Theo một công bố được đưa ra hôm 17/8, các nhà nghiên cứu Mỹ xác định rằng rạn san hô ngoài khơi phía đông nam bang Florida, và cũng là rạn san hô lớn thứ ba thế giới, đang trải qua mức độ tẩy trắng chưa từng có. Trước những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, nếu nhiệt độ nước biển trong mùa hè này tiếp tục tăng cao, các rạn san hô ấy sẽ có nguy cơ cao bị xóa sổ.
Theo các nhà khoa học tại Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA), một số khu vực xung quanh đảo Florida Keys liên tục ghi nhận mức nhiệt tăng cao, thậm chí có những thời điểm nhiệt độ tăng cao hai lần so với nhiệt độ thông thường. Đây được xem là mối đe doạ trực tiếp đến ‘sự sống’ của các rạn san hô quanh đảo. Các nhà khoa học nhận định rằng hiện tượng này có thể sẽ sớm ảnh hưởng đến vùng biển Caribbean và kéo theo sau đó là tình trạng tẩy trắng toàn cầu.
“Chúng tôi rất lo lắng và quan ngại về tình hình hiện nay. Những gì đang diễn là hoàn toàn bất thường”, nhà sinh thái học Ian Enochs, công tác tại Phòng thí nghiệm Khí tượng & Hải dương học Đại Tây Dương thuộc NOAA, chia sẻ.
Tính riêng trong mùa hè này, nhiệt độ bề mặt đại dương ngoài khơi bờ biển Florida đã tăng lên trên 32 độ C. Các nhà khoa học chia sẻ rằng những thiệt hại đằng sau đó sẽ không thể xác định được trước năm sau.
Rạn san hô Florida là rạn san hô lớn thứ ba thế giới, có tổng chiều dài hơn 560 km, trải từ đảo Dry Tortugas thuộc Vịnh Mexico đến Vịnh nhỏ St. Lucie Inlet cách Miami khoảng 185 km về phía bắc. Hệ sinh thái tại đây là môi trường sống của hàng ngàn loài sinh vật biển, có vai trò rất lớn trong công tác bảo vệ, chống xói mòn và hỗ trợ thúc đẩy du lịch dựa trên một số hoạt động trải nghiệm như lặn biển, câu cá.
Các rạn san hô được tạo thành từ các sinh vật nhỏ liên kết với nhau, màu sắc và thức ăn của các rạn san hô này bắt nguồn từ tảo biển sống bên trong chúng. Khi nhiệt độ quá cao sẽ phá huỷ tảo bẹ và cỏ biển, gián tiếp làm cho các rạn san hô có màu trắng hoặc bị tẩy trắng. Dù điều này không có nghĩa là các rạn san hô bị tuyệt diệt, nhưng nó sẽ đứng trước nguy cơ bị chết đói và dễ bị nhiễm bệnh hơn.
Trên thực tế, hiện tượng tẩy trắng san hô đã xuất hiện dọc theo bờ biển Thái Bình Dương tại Colombia, Costa Rica, El Salvador, Mexico và Panama, cũng như dọc theo bờ biển Đại Tây Dương của Belize, Cuba, Puerto Rico và quần đảo Virgin tại Mỹ. Trước tình trạng nhiệt độ nước biển tăng cao, một số cá thể cá mập ngoài khơi bờ biển Oaxaca, Mexico đã biến mất.
“Những gì đang xảy ra ở Florida chỉ là phần nổi của tảng băng chìm,” Derek Manzello, điều phối viên Chương trình Theo dõi Rạn san hô của NOAA, nhấn mạnh. “Tình hình tại đây đang ở mức rất đáng báo động. Chúng ta đang chứng kiến hàng ngàn dặm rạn san hô bị tẩy trắng do nhiệt độ tăng cao kỷ lục”. Ông Manzello cho rằng tại thời điểm này, một cơn bão nhiệt đới sẽ là “liều thuốc” tốt nhất để hạ nhiệt nước biển và giảm thiểu thiệt hại về môi trường.
“Trừ khi xuất hiện những thay đổi đáng kể về điều kiện thời tiết, nếu không mức nhiệt ở vùng biển Caribe có thể sẽ tiếp tục tăng cao trong vài ngày hoặc vài tuần tới đây”, ông Manzello cho biết thêm.
Kể từ tháng Tư, nhiệt độ ghi nhận được ở các đại dương trên thế giới đã liên tục ở mức cao kỷ lục. Theo các nhà khoa học, trước những tác động tiêu cực của tình trạng biến đổi khí hậu cùng hiện tượng El Nino, sự nóng lên tự nhiên ở khu vực Thái Bình Dương đã làm thay đổi thời tiết trên toàn thế giới. Khi nhiệt độ nước biển tăng cao lên mức kỷ lục vào tháng 7 vừa qua, hiện tượng tẩy trắng tại các rạn san hô đã xảy ra với tốc độ nhanh chưa từng thấy.
Tại khu vực đảo Florida Keys, chính quyền Mỹ, các tổ chức nghiên cứu cùng các nhóm giải cứu hộ san hô đã huy động mọi nguồn lực để cứu sống chúng bằng cách “di dời” đến các cơ sở trên đất liền để bảo tồn và nghiên cứu. Theo ông Andy Bruckner, điều phối viên tại Khu bảo tồn biển quốc gia Florida Keys của NOAA cho biết, mục tiêu của các hoạt động này là tìm ra loại san hô có khả năng sống sót tốt nhất trước thách thức nhiệt độ tăng cao, và sau đó sử dụng chúng để xây dựng một rạn san hô có sức chống chịu tốt hơn.
Mặc dù sự sụp đổ sinh thái của hệ thống rạn san hô là có thể xảy ra, Bruckner cho biết ông tin rằng những nỗ lực phục hồi có thể ngăn điều đó xảy ra.
Theo ông Bruckner, mặc dù hệ sinh thái xung quanh hệ thống rạn san hô đang đứng trước thách thức bị “suy tàn”, nhưng những nỗ lực phục hồi có thể ngăn chặn, đảo ngược khả năng xảy ra viễn cảnh đó.
“Tôi nghĩ rằng chúng ta đang tiến gần hơn đến nguyên nhân của hiện tượng này, nắm bắt được căn nguyên vấn đề sẽ cho chúng ta biết liệu chúng ta có đang đi đúng hướng hay không. Theo quan điểm của cá nhân tôi, tình hình vẫn chưa quá muộn và hoàn toàn vẫn có thể cứu vãn”, ông Bruckner nhấn mạnh.
