13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Ủy ban Di sản Thế giới đã thêm 13 cái tên vào Danh sách Di sản Thế giới của UNESCO và một địa điểm mở rộng cho di sản văn hóa hiện có ở Mexico. Cảnh quan văn hóa khai thác Roșia Montană (Romania), đồng thời được ghi vào Danh sách Di sản Thế giới đang bị đe dọa trong khi chờ nước này loại bỏ các mối đe dọa đối với tính toàn vẹn do các hoạt động khai thác có thể gây ra.
13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố

Những bổ sung này được thực hiện trong phiên họp thứ 44 mở rộng của Ủy ban Di sản Thế giới được tổ chức trực tuyến và chủ trì từ Phúc Châu (Trung Quốc), nơi đang xem xét các đề cử từ cả năm 2020 và 2021. Việc ghi tên các địa điểm vào Danh sách Di sản Thế giới của UNESCO dự kiến ​​sẽ tiếp tục đến hết ngày 28/7.

Danh sách các di sản văn hóa được công bố ngày 27/7 bao gồm:

Ấn Độ: Dholavira, thành phố cổ đại Harappan

Thành phố cổ đại Dholavira nằm ở trung tâm phía Nam của Nền văn minh Harappan, trên hòn đảo Khadir khô cằn ở Bang Gujarat. Địa điểm khảo cổ này bao gồm một lâu đài kiên cố, một nghĩa trang, cùng đường phố và nhà cửa với chất lượng tỷ lệ khác nhau chứng tỏ một trật tự xã hội phân tầng. Một hệ thống quản lý nước tinh vi thể hiện sự khéo léo của người Dholavira trong cuộc đấu tranh để tồn tại và phát triển trong một môi trường khắc nghiệt.

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 1

Nghĩa trang lớn với sáu loại bia mộ là bằng chứng cho quan điểm độc đáo của người Harappan về cái chết. (Ảnh: Insider)

Các xưởng chế biến hạt và đồ tạo tác các loại như đồng, vỏ sò, đá, đồ trang sức bằng đá bán quý, đất nung, vàng, ngà voi và các vật liệu khác đã được tìm thấy trong quá trình khai quật khảo cổ học tại đây, dấu tích cho các thành tựu nghệ thuật và nền văn hóa cổ xưa.

Bằng chứng về giao thương với các khu vực khác cũng đã được phát hiện.

Iran: Cảnh quan văn hóa của Hawraman/Uramanat

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 2

Nơi đây mang nhiều nét đặc trưng bởi sự đa dạng sinh học và sự tồn tại của các loài đặc hữu đặc biệt. (Ảnh: Med-o-med)

Khu vực được chia làm hai phần: Thung lũng Trung-Đông (Zhaverud và Takht, ở tỉnh Kurdistan); và Thung lũng phía Tây (Lahun, ở tỉnh Kermanshah). Phương thức sinh sống của con người ở hai thung lũng này đã được điều chỉnh trong nhiều thiên niên kỷ với môi trường miền núi khắc nghiệt. Quy hoạch và kiến ​​trúc có độ dốc lớn, làm vườn trên các bậc thang bằng đá khô, chăn nuôi gia súc và di cư theo chiều dọc theo mùa là một trong những nét đặc trưng của văn hóa địa phương và cuộc sống của những người Hawrami bán du mục sống ở các vùng đất thấp và cao nguyên trong các mùa khác nhau của mỗi năm.

Nhật Bản: Địa điểm thời tiền sử Jomon, miền Bắc Nhật Bản

Di sản bao gồm 17 địa điểm khảo cổ ở phần phía Nam của đảo Hokkaido và phía Bắc Tohoku trong các bối cảnh địa lý khác nhau, từ núi đồi đến đồng bằng và vùng đất thấp, từ vịnh nội địa đến hồ và sông.

Tất cả địa điểm này là bằng chứng độc đáo cho sự phát triển trong khoảng 10.000 năm của nền văn hóa Jomon tiền nông nghiệp nhưng ít định cư và hệ thống tín ngưỡng tâm linh phức tạp cùng các nghi lễ đi cùng. Nơi này ghi nhận sự xuất hiện, phát triển, trưởng thành và khả năng thích ứng với những thay đổi trong môi trường của một xã hội định canh săn bắn-hái lượm phát triển từ khoảng năm 13.000 TCN.

