Qua thực tế và từ những sản phẩm đã mua tại hệ thống bán lẻ của Liên minh Hợp tác xã Thương mại TP.Hồ Chí Minh (Saigon Co.op), chúng tôi ghi nhận các sản phẩm mang thương hiệu Co.op Select có nội dung ghi trên nhãn gây nhiều thắc mắc, có dấu hiệu không đúng với bản chất sản phẩm.
Chẳng hạn như “Túi rác tự hủy sinh học”các loại có thương hiệu Co.op Select (do Công ty Cổ phần Tân Phú Việt Nam sản xuất). Hay như “Túi rác tự hủy sinh học” có thương hiệu Co.op Select (do Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Nam Thái Sơn sản xuất).
Đối với “Túi rác tự hủy sinh học” do Công ty Cổ phần Tân Phú Việt Nam sản xuất, thì phần ghi trên nhãn là: Nhựa (HDPE, LLDPE), phụ gia tự hủy sinh học Oxium 2003-EB; có logo của Công ty Cổ phần Tân Phú Việt Nam - SP 002.22 chứng nhận thân thiện với môi trường.
Đối với “Túi rác tự hủy sinh học” do Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Nam Thái Sơn sản xuất, thì thành phần ghi trên nhãn là: Nhựa HDPE, phụ gia tự hủy sinh học (nhưng không rõ phụ gia gì).
 |
‘Túi rác tự hủy sinh học’ của Saigon Co.op không có chất sinh học? Ảnh: Lê Xuân Thọ |
“Túi rác tự hủy sinh học” nhưng… khó phân hủy sinh học!
Thành phần chính của các sản phẩm này là nhựa HDPE và LLDPE. Theo quy ước quốc tế về ký hiệu và thuật ngữ nhựa tại Tiêu chuẩn ISO 1043-1, cả hai đều là các loại cụ thể thuộc họ nhựa Polyethylene (PE). Chính vì có thành phần chính là PE, các sản phẩm này, theo quy định tại khoản 15 Điều 3 Nghị định 08/2022/NĐ-CP, được xếp vào nhóm “bao bì nhựa khó phân hủy sinh học”.
“Phụ gia tự hủy sinh học” trong sản phẩm do Công ty Cổ phần Tân Phú Việt Nam sản xuất là Oxium. Đây là các tên thương mại của công nghệ phân rã do oxy hóa (oxo-degradable), không phải công nghệ phân hủy sinh học. Các chất này chỉ xúc tác quá trình nhựa PE vỡ vụn thành các mảnh vi nhựa. Quá trình này chỉ là phân rã, không phải phân hủy sinh học.
Điều 145 Nghị định 08/2022/NĐ-CP thể hiện nội dung về chứng nhận Nhãn sinh thái Việt Nam, thay thế cho chứng nhận “túi ni lông thân thiện với môi trường” và “nhãn xanh Việt Nam” trước đây.
Để một sản phẩm được chính thức công nhận và dán Nhãn sinh thái Việt Nam cho “Bao bì nhựa thân thiện với môi trường”, sản phẩm đó phải đáp ứng các tiêu chí kỹ thuật nghiêm ngặt của Quyết định số 3257/QĐ-BTNMT ngày 07/11/2023 của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Quyết định này cũng thể hiện rõ bao bì nhựa thân thiện với môi trường bao gồm bao bì nhựa phân hủy sinh học, bao bì nhựa tái chế,… Tiêu chí quan trọng nhất đối với bao bì nhựa phân hủy sinh học là phải có tỷ lệ phân hủy sinh học tối thiểu 90% trong thời gian 02 năm và phải có nguồn gốc từ vật liệu nhựa sinh học.
 |
"Túi rác tự hủy sinh học" của Saigon Co.op do Công ty Cổ phần Tân Phú Việt Nam sản xuất, thì phần ghi trên nhãn là: Nhựa (HDPE, LLDPE), phụ gia tự hủy sinh học Oxium 2003-EB. Ảnh: Lê Xuân Thọ |
Hơn nữa, theo Quyết định số 3257/QĐ-BTNMT, có quy định “Nguyên liệu, vật liệu sản xuất bao bì có nguồn gốc từ vật liệu nhựa sinh học (đối với bao bì nhựa phân hủy sinh học) hoặc nhựa PE, nhựa PP tái chế được làm sạch (đối với bao bì nhựa tái chế) và các chất phụ gia không chứa các thành phần, chất trong danh mục cấm nhập khẩu, sử dụng của Việt Nam”.
