Rặm Chiêm

[Ngày Nay] - Sáng nay hai bố con ngồi xem ảnh, bỗng nhiên trong thẻ nhớ thấy mấy tấm chụp mùa gặt năm ngoái trên cánh đồng Đô Đò gần trang trại nhà dì. Thế rồi bỗng nhiên thấy mùi rơm chiêm ngai ngái, thoang thoảng, và chợt thấy ngứa cổ chân. Ai đã từng lội nắng giữa trưa hè trên đường đầy rơm chiêm mùa hạ, mới có thể hiểu thế nào là cái rặm của lúa Chiêm. 
Rặm Chiêm

Với ai đã từng bị rơm đường làng quấn quanh cổ chân, thì mùa hạ mãi sau cũng chỉ là cái rặm, cái ngứa thật không có gì tả nổi. Và khi rơm chiêm đã cuốn quanh cổ chân một thủa, dù đi xa mãi nơi đâu, cũng khó lòng mà giũ được tiệt cái cảm giác nhung nhớ quê nhà. Sợi rơm mềm, mà cuốn chặt, nó níu một đời người chặt với thôn làng, bay bổng gì rồi cũng về với nguồn cội.

Vậy nên, dù là những năm ăn đói, mặc rách, bố thì đi thồ khắp tỉnh để kiếm thêm đồng rau dưa, mẹ thì chạy đôn chạy đáo vay gạo vay rơm để lo cho các con ăn học, để cố mà đừng theo đít con trâu, khi đã cuốn rơm dưới chân, bện hương trên áo. Dù có làm ông nọ bà kia, cũng khó có thể xem là thoát khỏi luống thóc đụn rơm quê.  

Nhà có năm anh em, thêm hai bố mẹ, nên được chia tới mẫu sáu ruộng. Lại nhận một phần hai suất Trâu, nên mấy anh em cứ gọi là mê tơi gẩy rơm phơi suốt dọc đường từ cổng ra tới tận ngã ba Gốc mít Bà Lãng. Từ độ rơm rạ xông xêng, những kỷ niệm với hai vụ Chiêm Mùa cũng khá nhiều. Chẳng như bây giờ, người ta tuốt lúa tại đồng, rơm, rạ cho một mồi lửa, khói xộc lên xông đủ các thứ giác quan, chẳng còn tý gì là bay bổng với lãng mạn nữa.   

Rặm Chiêm ảnh 1

Cấy nhiều, thì gặt lắm. Các cụ đã có câu, Chiêm xanh nhà, Mùa già đồng. Lúa Chiêm chín đúng vào vụ Bão, nên hễ gặt được, là phải nai ra, từ hai ba giờ sáng đến tối lặn mặt giời. Hồi đó cũng chẳng có cơ giới, cùng lắm là có cái xe thồ, còn lại thì mẹ quang, bố đòn xóc, mấy anh em hè nhau chất lúa lên xe thồ về. Ban ngày quần quật ngoài đồng, tối ăn quáng quành bữa cơm xong là giũ lúa để trục.  

Bây giờ nói chuyện trục lúa, chẳng mấy ai hình dung ra làm sao. Một hòn đá xanh hình trụ dài chừng một mét, có lỗ ở hai đầu để gắn cái ngõng vào làm tai trục, rồi lấy hai cây tre, đục lỗ ráp lại thành càng. Hai càng nối với nhau bằng một thanh giằng, vừa giữ cho cân, vừa làm điểm tì cho người đẩy. Thường là bố kéo trục, quàng dây qua vai, hai tay, tay thấp kéo, tay cao điều khiển hướng, đi theo quy định ba xuôi một ngược, hết dọc rồi ngang. Người đẩy thường là hai người, dùng một cái gậy tầm hai mét, chọc vào thanh giằng càng trục, rồi đẩy hỗ trợ người kéo. Khi trục đủ lượt, thóc rụng, đi trên rơm không còn thấy sạn chân, thì lật mặt lúa để trục tiếp. Xong hai lượt, thì ra rơm, cào thóc và trục mẻ khác, cứ như thế cho tới quá nửa đêm, Trăng tàn, thì cào lúa vào bao, để gọn lên hè chờ mai phơi phóng.