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 3

Di sản bao gồm 17 địa điểm khảo cổ ở phần phía Nam của đảo Hokkaido và phía Bắc Tohoku trong các bối cảnh địa lý khác nhau (Ảnh: Japan-insights)

Các biểu hiện tâm linh Jomon được thể hiện dưới dạng hữu hình trong các đồ vật như bình sơn mài, viên đất sét có hình bàn chân, tượng dogu nổi tiếng, cũng như ở những nơi nghi lễ bao gồm các công trình xây dựng bằng đất và các vòng tròn đá lớn có đường kính hơn 50 mét.

Romania: Cảnh quan khai thác Roșia Montană

Nằm trong Dãy núi Apuseni ở phía Tây của Romania, Roșia Montană có khu phức hợp khai thác vàng La Mã dưới lòng đất quy mô rộng lớn và đa dạng về mặt kỹ thuật trong thời Đế chế La Mã. Trong hơn 166 năm bắt đầu từ năm 106 CN, người La Mã đã khai thác khoảng 500 tấn vàng từ khu vực này.

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 4

Cảnh quan khai thác Roșia Montană được công nhận là Di sản Thế giới, nhưng đồng thời cũng được ghi vào Danh sách Di sản Thế giới đang gặp nguy hiểm do các mối đe dọa gây ra bởi các kế hoạch tiếp tục khai thác, đe dọa sẽ hủy hoại Cảnh quan Khai thác. (Ảnh: World Monuments Fund)

Địa điểm này thể hiện sự kết hợp giữa công nghệ khai thác La Mã nhập khẩu với các kỹ thuật phát triển tại địa phương, chưa từng được biết đến ở những nơi khác từ thời sơ khai. Quần thể được đặt trong một khung cảnh mục vụ nông nghiệp, phần lớn phản ánh cấu trúc của các cộng đồng phụ trợ cho việc khai thác mỏ giữa thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 20.

Tại nơi đây còn lưu giữ các bảng viết bằng gỗ phủ sáp đã cung cấp thông tin pháp lý, kinh tế xã hội, nhân khẩu học và ngôn ngữ chi tiết về các hoạt động khai thác của người La Mã, không chỉ ở Alburnus Maior mà còn trên toàn tỉnh Dacian rộng lớn hơn.

Jordan: As-Salt - thị trấn của lòng khoan dung và hiếu khách

Được xây dựng trên ba ngọn đồi san sát nhau ở cao nguyên Balqa, Tây-Trung Jordan, As-Salt là nơi liên kết giao thương quan trọng giữa sa mạc phía Đông và phía Tây. Trong 60 năm cuối cùng của thời kỳ Ottoman, khu vực này thịnh vượng nhờ sự xuất hiện và định cư của các thương gia từ Nablus, Syria và Lebanon, những người đã kiếm được nhiều tiền từ thương mại, ngân hàng và nông nghiệp. Sự thịnh vượng này đã thu hút những người thợ thủ công lành nghề từ các vùng khác nhau trong khu vực, những người đã làm việc để biến khu định cư nông thôn khiêm tốn thành một thị trấn thịnh vượng.

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 5

Bố cục đặc biệt và kiến ​​trúc đặc trưng bởi các tòa nhà xây dựng bằng đá vôi màu vàng.(Ảnh: Pentax Forum)

Khu trung tâm đô thị của di sản này bao gồm khoảng 650 tòa nhà lịch sử quan trọng thể hiện sự pha trộn giữa phong cách Tân nghệ thuật Châu Âu và Tân thuộc địa kết hợp với truyền thống địa phương. Sự phát triển không tách biệt của thành phố thể hiện sự khoan dung giữa người Hồi giáo và Cơ đốc giáo.

Côte d'Ivoire: nhà thờ Hồi giáo phong cách Sudan ở phía Bắc Côte d’Ivoire

Phong cách kiến ​​trúc được cho là có nguồn gốc từ khoảng thế kỷ 14 ở thị trấn Djenné, khi đó là một phần của Đế chế Mali, nơi phát triển thịnh vượng từ việc buôn bán vàng và muối xuyên Sahara đến Bắc Phi. Đặc biệt là từ thế kỷ 16, phong cách này lan rộng về phía Nam, các vùng sa mạc đến thảo nguyên Sudan, trở nên thấp hơn và phát triển các bốt cứng để đáp ứng với khí hậu ẩm ướt hơn.

