Quốc hội thảo luận KT-XH và ngân sách nhà nước

Nêu lên một số tồn tại, hạn chế hiện nay, các đại biểu đề nghị Chính phủ sớm trình Quốc hội dự thảo Luật Đầu tư công sửa đổi; đề nghị giải quyết căn bản vấn đề di dân tái định cư khi xây dựng các dự án thủy điện; rà soát tình hình thực hiện, đẩy nhanh tiến độ giải ngân các nguồn vốn đầu tư công; ưu tiên vốn cho các tỉnh nghèo để đầu tư các dự án an sinh xã hội, phòng chống thiên tai, chính sách dân tộc; tiếp tục hoàn thiện thể chế, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; quản lý chặt tài sản công, đất công; có cơ chế, chính sách hỗ trợ phong trào khởi nghiệp trong đồng bào dân tộc thiểu số; giải pháp xử lý tro xỉ các dự án nhiệt điện; đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; cải cách hành chính, môi trường đầu tư kinh doanh; tổ chức sản xuất, tiêu thụ theo chuỗi giá trị nông sản; giải pháp khắc phục những bất cập trong quản lý đất đai hiện nay; nâng cao năng suất lao động;...

Chỉ đạo quyết liệt, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công

Giải trình một số vấn đề đại biểu quan tâm, trước tiên về diễn biến tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, dự báo tốc độ tăng trưởng GDP theo quý của năm 2018 sẽ không duy trì mô hình truyền thống đó là quý sau cao hơn quý trước mà có xu hướng giảm dần.

Theo Bộ trưởng, qúy I tăng cao một phần do được so sánh với mức thấp của quý I năm 2017, trong đó các quý còn lại của 2018 chưa định hình yếu tố bứt phá rõ ràng như năm 2017 lại phải so sánh với mức khá cao của các quý cuối năm 2017. Điều này dẫn tới tâm lý sớm hài lòng thỏa mãn và đang làm mất đi động lực và niềm tin, thiếu kiên trì quyết liệt trong triển khai nhiệm vụ giải pháp đề ra, hoặc kỳ vọng quá cao về mức tăng trưởng cao ở các quý cuối năm nếu theo mô hình truyền thống.

Để khắc phục điều này Chính phủ đã chỉ đạo các cấp, các ngành kiên định thực hiện nhiệm vụ giải pháp đề ra tại Nghị quyết 01. Đồng thời yêu cầu ngành, cấp tăng cường giải pháp bổ sung, đáp ứng diễn biến tình hình thực tế và chủ động xây dựng quyết tâm thực hiện mục tiêu, kịch bản tăng trưởng của từng ngành, lĩnh vực, địa phương. Phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2018 ở mức cao là 6,7%.

Về vấn đề giải ngân vốn đầu tư công và tốc độ giải ngân kế hoạch đầu tư vốn, Bộ trưởng cho biết, đầu tư ngân sách nhà nước của 4 tháng đầu năm 2018 đã có những bước cải thiện, trong đó riêng tháng 4 năm 2018 đã giải ngân bằng khoảng 45% tổng vốn giải ngân của cả 4 tháng đầu năm. Tuy nhiên, vẫn đang còn ở mức thấp, mặc dù Thủ tướng đã thực hiện giao kế hoạch vốn ngay từ đầu năm, đến nay 4 tháng thì giải ngân mới đạt 16,3%, thấp hơn so với cùng kỳ là 22,3%.

Theo Bộ trưởng, bên cạnh những nguyên nhân khách quan về những quy định pháp lý, quy trình thủ tục, yếu tố thời vụ thấp vào đầu năm, cao vào cuối năm thì nguyên nhân chủ quan rất lớn, nhiều đơn vị chưa thực sự quyết liệt trong công tác triển khai, từ khâu giao kế hoạch chi tiết hoàn thiện thủ tục đầu tư dự án, giải phóng mặt bằng đến khâu thanh toán giải ngân vốn đầu tư công.

Bộ trưởng cho biết, Chính phủ đã có chỉ đạo quyết liệt đối với việc đẩy mạnh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công và trong đó thì tiếp tục triển khai thực hiện quyết liệt có hiệu quả các nhiệm vụ giải pháp của Nghị quyết số 70 của Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã chỉ đạo và đã trực tiếp kiểm tra, rà soát tình hình giải ngân tại các đơn vị Trung ương, địa phương và có kế hoạch vốn đầu tư công lớn nhưng tỷ lệ giải ngân còn chậm, để tìm ra những nguyên nhân cốt lõi tháo gỡ những khó khăn vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ giải ngân.

Theo đó, bên cạnh những việc khẩn trương hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công để trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6 vào cuối năm nay, Chính phủ cũng đã chỉ đạo làm rõ trách nhiệm cá nhân đối với một số đơn vị giải ngân chậm cũng như kiên quyết thu hồi số vốn đã giao nhưng không triển khai thực hiện. Công khai kết quả giải ngân của các đơn vị, bộ, ngành, địa phương để theo dõi giám sát.

Để không còn bất an, bất ổn, cú sốc văn hóa

Nhất trí cao với báo cáo của Chính phủ về thành tựu to lớn về KT-XH... đại biểu Nguyễn Quốc Hưng (Hà Nội) cho rằng, cùng với tín hiệu mừng vẫn còn nhiều nỗi lo. Đó là xã hội còn nhiều bất an, bất ổn, cú sốc văn hóa. Những giả dối, lừa đảo như hàng giả, bằng giả, thực phẩm giả… đang làm suy giảm niềm tin của cộng đồng và quốc tế. Sự thiếu hiểu biết về thói quen, hành vi vô văn hóa trong giao thông, kinh doanh… đã gây ra thiệt hại, tổn thất to lớn cả về vật chất, uy tín của đất nước.

“Câu chuyện rau hai luống, lợn hai chuồng - là đạo đức làm người, văn hóa kinh doanh. Nhuộm cà phê bằng pin không chỉ là lợi nhuận, kinh tế mà còn là tội phạm, chứ không phải con người. Vì lợi nhuận, người ta sẵn sàng đầu độc cả đồng bào mình”, chỉ ra thực tế này, đại biểu Nguyễn Quốc Hưng đặt câu hỏi: Nguyên nhân sâu xa có phải do văn hóa con người, văn hóa kinh doanh, văn hóa giao thông, văn hóa công sở của chúng ta còn có nhiều bất cập? Những vấn đề chúng ta phải chỉ ra giải quyết bằng văn hóa, thông qua văn hóa không?...

Để giải quyết những vấn đề đặt ra, đại biểu Nguyễn Quốc Hưng cho rằng, các ngành, các cấp cần tiếp tục quán triệt Văn kiện Đại hội XII của Đảng, các Nghị quyết của Đảng về văn hóa, thể thao, tiếp tục nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò của văn hóa, thể thao, tiếp tục chỉ đạo đầu tư nhân lực, vật lực, trí lực vào văn hóa, thể thao.