Trục xong hai, đến ba mẻ lúa, hót xong thóc, ra cầu ao bà Lãng rửa mặt mũi chân tay, rồi về ngay đầu hè, dải mang chiếu rách vừa ngồi ăn cơm lúc chiều, đánh một giấc tới tầm ba giờ sáng thì bố mẹ lục tục dậy chuẩn bị liềm cắt, liềm xén, quanh gánh ra đồng, dặn mấy anh em năm giờ dậy nấu cơm và chuẩn bị phơi thóc.   

Cũng lạ là lúa chiêm có phấn thóc rất ngứa, nhưng khi dội qua nước lạnh, chẳng hiểu bay hết, hay làm mệt quá, mà cả nhà lăn đùng ra ngủ, chẳng ngứa ngáy gì.

Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
Ông Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
(Ngày Nay) - Chiều 22/11, tại Hà Nội, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về việc điều động, phân công, bổ nhiệm Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Thái Bình Ngô Đông Hải giữ chức Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
Miễn vé tham quan Thành nhà Hồ trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa) cho biết, nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2005 - 23/11/2024), Trung tâm sẽ miễn vé cho du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm tại di sản Thành nhà Hồ.
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
Kháng thuốc tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong
(Ngày Nay) - Ngày 22/11, tại Hà Nội, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế tổ chức mít tinh hưởng ứng “Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc” từ ngày 18-24/11/2024 và Hội nghị triển khai Kế hoạch hành động phòng, chống kháng thuốc lĩnh vực y tế giai đoạn 2024 – 2025.
Thứ trưởng Bộ VH,TT&DL Hồ An Phong.
Hội nghị triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg: Bước ngoặt quan trọng cho ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam
(Ngày Nay) - Ngày 21 và 22/11/2024, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức Hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Hội nghị được kỳ vọng trở thành bước đột phá, đặt nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững của ngành công nghiệp văn hóa. Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam cũng cử đại diện tham dự hội nghị nhằm học hỏi kinh nghiệm thực tiễn để thúc đẩy công nghiệp văn hóa gắn liền với hợp tác toàn cầu.
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
Bước tiến đột phá trong dự án xây dựng Bản đồ Tế bào con người
(Ngày Nay) - Các nhà khoa học quốc tế ngày 20/11 đã công bố bản thiết kế đầu tiên về sự phát triển của hệ xương người, đánh dấu bước tiến quan trọng trong dự án Bản đồ Tế bào con người (Human Cell Atlas), một nỗ lực lớn nhằm tạo ra bản đồ sinh học chi tiết của mọi loại tế bào trong cơ thể người.
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
Gia Lai : Ngôi cổ tự duy nhất được phong sắc tứ
(Ngày Nay) - Gia Lai hiện có hàng trăm ngôi chùa, trong đó có nhiều chùa đã qua trăm năm lịch sử. Nhưng chỉ duy nhất chùa Tân An (đường Nguyễn Thiếp, phường Tây Sơn, thị xã An Khê) được sự công nhận và ban tặng của hoàng gia nhà Nguyễn, gọi là sắc tứ.
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
Sắp xếp đơn vị hành chính của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
(Ngày Nay) - Thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành các Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025 của 12 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: An Giang, Đồng Tháp, Hà Nam, Hà Nội, Hà Tĩnh, TP Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Sơn La, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Trà Vinh, Vĩnh Phúc, giai đoạn 2023 – 2025.
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
Đặc sắc chương trình giao lưu "Sắc màu di sản"
(Ngày Nay) - Tối 21/11, tại hồ Nguyên Phi Ỷ Lan (thành phố Bắc Ninh), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh tổ chức Chương trình nghệ thuật dân ca trên thuyền và giao lưu các miền di sản chủ đề "Sắc màu di sản".
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
Phật dạy 5 điều thân kính với làng xóm
(Ngày Nay) - Mối quan hệ làng xóm cũng có những nhiêu khê và phức tạp, nếu không khéo thì từ thâm tình lại hóa ra giận ghét, thậm chí là oán thù. Cho nên Đức Phật rất tinh tế khi dạy phải thân kính với bà con.