Sáng 21/8, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hội nghị tổng kết năm học 2016-2017 và triển khai nhiệm vụ năm học 2017-2018. Câu chuyện thừa thiếu giáo viên, tuyển sinh của trường sư phạm lại được "hâm nóng".
Đại diện Sở Giáo dục Nam Định cho rằng, hiện nay có quá nhiều cơ sở đào tạo giáo viên, nhưng tuyển sinh không dựa trên nhu cầu nhân lực thực tiễn khiến sinh viên ra trường bị thất nghiệp. Nhiệm vụ của các trường đại học bị chồng lấn với trường sư phạm khiến khối cao đẳng đứng trước nguy cơ không tuyển sinh được.
Hiệu trưởng Đại học Sư phạm Hà Nội Nguyễn Văn Minh cũng chỉ ra nguyên nhân điểm chuẩn vào một số trường sư phạm thấp là cung vượt quá cầu. Hiện nay Việt Nam thừa cục bộ hàng chục nghìn giáo viên. Trong khi đó, các cơ sở giáo dục địa phương vẫn cố gắng tuyển sinh ngành sư phạm bởi sự tồn tại của chính họ khi ngân sách nhà nước sẽ rót cho trường, bổ theo đầu sinh viên.
"Không có một ngành nào chúng ta biết được nhu cầu nhân lực rõ ràng như giáo dục. Ta có Phòng, Sở Giáo dục, nắm được số lượng dân cư, học sinh, dự đoán được biên chế giáo viên cho từng môn, từng cấp học. Vậy tại sao vẫn để xảy ra chuyện thừa giáo viên dẫn đến nhiều hệ lụy trong đó có việc học sinh không muốn vào sư phạm", Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đặt câu hỏi.
Ông cho rằng, chế độ đãi ngộ với giáo viên là một phần khiến sư phạm không thu hút học sinh. Tuy nhiên, nếu vẫn đãi ngộ thế nhưng sinh viên ra trường có việc làm thì sư phạm vẫn là ngành học hấp dẫn. Chỉ ra thực trạng nhiều sinh viên sư phạm ra trường không xin được việc, ông Đam nói: "Tôi phải nói công khai là giờ chạy việc rất khó, nhiều cháu phải mai phục nằm dạy hợp đồng ở trường nhiều năm nhưng vẫn chưa vào được biên chế".
Việc thừa thiếu giáo viên cục bộ đã có từ lâu, Phó thủ tướng cho rằng, lỗi ở Bộ Giáo dục và các địa phương. Ông đề nghị Bộ Giáo dục và Bộ Nội vụ làm việc cụ thể để thống nhất vấn đề nhân lực ngành sư phạm và có định hướng về đào tạo mới và bồi dưỡng cán bộ hiện có. Số giáo viên thừa, Bộ Giáo dục cần có cơ chế chuyển đổi công việc cho họ. Trọng tâm của ngành sư phạm hiện nay không còn là đào tạo mới mà là bồi dưỡng tiếp giáo viên.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Thanh niên Thiếu niên và Nhi đồng Phan Thanh Bình cũng cho rằng, ngành giáo dục hiện nay khó điều hành vì giáo viên là viên chức do Bộ Nội vụ, Sở Nội vụ quản lý. Do đó, Bộ Giáo dục và Nội vụ cần có sự phối hợp, điều chỉnh hợp lý.
"Bộ Giáo dục cần có chiến lược xây dựng đội ngũ giáo viên. Trong đó, ngoài đào tạo, chúng ta cần có chính sách để thầy cô về đúng vị thế của xã hội, đảm bảo chất lượng, không phân biệt giáo viên trường công lập hay tư thục", ông Bình nói. Câu chuyện tuyển sinh sư phạm gây "nóng" dư luận vừa qua đã đặt ra câu hỏi mà ngành giáo dục cần xem xét kỹ lưỡng là "ngành sư phạm của chúng ta hiện tại như thế nào"?
Trong báo cáo tổng kết năm học 2016-2017, Bộ Giáo dục thừa nhận việc thừa, thiếu giáo viên cục bộ ở một số địa phương (thừa giáo viên THCS, thiếu giáo viên mầm non, tiểu học, đặc biệt là giáo viên dạy các môn Tin học, Ngoại ngữ, Nhạc, Họa...) là hạn chế lớn. Vì thế, trong 3 nhóm nhiệm vụ trọng tâm Bộ dự kiến lựa chọn để tập trung chỉ đạo trong năm học tới, việc quy hoạch lại mạng lưới cơ sở giáo dục, đặc biệt là đào tạo giáo viên, được đặt lên hàng đầu
"Đẩy nhanh việc quy hoạch lại mạng lưới các trường sư phạm, theo đó các trường có chất lượng cao, có uy tín sẽ được chọn làm trung tâm, trường khác sẽ chuyển đổi hoạt động trở thành phân hiệu hay vệ tinh của các trường trung tâm để trước mắt tập trung vào nhiệm vụ đào tạo lại đội ngũ giáo viên cho các địa phương", Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh trước hội nghị.
Tại hội nghị, một số địa phương chỉ ra bất cập trong vấn đề biên chế giáo viên. Đại diện Sở Giáo dục Kiên Giang cho biết, tỉnh này còn thiếu gần 1.000 biên chế, nhất là bậc mầm non thiếu hơn 500. Tuy nhiên, do cơ chế "số lượng biên chế phân theo đầu học sinh trên lớp" nên Kiên Giang chưa được đầu tư thêm đội ngũ nhà giáo.
"Chúng tôi có 700 trường học nhưng đến 1.900 điểm lẻ. Dù đã làm hết sức để bố trí giáo viên, nhưng khoảng cách giữa các vùng xa trong tỉnh là quá lớn. Nếu cứ bố trí giáo viên theo đầu học sinh thì Kiên Giang không kham được. Cần phải bố trí nhân lực theo lớp học thực tế", vị này nói.
Lãnh đạo Sở Giáo dục TP HCM đề nghị tăng biên chế cho thành phố, nhất là với khối mầm non vì số lượng học sinh đông. Việc giáo viên mầm non, dù tốt nghiệp đại học hay cao đẳng nhưng phải nhận lương của hệ trung cấp, theo ông gây bức xúc, không thu hút được người tài vào môi trường này.
