Nghệ thuật thị giác, và đặc biệt là nhiếp ảnh, thường được giới trẻ ngày nay sử dụng như một công cụ mạnh mẽ để giao tiếp và thể hiện bản thân, hình ảnh có tiềm năng đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức về các vấn đề quan trọng mà thế giới toàn cầu hóa đương đại của chúng ta phải đối mặt.
Trong thời điểm nhiều cơ sở giáo dục và văn hóa tạm thời đóng cửa, UNESCO đang nỗ lực hỗ trợ học tập từ xa, tiếp cận giáo dục và sự tham gia của thanh niên với văn hóa, thông qua nhiều sáng kiến của mình. Cuộc thi ảnh sẽ mang đến cơ hội cho những người trẻ kết nối với nhau trong không gian kỹ thuật số và chia sẻ sự sáng tạo cũng như tầm nhìn đối với thế giới hậu đại dịch. Những người trẻ đang sống hoặc đã từng đi du lịch trong các khu vực này có thể chia sẻ nhận thức hoặc tăng cường hiểu biết về di sản văn hóa chung và bản sắc đa nguyên xuất hiện từ những tương tác và trao đổi diễn ra dọc theo Con đường Tơ lụa. Cuộc thi khuyến khích việc sử dụng nhiếp ảnh để mở rộng những tương tác và gặp gỡ văn hóa này trong thế giới đương đại, nhằm thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau và thúc đẩy hòa bình giữa các nhóm dân cư đa dạng bao quanh Con đường Tơ lụa.
Được tổ chức trong khuôn khổ Chương trình Con đường Tơ lụa UNESCO, và phù hợp với mục tiêu của Chương trình UNESCO Quản lý các Chuyển đổi Xã hội (MOST) , Chương trình Thanh niên UNESCO, Ngành Khoa học Xã hội và Nhân văn của UNESCO, cuộc thi ảnh "Góc nhìn người trẻ về Con đường tơ lụa" mùa thứ 3 sẽ nhận tác phẩm dự thi đến hết ngày 24/8/2021.
Tiếp nối sự thành công của cuộc thi ảnh năm thứ 2 (2020) với ba chủ đề "Ẩm thực và sản xuất thực phẩm", "Thể thao và trò chơi truyền thống", và "Âm nhạc và khiêu vũ", UNESCO đã xem xét bối cảnh hiện tại của đại dịch COVID-19 toàn cầu và lựa chọn ra hai chủ đề cho cuộc thi ảnh quốc tế năm nay là "Dệt may" và "Giao lưu văn hóa trong thời kỳ COVID-19, bao gồm lĩnh vực dệt may".
Chủ đề 1. Dệt may
Hàng dệt may là di sản nổi bật thể hiện đậm nét sự tương tác, giao thoa, ảnh hưởng văn hóa lẫn nhau của các quốc gia dọc theo Con đường Tơ lụa lịch sử, đặc biệt là trong thiết kế, kỹ thuật sản xuất, vật liệu, cách sử dụng trong nghi lễ, phụ kiện hàng ngày...
Con đường tơ lụa là một khu vực rộng lớn bao gồm một mạng lưới các tuyến đường hàng hải và đường bộ. Bắt nguồn từ Đông Á, Nam Á và Đông Nam Á, Con đường Tơ lụa băng qua tiểu lục địa Trung Á, thảo nguyên Nga, cao nguyên Iran và Anatolian, và bán đảo Ả Rập. Con đường này cũng trải dài qua Bắc Phi và Đông Bắc Phi, từ Tanzania đến Maroc. Ngoài ra, con đường tơ lụa còn đi qua Đông và Nam Âu, trước khi đến Pháp và Tây Ban Nha.
Con đường tơ lụa khai mở từ mối lợi của các thương nhân, được hoàn chỉnh bằng vai trò lịch sử trọng đại từ kinh tế, văn hóa, tôn giáo, chính trị bang giao và cả chiến lược.