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 6

Tám nhà thờ Hồi giáo nhỏ bằng gạch nung, tại Tengréla, Kouto, Sorobango, Samatiguila, M’Bengué, Kong và Kaouara mang nét đặc trưng bởi những tấm gỗ nhô ra, những cột trụ thẳng đứng được gắn bằng gốm hoặc trứng đà điểu và những ngọn tháp nhỏ. (Ảnh: Pinterest)

Thương mại xuyên Sahara đã tạo điều kiện cho sự mở rộng của Hồi giáo và văn hóa Hồi giáo. Di sản này đã phản ánh đậm nét sự kết hợp của các hình thức kiến ​​trúc Hồi giáo và địa phương theo một phong cách rất đặc biệt đã được bảo tồn nguyên vẹn theo thời gian.

Pháp: Nice, Thị trấn nghỉ dưỡng mùa đông ở Riviera

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 7

Thành phố Địa Trung Hải Nice, gần biên giới với Ý, chứng kiến ​​sự phát triển của khu nghỉ mát khí hậu mùa đông nhờ khí hậu ôn hòa của thành phố và vị trí bên bờ biển ở chân núi Alps. (Ảnh: Rick Steves Europe)

Từ giữa thế kỷ 18, Nice đã thu hút nhiều gia đình quý tộc và thượng lưu, chủ yếu là người Anh, đến nghỉ đông ở đây. Trong thế kỷ tiếp theo, ngày càng có nhiều cư dân từ các quốc gia khác, đặc biệt là Nga, đến thành phố du lịch vào mùa đông, thúc đẩy các giai đoạn phát triển liên tiếp của các khu vực mới bên cạnh khu phố cổ thời Trung cổ.

Brazil: Sítio Roberto Burle Marx

Nằm ở phía Tây của Rio de Janeiro, dự án được phát triển hơn 40 năm bởi kiến ​​trúc sư cảnh quan và nghệ sĩ Roberto Burle Marx (1909-1994) chính là một “tác phẩm nghệ thuật sống” và một “phòng thí nghiệm cảnh quan”, sử dụng các loài thực vật bản địa và dựa trên những ý tưởng của Chủ nghĩa Hiện đại.

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 8

Bắt đầu được xây dựng vào năm 1949, khu vườn của Burle Marx được cho là đã ảnh hưởng đến sự phát triển của các khu vườn hiện đại trên toàn thế giới. (Ảnh: Outdoor Active)

Khu vườn được đặc trưng bởi các hình dạng tròn trịa, bố trí cây trồng theo kiến ​​trúc, sự tương phản màu sắc ấn tượng, sử dụng các loại cây nhiệt đới và kết hợp các yếu tố văn hóa dân gian truyền thống.

Vào cuối những năm 1960, nơi đây sở hữu bộ sưu tập các loài thực vật tiêu biểu nhất của Brazil, cùng với các loài nhiệt đới quý hiếm khác. Trong khu vực này, 3.500 loài thực vật nhiệt đới và cận nhiệt đới được canh tác phát triển hài hòa với thảm thực vật bản địa của khu vực, đặc biệt là đầm lầy ngập mặn, resta (một kiểu rừng lá rộng ẩm nhiệt đới và cận nhiệt đới ven biển) và Rừng Đại Tây Dương. Sítio Roberto Burle Marx thể hiện một quan niệm sinh thái về hình thức như một quá trình, bao gồm cả sự hợp tác xã hội là cơ sở để bảo tồn môi trường và văn hóa. Đây là khu vườn nhiệt đới hiện đại đầu tiên được ghi vào Danh sách Di sản Thế giới.

