Cái chết và thuế

Ở phương Tây, người ta cho rằng có hai điều không thể tránh khỏi: "Cái chết và thuế" (Death and taxes). Cái chết thì vẫn là điều không thể tránh khỏi, thế nhưng ngày càng có nhiều cá nhân và tổ chức tận dụng quyền lực và tiền của để né tránh thứ phiền phức còn lại: thuế.

_________________

Mới đây, giới showbiz được một phen bàn tán xôn xao về thông tin nữ danh ca Shakira, chủ nhân của ca khúc nổi tiếng Waka Waka (This Time for Africa), nhiều khả năng phải đối mặt với bản án tù do có hành vi trốn thuế.

Cụ thể, các công tố viên Tây Ban Nha đã kêu gọi bản án 8 năm tù giam và một khoản tiền phạt nặng nề dành cho ca sĩ Shakira sau khi cáo buộc gian lận thuế 15,5 triệu USD trở nên trầm trọng hơn khi ngôi sao người Colombia sử dụng nhiều công ty vỏ bọc tại các thiên đường thuế.

Các nhà chức trách Tây Ban Nha cho biết việc “sử dụng các pháp nhân làm trung gian” để che giấu thu nhập của Shakira là một yếu tố làm trầm trọng thêm hành vi phạm pháp của mình, tờ El País của Tây Ban Nha trích dẫn một nguồn thạo tin về vụ việc. Nếu bị kết tội, Shakira cũng có thể phải đối mặt với khoản tiền phạt 24 triệu USD.

Các luật sư của Shakira trước đây đã nói với các phóng viên đang điều tra một số hoạt động kinh doanh ở nước ngoài của nữ ca sĩ 45 tuổi rằng "thực tế là có các công ty ở nước ngoài dựa trên các vấn đề hoàn toàn về hoạt động và thương mại và không có trường hợp nào được hưởng bất kỳ lợi thế tài chính hay lợi ích nào."

Nếu bị kết tội, Shakira cũng có thể phải đối mặt với khoản tiền phạt 24 triệu USD.

Shakira, tên đầy đủ là Shakira Isabel Mebarak Ripoll, vẫn tuyên bố trong sạch và từ chối một thỏa thuận dàn xếp với chính quyền Tây Ban Nha vào đầu năm nay. Nữ ca sĩ cho biết cô đã hoàn trả số tiền còn nợ cho các nhà chức trách đi kèm với khoản lãi.

Shakira “luôn thể hiện hành vi hoàn hảo, với tư cách là người đóng thuế và hoàn toàn sẵn sàng giải quyết mọi bất đồng ngay từ đầu, ngay cả trước khi tiến hành tố tụng hình sự,” phía cô ca sĩ này tuyên bố.

Theo các thanh tra thuế, vụ án gian lận thuế hiện dự kiến ​​sẽ được đưa ra xét xử với 6 tội danh về thuế mà ngôi sao nhạc pop bị cáo buộc đã phạm phải từ năm 2012 đến năm 2014, khi cô đang có mối quan hệ với cầu thủ bóng đá Gerard Piqué của FC Barcelona và sinh sống ở Tây Ban Nha. Nữ ca sĩ đã phủ nhận tuyên bố của nhà chức trách Tây Ban Nha khi cho rằng vào thời điểm đó, cô cư trú ở Bahamas và không đến Tây Ban Nha thường xuyên.

Lần lại quá khứ, hai cụm từ khóa "Shakira" và "trốn thuế" cũng từng xuất hiện trên internet. Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) lần đầu tiên tiết lộ việc Shakira sử dụng các công ty vỏ bọc trong vụ Hồ sơ Paradise, một cuộc điều tra được công bố vào năm 2017 và dựa trên vụ rò rỉ 13,4 triệu hồ sơ tài chính bí mật do tờ báo Đức Süddeutsche Zeitung thu thập được.

Hồ sơ tiết lộ cách một số diễn viên và nhạc sĩ nổi tiếng, bao gồm Shakira hay Madonna, đã sử dụng các công ty vỏ bọc nhằm mục đích giảm thuế hoặc chuyển lợi nhuận của họ ra nước ngoài. Tất cả các cá nhân được nhắc trong vụ việc đều phủ nhận hành vi sai trái.