Đại biểu đề nghị Chính phủ có chương trình hành động cụ thể về văn hóa, thể thao trong thời kỳ mới, nhằm làm cho văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu động lực thúc đẩy phát triển KT-XH, vì sự bình an của xã hội, vì hạnh phúc sức khỏe, vật chất tinh thần của nhân dân.

Tốc độ tăng trưởng nông nghiệp cao nhất từ trước đến nay

Phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu quan tâm, về tái cơ cấu nông nghiệp, Bộ trưởng NNPTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước 2 "cái nhất".

Theo đó, dù đang phải đối mặt với những "thách thức lớn nhất" (hiện đại hóa nền nông nghiệp từ nền kinh tế hộ nhỏ lẻ; biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt; cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập ngày lớn...) nhưng được "sự quan tâm cao nhất" của cả hệ thống chính trị ngành nông nghiệp đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, vừa qua nông nghiệp đón nhận sự ủng hộ, quan tâm chỉ đạo đồng bộ, thống nhất từ Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành và các thành phần khác trong hệ thống chính trị. Quốc hội Khóa XIV mới hoạt động 2 năm đã thông qua 2 luật về nông nghiệp và sắp tới thông qua 3 luật, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho ngành, ra 3 nghị quyết chuyên đề cho nông nghiệp. Từ sau khi kiện toàn Chính phủ, thì Thủ tướng Chính phủ đã 17 lần ban hành chỉ đạo với ngành nông nghiệp. Ở các tỉnh, hầu hết Bí thư, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố và cả hệ thống chính trị đều vào cuộc. 63 tỉnh, thành đều làm xúc tiến thương mại cho các sản phẩm, hàng hóa nông nghiệp. Những nỗ lực này đã tạo sự lan tỏa. Thực tế, trong hai năm qua, từ sức lan tỏa này của hệ thống chính trị, số doanh nghiệp đã tăng gấp đôi. Số hợp tác xã, trang trại nông hộ tăng đã giúp nông nghiệp đạt kết quả ban đầu quan trọng, có tính chất tiền đề.

Trong 4 tháng đầu năm nay, tốc độ tăng trưởng của nông nghiệp đạt 4,05% - mức tăng trưởng cao nhất từ trước đến nay. Xuất khẩu nông sản liên tục tăng cả về nhóm nông sản và thị trường xuất khẩu. Hàng hóa nông nghiệp Việt Nam đã đến 180 thị trường trên thế giới, trong đó có một số thị trường rất khó tính. Giá trị tuyệt đối xuất khẩu nông sản rất cao, đến nay có thể dự báo vượt chỉ tiêu xuất khẩu năm 2018. Xuất khẩu tăng cả về lượng và chất. Số thặng dự năm 2018 cũng dự đoán vượt 19 tỷ đồng. Giá trị thặng dư tăng sẽ tác động trở lại cho các đối tượng tham gia chuỗi sản xuất, góp phần cân đối ngoại tệ cho quá trình phát triển kinh tế thời gian tới.

Ba nhóm sản phẩm được xác định tái cơ cấu đang thực hiện theo tổ chức lại thành chuỗi, đưa công nghệ cao. Quá trình tái cơ cấu ba nhóm sản phẩm này đang đi đúng hướng, và trên một số sản phẩm có mô hình có thể trở thành điển hình. “Tức là tái cơ cấu trên ba nhóm sản phẩm đang đi đúng hướng, từng bước mang lại kết quả”, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định.

Ở khu vực nông nghiệp, doanh nghiệp tham gia chủ yếu là doanh nghiệp tư nhân, trong đó chủ yếu là doanh nghiệp trong nước, trừ lĩnh vực thức ăn chăn nuôi gia súc, chế tạo giống. Thời gian tới, doanh nghiệp trong nước cũng sẽ chiếm thị phần chủ yếu, thể hiện hướng đi đúng với chủ trương tái cơ cấu nền kinh tế.

Bộ trưởng cũng thẳng thắn thừa nhận trong sản xuất nông nghiệp còn nhiều tồn tại như các đại biểu Quốc hội đã nêu như: Tính liên kết 3 trục sản phẩm (nhóm sản phẩm nông nghiệp cấp quốc gia; nhóm sản phẩm cấp tỉnh và nhóm sản phẩm đặc sản địa phương cấp làng xã) chưa cao; khâu chế biến còn yếu dù thời gian qua chúng ta đã hành động tích cực; quản lý nhà nước còn nhiều bất cập (bất cập trong quản lý vật tư đầu vào, tổ chức sản xuất, kiểm soát lưu thông hàng hóa); yếu về thị trường (thị trường hết sức bấp bênh, chưa ổn định, chưa có thương hiệu, chưa tổ chức được thị trường trong nước...);... đồng thời cho biết, hiện nay Chính phủ đang chỉ đạo quyết liệt để từng bước tháo gỡ khó khăn trong những khâu "yết hầu" nêu trên để đưa lĩnh vực nông nghiệp Việt Nam tiếp tục phát triển bền vững trong thời gian tới.

Về xây dựng nông thôn mới, Bộ trưởng cho biết, 19 tiêu chí đều được chỉnh sửa theo hướng nâng cao chất lượng cả về đời sống kinh tế, thúc đẩy sản xuất, xây dựng đời sống văn hóa, bảo đảm an ninh trật tự xã hội, bảo vệ môi trường... đồng thời tập trung nguồn lực xây dựng nông thôn mới đảm bảo thực hiện hoàn thành mục tiêu quốc hội đề ra.

Tăng cường xúc tiến thương mại nội địa

Để nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng bền vững hơn, đại biểu Trần Hoàng Ngân kiến nghị Chính phủ cần có giải pháp kiểm soát độ mở nền kinh tế theo hướng tăng cường xúc tiến thương mại nội địa để tận dụng ưu thế của thị trường hơn 90 triệu dân, qua đó hạn chế những tác động tiêu cực từ bên ngoài đối với nền kinh tế, nhất là trong bối cảnh xu hướng bảo hộ của các nước đang tăng lên.

Cho rằng, hoạt động đầu tư nước ngoài còn rất nhiều tồn tại về môi trường, tài chính, chuyển giao công nghệ,... đại biểu kiến nghị Chính phủ cần có định hướng trong thu hút các dự án FDI, bảo đảm chỉ thu hút các dự án theo tiêu chí: XANH - SẠCH - CÔNG NGHỆ CAO - LAN TỎA; cần có bàn tay hữu hình của Chính phủ để kết nối doanh nghiệp trong nước với doanh nghiệp nước ngoài,...

