Tìm đường 'hồi hương' cho những di sản bị đánh cắp

[Ngày Nay] - Ngày 1/6, UNESCO đã triệu tập các chính trị gia và các chuyên gia từ khắp nơi trên thế giới đến tham dự hội nghị mang tên “Trao đổi tài sản văn hóa và di sản chung: Những quan điểm mới”.
Các bộ trưởng đến từ Benin, Pháp, Gabon, Đức, Jordan, Lebanon, Peru và Senegal đã trình bày những quan điểm chính trị, kinh tế và văn hóa của họ về chủ đề này. Bộ trưởng Bộ Văn hóa Senegal, Abdou Latif Coulibaly, nhấn mạnh rằng việc bồi thường là hợp pháp
Các bộ trưởng đến từ Benin, Pháp, Gabon, Đức, Jordan, Lebanon, Peru và Senegal đã trình bày những quan điểm chính trị, kinh tế và văn hóa của họ về chủ đề này. Bộ trưởng Bộ Văn hóa Senegal, Abdou Latif Coulibaly, nhấn mạnh rằng việc bồi thường là hợp pháp

Hội nghị diễn ra tại thời điểm đang nổ ra nhiều cuộc tranh luận về việc trao đổi và chia sẻ các di sản văn hóa được bảo tồn trong các bảo tàng, các tổ chức cách xa các quốc gia hay cộng đồng tạo ra chúng.

“Chủ đề bao gồm các câu hỏi về danh tính, lịch sử, chủ chuyền, không chỉ hợp pháp mà còn mang tính chất ngoại giao, chính trị, lịch sử, triết học và đạo đức… Tìm ra dấu vết của các công trình bị xấm chiếm, cướp bóc và di dời này cũng sẽ tìm ra được lịch sử bạo lực của thế giới” - Tổng giám đốc UNESCO Audrey Azoulay tuyên bố trong thông điệp mở đầu. Bà Azoulay nhấn mạnh sự cần thiết của việc cởi mở, giao lưu… trong các phương thức hợp tác mới về lĩnh vực di sản.

Patrice Talon, Chủ tịch Benin, cũng nhấn mạnh rằng văn hóa là lịch sử và bản sắc của mỗi quốc gia cũng như sự phát triển của họ. “Benin luôn bị thuyết phục bởi một điều: Bất kể di sản bị di dời có lịch sử như thế nào, việc hợp tác và mở rộng quan hệ đối tác vẫn là phương tiện hiệu quản hất để phục hưng và mang lại lợi ích lâu dài cho tất cả mọi người”.

Trong bài phát biểu của mình, Giáo sư Bénédicte Savoy, nhà sử học nghệ thuật tại trường đại học Technische Universität Berlin (Đức) và Collège de France (Pháp) đã nói rằng các bảo tàng của châu Âu cần phải được tôn vinh vì công việc bảo tồn và thắp sáng văn hóa di sản. Tuy nhiên điều này cũng không thể tránh được các câu hỏi liên quan đến danh tính của một số bộ sưu tập trong các bảo tàng đặc biệt là những di sản có được trong thời kỳ thuộc địa.

Các bộ trưởng đến từ Benin, Pháp, Gabon, Đức, Jordan, Lebanon, Peru và Senegal đã trình bày những quan điểm chính trị, kinh tế và văn hóa của họ về chủ đề này. Bộ trưởng Bộ Văn hóa Senegal, Abdou Latif Coulibaly, nhấn mạnh rằng việc bồi thường là hợp pháp, và rằng “Châu Phi sẵn sàng” để thu thập các bộ sưu tập tại các viện bảo tàng ngang bằng với các tiêu chuẩn của các tổ chức phương Tây.

Monika Grütters, đại diện cho chính phủ Đức cho biết đất nước của bà đã thảo luận công khai về việc bồi thường và đã có những hướng phát triển nhất định. “Đức muốn hợp tác với các quốc gia và các tổ chức có liên quan”, Bộ trưởng nói.

