Biến đổi khí hậu, dân châu Âu làm quen với món sứa

(Ngày Nay) - Khi một con thuyền nhỏ chứa đầy đồ lặn, trang thiết bị thí nghiệm cùng các thùng ướp lạnh di chuyển khỏi bờ biển Baroque của Italy, Stefano Piraino nhìn về phía những người đang tắm nắng trên bãi biển và lý giải tại sao không có ai dám đặt chân xuống nước.
Tiến sỹ Leone cố gắng bắt một con sứa về phòng thí nghiệm để kiểm tra độc tính. (Nguồn: NYTimes)
Tiến sỹ Leone cố gắng bắt một con sứa về phòng thí nghiệm để kiểm tra độc tính. (Nguồn: NYTimes)

"Họ biết rằng sứa bơi đầy dưới nước" - ông Piraino, Giáo sư ngành động vật học tại ĐH Salento, nói.

Trong khi du khách ở khắp châu Âu tìm tới Apulia, Đông Nam Italy, để chiêm ngưỡng thành phố ven biển Baroque cùng bờ biển thơ mộng của nó, thì vô số con sứa cũng đổ bộ tới vùng biển này. Biến đổi khí hậu đang khiến nước biển ấm hơn, cho phép loài động vật biển này sản sinh không thể kiềm chế nổi.

Sự bùng nổ số lượng sứa đã tiếp diễn ở các vùng biển của Italy trong suốt nhiều năm qua, nhưng đặc biệt tăng mạnh kể từ năm 2015 tới nay do sự mở rộng của kênh đào Suez. Sự xâm lược của loài sứa giờ đã đạt tới mức độ người dân địa phương phải tìm cách sống chung với chúng, ông Piraino cho hay.

Hiện nay, sứa vẫn bị coi như rác rưởi, theo đúng nghĩa đen. Cơ quan nghiên cứu của Ủy ban châu Âu (EC) mới đây đã coi đợt bùng nổ sứa, cùng với rác thải và ô nhiễm trên biển, là một "vấn nạn trên các đại dương, các vùng biển và bờ biển". EC còn gây một số nguồn quỹ để các nhà nghiên cứu đưa ra biện pháp quét sạch sứa khỏi các bãi biển, và Piraino là một trong số những nhà khoa học tham gia.

Piraino cho hay nhóm của ông đã khởi động dự án Go Jelly, trong đó đơn giản chỉ là khuyến khích người dân nếu không đuổi được sứa thì hãy... ăn chúng. Được biết sứa là loài có khả năng sinh sản ghê gớm, tự nhân bản, đẻ tới 45.000 trứng mỗi ngày, thậm chí tự nhân đôi.

"Các bạn không thể giảm số lượng của chúng được" - Piraino nói, thêm rằng chỉ có thể bao vây chúng.

Để bảo vệ du khách ở bãi biển khỏi bị các vết đốt từ sứa, ông Piraino đã đã thiết lập một chiến dịch phát hiện sứa, bảo vệ các bờ biển khỏi các loại sứa có độc tố. Vấn đề này thậm chí còn vượt ngoài Italy khi hàng loạt các bãi biển dọc Địa Trung Hải của Israel đã thua lỗ 30 triệu USD, tính từ đầu năm nay, do sứa đổ bộ.

Năm 2013, đợt bùng phát sứa đã buộc chính quyền Thụy Điển phải đóng cửa một lò phản ứng hạt nhân. Ở biển Iraland, sứa còn gây tổn hại nghiêm trọng cho việc đánh bắt cá hồi.

Trở lại Sicily, Italy, Giáo sư Piraino đã đưa ra nhiều ứng dụng từ loài sứa để khuyến khích người dân đánh bắt loài động vật có nguồn gốc từ hơn nửa tỷ năm trên trái đất này, trong đó gồm dược tính từ loài sứa, sử dụng làm nguồn lấy chất collagen và cả thực phẩm...