Trong số đó, các hồ sơ cho thấy Shakira đã sử dụng hòn đảo nhỏ Malta để chuyển nhượng bản quyền âm nhạc trị giá hơn 30 triệu USD. Một hồ sơ công ty liệt kê Shakira là cư dân Bahamas và là cổ đông duy nhất của công ty Maltese. Thỏa thuận này tuân thủ “tất cả các yêu cầu pháp lý”, các luật sư của cô ấy nói với các phóng viên vào thời điểm đó.

Các hồ sơ bí mật cũng cho thấy các liên kết của nữ ca sĩ với các công ty đã đăng ký ở Luxembourg và Hà Lan, hai quốc gia châu Âu cũng được coi là thiên đường thuế.

Vụ rò rỉ Hồ sơ Pandora được công bố vào năm ngoái cũng đã chỉ ra mối liên hệ giữa Shakira với ba công ty vỏ bọc khác, vốn được đăng ký tại Quần đảo Virgin thuộc Anh, một thiên đường thuế khét tiếng khác.

Một lá thư tham chiếu bị rò rỉ do các luật sư Mỹ của Shakira viết vào năm 2019 và gửi cho một nhà cung cấp dịch vụ tài chính có trụ sở tại Quần đảo Virgin thuộc Anh cho biết rằng khách hàng của họ “đã chứng tỏ là một người trung thực, đáng tin cậy và có nhân cách tốt”.

Tất cả các công ty được xác định trong Hồ sơ Pandora đã được chính quyền Tây Ban Nha giám sát chặt chẽ.

Đại diện của cô nói với các phóng viên rằng Shakira đã sử dụng các công ty nước ngoài vì phần lớn thu nhập của cô đến từ bên ngoài Tây Ban Nha và cơ quan thuế Tây Ban Nha biết về tất cả các công ty của cô. Họ cũng nói rằng các công ty Quần đảo Virgin đó không có thu nhập hoặc hoạt động nào.

Chính trường Mỹ những ngày đầu tháng 8 đã trải qua một phen xôn xao với cái tên quen thuộc: Donald Trump. Lần này vị Tổng thống không còn đứng ra kích động đám đông gây bạo loạn tại Điện Capitol như hồi tháng 1 năm 2021, mà chính các điều tra viên FBI đã tới

tư dinh Mar-a-Lago của ông Trump ở bang Florida hôm 09/8, lấy đi khoảng một tá hộp tài liệu trong két sắt. Cuộc khám xét là một trong những diễn biến kịch tính nhất trong một loạt cuộc điều tra pháp lý đối với cựu Tổng thống Donald Trump.

Ngày 10/8, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đến Văn phòng Tổng Chưởng lý New York ở Hạ Manhattan để trả lời thẩm vấn trong khuôn khổ một cuộc điều tra dân sự về hoạt động kinh doanh của gia đình ông.

Tổng Chưởng lý New York Letitia James sẽ xem xét liệu tập đoàn Trump Organization có thổi phồng các giá trị bất động sản thực hay không. Ông Trump và hai người con lớn, ông Donald Trump Jr. và bà Ivanka Trump, đã tìm cách tránh ra khai báo nhưng không thành.

Trước đó, Tổng Chưởng lý James cho biết cuộc điều tra của bà đã phát hiện bằng chứng thuyết phục rằng tập đoàn Trump Organization, đang quản lý nhiều khách sạn, sân golf và các bất động sản thực khác, đã thổi phồng giá trị tài sản nhằm nhận được các khoản vay lớn và hạ thấp giá trị tài sản này để được giảm tiền nộp thuế. Ông Trump đã bác bỏ mọi sai trái và cáo buộc cuộc điều tra của Tổng Chưởng lý New York mang động cơ chính trị.

Ông Trump đã tìm cách giữ kín hồ sơ thuế của mình kể từ khi khởi động cuộc tranh cử tổng thống vào năm 2015, đồng thời tuyên bố sẽ công bố hồ sơ thuế nếu không còn bị Sở Thuế vụ kiểm toán. Việc ông Trump từ chối công bố hồ sơ thuế dẫn tới nhiều đồn đoán về tài chính, hoạt động kinh doanh trong quá khứ và tài sản cá nhân của ông.

