Xuân không muốn nhớ

(Ngày Nay) -“Em cũng không dám chắc sang năm mình có Tết không” - Hạnh nói với tôi. Tháng Giêng này cô 25 tuổi, một người mẹ đơn thân đang tìm nơi xin làm công nhân may.
Nhà báo Bảo Uyên
Nhà báo Bảo Uyên

Hạnh mất việc trước Tết. Cô cùng với gần 600 công nhân của Công ty TNHH Phương  Nam bị quỵt lương do ông chủ Hàn Quốc bỏ trốn.

Tôi gặp Hạnh những ngày giáp Tết 2018, ở Khu công nghiệp Tây Bắc Củ Chi. Hạnh cùng đồng nghiệp đốt lửa ngồi “canh me” ông chủ trước xưởng may. Cô ôm đứa con 10 tháng tuổi: “Kiểu này mất Tết rồi chị ơi”.

Suốt nửa tháng, ban ngày họ ngồi dưới gốc cây, tối đốt lửa thức trắng đêm. Trẻ con vô tư chạy đùa giữa vài tiếng chửi thề, tiếng khóc. Ông giám đốc người Hàn Quốc biến mất cùng tiền lương tháng 12 của họ tất nhiên đã không sủi tăm. Không ai đứng ra giải quyết. Không lương, không thưởng, Hạnh và nhiều người ở lại Sài Gòn Tết này. Kể cả anh chị em dâu rể, gia đình cô có 6 người đều là công nhân cùng nhà máy.

Vì không có gần một triệu đồng về An Giang, Hạnh tính với tôi, cô đã xin chủ nhà trọ khất 1,5 triệu tiền thuê phòng đến ra Giêng. Rồi cũng không ổn, mẹ con Hạnh phải chuyển qua ở chung với phòng trọ của gia đình người chị để tiết kiệm tiền. Một phòng trọ nhỏ, gần mười con người, cô bảo: “giờ tiền ăn hai bữa còn khó nữa là.”

Ở công ty này, gần nửa năm không có tháng nào công nhân được nhận một lần nguyên vẹn tiền lương 5,5 triệu đồng. Công ty chia lương ra từng phần nhỏ giọt trả cho lao động; tháng nào cô cũng bị trừ vào lương tiền bảo hiểm xã hội nhưng thực chất công ty không hề đóng. Có anh trót ý kiến về khẩu phần ăn trưa thì bị đuổi việc. Chị nọ có con nhỏ đã hơn hai tuổi vẫn chưa nhận được trợ cấp thai sản. Ai cũng biết mình đang chịu thiệt, ai cũng biết công ty làm sai luật nhưng không mấy người dám nghỉ việc. Họ bảo qua chỗ làm mới chưa chắc tránh được những chuyện này. Và bởi công ty này vẫn còn “ưu điểm” không sa thải lao động lớn tuổi, không “thay máu” công nhân định kỳ.

Hàng ngàn công nhân khác ở Khu công nghiệp Tây bắc Củ Chi và Đồng Nai mùa Xuân này cũng đang bị chủ nợ lương, nếu không nói là mất hẳn. Tương ứng với việc một công nhân mất lương, thưởng còn là kinh tế và hạnh phúc của một gia đình. Có những đứa trẻ sẽ không được gặp bố mẹ trong nhiều ngày nữa, có những bữa cơm ngồn ngộn lo toan nợ nần.

Hạnh nói cô biết mình không có nhiều lựa chọn. Việc doanh nghiệp FDI tìm đủ mánh trốn tránh nghĩa vụ với người lao động, sa thải công nhân mỗi cuối năm để tránh phải tăng lương, tăng bảo hiểm; tuyển lứa nhân công mới sau kỳ nghỉ Tết để chỉ phải trả mức lương khởi điểm;… đã thành phổ biến. Tuổi đời công nhân của Hạnh đã bước vào năm thứ 12. Thực ra, những mùa xuân nghèo, hoang mang, buồn tẻ như xuân này đã thành quen. Nếu nó đến lần nữa, cô cũng sẽ không biết làm gì ngoài đốt lửa trước cổng công ty, chầu chực trong sự bất lực.

