Thực tế một số ông bố bà mẹ vì quá mong con mình thành tài sớm mà đã áp dụng biện pháp trừng phạt con, mang tính cưỡng bức. Những cách làm đó dễ tạo nên tổn hại nghiêm trọng đến tinh thần, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của trẻ.
Những biểu hiện của sự ngược đãi tinh thần
Khống chế tinh thần của con: Một số gia đình vì muốn con học được càng nhiều kiến thức càng tốt nên ngoài chương trình học ở lớp và bài tập về nhà, còn mời thầy cô dạy tại nhà và làm các bài tập ôn luyện nâng cao, hay ép con tới trung tâm để học. Thế giới tinh thần của các em đã được cha mẹ lấp đầy bằng sách vở, không còn thời gian để trẻ nô đùa vui chơi với các bạn cùng trang lứa khiến tuổi thơ của trẻ không còn những ký ức tốt đẹp, trẻ sẽ luôn thấy căng thẳng, mệt mỏi.
Cảnh cáo, dọa nạt: Nhiều bậc cha mẹ thường xuyên dọa nạt con “nếu không…thì sẽ bị…”. Điều đó sẽ tạo nên áp lực về tinh thần cho trẻ, thậm chí còn làm trẻ sợ hãi.
Thiếu sự cổ vũ động viên con: Một số bậc cha mẹ vì muốn kích thích con cái cố gắng học tập mà đã cố ý so sánh chỗ chưa được của con mình đối với bạn bè của chúng. Thậm chí còn hạ thấp khả năng của con trẻ mà không cần để ý đến lòng tự trọng của con, đem những khuyết điểm của con kể ra trước đám đông. Làm như vậy con trẻ sẽ cảm thấy xấu hổ, tạo nên áp lục lớn cho trẻ.
'Ngược đãi tinh thần' dễ tạo nên những tổn hại nghiêm trọng đến tinh thần, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của trẻ. (Ảnh minh họa)
Không cho con kết bạn: Việc kết bạn là một phần trong thế giới tinh thần của trẻ, đó cũng là một nhu cầu không thể thiếu. Việc hạn chế cho con kết bạn, người lớn thường cho rằng bạn bè chỉ làm mất thời gian học tập, phân tán tư tưởng là không đúng.
Vào những ngày nghỉ cũng như ngoài giờ học, trẻ phải được chơi với bạn bè của mình, đó cũng là một cơ hội để con bạn rèn luyện kỹ năng giao tiếp xã hội, một nhu cầu tình cảm của trẻ mà người lớn không có quyền cấm đoán.
Những tác hại của sự “ngược đãi tinh thần”
Trẻ em khi phải chịu sự ngược đãi về tinh thần sẽ có tâm lý và tư duy không hoàn thiện trong quá trình trưởng thành dễn đến những trở ngại về tâm lý như: tính khí thất thường, ích kỷ, nhút nhát, sợ hướng thiện... Với những biểu hiện cụ thể như: trốn học, chán học, yêu sớm, tự sát, hay gây gổ đánh cãi nhau.
Những gánh nặng về tinh thần, sự không chế thời gian, sự cấm đoán không được giao lưu kết bạn sẽ tạo cho trẻ cá tính ngại giao tiếp, sống thu hẹp, lãnh cảm, thiếu khả năng thích ứng.
Trẻ em chịu áp lực về tinh thần sẽ không có được không gian sống cũng như không gian phát triển lý tưởng, tư duy của những em này sẽ kém phát triển, các em không được tự do phát huy khả năng sáng tạo của bản thân, khiến cho tiềm năng sáng tạo sẽ bị kìm hãm từ khi còn nhỏ.
Hơn nữa “ngược đãi tinh thần” có thể khiến trẻ phản ứng ngược với chính cha mẹ của mình. Tạo cho trẻ tâm lý thù hằn, đối địch với chính những bậc đã sinh thành.
P.V