Tại Hội nghị, các Nhà Lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của quan hệ ASEAN-LHQ, là cầu nối giữa hợp tác khu vực và các nghị sự toàn cầu, được xây dựng trên nền tảng tầm nhìn và mục tiêu chung về việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và thúc đẩy phát triển bền vững, trên cơ sở Hiến chương LHQ, Hiến chương ASEAN và Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC). Với ý nghĩa đó, Lãnh đạo các nước ASEAN và Tổng Thư ký LHQ cam kết tiếp tục ủng hộ chủ nghĩa đa phương, tuân thủ luật pháp quốc tế, thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật lệ.
Đồng thời, hai bên nhất trí tăng cường quan hệ Đối tác Toàn diện ASEAN – LHQ theo hướng hành động và bổ trợ cho các chiến lược phát triển của nhau, như Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và các Chiến lược triển khai, Tầm nhìn ASEAN về lương thực, nông nghiệp và rừng đến năm 2045, Văn kiện vì Tương lai, Chương trình nghị sự 2030 về Phát triển bền vững, Thỏa thuận số toàn cầu.
Hai bên cũng nhất trí sớm triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động ASEAN-LHQ giai đoạn 2026-2030 vừa được thông qua, tập trung vào các lĩnh vực phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, ma túy, buôn người, hỗ trợ nhân đạo, rà phá bom mìn, biến đổi khí hậu, quản lý thiên tai và ứng phó khẩn cấp, phát triển bền vững…
Bên cạnh đó, hai bên cũng thống nhất nâng cao hợp tác trong các lĩnh vực chuyển đổi số, chống tội phạm mạng, bảo vệ môi trường, y tế cộng đồng, quản trị trí tuệ nhân tạo… Hội nghị đánh giá cao Sáng kiến Tương hỗ 2.0 nhằm thúc đẩy lồng ghép, triển khai các mục tiêu phát triển bền vững chung giữa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và Chương trình nghị sự 2030 về Phát triển bền vững (SDGs) của LHQ.
Các Lãnh đạo ASEAN đề nghị LHQ phối hợp với ASEAN triển khai các dự án hợp tác cụ thể thông qua Trung tâm ASEAN ứng phó các tình huống y tế khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi (ACPHEED), Trung tâm Hành động bom mìn khu vực ASEAN (ARMAC); phối hợp thúc đẩy an sinh xã hội, bảo vệ quyền phụ nữ và trẻ em, nhất là trẻ em khuyết tật và trên không gian mạng; hỗ trợ triển khai Kế hoạch AADMER 2026-2030 về quản lý rủi ro thiên tai; hợp tác chuyển dịch năng lượng công bằng; phát triển nông nghiệp bền vững, giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu…
Tổng Thư ký LHQ đánh giá ASEAN hiện là một trụ cột đa phương quan trọng trên thế giới, mong muốn ASEAN sẽ tiếp tục nhân rộng mạng lưới quan hệ với các quốc gia, các tổ chức để đẩy mạnh hơn nữa chủ nghĩa đa phương. Tổng Thư ký cũng đề xuất bốn lĩnh vực hợp tác với ASEAN thời gian tới, gồm thúc đẩy hòa bình và ngăn ngừa xung đột; phát triển bền vững và cải tổ các cấu trúc tài chính; hành động vì khí hậu; và chuyển đổi số và an ninh mạng.
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá hoà bình và phát triển của nhân loại đang chịu sức ép nghiêm trọng từ xung đột, chạy đua vũ trang, sử dụng và đe dọa sử dụng vũ lực, khủng hoảng niềm tin, và các nguy cơ an ninh phi truyền thống. Theo đó, Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc củng cố chủ nghĩa đa phương, thúc đẩy hệ thống quản trị công bằng, nhân văn và vì con người.
Thủ tướng đề nghị ASEAN và LHQ triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động giai đoạn 2026-2030, và đề xuất ba trọng tâm hợp tác nhằm làm sâu sắc hơn nữa hợp tác hai bên.
Thứ nhất, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương hiệu quả và tuân thủ luật pháp quốc tế, xác định đối thoại và hợp tác là công cụ then chốt để ngăn ngừa, giải quyết hòa bình các tranh chấp; đề nghị LHQ chia sẻ kinh nghiệm, kỹ năng trong ngoại giao phòng ngừa, hỗ trợ ASEAN thiết lập các cơ chế cảnh báo sớm, ngăn ngừa xung đột và quản lý khủng hoảng.
Thứ hai, xây dựng và đổi mới hệ thống quản trị thích ứng với thời đại mới; thúc đẩy các động lực tăng trưởng xanh, số, hợp tác trong trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, quản trị dữ liệu, thương mại đa phương, hướng tới phát triển gắn kết, bao trùm và có trách nhiệm.
Thứ ba, bảo đảm an sinh toàn diện, lấy con người làm trung tâm của phát triển; thúc đẩy tăng trưởng xanh, chuyển đổi công bằng, thu hẹp khoảng cách phát triển; huy động nguồn lực đa dạng cho chuyển đổi xanh, số, thích ứng khí hậu, và an sinh một cách công bằng, bao trùm và hiệu quả; triển khai các cam kết toàn cầu như Mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), Văn kiện vì Tương lai và Thỏa thuận Số Toàn cầu.
Thủ tướng cảm ơn các nước đã tham dự Lễ mở ký Công ước LHQ về chống tội phạm mạng tại Hà Nội vừa qua, qua đó lần đầu tiên định hình khuôn khổ ứng xử và công cụ hợp tác trên không gian mạng để bảo vệ quyền con người.