Tìm đường 'hồi hương' cho những di sản bị đánh cắp ảnh 1Các tác phẩm điêu khắc Vigango bị cướp từ các ngôi mộ gia đình ở Kenya

Các Bộ trưởng Bộ văn hóa cũng thảo luận về việc buôn bán di sản bất hợp pháp và Công ước UNESCO 1970. Patricia Balbuena Palacios (Peru) đã nêu bật các vấn đề về nạn trộm cắp và buôn bán di sản đang gây rắc rối cho đất nước của bà nói riêng và phần lớn các nước Mỹ Latinh nói chung.

Năm 2016. Peru và Thụy Sĩ đã ký một thỏa thuận về việc chuyển giao tài sản quốc tế và phương thức hợp tác, dẫn đến việc “hồi hương” cho 66 di sản văn hóa bị đánh cắp.

Trong cuộc thảo luận và đưa ra các ví dụ về việc chia sẻ và bồi thường, các giám đốc bảo tàng và các chuyên gia đã nhấn mạnh tầm quan trọng và ảnh hưởng của các di sản văn hóa đến cộng đồng gốc của chúng. Các bộ trưởng cũng cho rằng rằng việc trả lại các di sản văn hóa về đúng nguồn cội giống như là việc “khôi phục trí nhớ” và “chữa lành vết thương” cho cộng đồng đồng gốc của di sản.

George Abungu, Tổng giám đốc danh dự của Viện bảo tàng quốc gia Kenya, nói về các vấn đề liên quan đến các di sản văn hóa thiêng liêng. Lấy ví dụ, ông giải thích ý nghĩa tinh thần của các tác phẩm điêu khắc Vigango bị cướp từ các ngôi mộ gia đình ở Kenya, bị đem bán cho các viện bảo tàng phương Tây, một số trong đó gần đây đã được trả lại và đó là niềm vui lớn đối với cộng đồng của họ.

Te Herekiekie Haerehuka Herewini, Giám đốc, Te Papa Tongarewa, Bảo tàng Quốc gia New Zealand, nói về việc đã giải quyết thành công hơn 400 yêu cầu hồi hương của người Maori và tổ tiên Moriori vẫn còn từ các tổ chức ở nước ngoài. Điều này yêu cầu các cuộc đàm phán và thuyết trình tinh tế liên quan đến cả lịch sử dân tộc của ông và những nơi thiêng liêng liên quan, từ đó xây dựng niềm tin và tình hữu nghị giữa các thể chế. Barbara Plankensteiner, Giám đốc, Bảo tàng Für Völkerkunde, Hamburg, Đức, cho rằng cuộc tranh luận sôi nổi ở Đức, đặc biệt về quá khứ thuộc địa, đã dẫn đến việc sửa đổi luật và tạo ra các khuôn khổ mới để hợp tác với các đối tác châu Phi.

Kết thúc cuộc tranh luận, ông Ernesto Ottone R., Trợ lý Tổng giám đốc Văn hóa UNESCO nhấn mạnh, hội nghị đã xây dựng được một nền tảng quan trọng cho các “nhà ra quyết định” và các chuyên gia văn hóa để làm mới cuộc tranh luận về di sản được chia sẻ và xây dựng động lực quan trọng cho tương lai.

Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.
Oai nghi của người tu hành
Oai nghi của người tu hành
(Ngày Nay) - Oai nghi cùng với chánh kiến và tịnh giới là ba yếu tố làm nên đạo hạnh - phẩm chất của tu sĩ Phật giáo, như cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu, bậc am tường kinh luật luận đã từng nhấn mạnh.
Tác phẩm có tên “Comedian” của nghệ sĩ người Italy Maurizio Cattelan ra mắt lần đầu năm 2019 tại triển lãm Art Basel ở Miami Beach, đã gây tranh cãi về việc có thể được coi là nghệ thuật hay không. Ảnh: AP
6,2 triệu USD cho quả chuối dán tường
(Ngày Nay) - 6,2 triệu USD là mức giá vừa được trả cho một tác phẩm nghệ thuật gây tranh cãi, một quả chuối tươi dán lên tường bằng băng dính bạc. Tác phẩm được đưa ra trong một cuộc bán đấu giá của Sotheby’s ở New York, Mỹ.