Phát hiện một tiểu hành tinh quay quanh sao Barnard

(Ngày Nay) - Ngôi sao Barnard là một sao lùn đỏ, nhỏ và ít sáng hơn nhiều so với Mặt Trời. Ở khoảng cách 6 năm ánh sáng, đây là ngôi sao đơn lẻ gần nhất - không quay cùng với các ngôi sao khác - so với hệ mặt trời, và nằm gần Trái Đất.
Phát hiện một tiểu hành tinh quay quanh sao Barnard

Các nhà khoa học nghiên cứu các hành tinh ở gần có khả năng sinh sống đã rất phấn khích, khi có phát hiện đầu tiên về hành tinh được xác nhận quay quanh ngôi sao Barnard. Đây là một hành tinh đá có khối lượng khoảng 40% so với Trái Đất. Mặc dù hành tinh này, quay rất gần ngôi sao Barnard, có nhiệt độ bề mặt quá cao để có thể duy trì sự sống, song các nhà nghiên cứu đã tìm thấy những dấu hiệu về ba hành tinh khác có thể là những ứng viên tốt hơn.

Hành tinh đã được xác nhận, được gọi là Barnard b, có đường kính dự đoán khoảng ba phần tư so với Trái Đất, khoảng 6.000 dặm (9.700 km).

"Đây là một trong những hành tinh có khối lượng nhỏ nhất từng được phát hiện ngoài hệ mặt trời", nhà thiên văn học Jonay González Hernandez từ Viện Vật lý thiên văn Canarias tại Tenerife, Tây Ban Nha, tác giả chính của nghiên cứu được công bố trên tạp chí Astronomy & Astrophysics, cho biết. Trước đó, trong số các hành tinh trong hệ mặt trời chỉ có Sao Hỏa và Sao Thủy là nhỏ hơn.

Barnard b, với nhiệt độ bề mặt khoảng 125 độ C, quay quanh ngôi sao Barnard chỉ trong ba ngày Trái Đất ở khoảng cách gần hơn 20 lần so với khoảng cách từ Sao Thủy đến Mặt Trời trong hệ mặt trời của chúng ta.

Các hành tinh ngoài hệ mặt trời được gọi là ngoại hành tinh. Các nhà khoa học tìm kiếm những ngoại hành tinh có khả năng duy trì sự sống thường chú ý đến những hành tinh nằm trong "vùng có sự sống" xung quanh một ngôi sao, nơi không quá nóng cũng không quá lạnh, và có thể có nước trên bề mặt của hành tinh. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một công cụ gọi là ESPRESSO trên Kính thiên văn rất lớn của Đài quan sát Nam Âu ở Chile để phát hiện ra hành tinh này. Ba hành tinh tiềm năng khác quay quanh ngôi sao Barnard dường như đều là hành tinh đá và nhỏ hơn Trái Đất, với khối lượng từ 20-30% so với khối lượng của Trái Đất. Hy vọng rằng ít nhất một trong số này có thể nằm trong vùng sống được.

Nếu được xác nhận, đây sẽ là ngôi sao duy nhất được biết đến có hệ thống đa hành tinh hoàn toàn bao gồm các hành tinh nhỏ hơn Trái Đất. Ngôi sao Barnard, nằm trong chòm sao Xà Phu (Ophiuchus), có khối lượng khoảng 16% của Mặt Trời, đường kính 19% của nó và ít nóng hơn nhiều. Nó cũng được ước tính có tuổi thọ gấp hơn hai lần Mặt Trời.

"Vì rất lạnh và nhỏ, ngôi sao này khá mờ nhạt, làm cho vùng sống được của nó gần với ngôi sao hơn nhiều so với trường hợp của Mặt Trời”, nhà thiên văn học Alejandro Suárez Mascareño từ Viện Vật lý thiên văn Canarias, đồng tác giả nghiên cứu cho biết. "Nó cũng là một ngôi sao rất yên tĩnh. Trong khi một số sao lùn đỏ khác thường phát nổ, ngôi sao Barnard không làm điều đó”.

Các ngoại hành tinh càng gần chúng ta, càng dễ nghiên cứu. Dễ dàng hơn để phát hiện các hành tinh đá có khối lượng nhỏ quay quanh sao lùn đỏ, ngôi sao phổ biến nhất trong thiên hà Ngân Hà của chúng ta, hơn là quanh các ngôi sao lớn hơn.