Đại biểu Mai Sĩ Diến đề nghị cần đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãnh phí theo hướng quy trách nhiệm cụ thể cho người đứng đầu; đồng thời phải siết chặt quản lý tài sản công, đất đai, ngân sách nhà nước; rà soát, sửa đổi xây dựng mới hệ thống tiêu chí đánh giá việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đảm bảo việc đánh giá phải lượng hóa được,...

Về sắp xếp, tổ chức lại bộ máy, và đội ngũ cán bộ theo Nghị quyết 18, 19 của Trung ương, đại biểu Hà Thị Minh Tâm khẳng định sự cần thiết và phải quyết liệt thực hiện trong thời gian tới. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng thực tế triển tại địa phương còn gặp nhiều vướng mắc về xử lý lực lượng dôi dư cả chuyên trách, không chuyên trách khi sáp nhập thôn, xóm và một số đơn vị;... đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sớm rà soát lại các quy định để giải quyết căn cơ vấn đề này.

Điều hành quyết liệt, bài bản

Phát biểu mở đầu phiên thảo luận chiều 25/5, đại biểu Trần Đăng Ninh (Hòa Bình) cho rằng, kết quả KT-XH từ đầu năm đến nay rất khả quan, GDP tăng trưởng cao, kinh tế vĩ mô được bảo đảm, quản lý nợ công và doanh nghiệp cải thiện, nông nghiệp và dịch vụ đều tăng cao... “Tôi đánh giá cao chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các thành viên Chính phủ, có thể nói là quyết liệt, bài bản, có đánh giá, kiểm tra” - đại biểu nói. 

Cũng trong năm qua, các bộ chuyên ngành đã có nhiều cố gắng tháo gỡ về thủ tục hành chính. Tuy nhiên, theo đại biểu Trần Đăng Ninh, các quy định này chưa tác động nhiều vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế, do vậy cần tiếp tục quyết liệt hơn nữa.

Bên cạnh đó, một số quy định của luật còn chồng chéo, gây khó khăn trong đầu tư giải phóng mặt bằng. Tai nạn giao thông giảm, nhưng còn nhiều tai nạn thảm khốc, nhất là ở các tỉnh miền núi. Cử tri đặt vấn đề hiệu quả kiểm tra, kiểm soát của các cơ quan chức năng.

“Trong chương trình xây dựng luật, pháp lệnh thời gian tới, Chính phủ cần sớm trình Quốc hội sửa đổi Luật Đầu tư công”, đại biểu Trần Đăng Ninh kiến nghị. Bởi theo quy định hiện nay, có nhiều quy định khó thực hiện, hoặc không thể thực hiện được. Ví dụ, về nguyên tắc, mỗi dự án phải có vốn mới có căn cứ để thực hiện, song quy định hiện hành yêu cầu phải có dự án mới được bố trí vốn. Hay như quy trình chuẩn bị đầu tư, thẩm định, triển khai dự án cần qua nhiều khâu, tốn nhiều thời gian.

Đại biểu Trần Đăng Ninh cũng đề nghị sửa đổi Luật Đất đai theo hướng thuận lợi cho công tác giải phóng mặt bằng, hài hòa lợi ích giữa người dân - doanh nghiệp - Nhà nước. Khi dự án có hiệu quả, người dân tái định cư được hưởng giá trị dự án mang lại.

Xóa bỏ tình trạng đời sống công nhân “5 không”

Đề cập đến một vấn đề liên quan đến lĩnh vực văn hóa đó là đời sống văn hóa của công nhân ở khu công nghiệp, đại biểu Triệu Thế Hùng (Lâm Đồng) cho rằng, bên cạnh những khó khăn về vật chất thì những khó khăn về văn hóa, tinh thần của công nhân và người lao động ở những khu công nghiệp hiện nay rất đáng lo ngại.

Theo con số thống kê hiện nay, cả nước có khoảng 4 triệu công nhân đang làm việc tại hơn 300 khu công nghiệp, con số này dự báo sẽ còn tăng nhanh theo sự tăng trưởng và phát triển của kinh tế.

Tuy nhiên, ở mức độ thụ hưởng về văn hóa của công nhân còn quá hạn chế, lý do một số chính quyền địa phương đưa ra trước đây quy hoạch các khu công nghiệp không tính đầy đủ đến các thiết chế văn hóa, thể thao dành cho đối tượng này.

Đại biểu cho biết, cả nước hiện nay chỉ có 3 nhà văn hóa công nhân ở khu công nghiệp tại Vĩnh Phúc, Hà Nam và Bình Dương, nhưng cũng chưa thực sự thu hút công nhân đến tham gia. Mặc dù Thủ tướng và các cơ quan của Chính phủ có quan tâm vấn đề này nhưng vẫn tồn tại nghịch lý giữa tăng trưởng kinh tế, lợi nhuận doanh nghiệp và đời sống công nhân, trong đó có đời sống văn hóa, tinh thần.

Đa số công nhân tại các khu công nghiệp là trẻ tuổi, chưa lập gia đình, có ý kiến nhận xét rằng nhiều người trong số họ trong tình trạng 5 không: Không nhà cửa, không gia đình, không tình yêu, không vui chơi giải trí, không thể dục thể thao.

Đại biểu cho rằng, đời sống vật chất khó khăn, cường độ lao động cao khiến mức thụ hưởng văn hóa của công nhân hầu như không có gì đáng kể, phần lớn không được tiếp cận thường xuyên và đầy đủ thông tin về chính trị, xã hội, chính sách, pháp luật, quy định quyền, lợi ích hợp pháp liên quan đến mình. Chính vì thế nên có nhiều tranh chấp và xung đột lao động tăng lên, cùng với đó là xu hướng gia tăng tệ nạn xã hội ở khu vực này. Mặc dù khi xin giấy phép các nhà đầu tư trong các khu công nghiệp đều cam kết bảo đảm đời sống tinh thần cho công nhân nhưng chỉ là hình thức, hầu như không tổ chức gì ngoài vài ba cuộc gặp định kỳ trong năm.

Từ thực trạng trên và kiến nghị của cử tri, đại biểu đề nghị Chính phủ cần rà roát chính sách hợp lý để tăng cường mạnh hơn nữa, hiệu quả hơn hoạt động của tổ chức công đoàn và cơ sở, đảm bảo công đoàn tại các khu công nghiệp đủ mạnh để thực sự là tổ chức đại diện và bảo vệ quyền lợi chính đáng cho công nhân.

Thứ hai, nhà nước cần quy định cụ thể, mạnh hơn nhằm nâng cao nhận thức trách nhiệm của các cấp, ngành, nhất là chủ sử dụng lao động về tầm quan trọng của việc công nhân có quyền có thời gian tham gia hoạt động về văn hóa, thể dục và thể thao, được quyền tiếp cận thông tin giải trí và tổ chức sinh hoạt văn hóa, văn nghệ nhằm thỏa mãn nhu cầu giải trí và hoạt động xã hội. Các quyền này phải được quy định cụ thể, bảo đảm thực hiện đầy đủ trên thực tế, có sự kiểm tra, giám sát của các cấp, ngành.

