Chàng trai 21 tuổi đến từ quận Jaunpur, bang Uttar Pradesh, đang một lòng hướng về thủ đô tài chính của Ấn Độ. Giống như hàng trăm triệu người khác, Kumar luôn bị thôi thúc bởi khát vọng đổi đời nơi phố thị.
"Mumbai là thành phố của những người giàu có, bất cứ ai đến Mumbai, vận may của họ sẽ thay đổi", Kumar chắc mẩm nói. "Tôi hy vọng may mắn cũng mỉm cười với mình ở đó".
Làn sóng di cư tại Ấn Độ đang ngày càng gia tăng khi Ấn Độ trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới, đặt ra những thách thức to lớn cho chính phủ nước này, đặc biệt là quản lý tầng đô thị, cũng như tạo ra 8 triệu đến 10 triệu việc làm mỗi năm để thu hút "đội quân" thanh niên thất nghiệp.
Theo số liệu năm 2011, đã có 456 triệu người trong tổng số 1,21 tỷ người của Ấn Độ bỏ quê lên phố.
Liên Hợp Quốc đã dự đoán dân số của Ấn Độ sẽ vượt qua cột mốc 1,42 tỷ người vào tuần trước, vượt qua Trung Quốc.
Sujeet Kumar, hiện làm việc tại nhà máy của anh rể, nơi sản xuất chất bịt kín cao su cho nồi áp suất, ở ngoại ô Mumbai, Ấn Độ. Ảnh: Reuters |
Gần 2/3 dân số Ấn Độ dưới 35 tuổi và nhiều người ở nông thôn đổ xô đến thành phố để làm bất cứ công việc gì họ tìm được, từ lao động tay chân, cho tới tài xế hoặc phụ việc trong các cửa hàng và gia đình. Nhiều người đến từ các bang Uttar Pradesh và Bihar, nơi dân số đang tăng nhanh hơn những bang khác trong nước.
"Người di cư luôn tập trung vào những công việc bấp bênh hơn. Họ không có công việc tốt và có rất ít quyền lực chính trị để thương lượng tiền lương", Mukta Naik, chuyên gia về di cư tại Trung tâm Nghiên cứu Chính sách của New Delhi, cho biết. “Không có đủ việc làm, thu nhập không đủ cao để đầu tư vào nhà ở, đưa con cái lên thành phố học tập".
Bên cạnh những công việc được trả lương thấp và khó kiếm, những người từ quê lên còn phải đối mặt với chi phí sinh hoạt đắt đỏ và phải vật lộn để tìm một nơi ở. Họ không thể tiếp cận các phúc lợi xã hội và nhiều người trở thành nạn nhân của tội ác tràn lan trong các khu ổ chuột.
Abdul Nur, một nhân viên bảo vệ 37 tuổi ở thành phố Bengaluru, cho biết anh rời làng ở bang Assam khi mới 17 tuổi, rồi từ đó sống và làm việc ở các thành phố Chennai, Hyderabad và Mumbai.
"Khi tôi ở Mumbai, có quá nhiều thứ gây căng thẳng, từ thời tiết nóng nực cho tới tội phạm", Nur nói.
Cũng theo Nur, rất khó để bám trụ ở Mumbai với mức thu nhập 14.000 rupee (hơn 4 triệu đồng) mỗi tháng, khi tiền thuê nhà và chi phí sinh hoạt cao.
Nhưng ngay cả Bengaluru, thủ phủ công nghệ của Ấn Độ, nơi đang thu hút số lượng lớn người di cư, mức sống cũng trở nên quá đắt đỏ.
"Tôi phải gửi vợ con trở lại làng. Với đồng lương hiện tại, con tôi khó có thể tới trường. Hiện tôi phải sống một mình", Nur cho biết.
Một số người bỏ quê lên phố đã trở nên chán nản cuộc sống thành thị, đến mức họ quyết định trở về nhà.
Bhikhari Manjhi, 30 tuổi, rời làng của mình ở bang Odisha và chuyển đến Bengaluru, nơi anh được hứa làm công nhân xây dựng với mức lương 10.000 rupee một tháng. Trong hai tháng đầu tiên, nhà thầu trả cho Manjhi 100 rupee mỗi tuần và hứa sẽ trả phần còn lại sau, nhưng không bao giờ họ đưa hết tiền cho Manjhi.
“Khi chúng tôi đòi tiền là lại bị đánh đập,” Manjhi nói.
Đầu tháng này, Manjhi đã đi bộ khoảng 1.000 km trong hơn 7 ngày cùng với hai người đồng hương để trở về làng.
"Chúng tôi sống trong rừng, có thể kiếm được khoảng 15.000 rupee một năm", Manjhi nói về cuộc sống tại quê nhà.
Ở những thành phố như Bengaluru, khoản tiền này chỉ bằng thu nhập một tháng. Nhưng Manjhi kiên quyết không muốn quay lại.
Một báo cáo năm 2020 của Tổ chức Lao động Quốc tế cho biết lao động nhập cư đóng góp 10% GDP của Ấn Độ và đóng vai trò là xương sống của một số ngành nghề. Số tiền họ gửi về giúp xóa nghèo ở quê nhà và cải thiện đời sống cho gia đình.
Các chuyên gia cho rằng chính phủ cần tạo ra nhiều việc làm hơn và đảm bảo việc làm được phân bổ trên khắp đất nước, đặc biệt là ở các vùng nông thôn kém phát triển và chủ yếu là phía bắc và phía đông.
Mahesh Vyas, người đứng đầu Trung tâm Giám sát Kinh tế Ấn Độ cho biết: “Nông thôn Ấn Độ chỉ cung cấp việc làm dưới hình thức thất nghiệp trá hình”.
Ông Vyas chỉ ra rằng điều này có nghĩa là ngay cả khi có nhiều việc làm hơn được tạo ra trong lĩnh vực nông nghiệp, chúng cũng không làm tăng sản lượng. Ngoài nông nghiệp, những khoản đầu tư ở vùng nông thôn tập trung ở các dự án cơ sở hạ tầng tạm thời, vốn tạo ra các công việc ngắn hạn.
Do đó, các thành phố sẽ tiếp tục thu hút người di cư vì nơi đây vẫn là thị trường việc làm béo bở thu hút người lao động nông thôn.
Với Kumar, ánh sáng thành thị ngày càng trở nên khiến anh cảm thấy bị hấp dẫn.
Để kiểu tóc mới và đeo một cặp kính râm, Kumar quay video và đăng ảnh trên các tài khoản mạng xã hội của mình trong chuyến tham quan Mumbai.
"Tôi thực sự thích cuộc sống ở đây, tốt hơn nhiều so với ở làng", chàng trai trẻ nói.