Trong lịch sử, tính linh hoạt xuyên quốc gia của hàng dệt may, ý tưởng và họa tiết thiết kế đã 'di chuyển' dọc theo Con đường Tơ lụa, dẫn đến việc hình thành nhiều xưởng may mang tính quốc tế cao. Những xưởng này sản xuất vải và hàng dệt kết hợp các yếu tố, vật liệu và thiết kế theo phong cách từ nhiều vùng khác nhau trên Con đường Tơ lụa. Trong thế giới đương đại, hàng dệt may vẫn gắn liền với và thường đi kèm với các yếu tố di sản văn hóa, chẳng hạn như lễ hội và lễ kỷ niệm, những khoảnh khắc quan trọng trong cuộc đời của một cá nhân, thể thao, biểu diễn âm nhạc, các hình thức sân khấu truyền thống và hơn thế nữa.
Đối với cuộc thi ảnh "Góc nhìn người trẻ về Con đường tơ lụa" lần thứ 3, các nhiếp ảnh gia nên cố gắng nắm bắt sự hiểu biết của mình về di sản dệt may, vai trò của dệt may trong gắn kết xã hội, giao lưu đối thoại, sáng tạo nghệ thuật...
Một số ví dụ mà các nhiếp ảnh gia có thể lấy cảm hứng:
- Trao đổi trong việc sản xuất và sử dụng nguyên liệu xuyên lục địa như tơ tằm, len cừu, thực vật như lanh, gai dầu, gai hay sợi đay.
- Trao đổi về kỹ thuật sản xuất hàng dệt bao gồm thuốc nhuộm, khung dệt, kéo sợi, dệt và các kỹ thuật và công nghệ khác.
- Giao thoa về hoa văn, kiểu dáng và họa tiết được sử dụng để trang trí hàng dệt may, như hình ảnh động vật và các họa tiết khác từ thế giới tự nhiên, sự phổ biến của các mẫu hình tròn bằng ngọc trai từ nghệ thuật Iran và hình ảnh Hy Lạp cổ đại.
- Nhiều công đoạn liên quan đến sản xuất hàng dệt bao gồm trồng trọt, thu hoạch và xử lý nguyên liệu được sử dụng để sản xuất chỉ cho hàng dệt, bao gồm các nguyên liệu có nguồn gốc từ thực vật và động vật.
- Việc sử dụng hàng dệt và quần áo trong nhiều lễ hội, nghi lễ, dịp tôn giáo được tổ chức dọc theo Con đường Tơ lụa ngày nay.
 |
| Trong thế giới đương đại, hàng dệt may gắn liền với các yếu tố di sản văn hóa như lễ hội. (Ảnh: UNESCO) |
Chủ đề 2. Giao lưu văn hóa trong thời kỳ COVID-19, bao gồm lĩnh vực dệt may
Các nhiếp ảnh gia trẻ tuổi được khuyến khích sử dụng máy ảnh của mình để ghi lại những thay đổi mà thế giới đã trải qua do đại dịch COVID-19, đặc biệt là về sự giao lưu giữa các nền văn hóa. Điều này bao gồm, nhưng không giới hạn nghiêm ngặt, các lĩnh vực dệt may, quần áo và thời trang, và quan trọng nhất là các sàn giao dịch tập trung xung quanh lĩnh vực này. Ví dụ như vai trò quan trọng của hàng dệt may trong việc sản xuất và thiết kế khẩu trang.
 |
Bài thi ảnh có thể tiết lộ bất kỳ tác động nào của đại dịch đối với quá trình giao lưu văn hóa dọc theo Con đường Tơ lụa, trong lĩnh vực dệt may, lễ hội, lễ kỷ niệm, âm nhạc, khiêu vũ và sân khấu. (Ảnh: UNESCO) |
Trên khắp thế giới, các biện pháp ứng phó với COVID-19 đã dẫn đến nhiều thay đổi và đặt ra những hạn chế đối với việc sản xuất hàng dệt may, từ đó tác động đến việc bảo tồn một loạt các di sản văn hóa phi vật thể gắn liền với chúng. Ví dụ, sản xuất nhiều mặt hàng dệt truyền thống thường là hoạt động dựa vào cộng đồng, với sự đóng góp của nhiều người. Đại dịch thay đổi cách chúng ta tương tác, đã gia tăng áp lực và trở ngại cho việc sản xuất, bảo vệ và thúc đẩy các hoạt động thủ công truyền thống liên quan đến dệt may. Đồng thời, gây ra một mối đe dọa đáng kể đối với sự tồn tại của những kiến thức và kỹ năng quan trọng liên quan đến dệt may như những yếu tố sống động của di sản văn hóa chung trên Con đường Tơ lụa.