Thứ ba là phải tăng mức lương tối thiểu vùng đủ để đảm bảo mức sống tối thiểu của công nhân. Khi lương và thu nhập đủ sống, công nhân mới nghĩ đến việc thụ hưởng văn hóa, giải trí để tái tạo sức lạo động, khi mà chất lượng cuộc sống và văn hóa tinh thần đủ đối với công nhân, thì hiệu quả lao động sẽ tăng cao hơn, công nhân sẽ toàn tâm, toàn ý phục vụ lợi ích của doanh nghiệp và xã hội, điều này có lợi cho cả người lao động và người sử dụng lao động nhằm phát triển KT-XH của đất nước nhanh và bền vững, đảm bảo chỉ tiêu kinh tế, phát triển KT-XH mà chúng ta đã đề ra ở năm 2018 và trong những năm tiếp theo, và cũng đúng theo tinh thần các nghị quyết của Đảng: "Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển".

Khắc phục bệnh vô cảm, giảm bớt các tệ nạn xã hội

Đại biểu Lưu Thành Công (Vĩnh Long) đề nghị Chính phủ tăng cường phát huy hơn nữa sức mạnh của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xử lý triệt để các vi phạm khắc phục tốt hơn nữa những tiêu cực trong xã hội hiện nay, đặc biệt những vấn đề nóng như phòng chống cháy nổ, hàng giả làm ảnh hưởng tính mạng, vấn đề sử dụng biên chế cán bộ vượt quá quy định.

Theo đại biểu, những vấn đề này ảnh hưởng trực tiếp tính mạng và tài sản của nhân dân, nhà nước thất thu một khoản kinh phí lớn.

“Cử tri có một bình luận là việc phát triển kinh tế của ta chưa song hành cùng phát triển văn hóa, đề nghị Chính phủ nghiên cứu thêm vấn đề này” – đại biểu bày tỏ và đề nghị cần tăng cường hơn nữa việc dùng văn hóa để tuyên truyền, giáo dục, xây dựng hình ảnh con người Việt Nam thời hội nhập.

Theo đại biểu, đây là yêu cầu bức xúc hiện nay khi đạo đức con người trong gia đình và ngoài xã hội đang bị xói mòn, bị rạn nứt, tiềm ẩn một nguy cơ rất lớn trong xã hội.

“Kinh tế có phát triển đến đâu đi chăng nữa mà chúng ta không quan tâm kiến tạo, giữ gìn đạo đức, hình ảnh của con người Việt Nam thì chúng ta tự đánh mất chúng ta, việc phát triển kinh tế là vô nghĩa.

Nếu làm tốt được vấn đề này, chúng ta sẽ khắc phục được nhiều hiện tượng tiêu cực trong mối quan hệ giữa người với người, khắc phục được bệnh vô cảm, giảm bớt đi các tệ nạn xã hội, việc quản lý nhà nước sẽ nhẹ nhàng hơn” – đại biểu bình luận.

* Trong phiên thảo luận sáng 25/5, có 25 đại biểu phát biểu; 4 đại biểu phát biểu tranh luận. Phát biểu thảo luận, các đại biểu Quốc hội đánh giá cao những kết quả toàn diện về KT-XH đã đạt được trong năm 2017 và những tháng đầu năm 2018. Các đại biểu cho rằng bức tranh kinh tế đất nước rất sáng và đáng mừng, những kết quả đạt được là hết sức ấn tượng và đáng trân trọng, đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng với sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo quyết liệt, sáng tạo của Nhà nước, Chính phủ, sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, chúng ta sẽ thực hiện thành công các mục tiêu KT-XH đề ra trong năm 2018 và những năm tiếp theo.

Bức tranh kinh tế rất sáng và đáng mừng

Mở đầu phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Bình Định) đánh giá cao những kết quả đã đạt được về KTXH năm 2017 và những tháng đầu năm, qua đó khẳng định những nỗ lực của Chính phủ trong chỉ đạo, điều hành, thực hiện các mục tiêu được Quốc hội giao.

Để hạn chế sự lãng phí trong triển khai các chính sách được Quốc hội ban hành, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh cho rằng, trong thời gian qua, việc chậm ban hành một số văn bản hướng dẫn thi hành luật đã làm giảm hiệu lực, hiệu quả của các chính sách. Đơn cử, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công được Quốc hội Khóa XIV thông qua năm 2017, trong đó có quy định kho số viễn thông và kho số khác thuộc quản lý Nhà nước là tài sản công, trong đó có biển số xe. Nếu sớm triển khai đấu giá biển số xe ô tô thì hàng năm ngân sách sẽ thu về khoảng 5 nghìn tỷ đồng từ việc đấu giá hơn 12% số biển số đẹp được sắp xếp có quy tắc, biển số được người dân ưa thích và hơn 60% số biển số theo yêu cầu của người dân trong kho số.

Nhưng khi xây dựng dự thảo Nghị định hướng dẫn đấu giá biển số, có ý kiến đề xuất chỉ đấu giá biển số có 5 số, 4 số, 3 số giống nhau, số tiến và những số người dân có nhu cầu, chỉ chiếm 1% tổng kho số. Bên cạnh đó, có ý kiến không cho phép người có biển số thông qua đấu giá được tiếp tục sử dụng cho những chiếc xe khác của mình. Với con số dẫn chứng hơn 12% biển số đẹp khi đề xuất trong ban hành Luật, đến khi xây dựng dự thảo Nghị định còn chưa 1% biển số đẹp, giảm hàng chục lần… theo đại biểu Nguyễn Văn Cảnh, đây là sự lãng phí khi đưa luật vào cuộc sống.

Đại biểu đề nghị “Thủ tướng Chính phủ cần chỉ đạo ban hành văn bản hướng dẫn việc bán biển số xe đẹp trong kho số với số lượng cao hơn, với quy định người mua biển số đẹp, biển số theo yêu cầu được sử dụng cho chiếc xe tiếp theo của mình”.

Những kết quả đạt được là hết sức đáng trân trọng

Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân (Cần Thơ) đánh giá cao về báo cáo rất đầy đủ, có chiều sâu, có số liệu minh chứng thuyết phục của Chính phủ về tình hình kinh tế, xã hội năm 2017 và những tháng đầu năm 2018, cũng như những giải pháp cho các tháng còn lại của năm 2018. Theo đại biểu, "có thể nói bức tranh kinh tế, xã hội năm 2017 và những tháng đầu năm 2018 rất sáng, tạo một niềm tin lớn cho chúng tôi và cử tri về sự phát triển kinh tế, xã hội năm 2018 và tạo đà cho những năm tiếp theo. Xin được chức mừng Thủ tướng và Chính phủ đã quyết liệt trong điều hành đất nước và mang lại kết quả tốt".

