(Ngày Nay) - Đây là bộ bách khoa toàn thư đầu tiên của Việt Nam, có nghĩa là Phép tắc các triều đại chép theo thể phân loại. Bộ Lịch triều hiến chương loại chí gồm 49 quyển khảo cứu về lịch sử Việt Nam từ lập quốc đến cuối triều Lê.
1 Bộ bách khoa toàn thư đầu tiên của nước ta tên là gì?
icon
Đại Việt thông sử
icon
Lịch triều hiến chương loại chí
icon
Phủ biên tạp lục
Giải thích Lịch triều hiến chương loại chí. Đây là bộ bách khoa toàn thư đầu tiên của Việt Nam, có nghĩa là Phép tắc các triều đại chép theo thể phân loại do Phan Huy Chú soạn thảo. Bộ Lịch triều hiến chương loại chí gồm 49 quyển khảo cứu về lịch sử Việt Nam từ lập quốc đến cuối triều Lê. Trong bộ sách này, ông đã sưu tầm tư liệu, khảo cứu sách vở, đối chiếu sắp xếp, trình bày cô đọng, mạch lạc sinh động, có tầm khái quát cao, chia theo từng loại hiến chương gọi là chí: dư địa chí, nhân vật chí, lễ nghi chí, khoa mục chí, quốc dụng chí, hình luật chí, văn tịch chí, binh chế chí, quan chức chí, bang giao chí. Trong đó: 1) Dư địa chí: Khảo cứu về đất đai, phong thổ và lịch sử địa lý Việt Nam qua các đời; 2) Nhân vật chí: Nói về tiểu sử từ vua chúa, tướng sĩ đến những người trung thần, tiết nghĩa có công với nước; 3) Quan chức chí: Xét về chế độ quan lại ở Việt Nam; 4) Lễ nghi chí: Khảo sát các quy định, thể chế, phẩm phục của vua chúa, quan lại cùng các nghi lễ trong triều đình; 5) Khoa mục chí: Nói về chế độ giáo dục, khoa cử đời xưa; 6) Quốc dụng chí: Viết về chế độ thuế khóa, tài chính qua các triều; 7) Hình luật chí: Xét về pháp luật các đời. 8) Binh chế chí: Khảo về quy chế tổ chức và việc luyện binh qua các đời; 9) Văn tịch chí: Nói về tình hình sách vở nước Việt xưa; 10) Bang giao chí: Khảo về việc giao thiệp, nghi lễ đón tiếp sứ thần các nước qua các đời.
2 Lịch triều hiến chương loại chí được viết trong mấy năm?
icon
5 năm
icon
10 năm
icon
15 năm
Giải thích Năm 1809, Phan Huy Chú bắt tay vào biên soạn bộ sách Lịch triều hiến chương loại chí, đến năm 1819 thì hoàn thành. Để toàn tâm toàn ý cho công việc, ông bỏ nhà vào núi trú ẩn, nhằm tránh khách khứa, bạn bè thường ngày vẫn tìm đến giao du. Thậm chí, ông còn lấy nghệ bôi vào mặt, tay và đun nước thơm như đang sắc thuốc để cáo bệnh mà tránh bạn bè. Năm 1821, vua Minh Mạng biết tiếng Phan Huy Chú, cho triệu ông vào kinh đô Huế, cử giữ chức Biên tu trường Quốc tử giám ở Huế. Năm này, ông dâng lên vua bộ sách Lịch triều hiến chương loại chí do mình biên soạn. Vua khen "soạn thật khéo" và thưởng cho ông một áo sa, 30 lạng bạc, 30 cái bút và 30 thỏi mực. Năm 1960, 120 năm sau ngày ông mất, Hội Sử học Việt Nam đã tổ chức dịch tác phẩm ra chữ quốc ngữ, dày đến 1.450 trang và ghi nhận: "Lịch triều hiến chương loại chí là bộ bách khoa toàn thư đầu tiên của Việt Nam, là cả một kho tư liệu cần thiết cho công tác nghiên cứu và xây dựng các khoa học xã hội...". Sách Lịch sử Việt Nam (xuất bản năm 2017) viết: "Lịch triều hiến chương loại chí là bộ bách khoa thư lớn nhất của Việt Nam thời trung đại. Từ nguồn tư liệu sưu tầm công phu, đồ sộ và có hệ thống, tác giả đã cung cấp khối lượng tri thức quan trọng trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa...". Nhà nghiên cứu lịch sử Việt Nam G.P.Muraseva đánh giá: "Lịch triều hiến chương loại chí xứng đáng được gọi là bộ bách khoa toàn thư về cuộc sống Việt Nam. Thực tế không có công trình nào sánh nổi về bề rộng của phạm vi các vấn đề trong lịch sử sử học Việt Nam thời phong kiến".