Một số ví dụ về di sản văn hóa phi vật thể liên quan đến hàng dệt may dọc theo Con đường Tơ lụa: lễ hội 'Las Fallas' ở Valencia, Tây Ban Nha; nghề dệt 'Jamdani' truyền thống ở Dhaka, Bangladesh; nghề dệt thủ công 'Sa'eed' ở Thượng Ai Cập; nghề trồng dâu nuôi tằm và thủ công tơ lụa của Trung Quốc; nghề dệt vải 'Mosi' bằng sợi gai ở Hansan, Hàn Quốc.
Ngoài ra, cũng như đối với nhiều ngành công nghiệp, đại dịch cũng đã đe dọa lớn đến ngành dệt may thương mại trên toàn thế giới, bao gồm sự chậm trễ hoặc đứt gãy trong chuỗi sản xuất, tăng giá kén và tơ thô, các vấn đề về vận chuyển, nhập khẩu và các hạn chế xuất khẩu.
Hơn nữa, ngoài sản xuất hàng dệt, một số lễ kỷ niệm, nghi thức và lễ hội dọc theo Con đường Tơ lụa trong đó hàng dệt và quần áo là một yếu tố quan trọng đã không thể diễn ra, bị đình chỉ hoặc đã được điều chỉnh để diễn ra dưới hình thức trực tuyến. UNESCO muốn tìm kiếm các nhiếp ảnh gia có thể sử dụng tầm nhìn nghệ thuật của mình để chia sẻ tình hình này với mọi người trên khắp thế giới nhằm thể hiện khả năng phục hồi của những trao đổi, giao lưu văn hóa này.
Đối tượng tham dự và cơ cấu giải thưởng của cuộc thi
Nếu bạn là một nhiếp ảnh gia trẻ tuổi, đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia cuộc thi ảnh năm nay, hãy để thế giới cùng chiêm ngưỡng di sản văn hóa của những tuyến đường lịch sử thông qua mọi khoảnh khắc.
Cuộc thi được chia thành hai nhóm tuổi: 14-17 tuổi và 18-25 tuổi. Ba người chiến thắng sẽ được chọn từ mỗi độ tuổi. Người đoạt giải nhất sẽ nhận được một máy ảnh chuyên nghiệp. Người đoạt giải nhì sẽ nhận được một máy ảnh bán chuyên nghiệp và giải ba sẽ là một máy ảnh kỹ thuật số tiêu chuẩn.
Theo các hạn chế của COVID-19, người chiến thắng sẽ nhận được một chuyến đi được đài thọ để tới lễ trao giải, với những người dưới 17 tuổi sẽ cần đi cùng với một thành viên trong gia đình, theo sự cho phép của UNESCO. Một cuộc triển lãm lưu động gồm khoảng năm mươi bức ảnh thể hiện tốt nhất tinh thần của cuộc thi sẽ được trưng bày ở nhiều nơi khác nhau trên thế giới, tùy thuộc vào các hạn chế về đảm bảo giãn cách an toàn từng khu vực.
Ban giám khảo của cuộc thi ảnh năm nay bao gồm Nhiếp ảnh gia Graciela Iturbide (Mexico), Nhiếp ảnh gia và thiết kế thời trang Eyerusalem Jiregna (Ethiopia), Đạo diễn hình ảnh Caroline Metcalfe (UK), Nhiếp ảnh gia GMB Akash (Bangladesh), Nhiếp ảnh gia Song Gangming (Trung Quốc) và Phóng viên ảnh Coşkun Aral (Thổ Nhĩ Kỳ).
 |
