Bộ GD&ĐT chấp nhận cách đánh vần ‘lạ’ cho học sinh lớp 1

(Ngày Nay) - Những ngày qua, mạng xã hội lan truyền clip quay cảnh một nữ giáo viên tiểu học đang hướng dẫn phụ huynh cách dạy con lớp 1 đánh vần gây hoang mang dư luận.

Clip… “lạ”… khiến nhiều người hoang mang

Mới đây, mạng xã hội lan truyền clip quay cảnh được cho là một giáo viên tiểu học đang hướng dẫn các vị phụ huynh học sinh có con đang theo học lớp 1 về chương trình dạy học mới với những thay đổi về cách đánh vần.

Cụ thể, theo nội dung clip được chia sẻ, giáo viên này đang đứng trên bục giảng, hướng dẫn các vị phụ huynh dạy con em mình đánh vần các từ “k”, “qu” theo chương trình mới đều phải đọc là “c”, hay thay đổi cách đánh vần của các từ “iên”, “uôn”.

Clip: Cô giáo hướng dẫn cách đánh vần "lạ" gây hoang mang dư luận

Theo tìm hiểu của Zing.vn, đây là cách đánh vần theo chương trình sách Tiếng Việt Công nghệ giáo dục của GS Hồ Ngọc Đại. Cụ thể hơn là cách đánh vần này được dạy trong cuốn Tiếng Việt Công nghệ Giáo dục lớp 1 (gồm 3 tập, do NXB Giáo dục Việt Nam phát hành). Hiện tại, chương trình phổ thông có 2 bộ sách giáo khoa tiếng Việt lớp 1, một cuốn khác là Tiếng Việt lớp 1 (gọi là bộ sách hiện hành).

Clip đăng tải ngay lập tức gây xôn xao dư luận, thu hút hàng triệu lượt xem, hàng trăm nghìn lượt chia sẻ và bình luận. Đa số ý kiến đều bày tỏ sự hoang mang và lo ngại không biết đây thực sự có phải là chương trình giáo dục mới được áp dụng không. Bên cạnh một số phụ huynh khác không đồng tình thì cũng có nhiều phụ huynh tỏ ra không mấy bất ngờ với cách đánh vần mới này.

Phụ huynh hoang mang là đúng!

Trước những tranh luận trái chiều về cách đánh vần mới này thì báo Người đưa tin cho rằng, phụ huynh hoang mang là đúng. Bởi 2 lý do sau:

Thứ nhất, clip giáo viên hướng dẫn cách phát âm cho học sinh khác với truyền thống nên phụ huynh cảm thấy lạ lẫm, thậm chí hoang mang. Ví dụ, chữ “qua” phát âm theo truyền thống là “quờ” – “a” – “qua” thì nay đổi lại là “cờ” – “oa” – “qua”.

Thứ hai, đây là chuyên ngành về ngữ âm học, nên phụ huynh hầu như không thể hiểu được khi giáo viên sử dụng một số cách diễn đạt như: “con chữ”, “âm”, “âm đệm”, “âm chính”. Với lại, giáo viên cho biết âm “cờ” – “c” được phát âm trong 3 trường hợp “c”, “k”, “qu” thì quả thật phụ huynh không loạn não mới là chuyện lạ (mặc dù đúng về lí thuyết ngữ âm học).

Bộ GD&ĐT chấp nhận cách đánh vần ‘lạ’ cho học sinh lớp 1 ảnh 1
Đầu năm học, phụ huynh mua sách cho con để kịp thời học tập đúng tiến độ. (Ảnh: Người đưa tin)

Không chỉ phụ huynh, một số giáo viên cũng thẳng thắn bày tỏ “nhiều từ, nhiều câu thầy cô còn khó hiểu huống gì trò”. Theo đó không ít từ ngữ, cách nói theo địa phương miền Bắc nên nhiều người ở vùng miền khác không hiểu.

Một giáo viên tỉnh Bắc Giang phàn nàn trên báo Lao động: “Lớp 1 dạy các em chữ “c”, “k”, “q” đều đọc là /cờ/ nhưng lên lớp 2 nếu lại học tiếp theo chương trình cũ phải hướng dẫn lại cách đọc là /cờ/, /ca/, /cu/ dẫn đến học sinh cứ nhầm lẫn lung tung rồi học trước quên sau. Cũng theo giáo viên này, bởi cách học như thế nên không ít học sinh cứ nhầm lẫn khi viết "Tổ quốc" với "Tổ cuốc", “kiên quyết” với “ciên quyết”…

Được cho là làm mới nhưng sự mới mẻ đến lạ lẫm như nguyên âm đôi “iê”, “ia”, “yê”, “ya” cùng đánh vần là /ia/; 2 nguyên âm đôi “ươ” và “ưa” cùng đánh vần là /ươ/, 2 nguyên âm đôi “uô” và “ua” cùng đánh vần là /ua/… khiến nhiều người khó chấp nhận.