Đồng thời, đại biểu kiến nghị Chính phủ phân tích sâu về chất lượng tăng trưởng GDP và kim ngạch xuất khẩu để giúp Quốc hội và cử tri nhìn thấy rõ hơn về tăng trưởng, qua đó cũng giúp Chính phủ xem xét chỉ đạo và đặt ra những mục tiêu tăng trưởng của từng khu vực, nhất là các lĩnh vực có ý nghĩa đảm bảo tăng trưởng bền vững của nền kinh tế.

Bên cạnh đó, đại biểu góp ý một số nội dung nhằm phát huy những kết quả đạt được, bảo đảm tăng trưởng bền vững của nền kinh tế; các giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công; nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, giải quyết việc làm...

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) bày tỏ tán thành cao với báo cáo KT-XH của Chính phủ, cho rằng những kết quả đã đạt được trong năm 2017 và những tháng đầu năm là hết sức đáng trân trọng. Đại biểu cũng cho rằng, báo cáo của Chính phủ sẽ toàn diện hơn nếu bổ sung nội dung đánh giá hiệu quả chính sách. Bởi báo cáo về KT-XH không chỉ là bức tranh để phản ánh tình hình KT-XH, báo cáo về ngân sách cũng không chỉ là đơn thuần là những số liệu về thu chi. Nếu thêm phần đánh giá về hiệu quả chính sách, về những chính sách đã đi vào cuộc sống như thế nào, những bất cập, khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện sẽ là cơ sở quan trọng để Chính phủ có định hướng khi hoạch định chính sách thông qua việc ban hành hệ thống pháp luật.

Đại biểu Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) khẳng định kinh tế đất nước năm 2017 có sự tăng trưởng ngoạn mục, với nhiều điểm sáng, những thành tựu toàn diện đã đạt được khẳng định quyết tâm rất cao của Chính phủ, lãnh đạo Chính phủ và cả hệ thống chính trị... Tuy nhiên đại biểu cũng chỉ ra những khoảng lặng, những khó khăn, thách thức và góp ý một số giải pháp nhằm bảo đảm tăng trưởng bền vững; nâng cao mức tích lũy của nền kinh tế;...

Các chỉ tiêu KT-XH 2018 sẽ tiếp tục thành công

Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) bày tỏ đồng tình cao với báo cáo của Chính phủ, cho rằng, năm 2017 và những tháng đầu năm 2018, tình hình KT-XH đất nước đạt được nhiều kết quả nổi bật với những con số hết sức ấn tượng.

Lần đầu tiên 12/13 chỉ tiêu KT-XH đạt và vượt kế hoạch, tốc độ tăng trưởng GDP đạt 7,38%, cao nhất trong 10 năm trở lại đây. Kinh tế vĩ mô ổn định, dịch vụ du lịch tăng trưởng khá. Xếp hạng của Việt Nam trong bảng xếp hạng thế giới về môi trường đầu tư kinh doanh, năng lực cạnh tranh được cải thiện mạnh mẽ do nỗ lực của Chính phủ. Công tác phòng, chống tham nhũng với quyết tâm chính trị lớn của Đảng, Nhà nước làm nức lòng người dân.

Đó là nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành trung tâm, sự sáng tạo của Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp, người dân, chỉ số lòng tin của người dân dần dần được nâng lên…

“Với đà này, tôi tin tưởng rằng các chỉ tiêu KT-XH năm 2018 sẽ tiếp tục thành công như mong đợi” - đại biểu Nguyễn Hữu Cầu bày tỏ.

Mạnh tay ngăn chặn, đẩy lùi các hành vi mất nhân tính

Ghi nhận kết quả đạt được, song đại biểu Nguyễn Hữu Cầu cũng thẳng thắn: Cử tri đòi hỏi Chính phủ cần làm nhiều hơn, nhanh hơn, quyết liệt hơn những vấn đề bức xúc đang đặt ra. Trước hết là suy thoái về đạo đức, kỷ cương chưa nghiêm.

Theo đại biểu: “Thời gian qua đã xảy ra những chuyện động trời, khó tin, hành vi mất nhân tính: Dùng than tre làm thuốc chữa ung thư, cà phê trộn pin, cô giáo bắt trẻ uống nước giặt giẻ lau bảng, hiện tượng bạo hành dã man trẻ em trong các trường mầm non… Cử tri lo lắng và ước gì điều kiện vật chất được như hiện nay, còn bạo lực được như ngày xưa”.

Đi tìm nguyên nhân của tình trạng này, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu cho rằng, “do đạo đức xuống cấp, kỷ cương, kỷ luật không nghiêm. Cử tri kiến nghị Quốc hội, Chính phủ cần có giải pháp cứng rắn, mạnh tay trừng trị ngăn chặn, đẩy lùi hành vi mất nhân tính như trên càng sớm càng tốt”.

Cũng theo đại biểu Nguyễn Hữu Cầu, cử tri phấn khởi kết quả phòng, chống tham nhũng trong thời gian gần đây, nhưng vẫn còn tâm tư với những việc làm thất thoát NSNN, nhất là trong lĩnh vực đất đai, xây dựng cơ bản. Tình thực hiện sử dụng đất gây thất thoát cho ngân sách, đất để qua nhiều năm không sử dụng, trong khi nhân dân không có đất để sản xuất. Tình trạng dự án treo vẫn xảy ra nhiều, xuất hiện tình trạng đầu cơ, chọn đất vàng để chuyển nhượng làm lợi cá nhân nhưng lại thất thoát tài sản nhà nước. Trong xây dựng cơ bản, cử tri so sánh, nếu xây dựng ngôi nhà mất 650 triệu đồng, trong khi nhà nước xây khoảng 1 tỷ đồng mà chất lượng không bằng của người dân.

Cử tri kiến nghị Nhà nước cần tính toán lại định mức, bù giá, trượt giá, đội giá nếu không sẽ thất thoát hơn. Kiểm toán nhà nước tại các dự án BOT, BT, cổ phần hóa doanh nghiệp, cá biệt như dự án kè sông Kê Sào ở Ninh Bình, điều chỉnh tăng đến 36 lần. Cử tri kiến nghị Chính phủ chỉ đạo rốt ráo để giải quyết các vấn đề này.