Đằng sau tuổi thanh xuân hoàn toàn mờ mịt ấy là những nghịch lý. Nhà nước vẫn trải thảm đón nhà đầu tư, tăng trưởng của khu vực FDI đạt kỷ lục này thay kỷ lục khác, nhưng số chủ doanh nghiệp bỏ trốn, để lại những khoản nợ bảo hiểm và lương công nhân lên đến hàng trăm tỷ đồng cũng tăng lên đều đặn. Điều lạ là có hàng trăm doanh nghiệp nợ lương công nhân 3-4 tháng, nợ bảo hiểm xã hội mấy năm liền nhưng được lý giải đơn sơ đến lạ kỳ. Theo ông Lưu Mạnh Tưởng, Cục trưởng cục Thuế xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan) là vì “cơ quan chức năng rất khó phát hiện sớm… Đa số các trường hợp chỉ được phát hiện ra khi chủ đã kịp rút chạy tháo thân”. Một số đại diện cơ quan quản lý doanh nghiệp FDI lý giải do “thiếu cơ sở pháp lý”, “vướng pháp lý quốc tế”.

Trong khi điệp khúc “trải thảm chào đón nhà đầu tư” vẫn được quan chức bộ này, ngành kia, tỉnh nọ tiếp tục tái khẳng định mỗi dịp đầu năm thì nhiều người lao động năm nào cũng hồi hộp vì bóng dáng ông chủ. Nơi các chủ doanh nghiệp FDI đã bước đi trên thảm đỏ vào nhà máy, cũng là nơi công nhân đốt lửa cuối năm đợi chủ đã cao chạy xa bay quay về.

Khi gõ những dòng này, tôi vẫn chưa nhận được tin về công việc mới của Hạnh dù rất muốn thốt ra một lời an ủi lạc quan cho hợp không khí ngày Xuân. Nhưng chúng tôi đều biết, kể cả khi Hạnh được nhận vào làm trong một công xưởng mới ngay tuần đầu tiên của năm mới này cũng không có gì chắc chắn rằng những đêm đông đốt lửa không đợi chờ.

Những công nhân bị quỵt lương ở Khu công nghiệp Tây Bắc Củ Chi kể với tôi rằng họ đã từng nhiều lần kiến nghị lên công đoàn nhưng kết quả hoặc đâu lại vào đấy hoặc im lặng. Cuối cùng, trong vô vọng, họ phải tự mình đi đòi quyền lợi bằng cách đốt lửa. Thậm chí, họ bị đe dọa vì có thể quy vào tội tụ tập gây rối trật tự công cộng.

Những thiết chế, tổ chức, hội đoàn được lập ra để bảo đảm quyền lợi cho công nhân đang đón Xuân ở đâu?

Theo Vnexpress
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) cho biết, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), Trung tâm sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại di sản Thành nhà Hồ.
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế tổ chức mít tinh hưởng ứng “Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc” từ ngày 18-24/11/2024 và Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động phòng, chống kháng thuốc lĩnh vực y tế giai đoạn 2024 – 2025.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
Học cách trân quý từng phút giây còn sống
(Ngày Nay) - Khi tôi nghe thấy tin có người nào đó vừa mất đi, tin ấy với tôi như tiếng chuông thức tỉnh. Tiếng chuông đó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự mong manh của kiếp người.
Oai nghi của người tu hành
Oai nghi của người tu hành
(Ngày Nay) - Oai nghi cùng với chánh kiến và tịnh giới là ba yếu tố làm nên đạo hạnh - phẩm chất của tu sĩ Phật giáo, như cố Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Siêu, bậc am tường kinh luật luận đã từng nhấn mạnh.
Tác phẩm có tên “Comedian” của nghệ sĩ người Italy Maurizio Cattelan ra mắt lần đầu năm 2019 tại triển lãm Art Basel ở Miami Beach, đã gây tranh cãi về việc có thể được coi là nghệ thuật hay không. Ảnh: AP
6,2 triệu USD cho quả chuối dán tường
(Ngày Nay) - 6,2 triệu USD là mức giá vừa được trả cho một tác phẩm nghệ thuật gây tranh cãi, một quả chuối tươi dán lên tường bằng băng dính bạc. Tác phẩm được đưa ra trong một cuộc bán đấu giá của Sotheby’s ở New York, Mỹ.