3 Phan Huy Chú là con của ai?
icon
Phan Huy Cận
icon
Phan Huy Ích
icon
Phan Huy Ôn
Giải thích Phan Huy Chú là con trai thứ ba của Phan Huy Ích (1751 - 1822). Phan Huy Ích một nhà nho có tiếng đậu tiến sĩ đời nhà Hậu Lê và từng làm quan cho nhà Tây Sơn. Đây là gia đình có truyền thống khoa bảng. Ông nội của Phan Huy Chú là tiến sĩ Phan Huy Cận, ông ngoại là Ngô Thì Sĩ, cha là Phan Huy Ích, bố vợ là Nguyễn Thế Lịch, bác là Ngô Thì Nhậm, chú là Phan Huy Ôn, anh là Phan Huy Thực…
4 Quê của ông ở đâu?
icon
Hà Nam
icon
Hà Nội
icon
Hà Tĩnh
Giải thích Ông sinh ra và lớn lên ở thôn Thụy Khuê, xã Sài Sơn (Quốc Oai, Hà Nội ngày nay), được cha mẹ nuôi dạy chu đáo, lại từng được cậu ruột Ngô Thì Nhậm rèn dạy từ lúc 6 tuổi nên nổi tiếng hay chữ.
5 Nhà bác học Phan Huy Chú từng đỗ...?
icon
Bảng nhãn
icon
Trạng nguyên
icon
Tú tài
Giải thích Sau hai lần thi Hương (năm 1807 và 1819) chỉ đỗ tú tài, ông thôi việc thi cử, chuyên tâm vào nghiên cứu và viết sách. Tác phẩm có giá trị nhất của ông là Lịch triều hiến chương loại chí.
6 Phan Huy Chú từng đi sứ nước nào?
icon
Trung Quốc - Indonesia
icon
Trung Quốc - Lào
icon
Lào - Indonesia
Giải thích Năm 1823, Phan Huy Chú được bổ nhiệm làm Lang trung bộ Lại. Ông mạnh dạn dâng sớ điều trần bốn việc: bớt thuế, bớt lính; thực hiện chế độ quân điền; bãi bỏ những cuộc hành binh dẹp loạn; nghiêm trị bọn sâu mọt chuyên đục khoét lương dân. Việc dâng sớ điều trần đã bị vua Minh Mệnh quở trách. Năm 1825, ông được sung vào sứ bộ sang Trung Quốc và năm 1828 làm Thừa phủ Thừa Thiên, rồi một năm sau làm Hiệp trấn Quảng Nam, sau đó bị giáng chức. Năm 1831, ông được cử làm Phó sứ sang Trung Quốc lần hai, khi về bị cách chức vì tội "lạm quyền", cụ thể thế nào thì không được sách sử đề cập. Năm 1832, ông đi Biên lực ở Giang Lưu Ba (nay là Indonesia). Xong nhiệm vụ trở về ông được khôi phục giữ chức Tư vụ bộ Công... Vua Minh Mệnh chuộng tài năng nhưng dè dặt với tầng lớp nho sĩ Bắc Hà có quan hệ với triều Tây Sơn. Phan Huy Chú cũng như nhiều bậc tài trí thời ấy đã không được vua thực sự tin dùng. Vịn cớ đau yếu, ông xin từ quan về nhà mở trường dạy học ở làng Thanh Mai, nay là xã Vạn Thắng, huyện Ba Vì rồi mất tại đó năm 1840, thọ 58 tuổi. Ngôi mộ của Phan Huy Chú ở xã Vạn Thắng năm 2014 được xếp hạng di tích quốc gia. Các hậu duệ của ông đã gìn giữ, xây lại mộ từ năm 1994, trên mộ có ghi chữ quốc ngữ "Mộ tổ họ Phan".
7 Thời gian đi sứ Indonesia, Phan Huy Chú đã viết tác phẩm địa lý nào?
icon
Điều trần thứ tự số
icon
Hải trình chí lược
icon
Hoàng Việt Địa dư chí
Giải thích Theo Lịch sử Việt Nam, Hải trình chí lược được Phan Huy Chú viết vào năm 1832, thời gian tác giả được cử đi "hiệu lực" ở Indonesia. Thuyền đi qua đâu, tác giả chép rõ những điều mắt thấy tai nghe ở đó. Ông chú trọng tới kỹ thuật tiến bộ, tổ chức chính trị, quân sự của thực dân Anh, Hà Lan và phong tục tập quán của cư dân bản xứ. Ngoài Hải trình chí lược, Phan Huy Chú còn có tác phẩm địa lý nổi tiếng Hoàng Việt địa dư chí, là quyển địa lý chung của Việt Nam, được in năm 1833. Ông cũng sáng tác thơ như tập Hoa thiều ngâm lục trong thời gian đi sứ Trung Quốc.