Mà các sản phẩm của Saigon Co.op được làm từ nhựa PE có nguồn gốc dầu mỏ, do đó không thể đáp ứng được tiêu chí đối với bao bì nhựa phân hủy sinh học, mà chỉ đáp ứng yêu cầu đối với bao bì nhựa tái chế.
Trao đổi nhanh với phóng viên, một luật sư cho biết, theo pháp luật hiện hành, thì sản phẩm bao bì đạt chứng nhận Nhãn sinh thái Việt Nam có thể là bao bì phân hủy sinh học hoặc bao bì nhựa tái chế. Điều này cũng có nghĩa là, bao bì nhựa tái chế đạt tiêu chí Nhãn sinh thái Việt Nam chưa hẳn là bao bì phân hủy sinh học.
Những dấu hiệu đáng ngờ của các giấy chứng nhận do Saigon Co.op cung cấp
Trong email phản hồi các nội dung của phóng viên, Saigon Co.op đính kèm các giấy chứng nhận “Túi ni lông thân thiện môi trường” (gọi tắt là Giấy chứng nhận) của Bộ Tài nguyên và Môi trường (cũ) và Bộ Nông nghiệp và Môi trường cấp cho Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Nam Thái Sơn và do Công ty Cổ phần Tân Phú Việt Nam.
Tuy nhiên, đối với Giấy chứng nhận (gia hạn) cấp cho Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Nam Thái Sơn vào ngày 18.6.2018, thì giấy chứng nhận này chỉ có hiệu lực đến ngày 21.4.2020, tức là đã hết hiệu lực. Chưa rõ có được gia hạn thêm hay không.
Hơn nữa, trong các giấy chứng nhận mà Saigon Co.op gửi đến phóng viên, chưa thể hiện rõ sản phẩm được chứng nhận và sản phẩm do Saigon Co.op bán có cùng thành phần cấu tạo hay không. Điều này có thể dẫn đến trường hợp là sản phẩm được chứng nhận và sản phẩm đang bán trên thị trường không có cùng thành phần cấu tạo.
Do đó, phóng viên đã tiếp tục đề nghị Saigon Co.op cung cấp thêm tài liệu để chứng minh sản phẩm được cấp giấy chứng nhận và sản phẩm được bán trên thị trường có cùng thành phần cấu tạo.
 |
Giấy chứng nhận số 13/CN-TCMT của Tổng Cục môi trường cấp cho Công ty Cổ phần Tân Phú Việt Nam. |
Đối với Giấy chứng nhận số 13/CN-TCMT của Tổng Cục môi trường cấp cho Công ty Cổ phần Tân Phú Việt Nam cũng có nhiều vấn đề cần làm rõ.
Thứ nhất, người ký Giấy chứng nhận này là Phó tổng Cục trưởng Tổng Cục môi trường Hoàng Văn Thức, ký vào ngày 21.11.2022. Nhưng trước đó, vào ngày 17.11.2022, tại Hội nghị Giao ban Công tác tháng 11.2022 của Bộ Tài nguyên và Môi trường, đã công bố các quyết định điều động, bổ nhiệm lãnh đạo các đơn vị trực thuộc. Trong đó có Quyết định số 3116, điều động, bổ nhiệm ông Hoàng Văn Thức - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường giữ chức Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường.
Thứ hai, dấu đỏ “đóng” vào Giấy chứng nhận không được rõ ràng, “dính” nhiều màu trắng.
Ngày Nay sẽ tiếp tục thông tin!