Vào ngày 27/9 năm 2020, 48 giờ trước cuộc tranh luận đầu tiên giữa ứng viên Joe Biden và đương kim Tổng thống Donald Trump, bài báo đầu tiên trong loạt bài điều tra của tờ New York Times đã công khai các tài liệu thuế của ông Trump. Hồ sơ chỉ ra những rủi ro pháp lý, tài chính và chính trị nghiêm trọng và tiền sử nộp thuế thấp đáng kinh ngạc của ông Trump.

Theo The New York Times, Tổng thống Trump đã không phải trả thuế thu nhập liên bang trong 11/18 năm tính đến năm 2017 và chỉ phải trả 750 USD trong mỗi năm 2016 và 2017. Cùng thời gian, ông Trump đã bơm tiền từ giấy phép và doanh thu truyền hình, bán cổ phiếu và các khoản vay khổng lồ vào các doanh nghiệp thua lỗ và gánh chịu hàng trăm triệu USD các khoản vay được đảm bảo cá nhân từ những người cho vay không xác định sẽ đến hạn trong vòng 4 năm tới.

Câu hỏi đặt ra là làm thế nào mà Donald Trump có thể tránh được thuế thu nhập trong khi kiếm được hơn 427 triệu đô la từ bản quyền chương trình truyền hình thực tế “The Apprentice” từ năm 2000 đến năm 2018? Đó là bởi luật lệ của Mỹ dành ưu đãi cho “chuyên gia bất động sản”, được quy định là một người tích cực hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, những quy định và lợi ích đặc biệt không dành cho các cá nhân khác. Do đó, ông Trump có thể đã tuyên bố lỗ thuế từ hoạt động kinh doanh bất động sản của mình để bù đắp thu nhập từ các nguồn khác.

Người lao động và người nộp thuế tham gia vào các ngành nghề kinh doanh khác nói chung phải kê khai từng nguồn thu nhập. Do các quy định về thuế đặc biệt, cựu tổng thống Mỹ chỉ là một trong số rất nhiều người trong ngành bất động sản không phải hoặc chỉ phải đóng một khoản thuế rất nhỏ. Những tiết lộ của tờ New York Times đã làm sáng tỏ sự bất bình đẳng trong chính sách thuế của Mỹ, khi các khoản xóa nợ đặc biệt được dành cho giới siêu giàu, đặc biệt là các chuyên gia bất động sản.

Trong khi đó, vào năm 2017, một y tá điển hình tại Mỹ kiếm được trung bình 70.000 USD và nộp 5.400 USD thuế thu nhập liên bang, theo Americans for Tax Fairness, một liên minh của các nhóm lao động và các tổ chức ủng hộ cải cách thuế lũy tiến.

Khả năng trả thuế thấp hơn nhiều so với người lao động phổ thông Mỹ của Trump phần lớn có thể thực hiện được là do cách ông cấu trúc doanh nghiệp của mình, tận dụng một loạt các khoản giảm thuế dành cho các nhà phát triển bất động sản và khoản lỗ kinh doanh cực kỳ lớn và quà tặng từ thiện mà ông lấy làm khoản khấu trừ để bù đắp lợi nhuận của mình, theo tờ New York Times.

Ông Steven Rosenthal, một luật sư thuế và thành viên cấp cao tại Trung tâm Chính sách Thuế, cho biết Trump không đơn độc trong việc tận dụng những cơ hội này, nhưng chắc chắn ông là người xuất sắc hơn cả.

Như tờ New York Times đã đưa tin, Trump đã có thể tránh nộp thuế trong nhiều năm vì khoản lỗ ròng lớn từ hoạt động kinh doanh năm 1995 trị giá 916 triệu USD đã được dàn trải cho đến năm 2005, do đó xóa sạch mọi khoản thuế mà ông nợ.

"Người bình thường không thể né tránh nghĩa vụ nộp thuế như vậy", luật sư Rosenthal nói. "Bạn cần tất cả các loại quan hệ. Ngay cả khi đã có những thứ đó, bạn cần phải rất quyết liệt trong việc tránh thuế và sẵn sàng chịu những khoản lỗ đáng kinh ngạc."

Một điều khác đã giúp Trump cắt giảm hóa đơn thuế của mình đó là bám trụ với bất động sản, ngay cả khi các nguồn thu nhập khác đến và đi.