Để không còn "nông nghiệp giải cứu"

Phát biểu tham luận, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nhận định những kết quả tích cực đạt được về KT-XH thể hiện vai trò đầu tàu, gương mẫu, sâu sát cơ sở, tạo động lực, truyền cảm hứng, khơi gợi sự năng động của thị trường từ Lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước; đồng thời minh chứng vai trò của Chính phủ kiến tạo và hành động, kiên quyết tháo gỡ những ách tắc về thể chế để guồng máy vận hành minh bạch.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, theo đại biểu Phạm Văn Hòa, thì “vẫn còn một số hạn chế cần tập trung tháo gỡ”. Một trong số đó là “các vụ giải cứu nông sản năm nào cũng tái diễn”. Theo đó, “giải cứu thịt lợn, mía đường, khoai lang, dưa hấu và gần đây là củ cải, khiến hàng vạn nông dân lao đao, phá sản”.

“Tại sao có nhiều hội thảo, hội nghị bàn cách giải cứu nông sản, mà không bàn cách không giải cứu nông sản - đó mới là giải pháp căn cơ, lâu dài trong tiến trình cơ cấu ngành nông nghiệp”, đại biểu nêu vấn đề và cho rằng, để không còn “nền nông nghiệp giải cứu”, “nông nghiệp từ thiện”, cần hiện thực hóa chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, chuyển tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp, trong đó hướng tới xây dựng ngành hàng nông sản”.

Tuy nhiên, “việc chuyển tư duy này không phải một vài mùa vụ, hay tự phát ở nơi riêng lẻ, một vài địa phương tự phát triển khai, mà cần hệ thống chính sách hỗ trợ cho công nghệ chế biến, thương mại hóa sản phẩm, kết nối thị trường”. Muốn vậy, “cần đổi mới công tác khuyến nông theo hướng không chỉ hỗ trợ kỹ thuật nhằm tăng sản lượng, mà hỗ trợ người sản xuất tiếp cận thông tin thị trường, công nghệ bảo quản, chế biến nông sản và phát triển thị trường”, đại biểu Phạm Văn Hòa đề xuất.

Các bộ, ngành phải thực sự là “kiến trúc sư trưởng” trong cải cách

Ghi nhận cải cách thể chế có nhiều tiến bộ, nỗ lực trong bổ sung, sửa đổi các chính sách và đạt được nhiều kết quả tích cực trong cắt giảm thủ tục hành chính nhiêu khê về thuế, đầu tư, kiểm tra chuyên ngành… nhưng theo đại biểu Vũ Tiến Lộc (Thái Bình) thì “những thành quả này còn khiêm tốn so với kỳ vọng và còn khoảng cách, chưa như mong đợi của người dân”.

Đại biểu cũng dẫn ra “những câu chuyện cười ra nước mắt, chỉ có ở Việt Nam”, đó là một thỏi socola có 13 giấy phép; thời gian nuôi gà ngắn hơn thời gian xin giấy phép để bán gà và cho biết: Một số bộ, ngành chỉ cắt giảm thủ tục hành chính ở lĩnh vực chịu sức ép lớn từ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và từ dư luận xã hội, chạy theo vụ việc thiếu bài bản, đối phó….

Đề xuất giải pháp, đại biểu Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh: Cải cách thể chế là động lực cho phát triển. Để tập trung vào nhiệm vụ cải cách thể chế thì các cơ quan của Chính phủ cần giải phóng khỏi những việc mà xã hội, thị trường, cấp dưới có thể làm. Muốn vậy, cần tiếp tục đẩy mạnh cổ phần hóa DNNN, bãi bỏ nhanh chức năng chủ quản doanh nghiệp nhà nước của các bộ, ngành. Đẩy nhanh xã hội hóa và dịch vụ công. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương, cơ sở theo đúng tinh thần Nghị quyết của Đảng, của Quốc hội.

Đặc biệt, để đạt được thành tựu lớn hơn nữa trong phát triển KT-XH, đại biểu Vũ Tiến Lộc cho rằng, các bộ, ngành phải thực sự là “kiến trúc sư trưởng” trong cải cách thể chế ở từng lĩnh vực. Các quan của Chính phủ cần quan tâm hơn nữa cải cách thể chế sâu rộng mang tính hệ thống, dài hạn và giải phóng sức dân, thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân trong nước. Bởi đây là nền tảng và động lực quan trọng nhất để bảo đảm bền vững và tự chủ của đất nước trong thời gian tới.

Cần quyết liệt hơn trong giải quyết những vấn đề xã hội bức xúc

Cơ bản đồng tình với Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, được chuẩn bị công phu, đánh giá toàn diện tình hình KT-XH, song theo đại biểu Phan Viết Lượng (Bình Phước), “nếu như Báo cáo của Chính phủ bảo đảm sự cân đối, đánh giá sâu thêm một số vấn đề thuộc lĩnh vực xã hội, chỉ ra nguyên nhân, trách nhiệm của đơn vị, cá nhân với những hạn chế, yếu kém sẽ hoàn thiện hơn”.

Dẫn ra ví dụ về kết quả trong phát triển văn hóa - xã hội, đại biểu nêu rõ, so với lĩnh vực kinh tế, thì lĩnh vực văn hóa - xã hội nảy sinh nhiều vấn đề bức xúc. Đó là tình hình suy thoái đạo đức, lối sống xã hội được nhận diện, triển khai biện pháp khắc phục trong nhiều năm qua, nhưng đến nay chưa được ngăn chặn hữu hiệu. Môi trường văn hóa, di sản văn hóa bị xâm phạm, đã xảy ra một số vụ việc tự ý trùng tu, tôn tạo, xây dựng công trình gắn với di tích lịch sử văn hóa, không những vi phạm nghiêm trọng pháp luật, tổn hại di sản, còn cho thấy quản lý nhà nước về trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan còn hạn chế.

Tình trạng vi phạm pháp luật, lợi dụng mạng xã hội đưa tin xấu, tin giả, bôi nhọ, vu khống tổ chức, cá nhân ngày càng tăng. Tệ nạn mê tín dị đoan, lợi dụng tôn giáo thu hút người dân tham gia vào các nhóm vi phạm thuần phong, mỹ tục, đạo đức xã hội, gây bất an, ảnh hưởng đến đời sống người dân ở địa phương. Tình hình cháy nổ, tội phạm ma túy, tội phạm cướp của, băng nhóm côn đồ còn tiềm ẩn.

“Thực trạng nêu trên rất đáng lo ngại, ảnh hưởng tiêu cực đến nền tảng, động lực phát triển đất nước, nên phải đánh giá đúng tình hình, làm rõ nguyên nhân, có giải pháp quyết liệt hơn”, đại biểu Phan Viết Lượng nói.

Tập trung nguồn lực, sớm tổng kiểm tra đất đai cả nước

Phát biểu thảo luận, đại biểu Đinh Duy Vượt (Gia Lai) đề nghị Trung ương quan tâm giải quyết vấn đề bức xúc, phức tạp liên quan đến đất đai.

Theo ông, Chính phủ cần sớm tập trung giải pháp, nguồn lực chỉ đạo tổng kiểm tra về đất đai cả nước, tập trung ở những đô thị, khu vực đất “vàng”, khu vực chuẩn bị hình thành các đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt.

“Nhân dân bất bình, thậm chí phẫn nộ vì nguồn lực cực lớn của đất nước từ đất đai, nhất là đất "vàng", đất "bạc" rơi vào tay các doanh nghiệp bạch tuộc không đầu tư cho sản xuất, mà chăm chăm vào sang nhượng dự án và phân lô bán nền bằng nhiều hình thức, làm thất thu lớn ngân sách Nhà nước” – đại biểu nêu bức xúc.

Theo đại biểu, nhiều doanh nghiệp có dấu hiệu là sân sau của một số quan chức, cùng cộng sinh thâu tóm, lũng đoạn bằng nhiều thủ đoạn, mưu mô, tùy tiện điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh dự án, chuyển đổi mục đích sử dụng đất vì lợi ích nhóm, cánh hẩu.

Bên cạnh đó, việc tồn tại quy hoạch treo nhiều nhiệm kỳ cũng cần phải rà soát lại vì vừa gây lãng phí, vừa gây bức xúc, khốn đốn cho người dân ở vùng quy hoạch.

Cử tri mong muốn cần có sự vào cuộc cơ quan chức năng Trung ương, nếu không sẽ khó giải quyết đến nơi đến chốn - đại biểu nói.

Chưa bao giờ công cuộc đấu tranh chống tham nhũng có kết quả như hiện nay

Đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Giang) cho biết, về dự kỳ họp thứ 5 lần này, tôi cũng như nhiều vị đại biểu Quốc hội ở các địa phương mang theo sự phấn chấn, tin tưởng của đông đảo cử tri, nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, Chính phủ, với thái độ quyết liệt đấu tranh chống tham nhũng làm trong sạch bộ máy Đảng, bộ máy của hệ thống chính trị và những thành tựu khá toàn diện trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.

Chưa bao giờ công cuộc đấu tranh chống tham nhũng không có vùng cấm và có kết quả như hiện nay, cũng chưa bao giờ sự tăng trưởng toàn diện, mạnh mẽ của nền kinh tế lại gắn với sự ổn định, vững vàng, vĩ mô như hiện nay, đồng bộ với những chuyển biến tương đối tích cực trên các lĩnh vực của đời sống xã hội như đang diễn ra.

Niềm tin tăng lên, sự tự tin vững vàng của Chính phủ đang ngày càng được khẳng định, phương châm kiến tạo, hành động ngày càng được thể hiện không chỉ bằng lời nói mà là việc làm quyết liệt, thường xuyên của các bộ, ngành, các thành viên Chính phủ.

Khẳng định những thành tựu KT-XH của đất nước trong năm 2017 và 6 tháng đầu năm 2018 là nổi bật đáng ghi nhận, song đại biểu cho rằng nhiều vấn đề phức tạp cũng nảy sinh, nhiều việc tồn đọng, nhiều nguy cơ tiềm ẩn vẫn ở phía trước, nhiều bức xúc, lo âu của nhân dân chưa được giải tỏa,.. đại biểu kiến nghị Chính phủ trong thời gian tới tiếp tục có các giải pháp căn cơ, bài bản, giải quyết dứt điểm tận gốc những hạn chế, yếu kém đã tồn tại lâu dài qua nhiều năm đến nay. Có như vậy, sự phát triển của đất nước mới thực sự bền vững, niềm tin của cử tri, nhân dân mới thực sự khẳng định.

Tiếp đó, các đại biểu Lưu Thành Công (Vĩnh Long), Trần Công Thuật (Quảng Bình), Trần Thị Hồng (Bắc Ninh), Nguyễn Thanh Quang (Đà Nẵng), Bùi Thanh Tùng (Hải Phòng), Vũ Tiến Lộc (Thái Bình), Trần Văn Lâm (Bắc Giang), Phạm Xuân Thăng (Hải Dương), Phan Viết Lượng (Bình Phước), Phạm Thị Thu Trang (Quảng Ngãi), Tống Thanh Bình (Lai Châu), Ma Thị Thúy (Tuyên Quang),... phát biểu một số vấn đề góp phần cùng Chính phủ xây dựng các giải pháp điều hành cho năm 2018 và những năm tiếp theo như: Đảm bảo tăng trưởng bền vững; thúc đẩy chuyển giao khoa học, công nghệ, nâng cao năng suất lao động; tối giản hóa thủ tục hành chính; khắc phục những hạn chế đầu tư công trong nông nghiệp; sửa đổi mức hạn điền, đẩy mạnh tích tụ ruộng đất để phát triển các vùng chuyên canh lớn trong nông nghiệp; đẩy mạnh triển khai các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu; tái cơ cấu nông nghiệp; chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, cây trồng; phát triển cơ sở hạ tầng vùng ĐBSCL; các giải pháp bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội; xây dựng hình ảnh con người Việt Nam thời hội nhập; xử lý các dự án thua lỗ; chống khai thác cát trái phép; ngăn chặn nạn phá rừng; giải pháp căn cơ để không còn câu chuyện "nông nghiệp giải cứu", "nông nghiệp từ thiện"; phát huy tiềm năng, thế mạnh từng vùng, bảo đảm phát triển đồng đều và phát triển những khu kinh tế động lực của đất nước; xây dựng các thiết chế văn hóa, xã hội cho công nhân trong các khu công nghiệp;...

GDP tăng cao nhất 10 năm qua

Trước đó, tại phiên khai mạc sáng 21/5, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã trình bày Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2017; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2018.

Báo cáo cho thấy, thời gian qua kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định; lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 4 tháng tăng 2,8%; lạm phát cơ bản tăng 1,34%. Mặt bằng lãi suất ổn định; tín dụng tập trung cho sản xuất kinh doanh và các lĩnh vực ưu tiên với lãi suất giảm 0,5 - 1%. Tỷ giá, thị trường ngoại hối ổn định; dự trữ ngoại hối nhà nước đạt 63,5 tỷ USD...