Chỉ có ba ngôi sao trong hệ Alpha Centauri, cách khoảng 4 năm ánh sáng, gần với hệ mặt trời của chúng ta hơn so với ngôi sao Barnard. Một năm ánh sáng là khoảng cách ánh sáng đi được trong một năm, 9,5 nghìn tỷ km. Hai ngoại hành tinh đã được phát hiện trong hệ Alpha Centauri, cả hai đều quay quanh sao lùn đỏ Proxima Centauri. Một trong số đó có khối lượng xấp xỉ Trái Đất. Hành tinh còn lại có khối lượng khoảng 25% khối lượng của Trái Đất.

Trong tiểu thuyết khoa học viễn tưởng, việc du hành với tốc độ ánh sáng là điều phổ biến. Trong thực tế, điều này vượt xa khả năng của con người, mặc dù các dự án nghiên cứu như Breakthrough Starshot đang khám phá tính khả thi của việc du hành giữa các ngôi sao. Ngôi sao Barnard và Alpha Centauri có thể nằm trong danh sách mong muốn của các điểm đến trong tương lai.

"Mặc dù chúng rất gần về mặt thiên văn học, nhưng chúng nằm ngoài tầm với của bất kỳ loại công nghệ nào của con người. Tuy nhiên, nếu các dự án như Breakthrough Starshot thành công, có khả năng đây sẽ là một trong những mục tiêu đầu tiên”, nhà thiên văn học Alejandro Suárez Mascareño nói.

Theo Reuters
"Chào 2026" - Đêm diễn giàu cảm xúc của những cá tính âm nhạc Việt
"Chào 2026" - Đêm diễn giàu cảm xúc của những cá tính âm nhạc Việt
(Ngày Nay) - Tối 25/12, tại Hồ Văn (Văn Miếu - Quốc Tử Giám), Chương trình âm nhạc “Chào 2026” với sự tham gia của ca sĩ Thanh Lam và nhiều nghệ sĩ cá tính đã mang đến cho khán giả một đêm diễn giàu cảm xúc, nơi những cá tính âm nhạc độc đáo của Việt Nam gặp gỡ, đối thoại và cùng thăng hoa trong không khí đón chào năm mới.
Đầu tư 88.635 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe người dân, nâng cao chất lượng dân số
Đầu tư 88.635 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe người dân, nâng cao chất lượng dân số
(Ngày Nay) - Tại Nghị quyết số 262/2025/QH15 phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 đã được Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ký chứng thực, Quốc hội quyết nghị tổng nguồn vốn thực hiện giai đoạn 2026 - 2030 là 88.635 tỷ đồng.
 Người nối dài dòng chảy di sản trên giấy điệp
Người nối dài dòng chảy di sản trên giấy điệp
(Ngày Nay) - Sinh ra và lớn lên trong gia đình làm tranh dân gian Đông Hồ tại Thuận Thành, Bắc Ninh, Nguyễn Hữu Đạo là nghệ nhân trẻ nhất của làng tranh. Từ những bản khắc cổ và nền giấy điệp truyền thống, anh đã bền bỉ nối dài dòng chảy di sản, gìn giữ tinh hoa cha ông bằng tinh thần sáng tạo của thế hệ trẻ.
Phát hiện mới mở ra tiềm năng chế tạo vật liệu thông minh và robot siêu nhỏ
Phát hiện mới mở ra tiềm năng chế tạo vật liệu thông minh và robot siêu nhỏ
(Ngày Nay) - Một nghiên cứu mới của Đại học Tel Aviv (Israel) cho thấy các hạt quay theo hai chiều ngược nhau trong môi trường chất lỏng có thể tự kết nối thành những chuỗi dài giống như polyme và đặc biệt là có khả năng tự di chuyển, tương tác và sắp xếp lại cấu trúc - giống cách các hệ thống sống hình thành và tự tổ chức trong tự nhiên.
Huấn luyện viên Mai Đức Chung tiếp tục dẫn dắt đội tuyển nữ Việt Nam.
Huấn luyện viên Mai Đức Chung tiếp tục dẫn dắt đội tuyển nữ Việt Nam
(Ngày Nay) - Theo thông tin từ Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), quyết định trên được đưa ra trên cơ sở thống nhất cao giữa Liên đoàn và Huấn luyện viên Mai Đức Chung, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn về sự ổn định, kế thừa và tính liên tục trong công tác huấn luyện, đặc biệt trong bối cảnh đội tuyển nữ quốc gia sẽ bước vào Vòng chung kết châu Á 2026 diễn ra đầu tháng 3/2026.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo
Hoàn thiện cơ chế EPR thúc đẩy tái chế trong nước
(Ngày Nay) - Việc triển khai EPR sẽ hướng các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm thân thiện hơn với môi trường, thông qua sự tham gia trực tiếp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu.