời kỳ Đồ Sắt. Trên thực tế, người dân Roman từng sử dụng viên gạch Turf để xây dựng các pháo đài và tường phòng thủ.

Trên khắp Na Uy, quần đảo Faroe và nhiều phần ở Scotland, các ngôi nhà Turf cũng rất phổ biến. Trong khi ở các nước này, nhà Turf thường là dành cho tầng lớp nghèo, thì ở Iceland, ngay cả những người giàu có cũng xây dựng cho họ một ngôi nhà kiểu này.

Một trang trại Turf đặc trưng của người Iceland thường bao gồm từ 2-30 ngôi nhà được kết nối với nhau bởi các hành lang đắp bằng đất, một kiểu kiến trúc gọi là Baer - tức trang trại. Để khiến kiến trúc kiên cố hơn, phần sau của nhà Turf thường nằm trong một sườn đồi, trong khi phần trước là một phần mái nhô ra.

Các bức tường nhà Turf được xây dựng bằng đá xen kẽ các viên gạch Turf, trong khi một cấu trúc gỗ được thêm vào để gia cố thêm. Để làm ấm, các căn phòng bên trong thường nằm dưới bề mặt đất - khoảng nửa mét dưới mặt đất - nơi mà đất không thể bị đóng băng. Thường thì phòng chính trong nhà Turf sẽ được lát gỗ nhưng do ngày nay giá gỗ đắt nên phần lớn các gia đình bỏ qua khâu này.

Sống trong một căn nhà Turf được cho là mang lại trải nghiệm cực kỳ thú vị như được hòa mình vào thiên nhiên. Toàn bộ ngôi nhà được xây dựng hoàn toàn bằng các nguồn tự nhiên, với rêu và cỏ mọc trên mái. Bên trong trang trại Turf thường bao gồm một căn bếp nhỏ, phòng tắm, không gian chứa đồ, một khu nuôi động vật cũng như một phòng sinh hoạt chung của các gia đình.

Dù rằng các ngôi nhà Tù thường có chi phí bảo quản rất rẻ nhờ tường và mái nhà chỉ cần cắt xén cỏ và rêu thường xuyên, nhưng kiến trúc nhà này cần phải được xây lại sau một khoảng thời gian do mối mọt, các rễ cây chết hay do bị khô. Nếu có điều kiện, các chủ trang trại Turf có thể thuê một chuyên gia cắt tỉa tới để sửa sang lại ngôi nhà của họ.

Vào đầu thế kỷ 20, Iceland còn khoảng 100.000 ngôi nhà Turf như vậy. Ngày nay, chúng đã gần như bị phá hủy hết, do làn sóng hiện đại hóa ở Iceland diễn ra từ đầu thế kỷ.

"Con đường hiện đại hóa ở châu Âu sẽ mất khoảng 200-300 năm để thành hiện thực, nhưng chúng tôi đã nhảy cóc khoảng 20-30 năm" - ông Larusson cho hay - "Chúng tôi chuyển từ những ngôi nhà Turf sang nhà bình thường chỉ trong một bước nhảy".

Ông Larusson cũng là một trong những người cuối cùng ở Iceland từng sinh ra và lớn lên trong một ngôi nhà Turf.

"Tôi được nuôi dưỡng trong trang trại Turf và ở đó tới gần 10 năm đầu trong cuộc đời mình" - ông Larusson nói - "Ông tôi chưa từng muốn hiện đại hóa nó. Ông ấy vẫn giữ nguyên phương thức làm nông cổ điển, chưa từng dùng máy cày, vẫn sử dụng ngôi nhà cổ truyền cho tới khi ngừng làm nghề nông và gia đình tôi chuyển tới thủ đô Reykjavik".

Năm 1986, ông Larusson đã trở lại trang trại Turf của gia đình, có tên Austur-Medalholt. Trang trại này vẫn trụ vững dù ở trong tình trạng khá tồi tệ. Trong vòng 6 năm tới, ông dự định sẽ tháo dỡ từng ngôi nhà trong trang trại để phục hồi lại nguyên bản truyền thống. Dự án này cũng được Bảo tàng Nhà Turf hỗ trợ.

Trong những năm gần đây, nhận thấy sự tiện ích và thân thiện môi trường của những ngôi nhà Turf, rất nhiều kiến trúc sư có tiếng trên thế giới đã đến Iceland để học hỏi về kiến trúc cổ này, từ đó áp dụng cho các thiết kế nhà hiện đại trong tương lai. Họ cho rằng các ngôi nhà Turf được xây dựng kiên cố, tiết kiệm năng lượng và sử dụng toàn bộ các vật liệu sẵn có ở địa phương.

Gần đây nhất, công ty kiến trúc PKdm Arkitektar của Iceland đã hiện đại hóa mẫu nhà Turf nguyên bản, áp dụng để xây dựng 20 ngôi nhà gỗ để phục vụ du khách ở Tây Bắc nước này.

Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
(Ngày Nay) - Chiều 22/11, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, phân công, bổ nhiệm Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Bình Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) cho biết, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), Trung tâm sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại di sản Thành nhà Hồ.
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế tổ chức mít tinh hưởng ứng “Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc” từ ngày 18-24/11/2024 và Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động phòng, chống kháng thuốc lĩnh vực y tế giai đoạn 2024 – 2025.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.