Một trong những ”điểm sáng” của nền kinh tế đất nước được Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đề cập là tăng trưởng kinh tế (GDP) quý I/2018 đạt 7,38%, cao nhất 10 năm qua. Điểm nổi bật là cả 3 khu vực đều tăng cao hơn cùng kỳ: nông nghiệp được mùa, tăng 4,05% (cùng kỳ 2,08%); công nghiệp và xây dựng tăng 9,7% (cùng kỳ 4,48%), trong đó ngành chế biến, chế tạo tăng mạnh 13,56%; dịch vụ tăng 6,7% (cùng kỳ 6,36%)…

Xuất siêu 3,4 tỷ USD, chứng khoán vượt đỉnh

Đáng chú ý là xuất khẩu tiếp tục đà tăng mạnh trong những tháng đầu năm, nhiều đơn hàng xuất khẩu lớn đã được ký kết; tổng kim ngạch 4 tháng đạt 73,76 tỷ USD, tăng 19%; cơ cấu chuyển dịch tích cực, trong đó nhóm hàng công nghiệp chế biến tăng 21,8%. Đã mở thêm thị trường xuất khẩu cho một số hàng nông sản như vú sữa, thanh long, vải, chôm chôm, thịt gà…

Báo cáo cũng cho biết, tổng kim ngạch nhập khẩu tăng 10,1%, chủ yếu là nhập nguyên, vật liệu, máy móc thiết bị phục vụ sản xuất, xuất khẩu. Xuất siêu 3,4 tỷ USD, góp phần quan trọng cải thiện cán cân thanh toán.

Tổng vốn đầu tư toàn xã hội quý I tăng 10,4% (cùng kỳ 9,5%); trong đó vốn đầu tư tư nhân trong nước tăng mạnh 16,9%. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) thực hiện 4 tháng ước đạt 5,1 tỷ USD, tăng 6,3%. Thị trường chứng khoán tiếp tục xu hướng tăng, có thời điểm vượt đỉnh 10 năm (1.170 điểm); vốn hóa thị trường cổ phiếu và trái phiếu niêm yết đạt trên 96% GDP… Thu ngân sách nhà nước 4 tháng tiếp tục tăng cao với 12,1% so với cùng kỳ, đạt 33,8% dự toán.

Báo cáo của Chính phủ cũng nêu rõ, môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện; cải cách thủ tục hành chính có nhiều tiến bộ. Rà soát, có phương án cắt giảm khoảng 50% điều kiện đầu tư kinh doanh trong các lĩnh vực công thương, y tế, giao thông vận tải, xây dựng, nông nghiệp... Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) bình quân đạt mức cao nhất kể từ khi thực hiện năm 2005 đến nay.

Thúc đẩy tăng trưởng GDP đạt trên 6,7%

Báo cáo của Chính phủ cũng nêu rõ định hướng điều hành, đề ra nhiều nhiệm vụ và biện pháp trọng tâm trong thời gian tới để thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra.

Theo đó, Chính phủ sẽ tiếp tục thực hiện đồng bộ, hiệu quả, kết hợp hài hòa giữa chính sách tiền tệ với chính sách tài khóa, bảo đảm mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát tốc độ tăng giá tiêu dùng bình quân khoảng 4% và thúc đẩy tăng trưởng GDP đạt trên 6,7%.

Phấn đấu tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất, nhất là đối với các lĩnh vực ưu tiên. Ổn định thị trường ngoại tệ, tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước. Kiểm soát quy mô tín dụng ở mức hợp lý gắn với nâng cao chất lượng; kiểm soát chặt chẽ đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao.

Đồng thời, tăng cường kỷ luật tài chính - NSNN; mở rộng cơ sở thuế; thanh tra, kiểm tra, quản lý chặt chẽ giá tính thuế, chống thất thu, nợ đọng thuế, chuyển giá; giảm tỉ lệ nợ đọng thuế xuống dưới 5%; phấn đấu thu NSNN vượt 3% dự toán. Triệt để tiết kiệm chi NSNN, hạn chế tổ chức hội nghị, hội thảo, đi công tác trong và ngoài nước; phấn đấu bội chi NSNN dưới 3,7% GDP. Thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay, giữ nợ công trong giới hạn quy định…

Quyết liệt thực hiện các đột phá chiến lược

Báo cáo của Chính phủ nhấn mạnh: Tiếp tục thực hiện quyết liệt, hiệu quả các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Chủ động chuẩn bị các điều kiện cần thiết, tận dụng tốt cơ hội của Cách mạng công nghiệp 4.0…

Cơ cấu lại NSNN theo hướng tăng dần tỷ trọng thu nội địa, tỉ trọng chi đầu tư phát triển, giảm tỷ trọng chi thường xuyên; bảo đảm chi an sinh xã hội, phúc lợi xã hội và quốc phòng, an ninh theo dự toán. Tập trung vốn đầu tư công cho các công trình kết cấu hạ tầng trọng điểm… Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía đông, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để triển khai Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Phấn đấu tỉ lệ tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội khoảng 33-34% GDP; trong đó tỉ trọng vốn đầu tư tư nhân khoảng 41%. Thu hút có chọn lọc các dự án FDI công nghệ cao, thân thiện môi trường.

Đồng thời thực hiện đồng bộ các giải pháp cơ cấu lại nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới. Phấn đấu năm 2018 tốc độ tăng trưởng GDP của khu vực nông nghiệp đạt khoảng 3,05%, kim ngạch xuất khẩu vượt 40 tỷ USD; có ít nhất 54 huyện và 39,8% xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Phấn đấu thu hút 15-16 triệu lượt khách quốc tế và tốc độ tăng trưởng GDP của khu vực dịch vụ đạt khoảng 7,4%.

“Không để ai bị bỏ lại phía sau”

Tập trung triển khai thực hiện các Nghị quyết Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội. Tiếp tục thực hiện tốt chính sách ưu đãi người có công, hoàn thành hỗ trợ nhà ở cho các hộ gia đình người có công, các chính sách an sinh xã hội, các giải pháp giảm nghèo bền vững, nhất là đối với vùng sâu, vùng xa, vùng bị thiên tai, đồng bào dân tộc thiểu số với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền…

Cùng với đó là tập trung củng cố y tế dự phòng, phát triển y tế cơ sở, y học gia đình. Khẩn trương đưa các bệnh viện trung ương, tuyến cuối vào hoạt động. Đẩy mạnh triển khai tự chủ bệnh viện, chuyển về địa phương theo tinh thần Nghị quyết Trung ương.

Đồng thời, thực hiện hiệu quả chính sách hỗ trợ đào tạo, thu hút nhân tài, phát triển giáo dục đào tạo vùng khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số và đối tượng chính sách. Khuyến khích hợp tác giữa cơ sở đào tạo, nghiên cứu và doanh nghiệp. Hỗ trợ phát triển khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Tổ chức thực hiện hiệu quả các chính sách phát triển văn học nghệ thuật, đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức và phát triển công nghiệp văn hóa. Bảo tồn, phát huy các giá trị, di sản văn hóa dân tộc, truyền thống tốt đẹp. Đẩy mạnh xã hội hoá hoạt động văn hoá, khuyến khích sáng tạo nghệ thuật. Thực hiện đồng bộ các giải pháp, đa dạng hóa các hình thức truyền thông, giáo dục để ngăn chặn suy thoái đạo đức, lối sống./.