Độc đáo văn hóa của người Maori

[Ngày Nay] - Xuất hiện cách đây 1.200 năm, vào khoảng thế kỷ thứ 10, trên vùng đất hoang sơ có tên New Zealand, thổ dân Maori đã tạo nên một nền văn hóa New Zealand đặc sắc khó nhầm lẫn với bất cứ nơi nào trên thế giới.
Người Maori và những hình xăm đặc trưng trên khuôn mặt.Getty
Người Maori và những hình xăm đặc trưng trên khuôn mặt.Getty

Với những người tìm đến đất nước New Zealand để trải nghiệm, thì sẽ là một điểm thiếu sót lớn nếu như bỏ qua nền văn hóa của người thổ dân Maori. Khám phá về con người và cuộc sống của thổ dân Maori có thể giúp người ta dễ dàng hòa nhập vào cộng đồng New Zealand.

Thổ dân Maori xuất hiện từ cách đây rất lâu trên vùng đất New Zealand trù phú (khoảng 1.200 năm). Họ sinh sống và tự túc canh tác, tuy nhiên, đến năm 1769 James Cook - thuyền trưởng hải quân Hoàng gia Anh, đã thực hiện chuyến thám hiểm tới đây, sau đó tuyên bố New Zealand thuộc quyền sở hữu của Nhà vua Anh. Bắt đầu từ đây, cuộc sống yên bình của thổ dân Maori thay bằng những cuộc chiến đẫm máu.

Cuộc đấu tranh diễn ra quyết liệt giữa thổ dân Maori và người Anh kéo dài gần 1 thế kỷ, kết quả là hai bên ký Hiệp định Waitangi vào ngày 6/2/1840 thỏa thuận việc bảo hộ New Zealand thuộc quyền Hoàng gia Anh và đất đai thuộc quyền sở hữu của người Maori. Qua đó, thổ dân Maori đã khiến nhân loại phải khâm phục trước sự đoàn kết, kiên cường, dũng cảm, không nhân nhượng mặc dù dùng những vũ khí thô sơ để chống lại sức mạnh cơ giới của thực dân Anh. Chính vì lẽ đó, cho đến ngày nay, người Maori vẫn có một địa vị đặc biệt không những trong văn hóa mà còn trên cả mặt trận chính trị. Và có thể nói, chính họ là những người có công đóng góp to lớn tạo nên nét đặc sắc trong nền văn hóa hết sức đa dạng của New Zealand.

Thổ dân Maori chiếm 15,1% dân số ở New Zealand và ngôn ngữ của họ là một trong hai ngôn ngữ chính tại quốc gia xinh đẹp này. Nếu du lịch New Zealand, du khách có thể gặp những người Maori trong trạng thái trợn mắt, lè lưỡi. Nghe có vẻ quái dị và đáng sợ, nhưng thực ra đây chính là hành động thể hiện lòng thân ái của họ khi đón chào những người khách đến thăm.

Hình thức xăm lên mặt của thổ dân Maori có thể được xem là vẻ đẹp truyền thống độc đáo trong bản sắc văn hóa New Zealand. Những hình xăm này được tạo ra bằng cách sử dụng dao và đục làm từ xương mài nhọn, răng cá mập hoặc đá để tạo thành các gờ, rãnh tựa như hoa văn được điêu khắc lên gỗ. Họ nghĩ rằng những hình xăm này sẽ giúp cho người đàn ông Maori mạnh mẽ, trông dữ tợn khi chiến đấu và hấp dẫn đối với phụ nữ.

Độc đáo văn hóa của người Maori ảnh 1

Nướng Hagi ngày nay trở thành món độc đáo ở New Zealand. (Getty).

Một hình thức chào hỏi khác khá độc đáo của người Maori là thể hiện theo kiểu truyền thống “Hongi”. Họ chào hỏi bằng cách cọ mũi vào nhau và kết thúc lời chào bằng cái nắm tay. Nghi thức chào chạm mũi này mang ý nghĩa là truyền cho nhau hơi thở của sự sống. Nếu người Maori chào người ngoại quốc bằng cách này, tức là họ xem người đó như một người dân của mảnh đất đó.

Lễ hội Te Matatini là một trong những sự kiện được nhiều người trông đợi khi tới New Zealand. Đây là lễ hội truyền thống của người Maori được tổ chức 2 năm một lần tại các vùng của New Zealand. Với sự hài hước, vui nhộn cùng biểu cảm đa dạng trên gương mặt của thổ dân Maori và điệu nhảy Kapa Haka sôi động khiến những du khách tham gia vô cùng thích thú. Có thể nói lễ hội này là đóng góp vô cùng lớn lao vào nền văn hóa New Zealand độc đáo.