Nguyên tắc đánh vần trong sách “Tiếng Việt Công nghệ giáo dục”

Bộ GD&ĐT chấp nhận cách đánh vần ‘lạ’ cho học sinh lớp 1 ảnh 2

 Âm và chữ trong sách Tiếng Việt Công nghệ Giáo dục lớp 1. (Ảnh: Zing.vn)

- Đánh vần theo âm, không đánh vần theo chữ. Ví dụ: “quê” /cờ/ – /uê/ – /quê/. Vì đánh vần theo âm nên khi viết phải theo luật chính tả. Âm /cờ/ đứng trước âm /e/, /ê/ /i/ phải viết bằng chữ k (ca). Âm /cờ/ đứng trước âm đệm phải viết bằng chữ q (cu).

- Đánh vần theo cơ chế 2 bước:

+ Bước 1: Đánh vần tiếng thanh ngang (phải tách ra phần đầu / phần vần). Ví dụ: ba: /bờ/ – /a/ – /ba/.

+ Bước 2: Đánh vần có tiếng thanh (khi Đánh vần tiếng có thanh khác thanh ngang: Tạm thời tách ra, để lại thanh ngang). Ví dụ: bà: /ba/ – /huyền/ – /bà/.

Bộ Giáo dục đã chấp nhận cách đánh vần “lạ”…

Liên quan đến việc này, trao đổi với VietNamNet, ông Nguyễn Đức Hữu, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD&ĐT) cho hay, “cái lạ này” xảy đến bởi các phụ huynh trước đây quen với cách đánh vần như chương trình đại trà hiện hành.

Nhưng tài liệu Tiếng Việt 1 theo chương trình Công nghệ Giáo dục của GS Hồ Ngọc Đại thì đi theo hướng ngữ âm học và bao nhiêu năm nay đã tổ chức, triển khai dạy học như thế rồi chứ không phải năm nay mới có, thực chất không phải cái gì đó mới hay phát hiện mới lạ.

Có thể với những phụ huynh thấy lạ tai nên câu chuyện mới xôn xao như vậy, chứ những năm trước đây những trường, địa phương theo chương trình này đã dạy học như vậy mà không có vấn đề gì.

Bộ GD&ĐT chấp nhận cách đánh vần ‘lạ’ cho học sinh lớp 1 ảnh 3

 Bộ sách Tiếng Việt lớp 1 chương trình hiện hành. (Ảnh: Lao động)

Thực tế có nhiều giáo viên, phụ huynh học sinh sau khi tiếp cận chương trình này cũng đánh giá là bình thường, không vấn đề gì.

Chương trình Công nghệ Giáo dục của GS Hồ Ngọc Đại nghiêng về ngữ âm học cho nên người ta dạy theo hướng đó và Hội đồng thẩm định quốc gia của Bộ GD&ĐT đã thẩm định là không sai khi đưa ra một cách tiếp cận mới, nhưng khác hay như các phụ huynh nói là “lạ” với cách của chương trình đại trà hiện hành.

Bộ GD&ĐT đã thẩm định và cũng chấp nhận phương pháp của GS Hồ Ngọc Đại, bởi dạy cho học sinh luật chính tả, tiếp cận theo hướng ngữ âm học.

Hội đồng thẩm định quốc gia đã thẩm định và chấp nhận cho phép địa phương nào muốn thì tổ chức dạy học theo tài liệu của chương trình này. Bộ cũng không xác minh đây là trường học nào hay cô giáo nào bởi họ dạy theo yêu cầu của tài liệu Tiếng Việt 1 Công nghệ Giáo dục.

Tổng hợp

Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Đại uý, ThS Lê Tuấn Anh (ở giữa) cùng các học viên tại Trường Sĩ quan Lục. (Ảnh: Phương Anh)
Sáng tạo trong giáo dục quân đội: Tương lai của thế hệ chiến sĩ trẻ
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
(Ngày Nay) - Sáng 24/12, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an thành phố Hà Nội) tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật đối với các cơ sở kinh doanh pháo hoa của Bộ Quốc phòng trên địa bàn. Đây là chương trình nằm trong kế hoạch cao điểm tuyên truyền, vận động, thu hồi và phòng ngừa vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2026.
Người gieo chữ bằng yêu thương ở làng Hữu Nghị
Người gieo chữ bằng yêu thương ở làng Hữu Nghị
(Ngày Nay) - Làng Hữu nghị Việt Nam được biết đến là nơi cưu mang những nạn nhân chất độc da cam. Ở đó, suốt 13 năm qua, cô giáo Nguyễn Thị Loan đã kiên nhẫn gieo từng con chữ, từng kỹ năng sống và từng niềm hy vọng cho những đứa trẻ mang nhiều khiếm khuyết nhưng luôn khao khát được lớn lên như bao người khác.
Khoảng trống nhận thức về HPV ở nam giới
Khoảng trống nhận thức về HPV ở nam giới
(Ngày Nay) - Từ năm 2026, Chính phủ chính thức đưa vắc xin HPV vào chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Trong bối cảnh đó, việc phòng ngừa các bệnh do virus HPV gây ra không chỉ là câu chuyện của nữ giới còn là mối quan tâm chung của cả cộng đồng. Tuy nhiên, trên thực tế, nam giới - nhóm đối tượng cũng chịu nhiều nguy cơ từ HPV - vẫn đang đứng ngoài các chiến lược truyền thông và phòng bệnh.