8 Phan Huy Chú đã dâng sớ lên nhà vua điều trần việc gì?
icon
Bớt thuế, bớt lính
icon
Thực hiện chế độ quân điền
icon
Cả 2 đáp án trên
Giải thích Năm 1823, khi được thăng chức Lang trung bộ Lại, Phan Huy Chú đã mạnh dạn dâng sớ điều trần bốn việc: bớt thuế, bớt lính; thực hiện chế độ quân điền; bãi bỏ những cuộc hành binh dẹp loạn; nghiêm trị bọn sâu mọt chuyên đục khoét lương dân. Việc dâng sớ điều trần bốn việc của Phan Huy Chú đã bị vua Minh Mệnh quở trách.
(Ngày Nay) - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã giao Cục Nghệ thuật biểu diễn chủ trì, phối hợp với Cục Hợp tác quốc tế, Hội Nghệ sỹ Sân khấu Việt Nam, Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Hà Nội, Nhà hát Múa rối Việt Nam và các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức Liên hoan Múa rối quốc tế - 2024, dự kiến diễn vào tháng 10/2024, tại Hà Nội.
(Ngày Nay) - Trước nhu cầu du lịch dự báo sẽ tăng cao trong dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5, Sở Du lịch Hà Nội đã có công văn gửi các sở, ngành, quận, huyện, thị xã, tổ chức, cá nhân quản lý khu, điểm du lịch trên địa bàn đảm bảo an ninh, an toàn cho khách du lịch và giữ gìn môi trường du lịch Thủ đô.
(Ngày Nay) - Việc Trung Quốc ban hành lệnh cấm đánh bắt cá ở Biển Đông là vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam được xác định trên Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.
Ngày 24/4, tại Seoul (Hàn Quốc), với mục tiêu nhằm củng cố và tăng cường quan hệ hợp tác về đầu tư, thương mại và tăng trưởng xanh tại tỉnh Quảng Trị, UBND tỉnh Quảng Trị, Tập đoàn T&T Group và SK E&S (Hàn Quốc) đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác về đầu tư, thương mại, chuyển đổi năng lượng và tăng trưởng xanh.
Văn phòng Chính phủ vừa có Văn bản số 2705/VPCP-CN, truyền đạt ý kiến Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà yêu cầu UBND tỉnh Đồng Nai rà soát, hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành theo hướng xác định chính xác diện tích đất sử dụng cho sân bay và diện tích đất tái định cư cho dự án xây dựng sân bay Long Thành, gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định bổ sung, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt.
Ngày 24/4, tại Diễn đàn thường niên về Công nghệ chuỗi khối (Blockchain) và trí tuệ nhân tạo (AI): Cuộc cách mạng tương lai, Hiệp hội Blockchain Việt Nam đã ra mắt Viện Công nghệ Blockchain và Trí tuệ nhân tạo (ABAII).
Các nỗ lực tiêm chủng trên toàn cầu đã giúp cứu được 154 triệu mạng sống trong 50 năm qua. Đáng chú ý, phần lớn những người được hưởng lợi là trẻ sơ sinh. Đây là kết quả mới được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công bố ngày 24/4, phản ánh hiệu quả của các chiến dịch tiêm chủng trên toàn cầu trong nhiều thập niên qua.
Bộ Du lịch và Thể thao Thái Lan cho biết việc kéo dài lễ hội Songkran trong vòng 3 tuần đã giúp tạo ra khoản doanh thu lên tới 140 tỷ baht (3,7 tỷ USD) cho ngành du lịch nước này, thu hút 1,9 triệu khách du lịch nước ngoài đến thăm trong thời gian diễn ra lễ hội.
(Ngày Nay) - Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) đã ký Quyết định số 1077/QĐ-BVHTTDL về việc công nhận Khu du lịch Mộc Châu, tỉnh Sơn La là Khu du lịch quốc gia.
(Ngày Nay) - Thành phố Bangkok, Thái Lan đã chính thức gia nhập mạng lưới Thành phố học tập toàn cầu (GNLC) của UNESCO vào đầu năm 2024, đánh dấu cột mốc quan trọng trong nỗ lực biến Thủ đô của Thái Lan thành trung tâm giáo dục hàng đầu khu vực và thế giới.