Peru: Khu phức hợp địa cổ Chankillo

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 9
Đài quan sát Mặt trời Chankillo và trung tâm nghi lễ có niên đại từ 250-200 TCN, nằm trên bờ biển trung tâm phía Bắc của Peru, trong Thung lũng Casma. (Ảnh: Spain's News)

Di sản bao gồm một tập hợp các công trình xây dựng trong cảnh quan sa mạc, được dùng như một công cụ sử dụng mặt trời để xác định ngày trong năm. Khu phức hợp trên đỉnh đồi có ba bức tường được gọi là Đền kiên cố, hai khu phức hợp tòa nhà được gọi là Đài quan sát và Trung tâm hành chính, một dãy gồm 13 tháp hình khối trải dài dọc theo sườn đồi. Các công trình được xây dựng cho phép quan sát cả điểm mọc và điểm lặn của mặt trời trong suốt cả năm. Di sản cho chúng ta thấy sự sáng tạo khi sử dụng chu kỳ mặt trời và đường chân trời nhân tạo để đánh dấu các điểm cực, điểm phân và mọi ngày khác trong năm với sai số 1-2 ngày. Có thể nói, di sản này là minh chứng cho sự đỉnh cao của một quá trình tiến hóa lịch sử lâu dài của các thực hành thiên văn ở Thung lũng Casma.

Uruguay: Công trình của kỹ sư Eladio Dieste - Nhà thờ Atlántida

Nhà thờ Atlántida với tháp chuông và lễ rửa tội dưới lòng đất nằm ở Estación Atlántida, cách Montevideo 45 km. Lấy cảm hứng từ kiến ​​trúc tôn giáo thời Trung cổ và Thiên chúa giáo cổ của Ý, quần thể Nhà thờ được khánh thành vào năm 1960, thể hiện cách sử dụng mới lạ của gạch lộ thiên và cốt thép.

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 10

Được xây dựng trên mặt bằng hình chữ nhật của một sảnh duy nhất, nhà thờ có những bức tường nhấp nhô đặc biệt hỗ trợ một mái nhà nhấp nhô tương tự. (Ảnh: Pinterest)

Một chuỗi các mái vòm Gaussian bằng gạch gia cố được phát triển bởi Eladio Dieste (1917-2000). Tháp chuông hình trụ, được xây bằng gạch xây lộ thiên, nhô lên từ mặt đất ở bên phải mặt tiền nhà thờ chính, trong khi nhà rửa tội dưới lòng đất nằm ở phía bên trái, có thể đi vào từ một lối vào lăng trụ tam giác.

Chile: Khu định cư và Xác ướp nhân tạo của Văn hóa Chinchorro ở Vùng Arica và Parinacota

Di sản gồm 3 phần: Faldeo Norte del Morro de Arica và Colón 10 (cả hai đều ở thành phố Arica), và Desembocadura de Camarones tại khu vực nông thôn cách xa hơn 100km về phía Nam. Cả 3 làm chứng cho một nền văn hóa thời kỳ săn bắn hái lượm và cư trú ở bờ biển phía Bắc khô cằn và khắc nghiệt của sa mạc Atacama ở cực Bắc Chile từ khoảng năm 5450-890 TCN.

Các công cụ làm bằng vật liệu khoáng sản và thực vật cũng như các công cụ đơn giản làm bằng xương và vỏ sò cho phép khai thác tài nguyên biển cũng đã được tìm thấy trong khu bảo tồn.

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 11

(Ảnh: AFP)

Bên cạnh đó, có thể tìm thấy ở nơi đây bằng chứng khảo cổ học lâu đời nhất được biết đến về quá trình ướp xác nhân tạo của các thi thể. Theo thời gian, người Chinchorro đã hoàn thiện các hoạt động nhà xác phức tạp, theo đó họ phân loại và xử lý một cách có hệ thống các thi thể của những người đã qua đời.

Mexico: Quần thể tu viện và nhà thờ lớn của Tu viện và Nhà thờ Đức Bà Tlaxcala [phần mở rộng của “Tu viện lâu đời nhất từ ​​thế kỷ 16 trên sườn núi Popocatepetl” được công nhận di sản thế giới vào năm 1994]

Quần thể Tu viện và Nhà thờ Đức Bà Tlaxcala là một phần của chương trình xây dựng đầu tiên được khởi động vào năm 1524 nhằm mục đích truyền giáo và thuộc địa hóa các vùng lãnh thổ phía bắc của Mexico. Quần thể là một trong năm tu viện đầu tiên được thành lập bởi các tu sĩ dòng Phanxicô, Đa Minh và Augustinô.

