Khi các phần tử cực đoan sử dụng súng ngắn và lựu đạn để thực hiện một cuộc tấn công chết người tại Jakarta vào ngày thứ Năm 14/01 vừa qua, một quan chức cảnh sát Indonesia ngay lập tức so sánh nó với cuộc tấn công tàn bạo ở Paris vào cuối năm ngoái đã giết chết 130 người.
Nhiều ý kiến cho rằng đây là hành động đầu tiên trong kế hoạch bành trướng ra châu Á nhằm xây dựng một đế chế Hồi giáo mới tại khu vực này. Nhưng theo một số quan điểm khác lại nhận định lời tuyên bố nhận trách nhiệm đối với vụ ném bom tại Jakarta của IS chỉ là nhằm mục đích “dây máu ăn phần” nhằm tăng danh tiếng cho mình còn thực sự IS cho đến lúc này vẫn chưa hề có một kế hoạch gì tại nơi đây.
 |
Thực tế hai vụ khủng bố tại Paris và Jakarta đều có những điểm tương đồng nhất định khi cả hai cuộc tấn công đều diễn ra ở trung tâm của thủ đô đông đúc, cùng sử dụng súng và chất nổ, và cả hai đều được IS tuyên bố nhận trách nhiệm. Trong đó cuộc tấn công tại Jakarta có hai dân thường thiệt mạng và 23 người khác bị thương, trong đó có 5 cảnh sát viên.
Nhưng tính chất của cuộc tấn công tại Jakarta lại có sự khác nhau đáng kể so với vụ khủng bố tại Paris.
Điều khó hiểu ở đây đó là mục tiêu đánh bom của phần tử cực đoan lại nhắm vào khu vực gần đồn cảnh sát một cách táo bạo mà không hề e ngại trước sự phản kháng và động thái chống khủng bố vốn nổi tiếng cứng rắn của lực lượng an ninh đất nước này.
"Đây là một cuộc tấn công trắng trợn ở giữa thủ đô Jakarta trong giờ ăn trưa, nhưng con số thương vong lại thấp một cách kinh ngạc," Chuyên gia phân tích an ninh Judith Jacob tại Singapore, bày tỏ quan điểm. "Nó không có cùng một mức độ gây thương tích dân thường như chúng ta đã thấy ở Istanbul hay Paris."
Dường như các phần tử cực đoan đã không hề nhắm vào dân thường làm mục tiêu chính, khi chúng không chọn khu vực đông đúc hơn mà lại tập trung về khu vực xung quanh một trạm cảnh sát nhỏ ở giữa Jalan Thamrin, một đại lộ nối liền với khách sạn Indonesia, nơi có tượng đài Selamat Datang.
 |
Bahrun Naim được xác định là kẻ chủ mưu cuộc tấn công ở Jakarta.
Cảnh sát ở Indonesia từ lâu đã rất mạnh tay với những nhóm theo chủ nghĩa cực đoan trong nước. Bởi vậy có thể thấy mục tiêu lần này của nhóm khủng bố là để trả thù cánh sát.
Lực lượng an ninh Indonesia xác định Bahrun Naim, kẻ có quan hệ mật thiết với Nhà nước Hồi giáo được cho là chủ mưu lên kế hoạch tấn công lần này.
Naim là một nhà lãnh đạo của Katibah Nusantara, một nhóm cực đoan trung gian giữa ISIS và các chiến binh Hồi giáo ở Indonesia và Malaysia. Katibah Nusantara có khoảng 100 thành viên vào năm 2014, nhưng giờ đây số lượng đã tăng lên đáng kể và triển khai hoạt động tại nhiều khu vực khác nhau.
Naim được cho là đã kêu gọi những người gốc Hồi giáo ở Indonesia tái hiện lại cuộc tấn công Paris ở Jakarta, để tiếp tục tham vọng của một phong trào thánh chiến ngay bên trong Indonesia. Nhưng không ngoại trừ mục tiêu của tên này là để trả thù cho những đồng đảng của mình vốn bị cảnh sát bố ráp liên tục trong thời gian vừa qua.
Mâu thuẫn giữa lực lượng cảnh sát và các phần tử cực đoan bắt nguồn từ Santoso, một thủ lĩnh khủng bố thuộc tổ chức Jemaah Islamiah từng gây nên vụ đánh bom làm 200 người chết tại Bali năm 2002 và là kẻ đã cam kết giúp đỡ cho IS mở rộng thế lực tại châu Á.
Những kẻ ủng hộ tên này, đã tiến hành một số cuộc tấn công vào cảnh sát tại khu vực xung quanh thị trấn Poso, ở Sulawesi.
 |
Sau cuộc tấn công này, cảnh sát Indonesia đã mở rộng chiến lược truy quét những kẻ cực đoan ở Poso trong suốt 2 năm 2011 và 2012.
Fitriyan Zamzami, biên tập viên các vấn đề quốc gia của Republika, một tờ báo ở Jakarta nêu quan điểm "Cảnh sát và những kẻ cực đoan được cho là đã trở thành những kẻ thù không đội trời chung kể từ lúc đó."
Zamzami nói rằng nguyên nhân vụ đánh bom Jakarta lần này cũng là để trả thù lực lượng cảnh sát sau việc 16 kẻ khủng bố đã bị bắt trong chiến dịch truy quét nghi can khủng bố trong nước tháng trước.
"Hầu như không có tuần nào trôi qua mà không xảy ra việc cảnh sát bắt giữ một ai đó vì bị nghi ngờ là IS," ông nói. "Những vụ bắt giữ bởi cảnh sát Indonesia có thể là nguyên nhân chính khiến những kẻ cực đoan thực hiện vụ tấn công."
Mặc dù được coi là cuộc tấn công nhắm mục tiêu lực lượng cảnh sát chủ chiến chống Hồi giáo ở Indonesia, cuộc đánh bom vừa qua cũng cho thấy một sự táo bạo và máu lạnh của những kẻ cực đoan sẵn sàng nã đạn vào dân thường mà không hề nao núng, điều hiếm xảy ra trong nhiều năm trở lại đây ở Indonesia.
"Có lẽ cuộc tấn công chỉ nhằm vào mục tiêu chống lại cảnh sát, nhưng nhìn vào thực tế ngày càng có nhiều người chết hơn , " Ryan Greer, thành viên Dự án An ninh Quốc gia Truman, Mỹ bày tỏ quan ngại.
Trong tương lai các chuyên gia dự đoán rằng, hàng trăm những kẻ cưc đoan chiến đấu tại Syria đã quay trở về Indonesia và mang sự ảnh hưởng của tư tưởng IS sẽ còn gây ra những vụ việc, táo bạo và tàn khốc hơn nữa. Những mục tiêu tiếp theo sẽ không chỉ là lực lượng cảnh sát mà còn là dân thường.
Mạnh Kiên