Frank Clemente, giám đốc điều hành của American Tax Fairness cho biết: “Những người kiếm sống từ bất động sản có nhiều lợi thế về thuế hơn những người đóng thuế bình thường."

Các chuyên gia bất động sản có thể yêu cầu các khoản lỗ do khấu hao tài sản của họ. Ông nói, ngay cả khi giá trị tài sản tăng lên, vì tòa nhà nằm trên khu đất này giảm giá, nó sẽ làm giảm nghĩa vụ thuế.

Cựu Tổng thống Trump đã tuyên bố, vì những lý do chính đáng, rằng ông “thích quy định khấu hao tài sản cố định”. Các quy định của luật thuế về khấu hao cho phép khấu trừ chi phí xây dựng một tòa nhà như một khoản "lỗ" trong 27,5 năm đối với bất động sản nhà ở và 39 năm đối với các tòa nhà thương mại, ngay cả khi giá trị thị trường của tòa nhà vẫn tăng lên theo thời gian.

Khấu trừ chi phí cho doanh nghiệp là một cách khác để những người giàu giảm gánh nặng thuế của họ. Đối với Trump, các khoản khấu trừ này giúp ông chi trả tiền nhiên liệu và bữa ăn trên các chuyến chuyên cơ, hơn 70.000 USD để tạo kiểu tóc trong chương trình "The Apprentice", và tổng cộng 95.464 USD cho một chuyên gia trang điểm và làm tóc được ái nữ Ivanka Trump yêu thích, theo New York Times.

Mike Savage, giám đốc điều hành của 1800accountant, một công ty kế toán ảo dành cho các công ty khởi nghiệp, cho biết một số cách khác để người giàu giảm bớt hóa đơn thuế của họ là đầu tư trực tiếp ra nước ngoài. Nếu họ nợ thuế đối với chính phủ nước ngoài, họ được phép nhận tín dụng thuế của Mỹ.

Đóng góp lớn cho tổ chức từ thiện có thể là một đòn bẩy khác được sử dụng bởi những người giàu có, giống như Trump đã làm, cho phép ông yêu cầu khấu trừ thuế từ thiện. Sau khi ký một thỏa thuận với một công ty bảo tồn đất đai, tờ New York Times đưa tin, Trump đã đồng ý không phát triển hầu hết tài sản xung quanh một dinh thự mà ông sở hữu, do đó ông có thể yêu cầu khấu trừ thuế từ thiện trị giá 21,1 triệu USD.

Theo Trung tâm Chính sách Thuế, có khoảng 75,5 triệu người Mỹ, hoặc 43% hộ gia đình khai thuế, không phải trả bất kỳ khoản thuế thu nhập nào.

Phần lớn trong số này là những người có thu nhập thấp và đó là "một tính năng, không phải lỗi, của thuế vụ". Nhìn chung, một người Mỹ cần phải khai thuế thu nhập liên bang nếu thu nhập nhiều hơn 12,200 USD.

Nhưng những người ở đầu kia của phổ thu nhập cũng có thể không phải trả thuế thu nhập.

Chuyên gia Clemente nói: “Mọi người nói rằng chính phủ Mỹ có một hệ thống gian lận ủng hộ người giàu và không có lợi cho những người lao động. Donald Trump cũng liên tục nhắc lại điều này. Trong khi đó, ông ta lại đại diện cho những sai trái trong hệ thống thuế ở Washington."

Trong quá khứ, trùm giang hồ Al Capone từng bị hạ gục không phải bởi các bản án điều tra âm mưu giết người hay buôn bán rượu lậu, mà một cuộc điều tra liên bang kiên nhẫn về việc ông ta không đóng thuế thu nhập cho tất cả các khoản thu lợi bất chính của mình.

Donald Trump vẫn chưa phải đối mặt với cáo buộc hình sự vì nỗ lực kích động một cuộc đảo chính bạo lực tại Điện Capitol hôm 06/1 năm 2021. Nhưng cuộc khám xét chưa từng có của FBI tại tư dinh của ông có thể là dấu hiệu cho thấy thuế một lần nữa là điểm yếu chí tử của những "người khổng lồ" tư bản.

Bài: Huy Vũ

Thiết kế: Thúy Hà