Ngày nay, khi du lịch New Zealand, đặc biệt là đến vùng Rotorua - cái nôi của Maori, du khách sẽ dễ dàng được thưởng thức các món ăn ngon đặc trưng khó tìm thấy ở bất kỳ quốc gia nào.

Mặc dù chịu nhiều ảnh hưởng từ ẩm thực Anh quốc nhưng người New Zealand vẫn có nhiều món ăn rất đặc trưng của dân tộc mình. Nói đến những  món ăn đặc trưng của ẩm thực Maori, món nướng đá Hagi là nổi bật hơn cả. Hagi là tên gọi địa phương, dịch ra có nghĩa là “lò đất”. Hagi được chế biến theo phương pháp nướng trên than hồng là chính, nhưng cũng kết hợp luôn cả phương pháp hầm để làm mềm thức ăn.

Thức ăn được nướng thường là hải sản và khoai lang - đây là những món được người Maori ưa chuộng từ xưa đến nay. Ngoài ra, người ta cũng có thể nướng các loại thịt như thịt gà, thịt heo hay cừu với khoai tây và các loại củ khác. Sau khi đã sơ chế kỹ càng, các loại thực phẩm này sẽ được gói lại cẩn thận trong các loại lá và đem đi nướng. Món Hagi theo đúng kiểu của người Maori là phải nướng thức ăn trên những phiến đá nóng được đặt trong những hố sâu dưới lòng đất. Họ còn phủ lên trên nhiều lớp đá, lá cây hoặc bao bố để thức ăn được chín đều mà vẫn giữ được hương vị thơm ngon.

Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
Chính sách phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử
(Ngày Nay) - Chính phủ ban hành Nghị định số 331/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Năng lượng nguyên tử về phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử. Trong đó, Nghị định nêu rõ một số chính sách đầu tư, phát triển nguồn nhân lực lĩnh vực năng lượng nguyên tử.
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
Tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai
(Ngày Nay) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký chứng thực Nghị quyết số 254/2025/QH15 quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Nghị quyết bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Đại uý, ThS Lê Tuấn Anh (ở giữa) cùng các học viên tại Trường Sĩ quan Lục. (Ảnh: Phương Anh)
Sáng tạo trong giáo dục quân đội: Tương lai của thế hệ chiến sĩ trẻ
(Ngày Nay) - Sáng tạo trong giáo dục quân đội là chìa khóa nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Từ đổi mới phương pháp giảng dạy đến ứng dụng công nghệ, các cơ sở đào tạo đang từng bước khẳng định sự đổi mới toàn diện để tạo ra thế hệ chiến sĩ trẻ vừa “hồng”, vừa “chuyên”.
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
Siết chặt kinh doanh pháo hoa dịp cuối năm
(Ngày Nay) - Sáng 24/12, Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Công an thành phố Hà Nội) tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật đối với các cơ sở kinh doanh pháo hoa của Bộ Quốc phòng trên địa bàn. Đây là chương trình nằm trong kế hoạch cao điểm tuyên truyền, vận động, thu hồi và phòng ngừa vi phạm pháp luật về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán 2026.
Người gieo chữ bằng yêu thương ở làng Hữu Nghị
Người gieo chữ bằng yêu thương ở làng Hữu Nghị
(Ngày Nay) - Làng Hữu nghị Việt Nam được biết đến là nơi cưu mang những nạn nhân chất độc da cam. Ở đó, suốt 13 năm qua, cô giáo Nguyễn Thị Loan đã kiên nhẫn gieo từng con chữ, từng kỹ năng sống và từng niềm hy vọng cho những đứa trẻ mang nhiều khiếm khuyết nhưng luôn khao khát được lớn lên như bao người khác.
Khoảng trống nhận thức về HPV ở nam giới
Khoảng trống nhận thức về HPV ở nam giới
(Ngày Nay) - Từ năm 2026, Chính phủ chính thức đưa vắc xin HPV vào chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Trong bối cảnh đó, việc phòng ngừa các bệnh do virus HPV gây ra không chỉ là câu chuyện của nữ giới còn là mối quan tâm chung của cả cộng đồng. Tuy nhiên, trên thực tế, nam giới - nhóm đối tượng cũng chịu nhiều nguy cơ từ HPV - vẫn đang đứng ngoài các chiến lược truyền thông và phòng bệnh.