Antonella Leone, thuộc Viện Khoa học và Thực phẩm Italy, một thành viên của dự án Go Jelly, cho rằng người dân Italy hoàn toàn có thể biến sứa thành một nguồn thực phẩm quý giá. Bà cho hay, người dân Nhật Bản cũng lấy sứa làm món sashimi và ăn với nước tương, trong khi người Trung Quốc đã lấy sứa làm thức ăn suốt nhiều thế kỷ.

Năm 2015, Liên minh châu Âu (EU) đã đưa ra một dự luật trong đó khởi động tiến trình xuất khẩu các loài sứa có thể ăn được ra thị trường nước ngoài trong vòng 25 năm. Dự luật này sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1-1-2018, áp dụng với cả sứa ở vùng biển Địa Trung Hải..

Tuy nhiên Bộ Y tế Italy nói rằng do không có nước thành viên EU nào có truyền thống sử dụng sứa làm món ăn và do các loài sứa bản địa dường như khác biệt về mặt sinh học so với loài sứa ăn được ở các nước châu Á - đặc biệt là về mức độ độc dược trong thịt của chúng - nên cần có các cuộc kiểm tra an toàn chặt chẽ trước khi xuất khẩu sứa sang thị trường các nước tiêu thụ hay được ghi vào thực đơn trong các nhà hàng.

Và đó cũng là lý do mà Tiến sỹ Leone tham gia vào dự án Go Jelly để tìm hiểu xem liệu sứa ở vùng biển cảu Italy có an toàn với con người hay không.

Giáo sư Piraino giải thích rằng, biến đổi khí hậu toàn cầu sẽ buộc người dân phải trở nên thích nghi hơn với điều kiện môi trường. Ví dụ, ngư dân Italy sẽ phải đánh bắt sứa nhiều hơn, trong khi người dân tiêu thụ hải sản cũng phải làm quen với món ăn mới - thịt sứa.

Hiện nay, một nhà hàng ở gần trường ĐH Lecce, Italy đã trở thành một bếp ăn thử nghiệm với món sứa. Khi loài nhuyễn thể được chuyển vào khu bếp, bếp trưởng nhà hàng bắt đầu sát muối vào chúng và chuẩn bị nước sôi, cố gắng tìm cách xử lý sao cho chúng trở nên ngon miệng nhất.

Vị đầu bếp cho thêm một chút tỏi và lá húng quế vào sứa và đem nướng. cuối buổi nếm món ăn thử nghiệm, vẫn còn nhiều phần của đĩa ăn bỏ phí chút sứa. Tiến sỹ Leone thừa nhận rằng người dân Italy vẫn chưa thể quen ngay với món ăn mới này được.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo
Hoàn thiện cơ chế EPR thúc đẩy tái chế trong nước
(Ngày Nay) - Việc triển khai EPR sẽ hướng các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, thông qua sự tham gia trực tiếp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.
Quang cảnh diễn đàn
Gỡ rào cản cơ chế để tín dụng xanh "tăng tốc"
(Ngày Nay) - Trong tổng dư nợ toàn nền kinh tế Việt Nam hiện khoảng 18,2 triệu tỷ đồng, dư nợ tín dụng xanh mới chỉ đạt khoảng 750.000 tỷ đồng đến dưới 1 triệu tỷ đồng, chiếm tỷ trọng còn rất khiêm tốn. Đặc biệt, một trong những rào cản lớn là đặc thù nguồn vốn.
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Đại uý, ThS Lê Tuấn Anh (ở giữa) cùng các học viên tại Trường Sĩ quan Lục. (Ảnh: Phương Anh)
Sáng tạo trong giáo dục quân đội: Tương lai của thế hệ chiến sĩ trẻ
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
(Ngày Nay) - Sáng 24/12, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an thành phố Hà Nội) tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật đối với các cơ sở kinh doanh pháo hoa của Bộ Quốc phòng trên địa bàn. Đây là chương trình nằm trong kế hoạch cao điểm tuyên truyền, vận động, thu hồi và phòng ngừa vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2026.