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 12

Nhà thờ Tlaxcala ở Mexico. (Ảnh: EFE)

Quần thể cho thấy một ví dụ về mô hình kiến ​​trúc và các giải pháp không gian được phát triển để đáp ứng với bối cảnh văn hóa mới, trong đó tích hợp các yếu tố địa phương để tạo ra các không gian như tâm nhĩ rộng và nhà nguyện capilla posa. Dinh thự có hai tính năng đặc biệt khác, một tháp đứng độc lập và một tòa tháp bằng gỗ không có tại các tu viện khác đã được ghi vào Danh sách Di sản Thế giới như một phần mở rộng của di sản được công nhận trước đó. Phần mở rộng này giúp hiểu rõ hơn về sự phát triển của một mô hình kiến ​​trúc mới có ảnh hưởng đến cả sự phát triển đô thị và các tòa nhà tu viện cho đến thế kỷ 18.

Đức / Hà Lan: The Lower German Limes

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 13

(Ảnh: German Girl in America)

Theo tả ngạn của sông Lower Rhine trong khoảng 400 km từ Rhenish Massif ở Đức đến bờ Biển Bắc ở Hà Lan, di sản xuyên quốc gia bao gồm các di tích khảo cổ quân sự như pháo đài, tháp, trại giam, đường xá, bến cảng, căn cứ hạm đội, kênh đào và cầu dẫn nước, cũng như các khu định cư dân sự, thị trấn, nghĩa trang, khu bảo tồn, giảng đường và một cung điện. Hầu như tất cả các di tích khảo cổ này đều bị chôn vùi dưới lòng đất.

Đức: Di sản ShUM tại Speyer, Worms và Mainz

13 Di sản Thế giới mới vừa được UNESCO công bố ảnh 14

Từ viết tắt ShUM là viết tắt của chữ cái đầu trong tiếng Do Thái của Speyer, Worms và Mainz. (Ảnh: Tripsavvy)

Tọa lạc tại các thành phố Speyer, Worms và Mainz, trong Thung lũng Upper Rhine, di sản bao gồm Tòa nhà Do Thái Speyer, với các cấu trúc của giáo đường Do Thái, các dấu tích khảo cổ của 'yeshiva' (trường học tôn giáo), sân trong và 'mikveh' dưới lòng đất (nhà tắm nghi lễ) vẫn còn nguyên vẹn, giữ được chất lượng kiến ​​trúc và xây dựng cao. Các tòa nhà cấu thành nên khu di sản này là nguyên mẫu cho cộng đồng Do Thái và các tòa nhà tôn giáo sau này cũng như các nghĩa trang ở châu Âu.

Theo UNESCO
Cận cảnh chao đèn họa tiết hoa mẫu đơn cánh kép.
Họa tiết hoa mẫu đơn: Ngoại lệ của Louis Comfort Tiffany
(Ngày Nay) - Những chùm hoa mẫu đơn lớn nhiều màu sắc với hương thơm ngào ngạt luôn chiếm vị trí đắc địa trong khu vườn. Dù là hoa cánh đơn hay cánh kép, Louis Comfort Tiffany cũng không thể cưỡng lại vẻ đẹp kiều diễm ấy.
Viết về một định kiến
Viết về một định kiến
(Ngày Nay) -  Việc đặt “viên mãn” và hôn nhân tan vỡ thành một cặp phạm trù đối lập là một thói quen phổ biến trong giao tiếp của Việt Nam. Chính tôi cũng chưa bao giờ nghĩ đến điều đó, và cũng thấy cái nhị nguyên đó là bình thường. Cho đến một ngày, một đồng nghiệp của tôi tâm sự nhỏ nhẹ, làm thế nào để nhắc mọi người đừng giật tít thế nữa nhỉ. “Dàn sao phim X sau 20 năm: Người viên mãn, người ly hôn”. Ly hôn đối lập với viên mãn. Mọi người nói, và thẳm sâu nghĩ thế.
Ảnh minh hoạ.
TP HCM: Chủ động phòng ngừa bệnh sốt rét
(Ngày Nay) - Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP Hồ Chí Minh (HCDC) cho biết, để bảo vệ thành quả loại trừ bệnh sốt rét, năm 2024 TP Hồ Chí Minh tiếp tục duy trì các hoạt động phòng chống sốt rét.